Тема: «Как Сережа помог Наташе». ЖАҢА ТЕХНОЛОГИЯЛАР

359
358
ЖАҢА ТЕХНОЛОГИЯЛАР
НОВЫЕ ТЕХНОЛОГИИ
моразвитии, повышается точность речи, ее выразительность. Дети стар-
шего дошкольного возраста начинают уместно, образно  и грамматически 
правильно употреблять средства художественной выразительности в соб-
ственном речевом творчестве ( при сочинении загадок, сказок, стихов).
Анализ материалов констатирующих и контрольных экспериментов 
показал, что в условиях целенаправленного обучения дети проходят те 
же этапы овладения творческим рассказыванием, что и при стихийном 
усвоении.
На  основе  проведенного  исследования  можно  сделать  следующие 
выводы:
1)  Ребенок  5-7  года  жизни  вполне  подготовлен  к  творческому  рас-
сказыванию:  усложняется  его  мыслительная  деятельность,  возрастает 
произвольность  и  целенаправленность  воображения,  его  устойчивость 
и активность. Старшие дошкольники обнаруживают способность к про-
стому, логически аргументированному комбинированию представлений, 
образов. Творческое рассказывание соответствует возрастным возможно-
стям дошкольников, отвечает их интересам. Предложение придумать рас-
сказ, сказку дети встречают радостно. Они переживают эмоциональный 
подъем, когда придумывают сами или слушают своих сверстников.
2) Одним из важных методических вопросов обучения творческому 
рассказыванию является вопрос о выборе сюжетов.  Сюжет может быть 
одобрен, если он вызывает у детей желание придумать рассказ, сказку с 
четким композиционным построением, с включением в них элементар-
ных описаний, если он соответствует опыту ребенка, уровню его речево-
го развития, затрагивает нравственные и этические чувства, активизирует 
воображение, углубляет интерес к речевой деятельности.
3) В старшем дошкольном возрасте у детей можно формировать про-
извольность речи: преднамеренность выбора, как содержание высказыва-
ния, так и языковых средств, которыми это смысловое содержание может 
быть выражено наиболее точно. Способность отбора лучшего, наиболее 
подходящего варианта построения фразы или более крупной части тек-
ста, как отмечает Ф.А.Сохин, и является сутью произвольности, осознан-
ности построения высказывания.
4) Обучение целесообразно вести в определенной последовательно-
сти и в определенный момент времени. Каждый этап обучения решает 
свой круг задач, обеспечивая переход от более легкого к более сложному.
5)  Обучение  творческому  рассказыванию  следует  осуществлять  в 
определенной последовательности: придумывание продолжения и завер-
шения рассказа; придумывание рассказа по плану педагога; придумыва-
ние рассказа по теме, предложенной воспитателем, придумывание рас-
сказа на самостоятельно выбранную тему.
Разработанная  нами  методика  может    быть  внедрена  в  практику 
обучения и речевого воспитания детей старшего дошкольного возраста. 
ЖАҢА ТЕХНОЛОГИЯЛАР
НОВЫЕ ТЕХНОЛОГИИ
Служить средством  повышения общей культуры ребенка, условием его 
умственного, нравственного и эстетического развития. Чистота, грамот-
ность, связность речи старшего  дошкольника – условие его успешности 
обучения в школе.
Литература:
1. Ушинский К.Д. О первоначальном преподавании русского языка. 
Собрание сочинений, т.5 М.;Л., 1979, С.334-356. 
2. Ладыжская Т.А. Система работы по развитию связной устной речи 
учащихся. М. Педагогика 1973 - 225с.
3. Ворошнина Л.В. Пути совершенствования процесса обучения до-
школьников творческому рассказыванию. М. 1978 - 20с.
In this article are considered the problems of formation of the pre-school 
age children`s creative order of speech. The plays and exercises on development 
of children speech.
Автор  ғылыми  мақалада  мектеп  жасына  дейінгі  балаларды 
шығармашылық әңгімелеуге үйретудің кейбір мәселелерін қарастырады. 
Мақалада байланыстырып сөйлеу әдістемесіне байланысты жаңа ойын-
дар мен жаттығуларды ұсынады. 
ПРИМЕНЕНИЕ ИНФОРМАЦИОННЫХ ТЕХНОЛОГИЙ 
НА УРОКАХ МАТЕМАТИКИ  
 
Аубакирова Р.Ш.
Гуманитарный колледж 
города Астана.
Процесс  становления    новой  системы  образования  сопровождает-
ся  существенными  изменениями  в  педагогической  теории  и  практике 
учебно-воспитательного  процесса.  Традиционные  способы  передачи 
информации уступают место использованию информационным техноло-
гиям, которые подразделяются на: универсальные (текстовый редактор, 
табличный процессор, компьютерные презентации); специальные (элек-
тронные  учебники,  энциклопедии,  тренажеры),  интернет  (виртуальные 
лаборатории, дистанционное обучение, виртуальные экскурсии).
Применение  информационных  технологий  наряду  с  традиционны-
ми  методами  обучения  создает  условия  выбора  индивидуальной  обра-
зовательной  траектории  каждым  учащимся,  вдохновляет  учащихся  на 
удовлетворение их познавательного интереса, поэтому главной задачей 

361
360
ЖАҢА ТЕХНОЛОГИЯЛАР
НОВЫЕ ТЕХНОЛОГИИ
педагога является создание условий для формирования мотивации у уча-
щихся, развитие их способностей, повышение эффективности обучения. 
Организация обучения учащихся с использованием информационных 
технологий позволяет сделать этот процесс интересным, с одной сторо-
ны, за счет новизны и необычности такой формы работы для учащихся, 
а с другой, сделать его увлекательным и ярким, разнообразным по форме 
за счет использования мультимедийных возможностей современных ком-
пьютеров. Информационные технологии позволяют эффективно решать 
проблему наглядности обучения, расширять возможности визуализации 
учебного материала, делая его более понятным и доступным для учащих-
ся. Благодаря использованию средств телекоммуникаций учащийся мо-
жет осуществлять поиск необходимого учебного материала в удаленных 
базах данных, что в дальнейшем будет способствовать формированию у 
учащихся потребности в поисковых действиях. 
Наличие  разноуровневых  заданий,  усвоение  учебного  материала  в 
индивидуальном  темпе,  самостоятельно,  используя  удобные  способы 
восприятия информации, индивидуализируют процесс обучения, что вы-
зывает у учащихся положительные эмоции и формирует положительные 
учебные мотивы. Анализ и исправление допущенных ошибок, корректи-
ровка своих действий благодаря наличию обратной связи, позволяет со-
вершенствовать  навыки  самоконтроля;  осуществлять  самостоятельную 
учебно-исследовательскую  деятельность  (моделирование,  метод  проек-
тов, разработка презентаций, публикаций и т.д.), развивая тем самым у 
учащихся творческую активность. 
Использование информационных технологий повышает мотивацию 
обучения, в частности, обучения математике. Тем самым педагогические 
воздействия  становятся  менее  авторитарными,  более  демократичными. 
Компьютерные  технологии  отличаются  направленностью  на  личность 
учащегося. В их основе отсутствует принуждение, оно заменяется уваже-
нием к самостоятельности учащегося. Использование информационных 
технологий  позволяет  достичь  свободы  творчества  участников  педаго-
гического процесса: учащихся и педагогов. Педагог учит, воспитывает, 
стимулирует учащегося к развитию его задатков, развивает потребность 
к самостоятельной работе.
Информационные технологии могут применяться на уроках матема-
тики различных типов, а также на различных этапах урока, хотя невоз-
можно каждый урок математики проводить с использованием информаци-
онных технологий. На этапе организации работы с любым программным 
средством преподаватель должен обучить умению владеть им своих уча-
щихся.
Привлечение  учащихся  к  самостоятельному  приобретению  знаний, 
овладению умениями и навыками, творческому применению их на прак-
ЖАҢА ТЕХНОЛОГИЯЛАР
НОВЫЕ ТЕХНОЛОГИИ
тике должно сочетаться с постановкой перед учащимися целей и задач 
каждого урока, показа практической значимости изучаемого материала.
На этапе подготовки учащихся к активному и сознательному усвое-
нию нового материала в качестве одного из способов повышения позна-
вательного интереса у учащихся  используются   Интернет-ресурсы. 
Использование  мультимедийных  презентаций  способствуют  реали-
зации  принципов  доступности,  наглядности.  Уроки  эффективны  своей 
эстетической привлекательностью, Урок-презентация также обеспечива-
ет получение большего объема информации и заданий за короткий пе-
риод.  Всегда  можно  вернуться  к  предыдущему  слайду  (обычная  доска 
не может вместить тот объем, который можно поставить на слайд). На-
пример, при изучении темы “Построение графиков тригонометрических 
функций” правила можно представить в виде слайдов, затем продемон-
стрировать  учащимся  непосредственно  изменения  графика  с  помощью 
среды электронных таблиц EXCEL.
 Применение мультимедийной презентации при изучении новой темы 
позволяет акцентировать внимание учащихся на значимых моментах из-
лагаемой информации. При изучении нового материала учащимся мож-
но предложить исследовательскую работу. Например, при прохождении 
темы “график функции” учащиеся выдвигают гипотезы о виде графика, а 
затем проводят вычислительный эксперимент, результаты которого под-
тверждают или опровергают выдвинутые гипотезы.
Возможно  использование  презентации  для  систематической  про-
верки правильности выполнения домашнего задания всеми учащимися 
группы. При проверке домашнего задания обычно очень много времени 
уходит на воспроизведение чертежей на доске, объяснение тех фрагмен-
тов, которые вызвали затруднения.  
Использовать презентацию для устных упражнений можно при ор-
ганизации работы по готовому чертежу, что способствует развитию кон-
структивных  способностей,  отработке  навыков  культуры  речи,  логике 
и  последовательности  рассуждений,  учит  составлению  устных  планов 
решения  задач  различной  сложности.  Эффективно  его  применение  на 
уроках  геометрии.  Можно  предложить  учащимся  образцы  оформления 
решений,  записи  условия  задачи,  повторить  демонстрацию  некоторых 
фрагментов построений, организовать устное решение сложных по со-
держанию и формулировке задач.  
Презентации удобно  использовать и во внеклассной работе при про-
ведении различных конкурсов, игр. Огромные возможности компьютер-
ной техники, многообразие культурной информации, которое предостав-
ляют мультибиблиотеки и всемирная сеть Интернет, становятся доступны 
учащимся.
Приблизительная структура урока с использованием информацион-
ных технологий.

363
362
ЖАҢА ТЕХНОЛОГИЯЛАР
НОВЫЕ ТЕХНОЛОГИИ
Урок объяснения нового материала.
1) актуализация знаний;
2) объяснение нового материала с демонстрацией на компьютере (ис-
пользуется один компьютер и компакт-диск);
3) первоначальное закрепление;
4) подведение итогов.
Урок контроля и проверки знаний.
1)  творческая  работа  (индивидуально  или  по  группам  -  написание 
эссе, заметки на заданную тему; обсуждение проблемы - анализ источни-
ков, документов) - 20-25 мин.
2) Компьютерное тестирование (используется компьютерный класс) 
- 10 мин.
3) Подведение итогов.
В том случае, если класс большой, то его делят на подгруппы и схемы 
урока такова:
1) Первая группа - творческая работа, вторая группа - тестирование 
- 15 мин.
2) Вторая группа - творческая работа, первая группа - тестирование 
- 15 мин.
3) Подведение итогов, защита разработанного проекта (один учащий-
ся) - 10 мин.
Урок повторения пройденного материала.
1) актуализация знаний;
2) творческие лаборатории (по парам или группам поиск информации 
на компакт-диске или в Интернет на заданные темы - используется ком-
пьютерный класс);
3) рассказ о найденной информации с демонстрацией на компьютере 
(используется один компьютер и видеопроектор);
4) подведение итогов.
Использование информационных технологий дает возможность для: 
повышения  мотивации  обучения;  индивидуальной  активности;  направ-
ленность на личность учащегося; формирования информационной ком-
петенции; свободы творчества; интерактивности обучения.
ЖАҢА ТЕХНОЛОГИЯЛАР
НОВЫЕ ТЕХНОЛОГИИ
БІЛІМ БЕРУ ҮРДІСІНДЕГІ ИННОВАЦИЯЛАР
МЕН ДӘСТҮРЛЕР АРАҚАТЫНАСЫ
Мусаева Н. 
«Парасат»  колледжінің оқытушысы.
Білім  беру  қоғамдағы  өзгерістердің  алдыңғы  қатарынды  болуы  ке-
рек. Ол қоғамды жаңа перспективаларға бағыттап, жетекші орында бо-
луы тиіс. Мұғалімдер оқушылардың танымдық қызметін дамыта отырып, 
сонымен қатар оларды жаңа белгісіз ашылымдарға дайындайды, олардың 
жаңа және творчестволық рухын нығайтады. Қоғамдағы, білім берудегі 
жаңа жүйені меңгеру қоғамдық құрылудың нәтижесі мен құралы болып 
табылады, ол тікелей оқу мақсаты мен ұзақ мерзімді тапсырмаларға қол 
жеткізуге бағытталады.
Қазіргі  кезде  “инновация”  терминін  анықтаудың  екі  әдісі  бар. 
Біріншісі  –  сипаттамалы  әдіс,  оның  негізінде  осындай  объектілердің, 
пәндік  салалардың  және  үрдістердің  инновация  қатарына  кіруі  жайлы 
түсінік жатыр. 
Екіншісі  –  инновация  терминінің  негізгі  түсінігінің  мәнін,  оның 
барлық  категориялары  мен  түсініктерін  анықтаумен  байланысты 
функционалды  әдісі.  Жаңа  жүйені  меңгеру  –  бұл  жаңа  қажеттілікті 
қанағаттандыруға  бағытталған  іс-әрекет,  оның  негізінде  жаңа  техноло-
гиялар мен комбинацияларға кіретін жаңа білімді қолдану жатыр.
Көптеген зерттеушілердің (В.И. Загвязинский, П.И. Самойленко, В.В. 
Черепанов және т.б ) айтуы бойынша, әрекет нәтижесі бар және белгілі 
кезең бойынша дамитын үрдісте іске асады. Демек, сөз өмірлік айналымға 
жаңалық енгізу туралы болып отыр, оған жаңаның пайда болу кезеңдері, 
белгілі обьектіде жаңаны меңгеру, диффузия (басқа объектілерге тарау) 
және аяқталу (жаңаның дәстүрге айналуы) кіреді. Кез-келген инновация 
жақсы қалыптасқан дәстүр негізінде пайда болуы мүмкін. 
М.Н.  Поваляева  мен  Пахомованың  пікіріне  қарағанда,  көбінесе 
дәстүрді тарихи тәжірибе деп түсінеді. Оған қоса, негізін қазіргі кездегі 
практика құрайтын қолданыстағы дәстүр бар.  Міне, соған байланысты 
инновация  пайда  болады.  Иновациялық  және  дәстүрлі  дамуды  қарсы 
алуды сипаттайтын білім берудегі отандық дәстүрдің шешуші факторы 
тиімсіз білім беруді көрсететін идеология болып табылады.
Қалыптасқан дәстүрге  өзгерістер енгізетін инновацияның пайда бо-
луы үшін творчестволық қызмет қажет. Ал осы инновацияның жетекшісі 
болып  табылатын  тұлғаға  шығармашылық,  құзыреттілік,  мақсаттылық, 
өзін-өзі жетілдіруге бағыттау сияқты қасиеттер тән болу керек. 
Осылайша, дәстүрлер мен инновациялар -  бір-біріне әсер ететін даму 
факторлары.

365
364
ЖАҢА ТЕХНОЛОГИЯЛАР
НОВЫЕ ТЕХНОЛОГИИ
Дәстүрлер  білім  беру  мекемелерін  нығайтады,  ал  инновациялар 
олардың  дамуын  қамтамасыз  етеді.  Тек  дәстүрлі  білім  беру  негізінде 
пайда  болған  инновациялар  қоғамды  жоғары  сапалы  және  адекваттық 
білім беру деңгейімен қамтамасыз ете алады. Қалыптасқан бір нәрсенің 
негізінде пайда болған инновациялар, уақыт өте келе қабылданып, пайда 
әкелсе, дәстүрге айналса, онда қоғам қайта жаңа бір нәрседен қажеттілікті 
талап  етеді.  Яғни,  дәстүрлер  мен  инновациялар  бір-біріне  әсер  етуші 
және  бір-бірін  толықтыратын  білім  беру  деңгейін  көтеруге  әсер  ететін 
және оқушылардың танымдық қызметін ынталандырушы фактор болып 
табылады.
М.В. Клариннің айтуы бойынша, дәстүр негізінде пайда болып, ин-
новациялар жүйелік мақсатты жүзеге асырудың тиімділігін күтеміз, олар 
арнайы жаңа, ерекше өзгерісті қалыптастыруы керек. Ғалымның пікірі 
бойынша,  инновация  -  бір  ойдан  басталатын,  өзгерістерге  әсер  ететін 
үрдіс.
В.И. Загвязинскийдің айтуы бойынша, педагогикадағы жаңашылдық 
– бұл тек идеялар, әдістер, технологиялар ғана емес, сондай-ақ бұл сол 
элементтердің кешені немесе педагогикалық үрдістің жеке элементтері. 
Олар  өзгермелі жағдайларда білім беру  мен тәрбие мәселелерін  тиімді 
шешуге мүмкіндік береді. Біз тек пайда әкелетін нәрсе прогрессивті бо-
лады деген оймен келісеміз.
Педагогикадағы  инновациялар  баланың  тұлға  ретінде  қалыптасу 
процесімен  байланысты  дәстүрлі  дамудан  өзгешеленетін  білім  беру 
қызметін көрсетеді. Берілген білім беру қызметі білім беру сапасы мен 
деңгейін көтеруге, оқушылардың тиімді қарым-қатынасын ұйымдастыра 
алуын қалыптастыруға және қоршаған шындықтың тез өзгеретін шартта-
рына оңай бейімделу мен үйренуге бағытталуы керек деп ұйғарылады.  
Педагогикалық  инновация  –  бұл  жаңаны  (жаңа  құралдарды, 
әдістерді,  технологияларды)  меңгеру  үрдісі,  кемшіліксіз  әдістемелерді 
және  бағдарламаларды  іздеу,  оларды  білім  беру  үрдісіне  енгізу  және 
творчестволық толғану.  Оқушылардың танымдық қызметін ынталанды-
ратын  оқу  инновациясының  негізгі  түрі  дәстүрлі  емес  сабақтар  болып 
табылады.  Қарастырып  отырған  тақырып  шеңберінде,  дәстүрлі  және 
дәстүрлі емес сабақты салыстырып көрейік. 
Дәстүрлі түрде өтетін сабақ –  бүкіл класспен өтетін сабақ барысында 
мұғалім білім беріп, жаңа материалды бекіту негізінде қайталау арқылы 
оқушылардың    икемділігі  мен  дағдыларын  қалыптастырады.  Дәстүрлі 
оқу репродуктивті сипат алады, ал мұғалім оқу процесінің ынталы және 
белсенді әрекет ететін субъектісі болып табылады. 
Дәстүрлі емес сабақтар – бұл суырып салма айтылған, анықталмаған 
құрылымы бар оқу сабақтары . Мұғалімдердің осы сабақтардың түрлері 
жайлы пікірлері келіспейді, бірі оларда педагогикалық ойдың алға басу-
ын  көрсе,  басқалары,  керісінше,  осындай  сабақтарды    еңбекке  ынтасы 
жоқ және оған қабілетсіз оқушылардың жетегінде жүрген  мұғалімдердің 
педагогикалық ұстанымдарының қауіпті бұзылуы деп санайды. Дегенмен, 
мұғалімдердің дәстүрлі емес сабақтарға қарым-қатынасын анықтайтын 
көзқарастағы  осындай  келіспеушіліктерге  қарамастан,  оларға  көптеген 
мұғалімдер  мен  білім  беру  мекемелерінің  жетекшілері,  әсіресе,  оларға 
дамудың инновациялық жолын таңдаушылар  қызығушылығын таныта-
ды.
Дәстүрлі емес сабақтар – педагогикалық өзара әрекеттесудің өзіндік 
бір  формасы,  олардың  ерекшелігі,  олар  дәстүрлі  сабақтарға  қарағанда 
икемді болады.  Оқушылардың белсенділігінің пайда болуы кезінде у-шу, 
айғай,  күлкі  мен  әзіл  болуы  мүмкін,  мұғалім  мен  оқушы  арасындағы 
ізгі, сенімді, жағымды эмоцияларға толы қарым-қатынасқа алып келеді. 
Әрекетке бала дамуының жанама жолдары кіреді: ойлау қызметі эмоцио-
налды реңкке ие болады, бұл контексте жаңа материал жақсырақ игеріледі, 
ойлау  қиындықтары  шешіледі.  Оқушының  өз  күшіне  сенімділігі  пайда 
болады да, жетістікке жету мен қанағаттану сезімін туғызады.  
Дәстүрлі  сабақ  дәстүрлі  емес  сабақтан  ерекшеленуінің    келесі 
параметрлерін инновацияларды қолдану шеңберінде анықтауға болады: 
- мұғалім қоятын мақсат бойынша;
- мұғалім мен оқушының қызметі бойынша;
- оқу-танымдық қызметін ұйымдастырудың сипаты бойынша;
-  оқудағы  біріне-бірі  әсер  етуі  мен  қарым-қатынасының  формасы 
бойынша;
- бақылау мен бағалау бойынша;
- мұғалім мен оқушылардың мотивациялық-мәндік  ұстанымы бой-
ынша;
Осыдан,  дәстүрлі  сабақтардағы  оқу  процесінің  құрылымы 
оқушылардың  өзіндік оқу қызметін ұйымдастыруы мен басқаруы ретінде 
қарастырылады,  бұл  олардың  жалпы  процесті  орнатуға  және  жалпы  
белгілі бір тапсырмаларды (танымдық, зерттеу, өзгермелі тапсырмалар) 
өздігінен шешуге қайта бағыттауын білдіреді.
Осылайша, мұғалім оқу инновацияларын пайдалануы кезінде кейбір 
өзгерістер  пайда  болады.  Біріншіден,  оқушы  оқу  субъектісіне  айна-
лады;  екіншіден,  мұғалім  мен  оқушы  арасында  біріккен  қызмет  пен 
ынтымақтастық  жүзеге  асады;  үшіншіден,  баланың  өз  нәтижелерін 
жақсартуға  деген  қызығушылығы  пайда  болады,  бұл  оның  жұмысқа 
қабілеттілігін күшейтеді.
Бірақ,  әрине,  мұғалім  дәстүрлі  емес  сабаққа  мұғалім  де,  оқушы  да 
мұқият  дайындалу  керектігін  естен  шығармауы  қажет.  Дәстүрлі  емес 
сабақтар  бүкіл  оқу-тәрбие  процесінің  негізіне  айналмай,  қалыптасқан 
дәстүрлі оқу жүйесіне көмек болуы керек. Осындай сабақтар оқу мотива-
циясын күшейтіп, оқушылардың танымдық қызметін белсендіруі қажет. 
ЖАҢА ТЕХНОЛОГИЯЛАР
НОВЫЕ ТЕХНОЛОГИИ

367
366

жүктеу/скачать 2,54 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: