Қазақстанның Ғылымы мен өмірі халықаралық ғылыми-көпшілік журнал Бір жылда 6 рет жарық көреді Құрылтайшы: «ҚҰҚЫҚТЫҚ миссия»
жүктеу/скачать 5,5 Mb. Pdf көрінісі
|
Қазақстанның ғылымы мен өмірі – Наука и жизнь Казахстана Science and life of Kazakhstan. №3 (30). 2015 .................................................................................................................................................................................................. ........... 127 Абдуллина А.Г. Қ.Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік мемлекеттік университетінің география магистрі, география кафедрасының оқытушысы, Ақтөбе қ., E-mail: akshunus_a@mail.ru ЖОБА ӘДІСІН ЖОО-ДА ПАЙДАЛАНУДЫҢ ТИІМДІЛІГІ Аннотация: В статье рассматривается роль и возможности использования метода проекта в ВУЗах для творческого развития студентов. Abstract: The article examines the role and possibilities of the use of project method for creative development of university students. Ақпараттық технология қоғам немесе «пост- индустриалды қоғамның» ХХ ғасырдың аяғындағы индустриалды қоғамнан айырмашы-лығы оның азаматтары өз бетінше, белсенді әрекет етуге, шешім қабылдауға, өмірдің өзгермелі жағдай- ларына тез бейімделуге қабілетті болуы керек. Осылайша қазіргі ақпараттық қоғамда барлық оқу орындарының алдына, әсіресе мектепке төмендегідей: - өзгермелі өмір жағдайларына тез, әрі оңай бейімделуге, қажетті білімді өз бетінше алу және оны практикада түрлі проблемаларды шешуде тиімді пайдалануға; - өз бетінше сыни ойлауға, пайда болған проблемаларды көре алуға және қазіргі технология- ларды пайдалана отырып, оларды шешудің тиімді жолдарын табуға; - жаңа идеяларды ұсынуға, шығармашылық ойлауға; - ақпаратпен сауатты жұмыс жасауға; - ой өрісін, адамгершілік, мәдени деңгейін дамыту үшін өз бетінше жұмыс жасауға; - коммуникабельді болуға, түрлі жағдайларда және әр түрлі әлеуметтік рольдерде жұмыс жасай алуға қабілетті түлектерді шығару міндеті қойылып отыр. Осылайша, білім берудің жаңа білім алушы – пәндік-ақпараттық орта - оқытушы парадигмасының қажеттілігі туындайды. Соған сәйкес қазіргі білім берудің басты мін- деті студенттерді өз бетінше білім алуға, ақпарат алуға, оны өңдеуге, өңдеу нәтижесін талдауға үйрету болып табылады. Бұл бір жағынан ақпарат ағындарының көбеюіне байланысты туындап отыр. Оқытудың дәстүрлі жүйесін пайдалану (оқытушы білім береді, студент қабылдайды, практикалық сабақта бекітеді, оқытушы кейін меңгеру сапасын бақылайды) бұл міндеттерді шеше алмайды. Жоғарыда аталған міндеттерді шешу үшін ЖОО-да жоба әдісімен жұмыс жасау ерекше орын алады. Ол студенттерге оқытудың дәстүрлі әдістерімен алуға мүмкіндік болмайтын білімге қол жеткізуге мүмкіндік береді. Себебі, студенттер таңдауды өздері жасайды және өз бастамаларын көрсетеді. Оқыту әдістерінің бірнеше классификациясы бар, бірақ олардың көпшілігінде зерттеушілік әдіс болмайды, студенттерге танымдық тапсырмалар беріледі, оны студенттер педагогтың көмегін пай- далана отырып, қажетті әдістерді таңдай отырып,өз бетінше шешеді. Жоба әдісін зерттеушілік типке жатқызуға болады, яғни онда студенттер қандай да бір қойылған проблемамен жеке айналысады. Жобамен жұмыс жасауда оқытудың нәтижесі білімді, іскерлік пен дағдыны меңгеру ғана емес, практикалық іс-әрекетінің жетістіктерін қамтама- сыз ететін негізгі құзыреттілікті қалыптастыру болып табылады. Жоба әдісінің маңызды белгісі гуманизм, студентке деген назар және сыйластық болып табылады. Ол тек студентті оқытуға ғана емес, сонымен қатар білім алушы тұлғасын дамытуға бағытталады. Жоба әдісі студенттерде оқитын пәнге деген танымдық қызығушылығын дамытады, білімді тереңдетуге, өзінің бейімділігін және қабілетін анықтауға мүмкіндік береді, зерттеушілік жұмысқа деген қызығушылығын арттырады, тәжірибе жасауға, бақылауға, әдебиеттермен жұмыс жасауға, баяндама жасауға үйретеді. Мұны студенттер мен оқытушылардың ынтымақтастығымен жасалатын ұжымдық жұмыс ретінде де қарауға болады. Жоба әдісін пайдалануға қойылатын негізгі талаптар: - зерттеушілік, шығармашылық жоспарда зерттеушілік ізденісті, біріктірілген білімді қажет ететін маңызды проблеманың (тапсырманың) болуы; - нәтиженің практикалық, шығармашылық, теориялық, танымдық маңызы; - студенттердің өзіндік (жеке, жұптық, топтық) іс-әрекеті; - жоба бөлімдерінің мазмұнының (кезеңдер бойынша нәтижесін көрсете отырып) құрылуы [1, 68б.]. Жобаның негізгі мақсаты студенттердің шығармашылық ойлауын қалыптастыру болып табылады. Жобалар көптеген ауқымды тапсырмаларды қамтиды. Оларды екі типке бөлуге болады. Бірінші типке белгілі бір проблемаларды шешуге арналған және практикалық сипаты бар жобаларды жатқызуға болады. Студенттер өздерінің нәтижесі көрсетілген баяндамаларын немесе сызбаларын көрсетеді. Екінші типтегі жобаның тапсырмаларының нақтылығы аздау болады. Студент қандай да бір материалды оқуы керек немесе қандай да бір Қазақстанның ғылымы мен өмірі – Наука и жизнь Казахстана Science and life of Kazakhstan. №3 (30). 2015 .................................................................................................................................................................................................. ........... 128 мақсатқа жету үшін білгілі бір тапсырмаларды орындауы қажет [2, 11б.]. Бұл тұрғыда жақсы жоба төмендегідей болуы керек: - практикалық құндылығы болуы керек; - студенттердің өз бетінше зерттеу жүргізуі талап етіледі; - өзекті проблемаларды шешу мүмкіндігі болу керек; - студенттерге өз қабілеттеріне сәйкес оқуға мүмкіндік беру; - кең ауқымды тапсырмаларды шешудегі студенттердің қабілетіне назар аудару; - студенттердің арасында өзара жақсы қарым-қатынастың орнауына мүмкіндік жасау. Жобамен жұмыс жасау кезеңдері бойынша еуропалық және американдық нұсқада бірқатар айырмашылықтары бар [3, 43 б.]. Американдық нұсқа мынадай кезеңдерден тұрады: - Мақсатты қою: проблеманы анықтау, қарама-қайшылық, тапсырманы айқындау. - Зерттеудің мүмкін нұсқаларын талқылау, болжанған стратегияларды салыстыру, әдістерді таңдау. - Оқытушының кеңес беруі негізінде өз бетінше білім алу. - Іс-әрекет жүрісін ойластыру, міндеттерді бөлу. - Зерттеу: жекелеген тапсырмаларды шешу, үйлестіру және т.б. - Нәтижені қорытындылау. - Жетістіктер мен қателіктерге талдау жасау. - Түзету немесе жаңа жобаға көшу. Ал, еуропалық нұсқасының толық формасы алты кезеңнен тұрады: - Дайындық. - Жоспарлау. - Зерттеу. - Нәтижесі немесе қорытындысы. - Көрсету немесе есеп. - Нәтижені және процесті бағалау. Осылардың негізінде ЖОО-да жобамен жұмыс жасау кезеңдерінің тиімді жолын төмендегі кестеге сәйкес көрсетуге болады [4, 32б.]: 1-кесте Жобаны жүзеге асыру кезеңдері Кезеңдері Жұмыс мазмұны Студенттің іс-әрекеті Оқытушының іс-әрекеті 1.Ұйымдастырушылық-дайындық кезеңі Мотивация және мақсатты тұжырымдау кезеңі - тақырыпты анықтау; - бір немесе бірнеше проблеманы анықтау; - соңғы нәтиженің мақсатын нақтылау; -жұмыс тобын таңдау. Ақпаратты нақтылайды. Тапсырманы талқылайды. Проблеманы айқындайды. Жобаның мақсатын қоюға көмектеседі. Бақылайды. Жоспарлау кезеңі -проблеманы талдау, болжам ұсыну, әр болжамды негіздеу; - ақпарат көздерін анықтау, оларды жинау және талдау тәсілдері; - міндеттің қойылуы және нәтижені бағалау критерийін таңдау; - топтағы рольдерді бөлу. Проблеманы шешу болжамдарын ұсынады, міндеттерді айқындайды. Ақпарат көздерін анықтайды. Талдау жасау мен жинақтауда (синтездеуде) көмектеседі. Бақылайды. Шешім қабылдау кезеңі - қабылданған болжамдарды тексеруәдістерін талқылау («миға шабуыл» т.б.); - тиімді нұсқаны таңдау; - нәтижені көрсету тәсілдерін анықтау; - ақпарат жинау – сұхбат, сауалнама, бақылау, тәжірибелер. Тексеру әдістерін талқылайды. Тиімді нұсқаны таңдайды. Ақпарат көздерін нақтылайды. Бақылайды. Консультация береді. Өтініш бойынша кеңес береді. Жанама басқарып отырады. 2.Технологиялық кезең Жобаны орындау кезеңі - болжамды куаландыратын немесе теріске шығаратын қажетті ақпаратты іздеу. - жобаны орындау. Ақпаратпен жұмыс жасайды. Зерттеу жүргізеді. Идеяны синтездейді және талдайды. Жобаны рәсімдейді. Оқытушы бақылайды, тексереді, консультация береді. 3.Жалпылау (рефлексивті) кезең Жобаны қорғау кезеңі - баяндаманы даярлау және рәсімдеу; - процесті негіздеу, жобалау; - алынған нәтижелерді түсіндіру; - жобаны ұжымдық қорғау. Жобаны қорғайды. Бақылайды. Қорғау процесін бағыттап отырады (қажеттілігіне орай). Қатардағы қатысушылар ролінде сұрақтар қояды. Тексеру және нәтижені бағалау кезеңі - жобаның орындалу нәтижесіне талдау (жетістіктері және сәтсіздігі); - қойылған мақсаттың жетістігіне талдау; - нәтижені бағалау, проблемаларды айқындау. Жобаны ұжым бойынша өзіне талдау жасау және өзін-өзі бағалау. Ұжымдық талдауға және жоба нәтижесін бағалауға қатысады. Қазақстанның ғылымы мен өмірі – Наука и жизнь Казахстана Science and life of Kazakhstan. №3 (30). 2015 .................................................................................................................................................................................................. ........... 129 Жалпы тұтастай алғанда жобамен жұмыс жасауда оқытушы: - білім алушыға деректерді іздеуде, жобамен жұмыс жасауда көмектеседі; - өзі де ақпарат көзі болып есептеледі; - барлық процесті бақылайды; - білім алушыларды қолдап және мадақтап отырады; - білім алушылардың жобамен жұмыс жасауда алға қарай жүруіне көмектесу үшін үздіксіз кері байланыс орнатып отырады. Жобамен жұмыс жасаудың жетістігі белгілі бір дәрежеде студент пен жобаны басқарып отырған оқытушы арасындағы өзара қарым- қатынасқа байланысты болып келеді. Кей жағ- дайларда студенттерден алынған сауалдарда олардың арасында жетекшінің ұсынған жос- парларына қанағаттанбайтындар да кездесіп жатады. Ол негізгі жеке бас, кәсіби және ұйым- дастырушылық факторларға байланысты [5, 60 б.]. «Жобамен жұмыс жасау барысында студенттерде қандай дағдыларды дамытуға болады?» деген сұраққа тоқталар болсақ.Жобалау процесінде қалыптасатын төмендегідей іскерліктер мен дағдылар ерекше көрсетуге болады: 1. Рефлексивті іскерлік: шешімін табу үшін білім жеткіліксіз болып келетін тапсырмаларды ұғыну іскерлігі. 2. Ізденушілік (зерттеушілік) іскерлік: әр түрлі облыстар бойынша білімдері негізінде өз бетінше идея ойлап табу, іс-әрекет тәсілдерін жасау; жеткіліксіз ақпаратты өз бетінше табу; жеткіліксіз ақпаратты эксперттен (педагог, консультант, мамандардан) сұрай алу; проблеманы шешудің бірнеше нұсқасын таба білу; болжам жасау;себеп-салдарлы байланыс орнату іскерліктері. 3. Бағалау әрекеті дағдылары. 4. Ынтымақтаса жұмыс жасау іскерліктері мен дағдылары: ұжымдық жоспарлау; серіктесімен бірлесіп әрекет ету; топта ортақ тапсырманы шешуде өзара көмектесу іскерліктері; іскерлік серіктестік қатынас дағдысы; топтағы басқа қатысушылардың қатесін табу және түзету іскерлігі. 5. Менеджерлік іскерліктер мен дағдылар: процесті жобалау; іс-әрекетті, уақытты, ресурстарды жоспарлау; шешім қабылдау және оның салдарын болжау іскерліктері; өз іс-әрекетіне талдау жасау дағдысы. 6. Коммуникативті іскерлік: ересектермен өзара қарым-қатынаста инициатива жасау (диалог, сұрақ қою т.б. кезде); пікірталасқа қатыса алу; өз көзқарасын қорғау; келісімге келтіру іскерліктері; сұхбаттасу, ауызша сауал алу т.б. дағдылары. 7. Презентациялық іскерліктері мен дағдылары: монологты сөйлеу дағдысы; сөз сөйлеу кезінде өзін сенімді ұстау; әртістік; сөз сөйлеу кезінде түрлі көрнекіліктерді пайдалана алу; жос- пардан тыс сұрақтарға жауап беру іскерліктері. Бұлар, әрине толықтырылуы және көбейтілуі мүмкін. Жобаны қорғау барысында студенттер ақпараттық технология құралдарын үздіксіз және кеңінен пайдаланады. Қазіргі ақпараттық техноло- гиялар білім беру процесінің тиімділігін арттыру үшін жаңа бастамаларға жол ашады. Жоба әдісімен оқытуда ақпараттық технология құралдарын пайдалану: - студенттерде компьютерлік техникамен жұмыс жасауды жүзеге асыру үшін белгілі бір білімді, іскерлік және дағдыны қалыптастыруға; - интуитивтік, креативтік, шығармашылық ойлау түрлерін дамытуға; - объектілерді эстетикалық қабылдауды дамытуға; - күрделі жағдайларда тиімді шешім қабылдау немесе шешу жолдарын табу іскерліктерін қалыптастыруға; - эксперименттік іс-әрекетті жүзеге асыру іскерлігін дамытуға; - студенттердің кеңістіктік түсініктері мен қиялдарын дамытуға мүмкіндік береді. Жоба әдісі студент тұлғасының барлық сферасын, яғни оның интеллектуалды, эмоцио- налды, практикалық іс-әрекет сферасын жандан- дыруға, сонымен қатар оқытудың нәтижелігін және оның практикалық бағыттылығын арттыруға мүмкіндік береді. Жоба әдісі студент тұлғасын дамытуға, оның өз бетінше жұмыс жасауына, шығармашылығына мақсатталады. Жоба әдісімен оқытудың тиімділігі мынада: - студент қандай да бір тақырыппен белгілі уақыт аралығында жұмыс жасайды. Бұл жағдайда студенттің тақырыпты өз қызығушылығына қарай таңдағаны дұрысырақ болады; - студент басқа сабақтарда алған білімдерін пайдалана отырып, нақты мақсат қояды; - студент соңында өз еңбегінің нәтижесін көре алады. ....................................................... 1. Е.С. Полат, М.Ю. Бухаркина и др. Новые педа- гогические и информационные технологии в системе образования. М.: 2001- 272с. 2. П.З. Ищанов. Современные образовательные технологии. Караганда, 2012 – 141с. 3. В.В. Гузеев. Проектное обучение как одна из интегральных технологии. // Метод проектов в универси- тетском образовании. Сборник научно-методических статей. Под ред. М. А. Гусаковского. Минск: БГУ, 2008. С. 43-47. 4. Т.Г. Хащенко, Е.В.Макарова. Интерактивные методы обучения в образовательном процессе ВУЗа. Ульяновск, 2011. 5. Д. Жак. Организация и контроль работы с проектами. // Метод проектов в университетском образо- вании. Сборник научно-методических статей. Под ред. М. А.Гусаковского. Минск: БГУ, 2008. С. 60-63. Қазақстанның ғылымы мен өмірі – Наука и жизнь Казахстана Science and life of Kazakhstan. №3 (30). 2015 .................................................................................................................................................................................................. ........... 130 Нұржанова Ж.Ж. п.ғ.к., доцент, Сарсебаева Ж.А., 2 курс магистранты Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті АҒЫЛШЫН ТІЛІН ОҚЫТУДА КОММУНИКАТИВТІК ҚҰЗЫРЕТТІЛІКТІ ҚАЛЫПТАСТЫРУ Түйін. Бұл мақала ағылшын тілін оқытуда коммуникативтік құзыреттілікті қалыптастыру және дамытуға арналған. Ағылшын тілін оқытуда коммуникативтік құзыреттілікті сөздік бірліктер арқылы қалыптастыруға және дамытуға болады деп ойлаймыз. Кілтті сөздер: құзыреттілік, коммуникативтік құзыреттілік, сөздік бірліктер, коммуникация. Резюме. В данной статье обсуждается развитие и формирование коммуникативной компетенции в изучении английского языка. По нашему мнению, в изучении английского языка коммуникативная компетенция может развиваться и формироваться через языковые единицы. Ключевые слова: компетентность, коммуникативная компетенция, языковые единицы, коммуникация. Summary. In this article is discussed development and formation of communicative competence of studying English language. In our opinion, in studying of English language the communicative competence can develop and be formed through speech patterns. Key words: competence, communicative competence, speech patterns, communication. Біздің мемлекетіміз әлемдік кеңістіктегі елдер- мен тығыз қарым-қатынасқа түсіп, байланыс орнатуда. Халықаралық қатынастардың дамуына байланысты ұлттық құндылықтар қоғамның бар- лық саласында қорғалуда. Шет тілінің қоғамдағы қажеттілігі артуда. Ол әлеуметтік экономикалық, ғылыми-техникалық жалпы мәдени дамудың қа- жетті факторына айналуда. Сондықтан шет тілінің оқу пәні ретінде беделі сөзсіз артып отыр [1]. Шет тіліне оқушылардың әлемдік және ұлттық мәдениетке дұрыс бағыттағы көзқарастарын дамыту, ұлттық құндылықтарды сақтау, мүмкіндік жасау, білім жүйесінің алдында тұрған маңызды мәселелерді шешу міндеті жүктеледі. Қоғамның даму кезеңінде еліміздің жоғарғы және орта мектептерінде білім беру мазмұнын коммуникативтік бағытта дамытуға күш сала отырып, білім беруді жаңашаландырудың жоғарғы деңгейдегі бағыттары ретінде ақпараттық және әлеуметтік-экономикалық пәндермен қатар білім жүйесінде шет тілін оқытуды жалпылай ақпарат- тандыруға қажетті жағдайлар жасалуы керек. Орта мектептерде шет тілін оқытудың мақсаты – шет тілін оқыту барысында жасөспірімдердің коммуникативтік құзыреттілігін дамытудың жоғарғы деңгейіне жету жетістіктері, яғни оқушылардың шетелдік және өзге тіл өкілдерімен түсінісіп, еркін қарым-қатынас жасай алуы [2]. Шет тілін еркін меңгеру, тіпті шектеулі дәрежеде сөйлеу білуі - қыр-сыры көп аспекті- лерінің бірі десек, ал қажырлы оқудың нәтижесі – қол жеткізген коммуникативтік құзыреттілік – өте күрделі, көп компонентті құбылыс. М.З. Биболетова коммуникативтік құзырет- тіліктің мынандай компоненттерін ұсынады[2]: 1. Сөйлеу құзыреттілігі – оқушылардың сөйлей алуы (диалогтық және монологтық сөйлеу), оқу және жазу; Ағылшын тілін оқытуда қойылған мақсатқа жету үшін оқытудың әр түрлі құралдарын пайдалану көзделген. Оқу құралдарына оқытуды ұйымдастыруда, оқыту-тәрбие процесін жүргізуде қолданылатын барлық материалдар жатады [3]. Әр оқу құралдарын тиімді пайдалану оқытушыға байланысты. Соған орай, ол қажетті нәтижеге қол жеткізе алады. Сөйлеу құзыреттілігін дамыту үшін мынандай оқу құралдарын пайдалану қажет: - оқулық – оқытудың ең басты және негізгі құралы, ол оқытудың барлық әрекетін қамтитын оқу материалдарынан тұрады; - оқуға арналған кітап – ол әр оқушының қолында болуы тиіс. Әр түрлі тақырыптардағы мәтіндерді оқу практикалық, тәрбиелік, білімділік, дамытушылық мақсаттарды жүзеге асырады; - оқу құралы – жеке және өзіндік жұмысқа, практикалық сабаққа, ғылыми-зерттеу жұмыстарына арналған. Мұндай оқу құралдарын түгелдей немесе жартылай сол оқу орындарының мұғалімдері жасап шығаруы мүмкін. - аудио және видео жазбалар – ағылшын тілін оқытуда маңызды рөл атқарады. Ол балаларға ағылшын тілінде нақты ағылшынша сөйлеуді, яғни ағылшынның сөйлеу манерін тыңдауға мүмкіндік береді, ол оқушылардың сөздерді дұрыс айту сапасын арттырады, тыңдау қабілетін дамытады; - компьютерлік программа, интернет жүйесі – оқушылардың функционалды компьютерлік сауатын қамтамасыз етеді. Өз бетінше және қашықтықтан білім алуына мүмкіндік береді. Оқушылардың ең осал тұстары жазбаша коммуникативтік икемділіктерін дамытады. 2. Тілдік құзыреттілік – сөйлеудің айтылу, лексикалық, грамматикалық жақтарын меңгеруді қамтиды, графика мен орфоргафия. Тілдік құзыреттілікті дамытудың негізгі оқыту құралдары: - жұмыс дәптері – үйде өздік жұмысты орындау үшін қажет, ағылшын тілінің графикасын меңгеруге, лексико-грамматикалық материалдар- ды әр сабақта тапсырмаларды орындау кезінде игеруге мүмкіндік береді. Өзін-өзі тексеруге, түзетуге, бағалауға үйретеді [3]; Қазақстанның ғылымы мен өмірі – Наука и жизнь Казахстана Science and life of Kazakhstan. №3 (30). 2015 .................................................................................................................................................................................................. ........... 131 - таблицалар, схемалар, үлестірмелі материалдар, түрлі-түсті суреттер – мүмкіндігінше сөйлеу әрекетінің барлық түрлерін меңгерудегі қабілеттілігін дамыту мен қалыптастыру процессінде белсенді болуы мен даралануына мүмкіндік береді және де оқушылардың тілдік және сөйлеу бірліктерінің жинақталу процессін дамытады. - оқулық; - аудио-материалдар; - компьютерлік программа, интеренет. 3. Социо-мәдени құзыреттілік – оқып жатқан тілде сөйлейтін елдер туралы, социо-мәдени білімін жинақтауға (мінез-құлық, әдеп) және оны қарым-қатынаста қолдана білуге, сондай-ақ өз елін және оның мәдениетін өзгелерге жеткізе білуге үйрету. Қазіргі жаһандану заманында шет тілін оқытудағы социо- мәдени компонентін дамыту – маңызды мәселелердің бірі. Тіл үйренушінің өзге ортада социо-мәдени құзыреттілігін келесідей құралдар арқылы дамытуға болады: - таспаға жазылған; - мәтіндер (нақты шетелдік азаматтардың және тіл тасушылардың оқыған мәтіндер жазбасы); - видеоматериалдар – олар кезіндегі және қазір де белгілі құралдар (олар сол елдің мәдениетін беруші беделді құрал); - виртуалды ену – оқушылардың социо-мәдени құзыреттілігін дамытудың тиімді құралы. Бұл виртуалды кеңістік интернет, басқа да компьютер- лік технологиялармен бірге қолданылады [4]. Социо-мәдени құзыреттілікті дамытудың ең тиімді құралы, әрине, сол тілде сөйлейтін елдерде болып қайту. Ондай елдерге барып қайтқан оқытушылар оқушылар үшін «көрнекті құрал» тәріздес, себебі, олардың сол ел туралы көрген-білгендері көп. 4. Компенсаторлық құзыреттілік – ақпаратты алуда және беруге тілдік құралдардың жетіспеуі жағдайында қиындықтан шыға білу. Бұл құзыреттілік келесідей құралдар арқылы дамытылады: - оқулық; - интернет; - сол тілде сөйлейтін елде болып қайту. 5. Оқу-танымдық құзыреттілік – жалпы және арнайы оқу, тілді өз бетінше үйренудің әдіс-тәсілдері, соның ішінде жаңа ақпараттық технологияларды пайдалану. Оқу-танымдық құзыреттілікті дамытуға жататын құралдар: - әр түрлі сөздіктер (ағылшынша-қазақша, қазақша-ағылшынша түсіндірме сөздігі). Оқушы- ларға жаттығуларды орындауда көп көмегі тиеді, білуге құмарлығын, тілге қызығушылығын арттырады [3]; - оқулық; - оқуға арналған кітап; - оқу құралдары; - компьютерлік программалар, интернет. Шет тілін оқытуда осы құзыреттіліктерді қажетті деңгейде дамыту, оқытудың коммуника- тивтік біліктілігі сөйлеу әрекетінің барлық түрінде тілдік, лингво ел танымдық, социо-мәдени білім- дері мен дағдыларын меңгеру процессінде дамытылады. Қазіргі таңда шет тілінің жалпы және кәсіптік мәдениеттің деңгейін көтерумен қатар, қарым- қатынасты үйретуден басқа, тәрбиелік маңызының да орасан зор екеніне ешкім дау келтірмейді. Нақтылай келгенде, оның тәрбиелік маңыздылығы – оқушылардың көп мәдениетті әлемдегі халықаралық қатынас тілін оқып үйренудің рөлін, ана тілі құндылығын ұлттық мәдениеттің бөлігі ретінде, ағылшын тілін танып-білу құралы ретінде, өз мақсатына қол жеткізуін, әлеуметтік бейім- делуін, ұлтжандылық пен азаматтық тәрбиенің сапалылығын, өзге елдің тіліне, мәдениетіне қатысты толеранттық тәрбиені түсініп білуінде. Сонымен қатар оқушылардың коммуника- тивтік құзыреттілігін сөздік бірліктер арқылы қалыптастыруға және дамытуға болады. Сөздік бірліктер сөйлеушінің мәтінің тек қана әрлеп қана қоймай, сөйлеушінің ойын түсінікті әрі тыңғылықты жеткізілуін қамтамасыз етеді. Сөйлеуші тек өзінің күнделікті жатталынып қалған сөздер арқылы коммуникацияға түспей, оқытушы- ның үйреткен сөздік бірліктерін өз коммуни- кациясында пайдаланса, сөйлеушінің мәтіні сөйлеу сауаттылығын сақтағанын анық көрсетеді. Оқушылардың шет тілін оқытуда коммуникативтік құзыреттілігін сөздік бірліктер арқылы дамытуға болады. Осыған орай төмендегідей жаттығуларды қолданамыз. Осы берілген сөз бірліктерімен сөйлем құрастыруға, диалог құрастыруға немесе мәтін құрастыруға таспсырма беру. I advise you to … I recommend you to … I suggest that you … I advise that you … I recommend that you … I would advise you to … I would recommend you to … I would suggest you to … Be sure to … You really ought to … You really must to … Be sure not to … I insist that you … You’d better to … I strongly advise you to … May I suggest you to … Allow me suggest you to … Let me suggest you to … Келесі тапсырма: оқушыларға бірнеше сөз бірліктерін беру және сөз бірліктері қолданыл- маған мәтін беру. Сол мәтінге осы берілген сөз бірліктерін қалай және қай жерге қолдануға бола- ды.?!Соны өз ойларымен жазып шығу. I’d like to point out right at the beginning that, No one, I think, Қазақстанның ғылымы мен өмірі – Наука и жизнь Казахстана Science and life of Kazakhstan. №3 (30). 2015 .................................................................................................................................................................................................. ........... 132 is challenging the view that, Some people claim that, It goes without saying and nobody would deny the fact that, I don’t profess to be an expert on the sub- ject, it can be stated with certainty that, It is obvious that, And now I’d prefer to talk about, rather than, The first thing that must be of great importance to us, We also mustn’t lose sight of the fact that, For exam- ple, Moreover. Mass Media We can’t imagine our life without mass media: newspapers, magazines, books, radio, television, films, records, tapes, etc. The impact of all mass me- dia is very strong. News is not what happens – it is what you see or read in mass media. In other words, mass media shapes public opinion. Sometimes it’s good, but sometimes it’s terribly bad. TV is one of the most popular mass media in the contemporary world. There are many arguments for & against TV. Television has both advantages & disadvantages, positive & negative influence. TV keeps us informed about current events in different parts of the world. The most distant countries and the strangest customs are brought right into our sitting room. There are many educational programmes that give us ideas about right & wrong, good & bad. Television helps to increase the popularity of sports. The popularity of professional football has soared largely because of television. Television plays its greatest role in presi- dential races. Everybody knows that today many candidates reach more voters through a single TV appearance than through all the in-person campaign- ing they do. Different political talk-show pro- grammes are extremely popular nowadays & they capture people’s attention. Мысалға төмендегі текстте берілген сөздік бірліктер пайланылып жазылған. Mass Media I’d like to point out right at the beginning that we can’t imagine our life without mass media: news- papers, magazines, books, radio, television, films, records, tapes, etc. No one, I think, is challenging the view that the impact of all mass media is very strong. Some people claim that “news is not what happens – it is what you see or read in mass media”. In other words, mass media shapes public opinion. Sometimes it’s good, but sometimes it’s terribly bad. It goes without saying and nobody would deny the fact that TV is one of the most popular mass media in the contemporary world. I don’t profess to be an expert on the subject of the impact of television on people, but it can be stated with certainty that there are many arguments for & against TV. It is obvious that televi- sion has both advantages & disadvantages, positive & negative influence. And now I’d prefer to talk about positive effects of TV rather than negative ones. The first thing that must be of great importance to us is that TV keeps people informed about current events in different parts of the world. The most distant countries and the strangest customs are brought right into our sitting room. There are many educational programmes that give us ideas about right & wrong, good & bad. We also mustn’t lose sight of the fact that television helps to increase the popularity of sports. For example, the popularity of professional football has soared largely because of television. Moreover, television plays its greatest role in presidential races. Everybody knows that today many candidates reach more voters through a single TV appearance than through all the in-person campaigning they do. Different political talk-show programmes are extremely popular nowa- days & they capture people’s attention. Қорытындылай келе, шет тілін оқытудың негізгі стратегиясы - тұлғалық-бағдарлы әдіске мән беруіміз керек. Өйткені, бұл әдіс оқу-тәрбие процессінде оқушының жеке тұлғасын, бейім- ділігін, мүмкіншілігін, икемділігін, қажеттілігін ортаға қояды. Оны оқытуды дифференциация мен индивидуализация негізінде іске асыруға болатыны, жаңа оқыту технологияларын қолдануға , сонымен қатар, ұлттық-аймақтық мүмкіндіктерді пайдалануға, базалық оқу жоспарының компонент- терін, сол арқылы шет тілін оқытуға берілген уақыт мөлшерін ұлғайтуға болатыны байқалды. Оқушыларды оқыту мен тәрбиелеудің тұлғалық- бағдарлы әдісін іске асыру – оқытушының кәсіптік деңгейіне, оқытудың кез-келген ерекшелігіне қарай жұмыс істей алуына қойылатын талап. Коммуникативтік құзыреттіліктің компонент- терін талдай келе, оқыту барысында оларды қалыптастырудың тиімділігі, қарым-қатынас кезіндегі маңыздылығы – оқушылардың тілді меңгеру жетістігі екеніне көз жеткіземіз. Қолданылған әдебиеттер тізімі: 1. Бим И.Л. Немецкий язык. Базовый курс. Концепция программы. – Москва, Новая школа, - 2008. 2. Биболетова М.З. Примерные программы среднего общего образования. Иностранные языки. – Москва, Просвещение. – 2005. 3. Рогова Г.В., Верещагина И.Н. методика обучения английскому языку на начальном этапе в общего образовательных учреждениях. – москва, просвещение. – 2004. 4. Сафонова В.В. Коммуникативная компетенция, современные подходы к много уровневому описанию к мтодических целях. – москва, НИЦ Еврошкола. – 2004. Қазақстанның ғылымы мен өмірі – Наука и жизнь Казахстана Science and life of Kazakhstan. №3 (30). 2015 .................................................................................................................................................................................................. ........... 133 Aripzhan G. Zh., Narbekova Zh. S. master-teachers of Kozha Akhmet Yassawi International Kazakh-Turkish University HEROES AND IMAGES OF THE KAZAKH FAIRY TALES Түйін. Бұл мақалада қазақ ертегілерінің кейіпкерлері мен мәнісі қарастырылады. Резюме. В этой статье расматриваются сущность казахских сказок Summary. This article deals with the heroes, images and essence of the Kazakh fairy tales Folktales store a centuries-old wisdom of the na- tion, their dreams about a better life, their conception of justice and duty. In fairy tales, smart, simple work- ers loyal to their homeland, their people are glorified. One of the most beloved heroes of Kazakh fairytales is agile, fearless, cunning, sarcastic guy - beardless trick- ster Aldar-Kose. By his adventures he reminds Russian Ivan the Fool. Aldar-Kose cheats greedy, cruel rich people (in fairy tales as "Aldar Kose’s Wonderful coat", "A greedy rich and Aldar Kose", "Aldar Kose and devils"). In some tales, the heroes who win greedy rich people are not for adults, but for children ("Forty ta- les", "The old man and his daughter"). Tales are ruth- less not only to the exploiters –rich people, they ridi- cule the lazy people ("Bummer", "Who will feed the cow", "Fool "), tales expose members of the Muslim religion - the mullahs and dervish- es("Aholyass","Horse"). Animals act in fairy tales which are the examples of folk art associated with another mythical representation of primitive man. In these tales echoes of very ancient ideas can be found ("The Happiest Year", "Why camel looks", "Why quail has a short tail"). In close companionship of the Russian with Ka- zakh people, the works of both nations share related fairytale plots. Thus, among the Kazakh folk tales there are some tales which are very reminiscent of contents about famous Russian fairy tales ("Sheep wolves frighten", "Fox, bear and a shepherd" and others). But these tales convey all the features of Kazakh life. They also express their sincere feelings of the Kazakh people, like a fairy tale with an original story- line. In this respect, it is interesting to talk about the tale "The poor old man”. "The plot is similar to that of Pushkin's tale about a goldfish, but the tale is full of details of Kazakh life: here the fish is the sea lord Sha- ban Khan, on the seabed where the old man grazes sheep flock; the wealth which the old man got is large herds of different animals, etc. Secular people’s dreams were embodied in the new social order born with the Great October socialist Revolution. But the tale still continues to occur in any litera- ture. It serves to express poetic attitude of the people to the surrounding reality, to a new life. So in the poetic form, tales are embodied artless love story about the boy called Ilyas and the girl called Tanap ("Three Challenges"). Mothers who were surrounded by re- spect and care in the Soviet state found expression in the tale - song "Kuishi’s reply". A repurposed class enemy provokes people’s contemptuous mockery ("Bai and Red Army"). The so-called "magic" fairy tales are very popular among the people with a complex plot, with heroes’ many adventures. The examples of this kind of fairy tales can serve "Wise Ayaz " and " Er- Tostik". The fairy tales and legends about the origin of place names, rivers, lakes are spread a lot ("Or and Karatal"). Kazakh fairy tales have attracted the attention of Russian and Kazakh scientists. First publication of the Kazakh in Russian fairy tales belongs to the beginning of the nineteenth century. Outstanding Kazakh scien- tist, educator and conductor of the Kazakh people of Russian culture, Chokan Valihanov was one of the first collectors of folk art. Kazakh poet Abai Kunanbayev and Altynsarin Ibrahim were also engaged in the col- lection and promotion of folk art. The Kazakh nationalists tried to use the rich crea- tivity of the people for the purpose of religious propa- ganda. They reworked tales by writing endings to them challenging people to obey the authorities, obedience to religion, submission to bleak fate. They tried to magnify the khans and viziers, which in most fairy tales portrayed people violent, stupid and greedy. After the Great October Socialist Revolution, the study of folklore was put on a scientific basis. The samples of the Kazakh folklore were collected and studied by the Institute of Language and Literature of the Academy of Sciences of the Kazakh SSR. Rich folk art are accessible to a broad audience, several collections were published in Russian translations. Oral poetry of the Kazakh people is one of the most important sections of the course of Kazakh litera- ture where the teacher will find great artistic strength material for the ideological education of students to develop their independence of judgment, thinking, ratings. Getting acquainted with Kazakh tales, they will find a lot of interesting and special about the ideologi- cal content, action heroes, the characters in the compo- sition and visual means, in the language. There are many similarities with the Russian fairy tales. The story begins with the teacher to determine the nature and importance of fairy tales. Speaking of fairy tales, as the epic folk narrative genre, is based on fiction, should dwell on the fact that they express people's dreams, desires and cherished goal, they demonstrate the characteristics of the people, his high moral quali- ties. It is not superfluous to repeat famous sayings of Lenin and Gorky on folk tales. The story about the uniqueness of fairy tales, the role of fiction, fantasy, Қазақстанның ғылымы мен өмірі – Наука и жизнь Казахстана Science and life of Kazakhstan. №3 (30). 2015 .................................................................................................................................................................................................. ........... 134 images of life in them, and may actually be the words of Vladimir Lenin: "In every fairy tale there are ele- ments of reality" and Gorky: "Imagination creates what he tells the reality"[1]. On the basis of the accepted Soviet methodology, the Kazakh folklore tales are basically divided into three types: fairy tales, tales about animals and house- hold. This division is conditional. Story about fairy tales ( tatsgazhayyp ertegіler ), ancient genre of the Kazakh people folklore reveals the thought of how people from ancient times expressed their view about the world, their understanding and explanation of good and evil, dreams and aspirations in fairy tales. The fairy tale "Er - Tostik ", " Kula Mergen ", " Kara- Mergen", "Zhelim – warrior who comes out of the ground", "Alaman and Zholaman", " Beauty Kun- ekey " and others that were originated in the fight of man and the nature express fantastic and mythical con- cept of the Kazakh people most vividly[2]. There is Marx’s interesting statement about this fact: "All mythology overcomes, and subdues, gener- ates, forms power of nature in the imagination and with the help of imagination, hence, it disappears with the actual domination of nature’ force". The special atten- tion should be paid to the disclosure of relationships and unusually rich imagination of the people with his life and the reality if the story is about the distinctive features of fairy tales, about unusual events and adven- tures, extraordinary life and actions, actions by all sorts of obstacles, difficulties and peculiarities of artistic forms. The peculiar images of heroes, who are brave car- ing for the people’s welfare, also should be empha- sized as it was not by chance that the name of the hero is always added a collective , symbolic of "ER" , the meaning of which is the extraordinary courage, invin- cibility - Er Tostik, Er - Kosai. These heroes are un- common in everything, with a deep understanding of high debt, power, they will certainly prevail over the evil force or many thousands of enemy troops, do not burn in the fire and do not sink in water. The dream of people about defenders of their native land from at- tacking enemies was expressed in such imaginations and hyperbole of heroes in the tales. Diverse and expressive magic helpers of heroes - Zhertyndar ( listening to earth, clinging to the ground, feeling her breath, tells you when pursuing the enemy comes close), Zhelayak ( who brings the news in an instant) , Tausogor (mountain clusher, who can take mountains which then face , then move apart, blocks the road fierce enemy), Koripkel (all-seeing), Koltausar (lake drier), Zheldetkish (the one who causes a hurricane occlusive the way of the enemy) and oth- ers. Giant birds Samuruk - kus, Kara -kus - soar into the sky and take the hereos to the right place[3]. In fairy tales, the heroines weave wonderful car- pets on the simplest woven loom ( urmek ), the heroes travel or flee from persecution enemies on the flying carpets. All these are the fruit of a rich imagination of people who dreamed and tried to do goodness to oth- ers, to administer justice, to help the disadvantaged, to punish those who do evil. When analyzing household satirical tales, besides the disclosure of their identity, of content, characters, art forms, special attention should be paid to their so- cial and social value. Household tales vary according to subject and category. More accessible tale is "Ayaz - bi", "Three Useful Tips", "The Old Man and resource- ful brave", "Ask a council from sixty-year-old man", "Old man’s testament" and many others . The most satirical comic tale is "Forty tales of a bald man ", "Khan and Tazsha boy(bald)", the tales about orator Zherenshe – Sheshen and about ingenious Aldar-Kose. Speaking about the cycle of tales about Tazsha, M.Auezov wrote: "What is the peculiarity and value of these narratives? The peculiarity is that they show people's love for ingenuity, for giftedness, that people appreciate the sharpness of imagination and ingenuity: it is evidence of the depth of people's imagination, resourcefulness, it says that all dreams come true [4]. Incredible things are presented as real. Most of these tales are the result of free fantasy, flight of thought. And tales are unrealizable. This is the search of its mind and liveliness. This is a desire to subdue the animate and inanimate nature. In this regard, "Forty tales of a baldman" both in content and in form is a masterpiece of the Kazakh comic tale. Everything in it from beginning to end is based on the comic positions. Khan's promise to marry his daughter to someone who tells amazing stories is itself extraordinary phenome- non. And that is why the Bald man immediately unu- sually starts: "While I was in the womb and was fed by the fact that the horses pass his grandson ... ". That's why everything is based on the impossible, improbable positions. In addition, the story should not be the usual lies, but it must be the fruit of irrepressible imagina- tion, exceptional resourcefulness". ……………………………… 1. K.V. Dubrovsky , "Siberian tale ", M. 1923 2. "Forty tales " Alma- Ata in 1935. 3. L. Makeev, "Kazakh tale " Alma- Ata,1940 4. "Kazakh folk tales" Goslltlzdat, M. 1952 . Қазақстанның ғылымы мен өмірі – Наука и жизнь Казахстана Science and life of Kazakhstan. №3 (30). 2015 .................................................................................................................................................................................................. ........... 135 Karakulova U. E. H.A.Yassavi International Kazakh-Turkish University, Senior teacher of English philology department South Kazakhstan, Turkistan, ukarakulova@bk.ru PRACTICAL ASPECTS OF USING VIDEOFILMS IN THE FOREIGN LANGUAGE CLASSROOM Түйіндеме: Қазіргі кезде жаңа білім жүйесі интернеттің пайда болуының арқасында дамығанын барлығы мойындайды. Бейнефильм, электрондық пошта (e-mail), мультимедиялық презентация, анимациялық суреттер және т.б. көмегімен шетел тілінде монолог және диалог түрінде сөйлеу қабілетін қалыптастырады. Ал шетелде болмай-ақ, сол елдің тілінде сөйлей алу қабілетіне ие болу үшін мұғалімнің маңызды тапсырмасының бірі шет тілі сабағында жаңа технологиялардың түрлі амалдарын қолдана отырып, сөйлеудің шын ситуацияларын құру болып табылады. Шет тілін үйрету процесінде бейнефильмдерді қолдану сабақты қызықты жолмен өткізуге көмектеседі. Аннотация: Электронные средства информации, такие как компьютер и видеомагнитофон, в настоящее время приоб- ретают все большее значение при обучении английскому языку и воспитании обучающихся. Применение видеоматери- алов является очень эффективным при формировании профессиональной компетенции и коммуникативной культуры обучающихся, т.к. видеоматериалы не только представляют обучающимся живую и насыщенную речь носителей языка, но и погружают их в ситуацию, в которой они знакомятся с языком, мимики и жестов, стилем взаимоотношений и реа- лиями страны изучаемого языка. Abstract: Foreign language teaching at the university level has taken an importance and value over the last decade due to global competition between institutions of higher education. For this reason, language educators are faced with the challenge of looking for innovative teaching methods, which not only stimulate and motivate their students while encouraging language acquisition, but also add an intercultural dimension. This teaching note proposes to analyze the use and impact of video films as resource materials on English for classes designed to promote learner awareness of another culture. After an initial overview of the theo- retical background, the article then provides a summary of the method, results and practical ideas. Video is one of modern technologies used as an audio-visual material in foreign language classroom since it enables teachers to supplement effectively what their textbooks and their teaching practices offer to their students. In addition, video can stimulate and motivate student interest. The use of visuals overall can help learners to predict information. Videos can help manipulate language and at the same time be open to a variety of interpretations. Being a rich and valuable resource, it is well-liked by both students and teachers. Students like it because video presentations are inter- esting, challenging, and stimulating to watch and cul- tural knowledge. As audio and video materials change the dynamics of teaching and learning, students are greatly motivated in learning the language. It is obvi- ous that the introduction of video classes would be a great help for foreign language learners to stimulate their communicative talents. Since videos allow the learner to see body rhythm and speech rhythm in second language discourse through the use of authentic language and speed of speech in various situations, they have been proved an effective tool in language learning in recent years for both young and adult learners. Video-audio materials may include documented films, T.V programs, movies, series of episodes and other materials that combine motion picture with sounds. Nowadays videos, films and TV are not only part of our daily activities, but they also have become an integral part in our education both inside and outside the classroom. Educators and teachers of ELT also recognize the value of using TV and videos in ELT classes. Videos can be used in a variety of instructional settings in classrooms. DVDs play selected and direct- ly relevant discs in the classroom. There are also tele- cast lessons and online studies through websites, where information is telecast from a central point to learners in the classroom. These varieties of instructional set- tings help the teachers in their professional develop- ment even as these help improve teaching and learning situations and achievements. In this article, we attempt to discuss worthwhile practices of using video-films in teaching and learning English. The primary advantage in the use of video is de- scribed in this manner by Bedjou 28: “In EFL setting, where authentic materials are scarce and students are rarely exposed to the natural pace of native speakers of the target language, the video can be valuable source of input and highly relevant to language acquisition.” Movies and T.V. programs are usually made for native speakers; so, in that sense, video provides au- thentic language input and this highlights the great advantage and the importance of video. Morrow de- fines the term authentic as "a stretch of real language, produced by a real speaker or writer, for a real audi- ence and designed to convey a real message of some sort"(13). Research by Herron, Hanley and Cole (1995) indicates that the visual support in the form of descrip- tive pictures significantly improved comprehension scores with language videos for English speaking stu- dents learning French. The results of the study indicate that extensive listening is facilitated by the richness of the context that visual organizers, such as educational videos, provide. Heron (1994) finds that advanced organizers based on videos helped learners improve comprehension and aid in the retention of information. However, in recent years, some of these questions have begun to be addressed, but in limited contexts. For example, Balatova (1994) suggests that unlike a stu- dent, who listened in sound only conditions, the use of video and sound conditions were more consistent in their perception of the story, in the sense that difficult and easy passages formed a pattern. The study notes that scenes where utterances were backed up by an action and/or body language and that were relatively shorter, were considered easier to understand by stu- dents/1,p.531 /. Қазақстанның ғылымы мен өмірі – Наука и жизнь Казахстана Science and life of Kazakhstan. №3 (30). 2015 .................................................................................................................................................................................................. ........... 136 Arthur (1999) claims that "Video can give stu- dents realistic models to imitate for role-play; can in- crease awareness of other cultures by teaching appro- priateness and suitability; can strengthen audio/visual linguistic perceptions simultaneously; can widen the classroom repertoire and range of activities; can help utilize the latest technology to facilitate language learn- ing; can teach direct observation of the paralinguistic features found in association with the target language; can be used to help when training students in ESP re- lated scenarios and language; can offer a visual rein- forcement of the target language and can lower anxiety when practicing the skill of listening" /2, p.4/. A recent large-scale survey by Canning-Wilson (2000) suggests that the students like learning language through the use of videos. One of the results of her survey shows that learners prefer action films to lan- guage films or documentaries in the classroom. She states although these films may seem to hold student interest, she believes that it could be inferred that stu- dent comprehension of the video may be due to the visual clues instead of the auditory components/3/. Heron, Hanley and Cole also hypothesize that the more meaningful an advanced organizer is the more impact it can have on comprehension. Their results of using twelve different videos with foreign language learners indicates that scores improved when advanced organizers, such as a pictures and visual stimuli, are used with the video. Perhaps the findings from these studies can be attributed to the fact that video offers contextual support and helps learners to visualize words as well as meanings/4, p.394/. Individuals process information in different ways. The strategies used by one learner are likely to differ from those used by a different learner. It has been proven that what benefits one group of learners may actually hinder the performance of a different group of learners/5, p.137/. Just as in many English teaching situations, the teacher plays a key role in such a video course. Ade- quate preparation is necessary to promote active viewing and facilitate successful language acquisition. This requires being familiar with the video materi- als before they are used in class. The teacher should develop a plan for each video unit and which are easy and related to the language level of your students. Active viewing is also encouraged by making a list of questions to be answered from the information. To develop creativity and self-expression, at least one follow-up activity should be designed for each lesson. In order to prepare students for active viewing, students should be told what is to be learned and what will be expected of them before, after, and dur- ing the viewing. Another successful approach is to give students a viewing task of some kind that can be done only by watching for specific things while viewing the video, a task that gets them involved in a meaningful way. There are many things we can do with these vide- os. Here we would like to demonstrate a wide variety of them. These lesson plans refer to specific films which have been released recently, however, they could be adapted for use with a similar scene in a dif- ferent film depending on availability. In the following lessons we have tried not to concentrate too much on specific dialogue that students may not be able to pick up, this allows lower level students to be creative in the classroom using video as a stepping stone to fun and communicative activities. Silent Viewing Students view a sequence such as Katie Nana’s leaving the house, a nanny that fills the children’s de- scription, falling into the chalk picture, participation of Mary Poppins in a horse race inside the chalk picture, Mary Poppin’s magic in the nursery, flying a kite, a run on the bank, the bankers arguments to assure the children that they are doing right, Uncle Albert’s invi- tation having tea on the ceiling, etc. Based on this viewing of such episodes, students attempt to write appropriate dialogues for similar situations. The actual dialogues can then be used as a model and the students can adapt some of the techniques and styles which have been displayed in the actual dialogue in the video they viewed. Alternatively, if the students have already heard the dialogue, they can use the silent re-viewing to reproduce the conversation. Prediction Prediction is another activity often used with vid- eos to enhance students’ creativity. The steps under- taken in this stage is to play part of a video, stop it at a specific point, and then ask the students to speculate and discuss what they think will happen next. Certain- ly, students actively discuss and predict what will hap- pen next, yet prediction is an authentic activity. Through this stage we may observe the activities in the movie and predict the activities that can take place next. Role play As role-plays are interesting, memorable and en- gaging, they can be an integral part of the video class and their incorporation into the video lesson adds vari- ety, fun and opportunities to produce language crea- tively. First, students assume the roles of characters; participants determine the actions of their characters based on their characterization. Secondly, they create stories collaboratively. Another advantage of the role- plays is that students drop their shyness, other person- ality and cultural inhibitions. Setting the Atmosphere With a view to get maximum results from the vid- eo material, first of all, teacher has to convince him- self/herself of the usefulness of the video material in the class. Also, students have to what they will be watching and what they have to do after watching the film. As Kritzer wrote that “Education is a truly cyber- netic system in which three complex agents ... are cou- pled, namely the student, the teacher and the environ- ment” (1976. P 4), the material has to meet the expec- tations of the first two agents and has to be suitable for the third agent to set the environment in which the task will take place. It is also important to ensure the suita- bility, length, clarity, and completeness of the vide- otaped material. Procedure in a Video Lesson -Pre-viewing, Viewing and Post-viewing Қазақстанның ғылымы мен өмірі – Наука и жизнь Казахстана Science and life of Kazakhstan. №3 (30). 2015 .................................................................................................................................................................................................. ........... 137 As Milli Fanzy of Kentucky Educational Televi- sion (KET, 1999) suggests that teachers think of using as a three-part lesson, including pre-viewing, viewing and post-viewing activities, we have created a set of activities on the basis of the film ”Mary Poppins” di- rected by Robert Stevenson, 1964. 1. The pre-viewing activity included general and special discussions to check their knowledge on the topic going to be presented. Before presenting the vid- eo, the teacher must engage learners to generate inter- est in what they will be doing and prepare them to do it successfully. A day is devoted to get information about their knowledge on the topic under consideration. 2. The “viewing activity‟ involved activities re- quiring to make predictions and to choose the best appropriate answers to the questions. While learners view the video, the teacher should remain in the class- room with the learners to observe their reactions and see what they do not understand, what they are in- trigued by, and what bothers them. 3. The last stage is the „post-viewing‟ where stu- dents were given the chance to comment on the show and to express their enjoyments or objections. The teacher should also take time to review and clarify complex points, encourage discussion, explain, and assign follow-up activities. А sample fifty-minute video lesson for Elemen- tary or Intermediate level have been prepared by the author of this article. The following are suggested ac- tivities that can be covered in fifty-minute duration. Previewing Activity By presenting previewing activities teacher should familiarize the students with the material which is go- ing to be viewed and it includes general discussion to check students’ knowledge of the topic that is going to be presented. Certainly, the teacher can use the video material he or she has prepared for the suitable level of the students. In the video classes the presence of teach- er is highly required with a view to work cooperative- ly, deliberately and simultaneously with the intension to develop the four fold skills. PROCEDURE MY FAIR LADY: A Guide to Classroom View- ing: Day I (From the b e g i n n i n g until the flowergirl comes to the professor ' s place.) Time: 34 min Before viewing P a r t I A c t i v i t y I Answer the following questions: 1. Do you like buying flowers? What flowers do you prefer to buy? 2. Do you like rainy weather? What do you wear in rainy days? What interesting words and idioms do you know related to rainy weather? 3. Can you imagine your life without your mother even if you are already an adult? 4. Do like chocolate? How often do you eat it? While viewing жүктеу/скачать 5,5 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|