Байдуллаева Қазақтіліне аударғандар Н. М. Алмабаева, Г. Е. Байдуллаева, К. Е. Раманқұлов Мәскеу и з д а т е л ь с к а я г р у п п а «гэотар-медиа» 1 9


п о л я р и з а ц и я д ә р е ж е с і н



Pdf көрінісі
бет232/387
Дата10.12.2023
өлшемі28,1 Mb.
#135579
1   ...   228   229   230   231   232   233   234   235   ...   387
п о л я р и з а ц и я д ә р е ж е с і н
көрсетеді, яғни поляризация каркындылығының үлесін көрсетеді.
Табиғи жарықтан поляризациялаңған жары к алуға мүмкіндік беретін кон- 
дырғы 
п о л я р и з а т о р
деп аталады. Ол 
Е
векторының құраушыларын кейбір жа- 
зыктыктарға — поляризатордың негізгі жазыктыктарына өткізеді.


2 5 . 1 - с у р е т
2 5 . 2 - с у р е т
2 5 . 3 - с у р е т
Осы кезде поляризатор аркылы поляризацияланған жарык' өтеді, оның 
каркындылығы түскен жарык карқындылығының жартысына тең болады. По- 
ляризатордың айналу кезінде табиғи жарык сәулесіне катысты шыккан жазык 
поляризацияланған жарықтың тербеліс жазыктыктары бұрылады, бірак оның 
карқындылығы өзгермейді. Поляризаторды поляризацияланған жарықты са- 
раптау үшін колдана алады, онда оны 
а н а л и з а т о р
деп атайды.
Егер амплитудасы 
Е
электрлік векторы анализаторға түсетін болса, ол тек 
мына тендеумен аныкталатын құраушыны ғана өткізеді:
Е = Е0сощ,
(25.1)
мұндағы — 
Р
поляризатор мен 
А
анализатордын негізгі жазыктыктарынын ара- 
сындағы бұрыш (25.3-сурет).
Жарык карқындылығы тербеліс амплитудасының квадратына пропор- 
ционал болғандыктан (7.16 караныз), онда (25.1) тендеуінен келесі тендеуді 
аламыз:
/ = / 0cos1
2
(25.2)
мүндағы /0 — анализаторға түсетін жазык поляризацияланған жарыктын кар- 
кындылығы; 
I —
анализатордан шыккан жарык каркындылығы. (25.2) тендігі 
М а л ю с з а н ы н
көрсетеді. Малюс занынан көрініп тұрғандай, түскен жазык 
поляризацияланған жарыктың сәулесіне катысты анализатордын бұрылуы 
кезінде, шыккан жарыктың каркындылығы нөлден /0-ге дейін өзгереді. Ана- 
лизаторды түскен сәулеге катысты бұрғанда шыккан сәуленін каркындылығы 
өзгермейді, онда жарык табиғи2 болуы мүмкін; егер каркындылык (25.2) заны 
бойынша өзгеретін болса, онда түсетін жарык — жазык поляризацияланған.
Жарык поляризациясы екі мағынаға ие. Біріншіден, электрлік және век- 
торларының жазыктыкты-уакытша реттілікті сипатгайтын жарык касиетін ай- 
тады.
Екіншіден, жарык поляризациясы деп поляризацияланған жарыкты алу 
үдерісін айтады.
1 Поляризатормен мүмкін болатын жарыктын жұгылуы мұнда және әрі карай 
ескерілмейді.
2 Сондыктан айналу поляризациясы болуы мүмкін. яғни мұңда карастырылмаған.


25.2. ЕКІДИЭЛЕКТРИКТІҢ Ш ЕКАРАСЫНДАҒЫ Ш АҒЫЛУ ЖӘНЕ 
СЫНУ КЕЗІНДЕГІЖ АРЫ ҚТЫ Ң ПОЛЯРИЗАЦИЯСЫ
Екі диэлектриктің шекарасынан шағылған кезде 
жарық поляризацияға ұшырайды (25.4-сурет). Ша- 
ғылған сәуледе түсу жазықтығына перпендикуляр 
ауытку, ал сынған сәуледе — параллель ауытқу бо- 
лады. Егер түсу бұрышы мына шартты қанағаттан- 
дырса:
tgiB = n,
(25.3)


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   228   229   230   231   232   233   234   235   ...   387




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет