МУЗЫКА САБАҒЫНДА БАЛАЛАРДЫҢ ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ ҚАБІЛЕТТЕРІН

671 

 

671 

 

етеді-дербес  шығармашылық  еңбек    ете  алатын,белсенді    іздеуші  тұлғаны  ,алғыр  адамды 

тәрбиелеп шығару.Мектеп жасына дейінгі балалардың  қуанышының бастауы музыкадан нәр 

алады.Музыка  сабақтарында  әртүрлі  педагогикалық  әдістерді  қолдану  –ең  маңызды 

мақсаттарды  шешеді:балалардың  ерте  музыкалық  тәрбиесінің  қалыптасуы,музыкалық 

компонентінің құрылымы-балалардың музыкаға деген эмоциялық сезімдерінің дамуы. 

Музыка жетекшісінің алдына қойылытын талап-міндеттер: 

-Баланың музыкалық мәдениетін қалыптастыру,оның рухани өмірін байыту. 

-Музыка өнеріне деген саналы көзқарасты қалыптастыру. 

-Балалардың шығармашылық қабілеттерін дамыту. 

-Музыка арқылы балалардың ішкі жан дүниесін байыту. 

Осындай  міндеттерді  орындау  үшін  педагогтар  жаңа  бағдарлама  мен 

технологияларды  қолданады.Айтып  кететін  болсам  қазіргі      «Интеграция»,  «Жобалау», 

«Вариативтік»,  «Тәй-тәй»    әдістеріміен  қолданып  жүремін.  Осындай  технологиялардың 

бірі    «Тәй-тәй»  халықаралық    инновациялық    технологиясына  ерекше  тоқталып  кетейін. 

«Тәй-тәй»  ағылшынша  «Step by step»  сөзінен аударылған   «Демократталған қоғамға жол» 

деген мағынаны білдіреді. Коммуникативтік,қоғам,адамгершілік,патриотизм,достық сияқты 

ұғымдарға сүйене отырып бағдарлама алдына мынадай талаптарды қояды. Өмір бойы білім 

нәріне  сүйсінетін    тұлғаны    тәрбиелеу.  Демократиялық  ұстанымы  өзара  сыйластықпен 

негізделген  тәрбиелік  ортаны  қалыптастыру.  Практикалық  әдістердің  дамуын  қамтамасыз 

ету,әдістердің  үзілмеуіне  кепілдеме  ету.  «Тәй-тәй»  технологиясы  біздің  ұлттық 

бағдарламаларды  жоққа  шығармайды,тек  жаңа  демократиялық  бағытпен  байытады.  Өмір 

талабына 

сай,баланың 

жеке 

басының 

 

дамуына,білім 

беру 

үдерісіне    жанұясының    қатысуын    қамтамасыз  етеді.      Музыка  сабақтарында  «Тәй-тәй» 

технологиясының элементтерін  мен  де  қолданамын.  Мен  ән  сабақтарында    жалпы  топпен 

жұмыс  істеймін  ,топшаға  бөлмеймін  өйткені  барлық  балалар  ән  де  айтып,би  де  билегісі 

келеді,сондықтан  мен  биге  икемі  бар  балаларды  жеке  бөліп  алмай  барлығын  бірдей 

үйреткенді жөн көремін. «Тәй-тәй» технологиясы бойынша сабақтан бос уақытта ,мысалы 

түстен кейінгі уақыттырда жеке дарынды балалармен жұмыс істеп әр баламен индивидуалды 

түрде жұмыс жүргіземін,әр баланың жасын,қабілетін ескере отырып ата-аналарға да кеңес 

беремін. Музыка сабақтарына ата-аналарды қатыстырғанды жөн көремін.Ашық есік күндері 

ата-аналар  сабақтарыма  қатысып  өз  балаларының  қабілеттерін  байқайды,кеңес  алады.Үй 

ішінде қандай музыка тыңдауға болады,қандай шығарамаларды,қалай табуға болады?-деген 

сұрақтар  жиі  кездеседі.Өзімнің  тарапымнан  балалардың  жастарына  байланысты 

шығармаларды беруге тырысамын, ата-анасы түсінетіндей етіп қарапайым шығарамаларды 

ұсынамын.  «Тәй-тәй»  бағдарламасының  негізінде  жүргізілген  жоғарыдағы  аталған 

жұмыстар  арқылы  біздер  оқу-тәрбие  үрдісін  балалар  үшін  де,  ата-аналар  үшін  де  және 

педагогтар  үшін  де  тиімді  етіп  ұйымдастыру  мүмкіндігін  алып  отырмыз.  Орталықтарда 

сабақтарды өткізу арқылы біздер әр балаға жеке көңіл бөле отырып, оның өзіндік жеке дара 

қасиеттерінің барынша ашылуына жағдай жасаймыз. Себебі, жалпы топпен жұмыс істеген 

кезде  бұл  мүмкіндік  жиі  бола  бермейді.  Балалардың  шағын  тобында  сабақтарды 

ұйымдастырғанда әр бала өзіне деген педагогтың көзқарасын сезіне отырып, өзін әр қырынан 

көрсетуге тырысады. Өйткені ол өз ойының басқаларға өте қызықты екендігін сезінеді. 

        

Сонымен  қатар  “Тәй-тәй”  бағдарламасы  ата-аналарды  балабақшаның  тыныс-

тіршілігіне  тартудың  ең  бір  тиімді  жолдарын  ашып  отыр.  Аталған  бағдарлама  негізінде 

отбасымен қарым-қатынас жасаудың төмендегідей түрлері іске асырылады: 

672 

 

672 

 

-         бірлескен саяхаттар; 

-         әкелерді балабақшаға тарту; 

-         қызықты отбасылық кештер; 

-         отбасылар арасында өзара достықты орнату т.с.с. 

Осындай қызықты түрде ұйымдастырылған  жұмыстар ата-аналар тарапынан жақсы 

көзқарастарды  тудырып  отыр.  Тәрбиедегі  басты  мақсат:  қоғам  мүшелерін  әлеуметтендіру 

болатын,  яғни  өнер  адамның  тек  қана  рухани  өмірінің  құрамдас  бөлігі  болып  қоймай, 

әлеуметтендірудің  аса  пәрменді  құралы  болды.  Ұрпақтан-ұрпаққа  мирас  болып  келген 

халықтық  қазынаны,  оның  таңдаулы  үлгілерін  жеткіншек  ұрпақты  тәрбиелеу  құралына 

айналдыру, нақтырақ айтқанда, олардың көркемдік, музыкалық, эстетикалық талғамы мен 

мәдени 

деңгейін 

жоғарылату 

– 

басты 

міндет.  

      

Ұлы  Абай  өмір  шындығын  дәл  бейнелеу  жөнінде  поэзия  мен  музыканың  рөлін 

былайша суреттеді: әсемдік сыры, биік мұратталғандары, көркем шарттары, шығармадағы 

дарындылық  пен  шеберлік  ән  мен  күйді  орындаудағы  дәстүрлер,  т.б.  мәселелерді  көтере 

келіп, эстетикалық тәрбиенің негізгі өлшемдеріне ғылыми талдаулар жасады. Ғұлама ғалым 

Әбу Насыр әл Фараби «Музыкалық идея оны жүзеге асыратындай әрекет ету қабілетінсіз іске 

аспайды,  музыканы  көп  тыңдау,  жаттығу  түрлерін  бір-бірімен  салыстыру,  әуенді  талдау, 

әрбір тонның дыбыстық әсерін мұқият есептей білу арқылы музыкалық қабілетті дамытуға 

болатындығын айта келіп, тәрбиелеу барысында тәжірибе жинақтаудың рөлі зор екенін атап 

көрсетеді»,  т.б.  өзгерісін  бақылап,  сезінуге  үйретеді.  Оқушы  эстетикалық  сезім  мен 

эмоциялық  көңіл  күй  арқылы  қоршаған  ортаны  әсерлене  сезінеді.  Оқушы  өз  жауабын 

жолдастарының  жауаптарымен  салыстыра  отырып,  пікірінің  дұрыстығына  немесе 

жаңсақтығына  көз  жеткізеді.  Сол  арқылы  оның  музыка  жөніндегі  ойы  мен  талғамы 

қалыптасады.  Музыка  шығарманы  талдау  әңгімелесу  әдісі  арқылы  жүргізіледі.  Көркемдік 

құралын, көркем бейнелердің жасалу жолдарын сабақтың тақырыбы ретінде алынған белгілі 

бір  мәселе  төңірегінде  талдау  оқушы  танымын  кеңейтіп,  сөздік  қорының  молаюына  жол 

ашады.  

Музыка  сабақтарында  балалар  жан-жақты  даму  барысында  алдына  көптеген 

мақсаттар  қоя  біледі.  Дәлірек  айтсақ,  балаларды  музыканы  тыңдай  білуге  үйрету,  оны 

тұтастай  қабылдау,  сезіну,  музыкалық  мәнерлікке  баулу,  дыбыстардың  типін  түсіну  және 

музыкаға  қызығушылығын  арттыру.  Жан-жақты  музыкалық  даму  баланың  ішкі  дүниесін 

байытады,  сонымен  қатар  музыка  өнерін  терең  және  толық  қабылдатып  қана  қоймайды, 

айналадағы дүниеге, өмірге, адамдарға деген көзқарасын өзгертеді. Ән айту, музыка тыңдау, 

музыка  әдебиеттерімен  танысу,  музыкалық  сауат  және  қозғалыс  (ырғақ)  музыкаға 

тәрбиелеудің міндетті бөлімдері. Музыкалық шығармашылық ән айту, тыңдау, музыкалық 

сауаттылық  және  музыкалық  ырғақ  педагогикалық  процестермен  байланыста  болса  ғана, 

шығармашылық  белсенділік  нәтижелі  болады.  Үйірмелерде  оқушылар  музыка  сабағында 

алған  білімін  кеңейтіп,  орындау  дағдыларын  тереңірек  меңгеруге  мүмкіндік  алады. 

Мектептегі бір сағаттық музыка сабағы оқушылардың музыкалық бейімділігін жете дамыта 

алмайды. Сондықтан сыныптан тыс жүргізілетін музыкалық жұмыстарға қатысуы арқылы 

олардың қабілетін дамытуға мүмкіндік туады. Бұл жұмыстардың қай түрі болсын, оқушының 

музыка сабағынан алған білімін толықтыруы тиіс. Сыныптан тыс жүргізілетін музыкалық-

көпшілік  жұмыстар  оқушыларды  барынша  көбірек  қамтуды,  олардың  танымын  кеңейтіп, 

музыка өнеріне деген көзқарасын қалыптастыруды мақсат етеді. Осы мақсатқа жету үшін, 

673 

 

673 

 

баланың  жас  ерекшелігін  ескере  отырып,  оны  қызықтыратындай тақырып  пен  музыкалық 

материал таңдап алғаны жөн. ұйымдастыру алдында біршама дайындық әңгіме жүргізіледі. 

Музыка  сабағында  да  ойын  технологиясын  қолдана  отырып,  материалды  тез 

меңгеруге,  музыкалық  шығармаларды  қабылдауға,  әуенді  ести  білуге  үйретуге  болады. 

Бастауышта оқытылатын барлық пәндер сияқты музыка сабағында да ойынның маңызы зор. 

Ойынды әдетте мұғалім сабақ алдында не сабақты қорытындылар сәтте пайдаланады. 

Ойын-балалар әрекетінің бір түрі, оқушыларды оқыту және тәрбиелеу мақсатындағы қарым-

қатынастың әдісі мен құралы. Ойын әрекеті естің, ойлау мен қиялға, барлық таным үдерісіне 

әсерін тигізеді. 

Ойын-әрқашан білім бола отырып, баланы білім алуға, еңбекке дайындайды. Ойын 

теориясы  мен  практикасын  отандық  және  шетелдік  педагогтар,психологтар,  социологтар 

зерттеуде.Мысалы,  жүйелі  жүргізілген  ойындар  кезінде  төмендегідей  ойындар 

жүргізілді.    Эмоцияны  дамыту,  қарым-қатынас,  эмоционалдық  дискомфорт  жағдайын 

жақсартуға бағытталған ойындардан «Әуенді тап!», “Шатасқан ноталар”, “Кім немесе не үні 

екенін  тап”,  “Әуенге  қозғалыс  ойла  да,  сыйла”,  «Музыка  арқылы  менің  эмоцияларым”, 

“Көңіл-күйді көрсет”, “Әнді тап”, “Музыкалы-мимикалық гимнастика” т.б. Ойындық өзара 

әрекет-бұл өмірдің имитациясы емес, бұл баланың қоғамда өз қабілеттерін, мүмкіндіктерін 

жүзеге асыруына, өзін-өзі бекітуге мүмкіндік беретін ерекше іс-әрекет түрі. Яғни, ойын бала 

тұлғасының  әлеуметтік  дамуының  негізгі  факторы.  Музыкалық  ойындар  оқушының 

музыкаға деген құлшынысын, қызығушылығын ғана арттырып қоймай, есте сақтау, ойлай 

білуге, ажырата, салыстыра алуға баулиды. 

                          

Әдебиеттер тізімі:  

 

1. Бастауыш сыныптарда музыкалық тәрбие беру әдістері. Алматы. Рауан 1996. 4.  

2. Пернебек Момышұлы. Музыкалы-эстетикалық тәрбиеАлматы 2000. 5.  

3. С.Байжұманов. Халық аспаптары оркестрі. Алматы Өнер 1993. 6.  

4. К.Әсімбекова,Б.Мұсмафин, Т.Мұстафина, Ж.Таубалдиева. Ән сабағы Алматы Ө 

    

 

 

МУЗЫКАЛЫҚ ТӘРБИЕНІҢ ЖАҢА ТӘСІЛДЕРІ 

 

Жармағанбетова А.С. 

«Бәйтерек» балабақшасы 

 

    Мектепке  дейінгі  жас-баланың  бастапқы  қабілеттері  қалыптасатын,  оны  әртүрлі 

қызметке тарту мүмкіндігін негіздейтін кезең. Музыка белсенді іс-қимыл тудыру қасиетіне 

ие.Бала  музыканы  барлық  дыбыстардан  бөледі  және  оған  көңіл  аударады,  сондықтан  оны 

педагогикалық әсер ету  құралы ретінде қолдану керек. Сонымен қатар музыка ересек пен 

бала  қарым-қатынасының  ауқымды  мүмкіндіктерін  ұсынады,  олардың  арасындағы 

эмоционалды байланыстың негізін құрады. 

     ҚР «Білім туралы» Заңында, МЖМБС-да және өзге құжаттарда көрініс тапқан білім 

беру  жүйесіндегі  өзгерістер  педагогты  өз  жұмысын  шығармашылық  тұрғыдан  қайта 

қарастыруға,  балалармен  қарым-қатынастың,  тәрбиелеудің  және  білім  берудің  жаңа 

жолдарын іздеуге әкеледі. Қоғамдағы құндылықтарды қайта бағалау, олардың иерархиялық 

674 

 

674 

 

жүйесінің өзгеруі, жалпыадамзаттық басымдықты қоғам санасында бекіту өмірге деген жаңа 

педагогикалық  ой  тудырды  және  қоғамның  сұраныстары  мен  тұлғаның  өзін  іс  жүзінде 

танытуына сай келетін оқу-тәрбие үдерісін құрылымдауды талап етті. 

    Негізгі  өлшемдері  білім  беруді  ізгілендіру,  оның  сабақтастығы  және  үздіксіздігі, 

баланың 

жас 

ерекшеліктерін, 

сұраныстарын, 

 

қызығушылықтарын 

ескере 

отырып,тәрбиелеудің тұлғалық бағдарланған үлгісінің аясында оның негізгі біліктіліктерін 

қалыптастыруды  қамтамасыз  етуші  білікті  тәсілдің  негізінде  педагогикалық  үдерісті 

ұйымдастыру болып табылады. 

    Музыка тәрбиесінің заманауи тәсілдері. 

-балалармен араласу формасын өзгертуді; 

-сабақтың жаңартылған формаларын және мазмұнын; 

-балалардың  өмірін  классикалық,  заманауи  музыкамен  толықтыру,  педагогикалық 

үдерісті Қазақстан халықтарының этномәдени дәстүрлерінің  негізінде құруды тұспалдайды. 

    Мектеп  жасына  дейінгі  кезеңнің  басты  міндеттерінің  бірі-  музыкаға  деген 

қызығушылықты, сұранысты, қабілеттілікті, эстетикалық көзқарасты қалыптастыру, жалпы 

рухани мәдениеттің дамуына ықпал етуші музыка мәдениетінің бастамасын қалыптастыру. 

Балалар  музыка  қызметінде  белгілі  білімді,  дағдылар  мен  машықтарды  меңгере  отырып, 

музыка өнеріне қызығады. Музыкалық тәрбие барысында БДМ меңгеру өзіндік мақсат емес, 

керісінше  оның  музыкалық  және  жалпы  қабілеттердің  дамуына,  музыкалық  және  жалпы 

рухани мәдениеттің қалыптасуына ықпал етуі өте маңызды. 

  Жалпы  музыкалық  тәрбиелеу  жағдайында  балалардың  музыкаға  қабілеттерін  ашу 

ерекше әдістерді талап етеді. Сондықтан авторитарлық педагогикаға негізделген музыкалық 

педагогика  музыкалық  тәрбиелеудің  жаңа  тәсілдерінің  жолына  кедергі  болады,  ол  жалпы 

қабылданған  «мен  секілді  істе,  өзгелер  секілді  істе»  тәсілінде  көрініс  табады.  Баланың 

психикалық  табиғатына  сәйкес  оның  музыка  өнеріне  табиғи  жолмен  енуіне  жағдай 

жасамастан, оған оқу тәсілдерін таңады. Тәжірибе көрсеткендей: өздерінің тұлғалық табиғи 

ерекшеліктерінің  күшімен  музыкаға  ашық  балалар  бар  және  олардың  жетістігін    шынайы 

бағалау музыкалық тәрбие дамуының ынталандырғышы болады. Өзгелері сырттай музыка 

сабақтарына деген қызығушылықтарын көрсетпейді және өздерінің «қабілетсіздіктеріне» тез 

арада бойлары үйренеді.Осыған сәйкес, педагогтың алдында музыка сабағында баланың өз 

сезімдерін, әсерлерін, түйсігін, зерттегісі келетін және оларды дыбыспен, сөзбен, әуенмен, 

қимылмен «жеткізе» және көрсете алатындай жағдай жасау міндеті тұр. 

  Баланы  музыкалық  тәрбиелеу  үдерісіндегі  маңызды  шарттардың  бірі  ата-аналармен 

ынтымақтастық  және  олардың  музыкалық  тәрбие  негіздерін  қалыптастыруға  тікелей 

қатысуы  болып  табылады.  Өмірдегі  жақсылықтың  бәрі  таңданудан  орын  алатынын 

Сократтың  өзі  байқаған.  Бұл  нақыл  сөзді  ең  қысқа  сөздер  қатарына  жатқызуға  болады. 

Дыбыстың,  түстің  шексіз  әлемімен  танысу  балалардың  шаттануы  мен  таңданысын 

тудырады.Музыкамен  тілдесу  нәтижесінде  сәбиге  көңіл  күй  мен  сезімдер  жеткізіледі: 

қуаныш,  алаңдаушылық,  өкіну  және  қайғыру,  батылдық  пен  нәзіктік.  Музыканың 

психологиялық әсерінің күші осында, осының арқасында сезімталдық пен зеректік дамиды, 

әлемге деген ізгі көзқарас қалыптасады. Кез келген жастағы баланы музыкалық тәрбиелеудің 

алғашқы әрі негізгі міндеті осыдан тұрады. 

  Мүмкін,  кез  келген  ән-күй  жетекшісінде  еріксіз  мынадай  сұрақ  туындайды: 

«Балаларды музыкаға қызығушылық сезімдерін, музыкалық талғамын тәрбиелеу бойынша 

жұмысым менің көңілімнен шыға ма?» Уақыт «жаңа» әндерді ғана талап етпейді, сондай-ақ 

баланың рухани мәдениетінің бастамасын қалыптастырудың өзге тәсілінде талап етеді. 

  Мысалы:  К.Орф  әдістемесі  бойынша  өткізілетін  сабақтар  несімен  қызықты?  Ең 

алдымен  ол  дәстүрлі  емес,  қызығушылық  пен  ішкі  жайлылықты  бәрі  сезінетін  ерекше 

атмосферасымен  қызықты.  Балалар  музыканы  енжар  отырып  тыңдап,  ән  салып  және 

қимылдап  қана  қоймайды,  керісінше  олардың  қиялдап,  даралығын  танытуы  тиіс  шарттар 

қойылады. 

  Баланың музыканы сүюіне, тыңдауына және түсінуіне қалай көмектесу керек? 

675 

 

675 

 

Мүмкін,  оларға  ең  алдымен  табиғат  музыкасына  зейін  салу  мүмкіндігін  беру  керек 

шығар?  Музыка  –бұл  дыбыстар,  бірақ  музыка  –осы  дыбыстарда  көрініс  табатын  сезімдер 

жинағы.  Балаларды  баулу  емес,  керісінше  оларға  табиғатпен  берілген  қабілеттерді 

айқындаған  маңызды:  «Балалар  құлақ  салыңдаршы,  құстар  қалай  әндетеді,  бұл 

орындаушының өзі шығаратын нағыз музыканың өзі емес пе.Сендер ата-аналарынмен бірге  

орманға  барғанда  «ағаштар  вальсін»  тыңдап  көріңдер,  және  көпірден  өтіп,  пойыз 

дөңгелектерінің  тықылына  және  оның  сәлемдесу  гудогының  ұзақ  дыбысына  құлақ  салып 

көріңдер»- деп айтуға болады. 

  Сәбилер 

тақылдатқаннан, 

сылдырлатқаннан 

кейін 

олар 

дыбысталушы 

ымишараттардың аккомпонементі бойынша  музицирлеу секілді қабылданады (өз денесінің 

дыбыстарымен  ойын  басталады:  шапалақтау,  тапырлату,шартылдату,  шерту  және  т.б.). 

Дыбысталушы ым-ишараттар – бұл адамға табиғат берген аспаптар. Балалар бұл аспаптарды 

«Өзіңдегі музыканы тап» ойынының барысында өздері тауып алды. 

                                          Қыдыруға жиналдық біз, 

                                          Музыканы қайдан аламыз? 

Ішімізден, аяғымыздан, өзге жерден 

                                          Әуенді біз іздей бастаймыз. 

  Осылайша, дыбыстық оркестр  туындайды. Дыбысталушы ым-ишараттарды қолдану 

қимылды енгізеді және балалардың ырғақты меңгеруіне көмектеседі. Сондай-ақ ырғақ сезімі 

тілдік ойындар арқылы дамиды. 

                                          Сыңғыр-сыңғыр, сыңғыр-сыңғыр, 

                                          Қоңырауларға жоқ тыным бір. 

                                          Сыңғыр-сыңғыр, сыңғыр-ай, 

                                          Сәлем,сәлем жаңа ай! 

   Балаларға  сабақты  осындай  ойыннан  бастаған  қатты  ұнайды,  олардың  суырып 

салмалықпен айналысатын мүмкіндігі бар, бастысы, өлең айтуға жеңіл және ырғақты болуы 

тиіс. 

   Ырғақ  сезімін  дамытуда  таяқшаларда  ойнау  маңызды  орын  алады.  «Біздің 

аспаптардың дыбысын естігеніміз жөн болар?» Балалардың шексіз қиялы осы жерде көрініс 

табады. Мұнда ұшбұрышпен «жауын» да, желдің шуылы да, найзағайда, бұлақтың сылдыры 

да  жеткізіледі.  Өкінішке  орай,  біздің  К.Орф  аспаптарының  толық  жинағын  алатын 

мүмкіндігіміз  жоқ.  Бірақ  біздің  шығармашылық  зертханамызда  аспаптар  дайындайтын 

шеберхана  бар.  Балаларға  сол  аспаптармен  музицирлеу  ұнайды.  Аспаптармен 

«сүйемелдегенде», олардың  әуенді тұңшықтырмай, керісінше безендіруі тиіс екенін атап өту 

керек. 

   Ән-күй қызметінде би миниатюралары балаларды эмоционалды тұрғыдан барынша 

өзгертеді,  соның  ішінде  жұптасқан,  сюжеттік  билерді,  би-сахналауларды  орындағанда 

да.Балалардың  биге  тарту  қимыл  эстетикасына  жетуге  мүмкіндік  береді,  заманауи  би 

мәселелерін  шешуге  ықпал  етеді.  Сондай-ақ  қыздар  мен  ұлдар  арасында  достық  қарым-

қатынасты дамытуға септігін тигізеді. 

  Ән-күй  қызметінің  барлық  түрінің  арасынан  балалар  үшін  ең  әйгілісі  ән  болып 

табылады.  Ән    айтумен  жұмыс  істегенде  әртүрлі  тәсілдер  қолданылады:  ырғақты  аңдар 

тілінде қайталау, сөздерді музыкалық аспаптардың дыбысына ауыстыру (музыкалық үзіліс 

енгізу), «жаңғырық», «тібек бойынша», «рондо», « ән шығар» қағидаты бойынша ән атйу. 

Балалардың  барлығы  өздерінің  жеке  қабілеттерінің  толық  ашып,  сабақта  өздерін 

шығармашылық  тұрғыдан  таныта  алмады.  Бірақ  сабақ  кезінде  бір  байланыс  жеткіліксіз. 

Сәбидің  қабілеттерін  айқындау  үшін  әрқайсысымен  жеке  тіл  табысу  маңызды.  Баланың 

даралығын дамыту төмендегі сызба бойынша жүзеге асады: 

-бірге ойнаймыз; 

-«жаңғырық ойнаймыз»; 

-өзім ойнаймын. 

676 

 

676 

 

  Ата-аналардың  өз  балаларының  дамуына  деген  қызығушылығын  жоқтығына 

байланысты, белгілі көңіл-күйді қалыптастырмастан, отбасындағы музыкалық ортасыз, ата-

аналар арасында ағартушылық жұмыстарын өткізбестен баланы өнер әлеміне тарту үдерісіне 

тек  педагогтардың  күш-жігерімен  толықтай  жүзеге  асырылмайды.  Ата-аналармен 

әңгімелескенде, немесе кеңестерде, сенімді әңгімелесуде олардың көбісінің музыкаға деген 

талғамын қалыптастырып, белгілі мақамға келтіру керек. Көптеген ата-аналарды баласының 

бойында  шығармашылыққа  деген  қабілеттің  бар-жоғы  мазалайды.  Ата-аналар  осы 

сұрақтардың  жауабын  өздерімен  өткен  жиналыстарда,  кеңестерде  біледі.  Балалардың 

шығармашылық қабілеттерін іске асыруды қажет деп санама  йтын ата-аналарды белсендіру 

бойынша алда барынша еңбекті көп қажет ететін жұмыс тұр. 

  Балалардың  тұлғалық  ерекшеліктерін  зерттеу  барынша  көп  уақытты  және  жүйелі 

қадағалауды  талап  етеді.Тәжірибе  мен  практика  көрсеткендей  өзіңе,  өз  күшіне  және 

мүмкіндіктеріне деген сенімді өшіруге болмайды. Себебі жасқаншақ, ұялшақ, өзіне сенімсіз 

балалардан шындығында шығармашылық тұлғалардың өсіп шығуы екіталай. Ал біздің басты 

міндетіміз  –өзгеру  қызметіне  бей-жай  қарамайтын,  ізденімпаз,  қабілетті  балаларды 

тәрбиелеу. 

Қолданылған әдебиеттер тізімі: 

1.Әдістемелік құрал «Музыка» Қоңыратбай Ф.М.2008ж 

2.Музыка.Дидактикалық ойындар –Алматы 2003ж 

3.Радынова О.П. Слушаем музыку -1990ж 

4.Музыкалық жетекшінің анықтамалығы журналы 2014жыл 

 

жүктеу/скачать 13,05 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: