бағыныңқы деп аталады. Мысалы:самал жел,оқыған жігіт дегенде самал,оқыған-бағыныңҕы
сыңарлар, жел,жігіт оқыған жігіт-басыңҕы сыңарлар.Сӛз тіркесіне байланысты мәселені оҕыту
үшін,ең алдымен,сӛз тіркесінің табиғатын,ӛзіндік мәнін ашып алу ҕажеттігі бірінші орында
тұрады.Осындай ҕажеттілікті шешу үшін,біріншіден,сӛз тіркесін ӛзіне ұҕсас тұлғалардан,атап
айтҕанда,сӛйлемнен,атаулы
сӛйлемнен,атау
мәнді
тіркестерден,фразеологиялыҕ
тіркестерден,түйдекті
тіркестерден,сондай-аҕ,күрделі
сӛздерден
бӛліп
алып,ӛзіндәк
ерекшеліктерін ашып кӛрсету ҕажет болса,екіншіден,сӛз тіркесінің байланысу тәсілдері мен
формаларын
тілдік
материалдардың
негізінде
айҕындап
алу
керек.
Жалпы сӛз тіркесі мен сӛйлемнің арасында ҕандай айырмашылыҕ бар,ол неден байҕалады деген
сұраҕ-әлі де болса толыҕ шешім таба ҕоймаған мәселе.
Сӛз тіркесін жан-жаҕты зерттеген ғалымдардың бірі Е.И.Убрятова якут тілі синтаксисіне ҕатысты
еңбегінде сӛз тіркесінің негізгі түрлерін синтаксистік байланысҕа негіздей ҕарастырады.
2.Жай сӛйлем синтаксисі-синтаксис ғылымының басты зерттеу нысаны.Ҕазаҕ тілі білімінде
синтаксистің обьектісі сӛз тіркесі мен сӛйлем деп берілмеген,сӛйлемнің орны ҕай жағынан болса
ерекше.Біріншіден,адам ойын жарыҕҕа шығарады, екіншіден,адамдар арасындағы тілдік ҕарым-
ҕатынасты жүзеге асырады және тілдік жүйедегі негізгі маҕсаттарды орындайтын бірден-бір
тілдік бірлік болып табылад.Тек сӛйлем арҕылы ғана біз ойымызды екінші біреуге жеткізіп,ӛзара
пікірлесе аламыз. Сӛйлем-ойды
білдіре
алатын
тілдің
ең
кіші
бӛлшегі.Сӛйлемнен
кіші
тілдік
бӛлшектер,мысалы,жеке сӛздер,сӛз тіркестері ойды білдіре алмайды,олар тек жалаң(жеке
сӛздер)якүрделі(сӛз тіркестері)ұғымды ғана білдіре алады.
