Бағдарламасының мақсаты мен міндеттері

4 
мүмкін емес. Бұл әдістер мен тәсілдер оҕушылардың жеке басының ерекшеліктерін, ойлау 
ҕабілетінің даму процесін, жалпы жетілуін есепке алмайынша, маҕсатҕа жете алмайды. 
4.Қазақ тілі әдістемесінің мәселелері. Зерттеудің теориялыҕ әдістері.Ең алдымен 
назар зерттелетін назар зерттелетін ҕұбылыстардың,процестердің заңдылыҕтарын 
жинаҕтауға,аныҕтауға,ҕалыптастыруға 
бағытталады. 
Соңғы 
жылдары 
оҕыту 
әдістемесінде жүйелі ҕұрылымдыҕ әдіс ҕолдана бастады. Оның мәнісі - зерттеу ӛзара 
байланысты элементтерден ҕұрылған біртұтас жүйелерінде ҕаралады, элементтер 
арасындағы ӛзара байланыстылыҕ пен ҕарым-ҕатынасҕа басты назар аударылады. Осыған 
сәйкес оҕыту әдістемесінде мұғалім мен оҕушының арасындағы байланысты аныҕтау 
ҕажеттілігі туады (яғни оҕыту мен білім алу), оҕытудың маҕсаттарымен, мазмұнымен, 
әдістері, ҕұралдарымен, оҕушылардың білімді ҕабылдауы, дамуы және тәрбиелену 
арасындағы байланыстарды аныҕтау ҕажет болады Оҕытудағы жүйелі-ҕұрылымдыҕ әдіс 
сабаҕтың маҕсатын аныҕтауды, осы маҕсаттарға байланысты оҕытудың мазмұнын, 
әдістері мен ҕұралдарын сұрыптап ала білуді, сабаҕтың тиімділігін бағалауды кӛздейді. 
Жүйелілік әдіс мұғалімнің бағдарлама бойынша бірнеше сабаҕты жоспарлап, 
дайындалуына 
мүмкіндік 
береді,әр 
сабаҕтың 
ӛзіндік 
ерекшеліктері 
мен 
маҕсаттары, мазмұны,оҕыту әдістері жағынан,оҕушылардың танымдыҕ әрекетінің 
сипаты 
жағынан 
ӛзара 
байланыстылығы 
саҕталады.Әдістемелік 
зерттеулерде 
типологиялыҕ әдіс те кӛрнекті орын алады. Бұл әдіс бойынша зерттелетін объектілер 
мен ҕұбылыстар топталып, әр топтың негізгі белгілері аныҕталады. Типологиялыҕ 
әдіс әдістеме ғылы-мының мәселелерін зерттеуде жиі ҕолданылады.
әдістемесі. 
5.Ҕазаҕ тілі және пәнаралыҕ байланыс. Ҕазаҕ тілі мен басҕа пәндер арасында, әсіресе, 
әдебиет, орыс және шетел тілі пәндерінің арасында, сондай-аҕ тарих, география т.б. 
пәндері арасында тығыз байланыс болады. Бұл байланыс кӛбінесе тіл ұстарту маҕсатында 
жұмсалады. Ӛйткені бағдарламада тіл ұстарту жұмысы тіл мен әдебиет пәндеріне ортаҕ. 
Бұл ортаҕтыҕ мектепте бүкіл оҕу мерзімі уаҕытында тіл ұстарту жұмысының жүйесін 
жасауға, оҕушылардың сӛздік ҕорын байытуға, олардың сӛйлеуіндегі ҕателерді түзетуге 
мүмкіндік береді. Ҕазаҕ тілі мен әдебиеті сабаҕтарында мәнерлеп оҕу кезінде оҕушылар 
жіберген ҕателерді үнемі түзетіп отыруға (дауыс ырғағын дұрыс ҕоя білу т. б.) жол 
ашылады. 
Орыс және шетел тілімен байланыстылығы, алдымен, грамматиканы оҕытудан 
байҕалады: ана тілі мен орыс және шетел тілдерінде кездесетін ортаҕ грамматикалыҕ 
ерекшеліктерді, ережелерді байҕауға мүмкіндік туады. Ана тілі грамматикасы орыс және 
шет ел тілдерінің сәйкес, ұҕсас грамматикалыҕ заңдарын игеруге септігін тигізеді. Екі 
тілдің арасындағы ұҕсастыҕ пен айырмашылыҕты салыстырып ұғуға мүмкіндік береді. 
Орыс және шетел тілдерін оҕу тіліміздегі басҕа тілден енген сӛздердің түп-тӛркінін білуге 
жәрдемдеседі.Тұтас алғанда, барлыҕ пән, жекелей алғанда әрбір пән оҕушылардың 
сӛйлеуін, тілін байытуға бағытталады, емлелік дағдылардың бірыңғай сӛйлеу режимін 
нығайтуға 
жағдай 
жасайды, 
жаңа 
терминдерді, 
сӛздерді 
дұрыс 
жазуға 
дағдыландырады.Ауызша жауап, әңгіме, айтыс - осының бәрі ауызша және жазбаша тілді 
дамытуға толыҕ әрі наҕты жауап беруге, оҕушылардың жинаҕтау дағдыларын, әдеби 
тілмен дұрыс сӛйлеу, аҕыл-ойын дамытуға негіз болады. Бұл іс тек ана тілі сабаҕтарында 
ғана емес, әдебиет,тарих, география, математика, физика, жаратылыстану т.б. пәндердің 
сабаҕтарында да жүзеге асырылып отырады. 
Пәнаралыҕ байланыс. 
1)Тәрбиелік маҕсатта. Ол үшін, а) тілдік фактілерге мысал ретінде әдебиет сабаҕтарында 
ӛтілген кӛркем шығарма мәтіндерін пайдалану, ә) жеке сӛздердің, грамматикалыҕ 
формалардың, синтаксистік ҕұрылымдардың, сӛйлемдегі байланыс тәсілдері мен мәтіннің 
бӛліктеріне 
байҕау 
жүргізу. 
2) тіл ұстарту екі пәнге де ортаҕ (мазмұндама, шығарма жазуға, оҕығанын ӛз сӛзімен 
айтып беруге үйрету).Орыс тілі - шет тілі.1.Орыс тіліндегі кӛптеген ұғымдарды 

5 
меңгеруге ана тілі сабаҕтарында оҕушылардың алған білімдері тірек болады.2.Термин 
ортаҕтығы 
бар, 
фонетика, 
алфавит, 
морфология, 
синтаксис, 
орфография, 
пунктуация,орфоэпия. 
Тарих. 
1)Тәрбиелік танымдыҕ; 2)Терминдер;3)Тарихи даталар. 

жүктеу/скачать 0,56 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: