Байдуллаева Қазақтіліне аударғандар Н. М. Алмабаева, Г. Е. Байдуллаева, К. Е. Раманқұлов Мәскеу и з д а т е л ь с к а я г р у п п а «гэотар-медиа» 1 9



Pdf көрінісі
бет228/387
Дата10.12.2023
өлшемі28,1 Mb.
#135579
1   ...   224   225   226   227   228   229   230   231   ...   387
Жарық толқынның голограммасы
Бүл жағдайда голограммада 
I
жазык сигналды толкын тіркеледі, ол 
Ф
фо- 
топластинаға а, бүрышы аркылы түседі (24.23-сурет).
Тіректі толкын II тікелей (нормаль бойынша) фотопластинаға түседі, сон- 
дыктан олардың фазалары бірдей. Сигналды толкын көлбеу бүрышы бойын­
ша түскендіктен жарык сезгіштік кабатта оның фазалары әртүрлі болады. Осы 
түрғыдан тіректі және сигналды сәулелердің фаза айырымы осы сәулелердін 
фотопластинада кездесу орнына тәуелді, ал максимум және минимум шарты 
бойынша алынған голограмма жарык және караңғы жолактардан түрады.
Айталык 
АВ
ені ең жакын караңғы және жарық интерференциялык жолақ- 
тың орталыктарының ара кашыктығы болсын (24.23, б-сурет). Бұл 
А
және 
В
нүктелерінің фазалары сигналды толқында 2л айырмашылыкта болады деген 
сөз. Олардың сәулелеріне (толкын фронты) 
АС
нормалін түсірсек, онда/1 және 
В
нүктелерінің фазалары бірдей екеніне көз жеткізуге болады. 
В
және С нүкте- 
лерінің фаза айырымы 2л болуы, 
\ВС\

X
береді. Тікбұрышты 
ААВС
үшбұры- 
шынан:
\АВ\
= |5C|/sina, = X/sina,. 
(24.43)
1 Голография (грек.) — толык жазба әдісі.


24.23-сурет
24.24-сурет
Сонымен, бұл мысалымызда голограмма дифракциялык торга ұқсайды, 
жарык сезгіштік бетте толкыннын (максимум) күшейтілген жэне (минимум) 
әлсіреген аумактары бар, олардың ара каіиыктығы (24.43) формуласымен анык- 
талады. Сигналды толкын тіректі толқын денеден шағылысканда пайда болған- 
дыктан бұл мысалда денеміз жазык айна немесе призма екендігі түсінікті, яғни 
бул жазык тіректі толкынды жазык сигналды толкынға айналдыратын кұрылгы 
(24.23-сурет техникалык ерекшеліктері ашып көрсетілмеген).
Голограммаға /тіректі толкынды бағыттап (24.24-сурет) дифракция жүргі- 
земіз. (§24.6 қараңыз) тендеуіне сәйкес бірінші негізгі максимум 
(к -
1) мына 
бағытта болады:
(24.46) 
тендеуінен (24.24-сурет) 
Г
толкын а, бұрышымен дифракцияға ушы- 
рап, сигналды толқынға сәйкес келеді; осылай денеден шағылған (шашыраған) 
толқынды қайта алады. / ’’толкын жэне баска негізгі максимум толкындары (су- 
ретте көрсетілмеген) голограммада тіркеліп, олардан кайта акпарат алынады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   224   225   226   227   228   229   230   231   ...   387




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет