Байдуллаева Қазақтіліне аударғандар Н. М. Алмабаева, Г. Е. Байдуллаева, К. Е. Раманқұлов Мәскеу и з д а т е л ь с к а я г р у п п а «гэотар-медиа» 1 9
жүктеу/скачать 28,1 Mb. Pdf көрінісі
|
| Д £)і>>Д£'іср6>>Д£а.
н екендігін ескеру керек. Егер ДЕм = 0 және Д.Е = 0, Д£айн * 0 болса, онда тек таза айналмалы молекулалык спектрден тұратын спектрлік жолактар алынады, оларға төменгі жиіліктер [(29.20) караныз] жауап береді, бұл жолактар алые инфракызыл аймакта әсіресе микротол- кынды (АЖЖ) аймакта байкалады. Олардын толкын ұзындығы шамамен 0,1 — 1 мм. Егер Д Ем = 0, ал Д Е * 0 болса, онда көбінесе Д£айн^ 0 болады, бұл кезде тербелмелі — айналмалы спектр пайда болады. Ол спектрлік құралдың жеке (29.19) 29.5. МОЛЕКУЛАЛЫК СПЕКТРЛЕР V (29.20) 449 29.6-сурет айналмалы сызыктарын аныктағанда пай- да болатын тербелмелі жолактан ту рад и. 29.6-суретте метанный тербелмелі-айналма- лы спектрі график түрінде көрсетілген. Инф- ракызыл тербелмелі-айналмалы спектрлері жакын инфракызыл аймакта бакыланады. Егер Д 0 болса, онда көп жағдайда бір мезгілде Д £ * 0 және Д Ел * 0 болады. Бул кезде электронды-тербелмелі, дәлірек айтсак электронды-тербелмелі-айналмалы спектр пайда болады. олар айналмалы ауысуға сәй- кес келетін сызыктары тығыз орналасқан әртүрлі жолақтардын жиынынан тү- рады. 29.7, а-суретге — азот молекуласының электронды-тербелмелі снектрі, ал 29.7, б-суретте жолактардын біреуінін айналмалы ыдырауы көрсетілген. Электронды-тербелмелі-айналмалы шығару және жуту сиектрлері көзге көрінетін және ультракүлгін аймақта бақыланады. Жеке молекулалардын спектрлерінін ерекшелігі сапалык және сандык спектрлік сараптаманын негізінде болып отыр. Молекулалык спектрлер молекуланын қурылысын ғана емес, одардағы мо- лекулааралык әсерлердін сипатын да зерттеуге мүмкіндік береді. Молекулалык жұтылу спектрлері (абсорбциялы) биологиялык функцио налды молекулалардын маңызды акпарат көзі болып табылады, олар зама- науи биохимиялыкжәне биофизикалык зерттеулерде кеңінен колданылады. Көп жағдайда бул спектрлер жоғарыда көрсетілгендей емес тутас түрде гір- келеді. Мысалы. 29.8-суретге эритроцит суспензияларынын жүтылу спектрі көр- сетілген. 29.9-суретге адам терісінін жуту спектрі кескінделтен, ультракүлгін айма- ғында жұп шамасы өте жоғары және ен жоғары кабаттарда тері жарыкты жу- тады. Көрінетін аймакта жарыктың жутылу көрсеткіші төмендейді және кызыл аймакка дейін тұракты болып калады. жүктеу/скачать 28,1 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|