5.Поэзия, проза және драма жанрларының стильдік ерекшеліктері Белгілі бір тәртіпке бағынған, тізбекке түскен тіл, яки поэзия (грекше poiesis – творчество, шығармашылық). Кейде бүкіл көркем әдебиетті түгел поззия деп те атаймыз.
Поэзия – өмірдің әрі мен нәрі, қайнап қорыған жамбасы. Ол – сәбидің күнәсіз ажары, жарқын жанары, күміс күлкісі, жанды қуанышы. Поэзия – көрікті қыз жүзінің ұялшақ, албырт қызғылты, теңіздей, көгілдір аспандай тұңғиық көзінің ынтықтық сәулесі, әйтпесе оның қара көзіндегі өткір от, мәрмәр иығына төгілген бұйра шашының толқыны, торғын кеудесінің демігіп тыныстауы, тал бойы, сұңғақ сымбатының мінсіз мүшелері, сұлу қозғалыстарының ғажайып сиқыры.
Проза жанрлары Еркін құбылыстағы тіл, яки проза (латынша proza – тікелей, тура айтылған сөз);
Роман. Роман – көлемі жағынан үлкен, сюжеті күрделі, дамыған оқиғалы шығарма.
Тарих. Бұл романға ұқсайтын, өмірдегі қандай да бір эпизодты баяндайтын эпикалық поэзияның бір түрі. Әңгімеде романға қарағанда, кейіпкерлердің өмірі мен мінез-құлқы азырақ баяндалады, қысқарақ, ұстамды.
Новелла. Повесть – шағын әдеби баяндау жанры. Көлемі жағынан оны оқиғамен салыстыруға болады, бірақ ерекшелік генезисі, тарихы мен құрылымының болуы.
Эпикалық. Формасы жағынан монументті, ұлттық мәселелерді қозғайтын эпикалық шығарма.
Оқиға. Бұл көркем әдебиеттің шағын түрі. Әңгіме көп уақыт аралығын қамтымайтындықтан және белгілі бір уақыт аралығындағы белгілі бір оқиғаны сипаттайтындықтан, мәтін көлемі шағын.
Эссе. Бұл кез келген тақырыпқа прозалық түрдегі эссе. Көлемі шағын, құрамы қатаң көрсетілмеген. Эсседе автор белгілі бір мәселеге қатысты өзінің жеке әсері мен пікірін білдіреді.
Өмірбаян – адам өмірі мен қызметінің тарихын көрсетудің белгілі түрі.
Драма- мазмұны образға байланысты қойылым күнделікті өмір оның тереңдігі мен маңыздылығына қарамастан, жанжал әдетте жеке өмірге қатысты және қайғылы нәтижесіз шешілуі мүмкін.
Драма жанрлары
Трагедия- басты қақтығысқа кейіпкерді өлімге апаратын ерекше жағдайлар мен шешілмейтін қайшылықтар тудыратын драмалық шығарма.
Комедия- әрекеті мен кейіпкерлері күлкілі формада берілген драмалық шығарма; комедия әрекеттің қарқынды дамуымен, күрделі, күрделі сюжеттік қимылдардың болуымен, сәтті аяқталуымен және стильдің қарапайымдылығымен ерекшеленеді.