ІV. 1989-2009 жылдары қайта басылған туындылары

ІV. 1989-2009 жылдары қайта басылған туындылары:
1.  Байтұрсынов  А.  Шығармалары  (Өлеңдер,  аудармалар, 
зерттеулер). – Алматы: Жазушы, 1989.-320 б.;
2.  Боздағым. (Қазақтың  жоқтау  жырлары). – Алматы:  Жа-
зушы, 1990.-304 б.;
3.  Байтұрсынов  А.  Ақ  жол  (Өлеңдер,  тəржімелер,  публ. 
мақалалар жəне əдеби зерттеу). – Алматы: Жалын, 1991.- 
464 б.;
4.  Байтұрсынов А. Оқу құралы. Қазақша алифба. – Бишкек: 
Периодика, 1991.-97 б.;
5.  Байтұрсынов А. Тіл тағылымы (қазақ тілі мен оқу-ағартуға 
қатысты еңбектері). – Алматы: Ана тілі, 1992.-448 б.;
6.  Байтұрсынұлы А. Жоқтау (Құраст.: А.Байтұрсынов атын-
дағы қоғамдық қор). – Алматы: Қазақстан, 1993.-96 б.;
7.  Байтұрсынұлы А. Жан сөзімді кім түсінер?: Маса. Өлеңдер; 
Қырық  мысал.  Аудармалар. (Құраст.:  А.Байтұрсынов 
атынд. ҚҚ). – Алматы: Қазақстан, 1993.-112 б.;
8.  Байтұрсынұлы  А.  Жаңа  низам. – Алматы:  Жеті  жарғы, 
1996.-128 б.;
9.  Байтұрсынұлы А. Əліб-бій. Жаңа құрал. – Алматы: Рауан, 
1998.-120 б.;
10.  Байтұрсынұлы  А.«Қазақ»  газеті. – Алматы:  Қазақ  энцик-
лопедиясы, 1998.-560 б.; 
11.  Байтұрсынұлы А. Бес томдық шығармалар жинағы. Бірін-
ші том. – Алматы: Жібек жолы, 2002.-208 б.;
12.  Байтұрсынов А. Əдебиет танытқыш. Зерттеу мен өлеңдер. 
– Алматы: Атамұра, 2003.-208 б.;
13.  Байтұрсынов А. Əдебиет. Жалпы білім беретін мектептің 
7-сыныбына арналған оқулық. – Алматы: Атамұра, 2003.-
224 б.;
14.  Байтұрсынұлы  А.  Бес  томдық  шығармалар  жинағы. 1-т., 
(Өлеңдер,  əдеби-ғылыми  зерттеулер). – Алматы:  Алаш, 
2003.-408 б.;
15.  Байтұрсынұлы  А.  Бес  томдық  шығармалар  жинағы. 2-т., 
(Оқу құралы, хрестоматия. Т.Шонановпен бірге). – Алма-
ты: Алаш, 2004.-480 б.;

356
16.  Байтұрсынұлы  А.  Бес  томдық  шығармалар  жинағы. 3-т.,
(Тіл – құралы: Қазақ тілі мен оқу-ағартуға қатысты еңбек-
тері). – Алматы: Алаш, 2005.-352 б.;
17.  Байтұрсынұлы  А.  Маса:  Өлеңдер  мен  көсемсөздер. «Ал-
тын қор» кітапханасы. – Алматы: Раритет, 2005.-208 б.;
18.  Байтұрсынұлы  А.  Бес  томдық  шығармалар  жинағы. 4-
т., (Əліппелер  мен  мақалалар  жинағы). – Алматы:  Алаш, 
2006.-320 б.;
19.  Байтұрсынұлы  А.  Бес  томдық  шығармалар  жинағы. 5-т., 
(Ер Сайын, 23 жоқтау, мақалалар). – Алматы: Алаш, 2006.-
288 б.;
20.  Байтұрсынов  А.  Əдебиет  танытқыш. – ҚХР,  Үрімші: 
Шыңжаң халық баспасы, 2006.-272 б.;
21.  Байтұрсынұлы А. Тіл – құрал. – Алматы: Сардар, 2009.-348 б.
V. Ғалым мұрасы бойынша кандидаттық диссертациялар:
1. 1992 
жылы – Б.Қ.Момынова «Қазақ» газетіндегі қоғамдық 
саяси лексика»; 
2. 1992 жылы – Ө.Ə.Əбдиманов  «Литературно-публицис-
тическая  деятельность  Ахмета  Байтурсынова» («Ахмет 
Байтұрсынұлының  əдеби-публицистикалық  қызметтері»). 
Орыс тілінде;
3. 1994 
жылы – Н.Т.Машқанова «АхметБайтұрсынұлы – қазақ 
жазуының реформаторы»; 
4. 1994 
жылы – Т.Қ.Шаңбаев  «Мысал  жанрының  стилі  мен 
тілі» (Ахмет Байтұрсынұлы 40 мысал); 
5. 1995 
жылы – А.С.Қыдыршаев «Ахмет Байтұрсынұлының 
əдістемелік мұрасы»;
6. 1998 
жылы – Қ.Ө.Сақов ««Қазақ» газетіндегі ұлттық саяси 
мəселелердің жазылуы»;
7. 1999 
жылы – К.М.Ілиясова «1917-1979 ж.ж. Қазақ съездері: 
қаралған мəселелері, шешімдері жəне олардың орындалуы 
(1917-1918)» тарихи талдау;
8. 1999 жылы – Р.С.Үсембаева  «Ахмет  Байтұрсынұлы 
мұралары арқылы бастауыш сынып оқушыларын адамгер-
шілікке тəрбиелеу»;

357
9. 2000 жылы – Б.И.Иманбекова  «АхметБайтұрсыновтың 
тəлімдік  ой-пікірлерін  педагогикалық  колледждердің  оқу 
тəрбие үрдісіне енгізу жолдары»; 
10. 2000  жылы – Қ.Атабаев  «Қазақ  баспасөзі  Қазақстан 
тарихының дерек көзі (1870-1918)»;
11. 2001 жылы – К.Т.Ыбырайжанов «Ахмет Байтұрсыновтың 
білім жайлы педагогикалық мұралары»;
12. 2002 жылы – Ж.Т.Байтелесова  «Роль  публицистики  Ах-
мета  Байтурсынова  в  формировании  общественного  со-
знания» – «Қоғамдық  сананы  қалыптастырудағы  Ахмет 
Байтұрсынұлы публицистикасының ролі» орыс тілінде;
13. 2003  жылы – Қ.Н.Ашекеева  «Ахмет  Байтұрсыновтың 
философиялық көзқарастары»;
14. 2004 жылы – Г.Ш.Ерназарова «Қазақ публицистика тілінің 
дамуындағы Байтұрсынұлы кезеңі»;
15. 2005 жылы – Қ.Ш.Ибраймов  «АхметБайтұрсынов  еңбек-
теріндегі терминология жəне стилистика мəселелері»;
16. 2006 жылы – Р.С.Имаханбетова «Ахмет Байтұрсынұлының 
өмірбаяны,  шығармашылығы  (мұрағат  деректері  негізін-
де)»;
17. 2007 жылы – Г.О.Абитова ««Ер Сайын» жырының поэти-
касы»;
18. 2007 жылы – Ұ.О.Еркінбаев  «Ахмет  Байтұрсынұлының 
«Əдебиет танытқышы» ХХ ғасыр басындағы əдебиеттану 
контексінде»;
19. 2008 жылы – Х.Айтжанов ««Қазақ»  газетіндегі  əдебиет 
мəселелері»;
20. 2009 жылы – Г.М.Тұрғараева«Ахмет Байтұрсыновтың қо-
ғамдық-саяси жəне мемлекеттік қызметі (1872-1937 ж.ж.)»;
21. 2010 жылы – А.Т.Ойсылбай  «А.Байтұрсынұлының  «Əде-
биет  танытқышындағы»  сөз  өнері  мен  поэтика  мəселе-
лері».

358
VІ. Шығармасы, қайраткерлігі қарастырылған кандидат-
тық диссертациялар:
1. 1992 
жылы – Ш.Мəжітаева «ХХ ғасырдың 20-30 жылдар-
дағы қазақ тілінің əлеуметтік жəне лингвистикалық сипат-
тамасы (мерзімді баспасөз материалдарының негізінде)»;
2. 1993 
жылы – Ж.Смағұлов «Қазақтың əдеби мұрасын игеру 
мəселелері (20-30-шы жылдар)»;
3. 1993 жылы – Ф.К.Қайырханова  «Қазақстанда  мəдени 
ағарту  мекемелері  жүйесінің  қалыптасуы  жəне  дамуы 
(1920-1932 ж.ж.)»;
4. 1995 
жылы – К.А.Ахметова «Көркем шығармадағы тарихи 
шындық (С.Сейфуллиннің «Тар жол, тайғақ кешу» негізін-
де»);
5. 1995 
жылы – С.Ж.Сапанов «Қазақстандағы саяси сананың 
қалыптасуы мен даму мəселелері»;
6. 1996 
жылы – Г.К.Жұмашева ««Жаңа мектеп» журналының 
тіліндегі терминдер»;
7. 1998 жылы – Л.Р.Нұрғалиева «1917-1937 жылдардағы 
Қазақстан  тарихының  өзекті  мəселелері  баспасөзде:  та-
рихнамалық зерттеу»;
8. 1998 
жылы–  М.А.Басшыбаева  «Қазақстан  Республикасы-
ның білім беру саясатының қалыптасуы»;
9. 1998 
жылы– С.Б.Қоянбаева «Қазақ тіл біліміндегі сөйлем 
мүшелері теориясының қалыптасуы (ХХ ғасырдың бірін-
ші жартысы)»;
10. 1998 жылы– Т.Қ.Əуелғазина «ХХ ғасырдың бірінші шире-
гіндегі қазақ зиялыларының қоғамдық-саяси қызметі»;
11. 1999 жылы – Ə.К.Оңалбекова  «Қазақ  ағартушыларының 
ұлттық сана сезімді қалыптастырудағы орны мен рөлі»;
12. 1999 жылы – Н.Асқаров ««Айқап» журналындағы саяси-
əлеуметтік, əдеби-мəдени мəселелердің көрінісі»;
13. 2000 жылы – А.С.Мұсағалиева  «Халық  ағарту  комисса-
риаты  қорының  құжаттары:  республика  зиялыларының 
қызметі  мен  көзқарасы  жөніндегі  дерек  көзі (1920-1936 
ж.ж.)»;

359
14. 2000 жылы – Ш.К.Тухманова «ХХ ғасыр басында қазақтың 
ұлттық саяси элитасының қалыптасуы»; 
15. 2001 жылы – С.Ш.Мұсатаева «Қазақстан Республикасының 
жалпыұлттық идеяны қалыптастырудағы мемлекеттің сая-
саты»;
16. 2002 жылы – А.С.Ысқақ  «Кеңестік  қоғамдағы  респуб-
ликалық  басқару  органдарының  қалыптасуы  мен  қызме-
тінің тарихы (1920-1936 ж.ж.)»;
17. 2002  жылы – Б.О.Қойшыбаев  «Орталық  Азия  Кеңес 
Республикасыларының  ұлттық-территориялық  жіктелуі 
жəне қазақ саяси басшылығының ұлттық мемлекеттік түрін 
орнықтыру жолындағы ізденістері мен қызметі (1924-1926 
ж.ж.)»;
18. 2002 жылы – Б.С.Байменова «Алашорда қайраткерлерінің 
педагогикалық мұрасы»;
19. 2002 жылы – Л.М.Хасанаева  «Қазақ  мемлекеттігін  жаң-
ғырту үшін күрес: түрлі көзқарастар мен саяси қозғалыстар 
тарихынан (1920-1936 ж.ж.)»;
20. 2002 жылы – Ш.Т.Омарбеков  «ХХ  ғасырдың 20-30-шы 
жылдарында  саяси  қуғындалған  қазақ  зиялыларының  та-
рихи көзқарасы»;
21. 2003 жылы – А.Т.Қоңырова «Қазақ тіл филологиялық тер-
миндердің дамуы мен қалыптасу тарихы»;
22. 2003  жылы – Қ.Ə.Айсұлтанова  «Қазақ  тіліндегі  тер-
минжасамның ішкі көздері»;
23. 2004 жылы – Ж.Құрмамбаева  «Қазақ  тіліндегі  ғылыми-
көпшілік  əдебиет  стилінің  қалыптасуы  (ХІХ  ғасырдың 
екінші жартысы мен ХХ ғасырдың басы)»;
24. 2006 жылы – М.С.Салқынбаев «ХХ ғасырдағы қазақ-араб 
əдеби байланыстары» (А.Байтұрсынұлы мысалдарындағы 
араби сарындар);
25. 2009 жылы – М.А.Көпбосынов «И.А.Крылов мысалдарының 
аударылу тарихы».

360
VІІ.  Қоғамдық,  мемлекеттік  қайраткерлігі,  шығарма-
шылығы қарастырылған докторлық диссертациялар: 
1.  Абрарұлы  М.  Жақып  Ақбаев  жəне  Алаш  қайраткерлері 
саяси-құқықтық  көзқарасының  эволюциясы. – Алматы, 
1998.-299 б.; 
2.  Айтбаев  Ө.  Қоғамдық  ғылымдар  терминологиялық  лек-
сикасының қазақ тілінде қалыптасуы мен дамуы. – Алма-
ты, 1991.-350 б.;
3.  Ақаев С. Терминнің тілдік жəне танымдық сипаты. – Ал-
маты, 2002.-291 б;
4.  Ахметов  Қ.  ХХ  ғасырдың 20-30 жылдарындағы  Қазақстан 
мəдениеті. Тарих ғылымд.докт.дисс. – Алматы, 2004.-313 б.; 
5.  Əбдіманов Ө. Ұлт-азаттық идеяның ХХ ғасыр басындағы 
қазақ əдебиетіндегі көркемдік мəні мен жаңашылдық си-
паты. Автореферат. – Алматы, 2007.-45 б.;
6.  Ильясова  А.  Проблемы  развития  педагогической  теории 
Казахстана. Автореферат. – Алматы, 1997.-40 с.;
7.  Күмісбекова  Д.  Қазақ  Орталық  Атқару  Комитетінің 
Кеңестік  тоталитарлық  мемлекеттік  жүйенің  қалыптасуы 
жолдарындағы қызметі (1920-1938 ж.ж.). – Алматы, 2007.-
155 б.;
8.  Қадыр  Ə.  ХХ  ғасырдың 20-30 жылдарындағы  Қазақ 
мəдениеті  (мəдени  революциялық  концепциясы,  идеоло-
гиясы жүзеге асырылуы). – Алматы, 2002.-313 б.; 
9.  Қамзабекұлы Д. Əдеби-тарихи процесс: ағымдар, концеп-
циялар (ағартушылық кезең). – Алматы, 2002.-365 б.;
10.  Қойгелдиев М. Қазақ демократиялық интеллигенциясының 
1905-1917  жылдардағы  қоғамдық-саяси  қызметі. – Алма-
ты, 1994.-547 б.; 
11.  Қуандық  Е.  Қазақстандағы  «Кіші  октябрь»  бағыты:  бас-
тауы, барысы жəне салдары. (тарихи саяси талдау). Тарих 
ғылымд.докт.дисс. – Алматы, 2002.-269 б.;
12.  Құрманбайұлы Ш. Қазақ лексикасының терминдену үрдiсi. 
Автореферат. – Алматы, 1998. 
13.  Мəжітаева Ш. ХХ ғасырдың бірінші жартысындағы қазақ 
əдеби тілі. – Алматы, 2000.-247 б.; 

361
14.  Момынова  Б.  Қазақ  газеттерінің  лексикасы:  жүйесі  мен 
құрылымы. Автореферат. – Алматы, 1999.-44 б.; 
15.  Озғанбаев  Ө.  Ресейдегі  Дума  саясаты  жəне  ХХ  ғасыр 
басындағы Қазақстан: нақтылы тарихи талдай (1905-1917). 
– Алматы, 1998.-388 б.;
16.  Өзбекұлы С. ХҮІІ ғасырдың соңы ХХ ғасырдың бас кезін-
де  Қазақстандағы  саяси-құқықтық  ой-пікірдің  тарихы 
жəне қайраткерлері. Автореферат. – Алматы, 1998.-52 б.
17.  Смағұлов Ж. Қазақ əдебиеттану ғылымының дамуы жəне 
қалыптасу жолдары. Автореферат. – Алматы, 2001.-50 б.; 
18.  Уəлиұлы  Н.  Қазақ  сөз  мəдениетінің  теориялық  негіздері. 
– Алматы, 2007.-330 б.
19.  Ысқақұлы  Д.  Қазақ  əдеби  сынының  ғылыми  негіздері. – 
Алматы, 1994.-531 б.;
20.  Ісімақова А. ХХ ғасыр басындағы қазақ көркем прозасының 
поэтикасы (тақырыбы, жанры, стилі) – Поэтика казахской 
художественной  прозы  начала  ХХ  века  (тематика,  жанр, 
стиль). Автореферат. – Алматы, 1998.
VІІІ. Ғылыми конференция материалдары:
1.  Алаш  жəне  тəуелсіз  Қазақстан:  идеялар  мен  ұстанымдар 
сабақтастығы.  Халықаралық  ғылыми-практикалық  кон-
ференция  материалдары. 21 қараша 2008 жыл. – Алма-
ты:  Абай  атындағы  ҚазҰПУ, 2008.-476, (Имаханбетова  Р. 
А.Байтұрсынұлының мұражайының қалыптасу тарихы. Б. 
344-353).
2.  Алаш  тағылымы  жəне  тəуелсіздік.  Ғылыми-тəжірибелік 
конференция. 11 желтоқсан 2007 ж., (Қойгелдиев М. «Алаш 
тағылымы жəне тəуелсіздік»; Қирабаев С. «Алаш арыста-
ры  жəне  қазақ  əдебиеті»;  Өзбеков  С. «А.Байтұрсынұлы 
жəне  ұлттық  құқықтық  мəдениет»;  Кəкішев  Т. «Алаш 
қозғалысы туралы деректер мен толғамдар»; Айтымбетов 
«Алаш қайраткерлері жəне ұлттық сана»; Баймағамбетова 
««Алашорда»  партиясы  туралы  мұрағат  деректері  жəне 
оның зерттелу мəселелелері»).

362
3.  Ахмет Байтұрсынов жəне қазақ тіл білімі: А.Байтұрсынов-
тың 125 жылдығына  арналған  Республикалық  ғылыми-
əдістемелік  конференция  материалдары. (Жауапты  ред.: 
Шалабай Б). – Алматы: Абай атындағы АлМУ, 1998.-97 б.
4.  Ахмет Байтұрсынұлы жəне қазақ филологиясы мəселелері, 
ҚР БҒМ А.Байтұрсынұлы атындағы Тіл білімі институты. 
Халықаралық ғылыми-теориялық конференция материал-
дары. – Алматы: Арыс, 2004.-208 б.
5.  Ахмет Байтұрсынұлы оқулары (Республикалық І ғылыми-
теориялық конференция. 30-31 наурыз). – Астана: ҚР БҒМ 
Л.Н.Гумилев атындағы ЕҰУ, 2006.-354 б.
6.  Ахмет  Байтұрсынұлы  оқулары.  Алаш  құндылықтары: 
Отандық  ғылым  дамуының  жаңа  кезеңі.  Халықаралық  ІІ 
ғылыми-теориялық конференция материалдары. 1 бөлім. – 
Астана: Л.Н.Гумилев атындағы ЕҰУ, 2007.-180., (Пленарлық 
мəжіліс – 8 баяндама; 1 секция: А.Байтұрсынұлы жəне тіл 
білімінің мəселелері – 23 мақала). 
7.  Ахмет  Байтұрсынұлы  оқулары.  Алаш  құндылықтары: 
Отандық  ғылым  дамуының  жаңа  кезеңі.  Халықаралық  ІІ 
ғылыми-теориялық  конференция  материалдары. 2 бөлім. 
– Астана: ҚР БҒМ Л.Н.Гумилев атындағы ЕҰУ, 2007.-238., 
(Кіріспе сөз – 1: Байсалова А.Қ., Ахаңның жиені; 2 секция: 
А.Байтұрсынұлы  жəне  қазақ  əдебиетінің  мəселелері – 43 
ғылыми мақала). 
8.  Ахметтану тағылымдары: А.Байтұрсыновтың 125 жылды-
ғына  орай  Республикалық  ғылыми-теориялық  конферен-
ция  материалдары. (Жауапты  ред.:  Уəлиұлы  Н. 1-бөлім: 
Ахмет Байтұрсынұлы жəне қазақ филологиясы – 10 мақала; 
2-бөлім: Фонетика. Фонология – 3 мақала; 3-бөлім: Морфо-
логия. Тарихи морфология – 5 мақала; 4-бөлім: Синтаксис. 
Семантикалық  синтаксис – 9 мақала; 5-бөлім:  Лексика. 
Лексикология – 6 мақала; 6-бөлім: Ономастика. Термино-
логия – 11 мақала; 7-бөлім: Тіл мəдениеті. Мəтін лингвис-
тикасы – 11 мақала). – Алматы: Ғылым, 1998.-294 б.
9.  Қазақ мəдениетінің жарқын беттері. (А.Байтұрсынұлының 
120  жылдық  мерейтойына  арналған  ғылыми-теориялық 
конференция матералдары).– Шымкент, Қ.А.Ясауи атынд. 
ХҚТУ мен М.Əуезов атынд. ПИ 1993.-69 б.

363
10.  Мемлекеттік тіл: бүгіні мен болашағы (А.Байтұрсынұлының 
туғанына 125 жылдығына  арналған  республикалық  ғы*
лыми-теориялық  конференция  материалдары).–  Астана: 
Елорда, 1998., (Кəкішев Т. «Қазақ газеті жəне сын». Б. 58-
65; Қирабаев С. «А.Байтұрсынов – тəуелсіздік жыршысы». 
Б. 47-58; Қабдолов З. «Ахаң – ана тілін түрлеуші». Б. 38-41).
11.  Ұлттық  рухтың  ұлы  тіні.Ғылыми  мақалалар  жинағы. 
Қазақ,  орыс,  ағылшын  тілдерінде. (Жауапты  ред.:  Жан-
пейісов Е. А.Байтұрсынұлының туғанына 125 жыл толуы-
на орай: 1-бөлім – 11 мақала; 2-бөлім – 16 мақала; 3-бөлім 
– 31 мақала). – Алматы: Ғылым, 1999.-568 б.
12.  Ұлттың  ұлы  ұстазы:  халқымыздың  көрнекті  қоғам  қай-
раткері,  ғалым,  ағартушы  А.Байтұрсынов. – Алматы: 
Орталық ғылыми кітапхана, 2001.-305 б.
ІХ.  Ғалым  мұрасы  қарастырылған  конференция  мате-
риалдары:
1.  Абай жəне ұлттық идея: Халықаралық ғылыми-теориялық 
конференция материалдары. – Алматы: ҚР БҒМ М.О.Əуезов 
атындағы ƏӨИ баспа орталығы, 2005., (Əбдиманов Ө. Абай 
жəне Ахмет поэзиясындағы ой-үндестік. Б. 119-128).
2.  Академик Серік Қирабаев жəне ХХ ғасырдағы əдебиеттану 
ғылымы: Алматы мен Астанада өткен ғылыми-практикалық 
конференциялардың  материалдары. – Алматы: Unique 
Service, 2007.-480 б., (Имаханбетова Р. А.Байтұрсынұлының 
ұлт əдебиетіндегі асыл сөздері. Б. 291-299).
3.  Алаш  қозғалысы  идеясының  Еуразия  кеңістігіндегі 
ықпалы: тарих жəне қазіргі кезең. Халықаралық ғылыми-
практикалық конференция материалдары. – Семей, 2008.
4.  Алыптар  тобының  асылдары:  Халықаралық  ғылыми-
теориялық  конференция  материалдары. – Алматы:  Қазақ 
университеті, 2005., (Əбдиманов Ө. Сəкен жəне Алаш зия-
лылары. Б. 95-101).
5.  Аударма  теориясы  мен  тəжірибесінің  жəне  салыстырма-
лы  əдебиеттанудың  өзекті  мəселелері:  республикалық 
ғылыми-теориялық  конференция  материалдары. – Ал-

364
маты, 2006., (Əбдиманов  Ө.  ХХ  ғасыр  басындағы  мысал 
жанрының аударылу ерекшеліктері. Б. 55-64).
6.  Əдеби мұра жəне қазақ əдебиеті тарихын оқыту мен зерттеу 
мəселелері:  Халықаралық  ғылыми-теориялық  конферен-
ция  материалдары. – Алматы:  Қазақ  университеті, 2005., 
(Əбдиманов Ө. ХХ ғасыр бас кезіндегі əдебиетті оқытудың 
өзекті мəселелері. Б. 134-139).
7.  Əлем  қазақтарының  рухани  сұхбаты:  тіл,  мəдениет  жəне 
Алаш  мұраты.  Халықаралық  ғылыми-теориялық  конфе-
ренция  материалдары. 2008 жыл 12-13 қараша.  Алматы, 
2008.
8.  Əуезов  VІІІ-ші  оқулары.  Халықаралық  ғылыми-практи-
калық конференциясының материалдары. – Алматы: Тау-
Самал, 2009.-268., (Ойсылбай А. Əдебиет теориясы: А.Бай-
тұрсынұлы жəне М.Əуезов. Б. 65-70; Имаханбетова Р. Ах-
мет Байтұрсынұлы жəне Қырық мысал. Б. 76-83).
9.  Əуезов ІV-ші оқулары. Жас ғалымдардың ІҮ халықаралық 
ғылыми-теориялық  конференция  материалдары. – Ал-
маты:  ҚР  БҒМ  М.О.Əуезов  атындағы  ƏӨИ, 2005.-225 б., 
(Имаханбетова  Р.  Ахметтанудағы  кейбір  ағаттықтар.  Б. 
172-175).
10.  Əуезов  ІІ-ші  оқулары.  Жас  ғалымдардың  ІІ  халықаралық 
ғылыми-теориялық  конференция  материалдары. – Ал-
маты: ACADEMIA, 2004., (Ойсылбаева  А.  М.Əуезов  пен 
А.Байтұрсынұлының тарихи жыр жəне жоқтау жанры ту-
ралы ой-толғамдары. Б. 224-229).
11.  Жұбанов тағылымы (YI-Халықаралық ғылыми-теориялық 
конференция материалдары. – Ақтөбе: АқтөбеМПУ, 2005.-
530 б., (Имаханбетова Р. А.Байтұрсынұлы мен Қ.Жұбанов 
арасындағы байланыс. Б. 197-200).
12.  Көркем аударма теориясы мен тарихының өзекті мəселелері 
(Халықалық ғылыми-теориялық конференция материалда-
ры). – Алматы: Қазақ университеті, 2002., (Əбдиманов Ө. 
А.Байтұрсынұлы жəне ХХ ғасыр басындағы көркем аудар-
ма тəжірибелері. Б. 24-29).
13.  Қазақстанның тəуелсіздігіне 1 жыл: дамудың жетістіктері 
мен қорытындалары. Халықаралық ғылыми конференция 

365
матеиалдары. 22-24 ақпан. – Алматы:  Қайнар  универси-
теті, 2001., (Қалиев С., Мұратханова Р. Ахмет Байтұрсынов 
жəне Міржақып Дулатов. Б. 155-159).
14.  Қазіргі  əдебиеттану  мен  фольклористиканың  теориялық 
жəне  методологиялық  мəселелері, 24-26 мамыр. 1-бөлім. 
ҚР БҒМ əл-Фараби атындағы ҚҰУ. – Алматы: Қазақ уни-
верситеті, 2004.-292., (Исмакова А. Казахское литературо-
ведение  в  констексте  всемирного  литературоведении.  Б. 
72-78;  Ойсылбай  А.  Ахмет  Байтұрсынұлы  негізін  салған 
терминдер жүйесі. Б. 198-206).
15.  Қазіргі  əдебиеттану  мен  фольклористиканың  теориялық 
жəне  методологиялық  мəселелері, 24-26 мамыр. 2-бөлім. 
ҚР БҒМ əл-Фараби атындағы ҚҰУ. – Алматы: Қазақ уни-
верситеті, 2004.-292., (Имаханбетова  Р.  Музей – рухани, 
мəдени қазына. Б. 280-284).
16.  Қазіргі қазақ əдебиетін оқыту мен зерттеудің өзекті мəсе-
лелері:  халықаралық  ғылыми-практикалық  конференция 
материалдары. – Алматы, 2006., (Əбдиманов Ө. ХХ ғасыр 
əдебиетін зерттеуге жолбасшы еңбек. Б. 16-20).
17.  Мұхтар Əуезов жəне əлем əдебиеті: Халықаралық ғылыми-
теориялық  конференция  материалдары. – Алматы:  Қазақ 
университеті, 2006., (Əбдиманов  Ө.  Ұлттық  рухтың  ұлы 
жыршысы. Б. 55-72).
18.  Ұлы  суреткер  ұлағаты. (М.Əуезовтің  туғанына 100 жыл 
толуына орай Орталық ғылыми кітапхана өткізген конфе-
ренция материалдары). – Алматы: ОҒҚ, 1997., (Ойсылба-
ева  А.  Ахмет  Байтұрсынов  жəне  Мұхтар  Əуезов:  рухани 
үндестік. Б. 92-98).
 
 
Х. Ғалымның өмірі мен еңбектері туралы əдебиеттер:
1. «Айқап»  энциклопедия. (Бас  редактор:  Нұрғалиев  Р). 
–  Алматы:  Қазақ  энциклопедиясы, 1995.-367 б., («Қазақ» 
газетінің қайта оралуы. Б. 21-24; Байтұрсынұлы А. Қазақ 
өкпесі.  Б. 47-49; Тағы  да  жер  жайынан.  Б. 59-61; Тағы 
да  народный  сот  хақында.  Б. 65-68; Қазақ  пайдасындағы 
жерді  алу  турасындағы  низамдар.  Б. 76-79; Қазақ  һəм 

366
төртінші  дума.  Б. 118-119; Шахзаман  мырзаға.  Б. 123-
126;  А.Байтұрсыноа  туралы  мəлімет. 295-б.,  Мақалалар 
көрсеткіші. 308-б.,  Тағы  да  жер  жайынан. 316-б.,  Оқу-
ағарту жəне тəрбие мəселелері. 329-б., Жазу тəртібі. 330-
б.,  Шəйзіман  мырзаға. 339-б.,  Кітаптар  жайынан. 340-б., 
Қазақ өкпесі. 347-б., А.А.Б., А.Б. 364-б.). 
2. «Алаш» қозғалысы. (Құраст.: Тілешов Е., Қамзабекұлы Д., 
Нұрахмет  И). – Алматы:  Сардар, 2008.-324 б., (Нұрғали 
Р.  Ахмет  Байтұрсынұлы.  Б. 55-58; А.Байтұрсынұлына 
қатысты беттер: 3-17, 179, 207, 212-213, 215, 217, 223, 227, 
236, 249250, 261-262, 265; Алаш жылнамасы. Б. 271-282; 
288-289, 292).
3. «Алаштың»  тілдік  мұрасы:  Мақалалар  жинағы. (Құраст.: 
Шүкірұлы С., Тілешов Е). – Алматы: «КИЕ» лингвоелтану 
инновациялық орталығы, 2009.-364., (Шаймерден Е. Алаш 
зиялыларының  тілдік  мұрасы:  арналы  бастау,  өміршең 
дəстүр. Б. 3-9; Ахмет Байтұрсынұлы. Б. 15-9104; Дулатұлы 
М. Тіл құрал. Қазақ тілінің сарфі. /Шығарушы Байтұрсынов 
А/. Б. 161-164; Шонанұлы Т. Ахмет Байтұрсынұлы халық 
ағарту жəне əдебиет саласында. Б. 250-259).
4. «Қазақ» газеті (Құраст.: Субханбердина Ү., Дəуітов С., Са-
хов Қ). – Алматы: Қазақ энциклопедиясы Бас редакциясы, 
1998.-560 б.
5. 20-30 жылдардағы  қазақ  əдебиеті. 1-кітап. – Алматы: 
Ғылым, 1997.-512 б., (20-жылдардағы  əдеби  сын.  Б. 117-
145; 30-жылдардағы əдеби сын қазақ əдебиеті. Б.146-264; 
Ахмет Байтұрсынов. Б. 394-424).
6.  Ағытайұлы  И.  Бабамыз – Бекзат  данышпан. – Қостанай, 
2000.-88 б., (А.Байтұрсынұлы əулетінің шежіресі жəне ол 
туралы деректер берілген).
7.  Ағытайұлы  И.  Ортақ  өмір  арнасы. – Қостанай:  Шапақ, 
2005.-266б, (Аңсатқан Ақаң елі. Б. 13-17; Ахаң жəне оның 
жақындары хақында. Б. 52-55; Тұғырға Торғайдағы қайта 
қонған. Б. 164-168; Өшпес есім елінде. Б. 169-171; Тұтас 
буынның төлбасы. Б. 171-188; Ахаң адамзаттың алыбы. Б. 
188-205; А.Байтұрсынұлы. «Қарагөз». «Ахау, достар». 205 
б.; Қайта орлаған күй. Б. 206-207; Дархан дарын, асыл аза-
мат. Б. 208-212).

367
8.  Азалы кітап – Книга скорби. Атылғандардың тізімі. 1 басы-
лым. Алматы жəне Алматы облысы. (қазақ, орыс тілінде). 
Алматы: 1996.-360 б., (Навечно в памяти народа. Б. 6-19; 
Байтұрсынұлы А. 53 б.). 
9.  Айтбайұлы Ө. Ділғұмырлар мен тілтұғырлар. – Түркістан: 
Тұран, 408 б.+8 б., сурет., (Қазақ терминологиясының ата-
сы. Б. 10-17; Ұлттың ұлы ұстазы. Б. 18-43; Абай үлгісінің 
жалғасы дерсің Ахаңды. Б. 191-196; Ахметтану тағылымы. 
Б. 303-313).
10.  Ақталған  жазушылар  мен  журналистер  еңбектерінің 
көрсеткіші (1917-1937). ҚР  Баспасөз  жəне  бұқаралық 
ақпарат министрлігі. – Алматы, 1993.-46 б. 
11.  Алаш  ақиықтары:  Мақалалар,  деректі  құжаттар,  аудар-
малар. (Құраст.: Жұртбай  Т). – Алматы:  Алаш, 2006.-288 
б. (Жұртбай  Т.  Талант  талқысы  /алғысөз/.  Б. 7-8; Ахмет 
Байтұрсынов. Жазығым не? Б. 221-224).
12.  Алаш  қозғалысы.  Құжаттар  мен  материалдар  жинағы. 
Желтоқсан 1917 ж. – мамыр 1920 ж., 2-том.  Қазақ,  орыс 
тілдерінде. (Құраст.:  Алдажұманов  Қ.,  Зұлқашева  А., 
Қойгелдиев  М.,  Нұрпейіс  К.,  Рүстемов  С.,  Сайлаубай  Е., 
Тілеубаев Ш., Чиликова Е). – Алматы: Арыс, 2005. - 496 б., 
(Байтұрсынов Ахмет. Б. 19, 21, 23, 28, 30, 39, 230, 248-249, 
306, 316, 325-327, 349, 350, 354, 360, 367, 373, 396, 414, 
455, 479).
13.  Алаш қозғалысы. Құжаттар мен материалдар жинағы. Сəуір 
1901 ж. – желтоқсан 1917 ж., 1-том. Қазақ, орыс тілдерін-
де. (Құраст.: Алдажұманов Қ., Зұлқашева А., Қойгелдиев 
М., Нұрпейіс К., Рүстемов С., Сайлаубай Е., Тілеубаев Ш., 
Чиликова Е). – Алматы: Арыс, 2004. - 552 б., (Байтұрсынов 
Ахмет. Б. 65-66, 78, 81-86, 112, 119, 120, 143, 145, 154, 166, 
172-173, 185, 201-203, 217, 221, 229-230, 234, 242, 245, 288, 
329, 332, 335, 349, 355 362, 366, 369, 373, 376, 383-384, 386-
388, 407, 413-414, 418, 429, 441, 446, 459, 472, 474, 478, 
481, 487, 495-496, 498, 505).
14.  Алаш  мирас  (Народное  наследие):  Құжаттар  жинағы. 
Қазақ, орыс тілдерінде. – Алматы: Қазақстан, 1995.-205 б.

368
15.  Алаштың  ардағы. (Құраст.:  Тілешов  Е.,  Əріпбекова  Г). 
– Астана: Зерде, 2008.-240 б., (Қазақ жазуы. Б. 7-8; Ахмет 
Байтұрсынұлы. Б 95-97).
16.  Аллаберген  Қ.,  Нұсқабайұлы  Ж.  Алты  алаштың 
ардақтылары. – Алматы: Ана тілі, 1994.-112 б. 
17.  Алматы  көшелері.  Анықтамалық  энциклопедия  (қазақ, 
орыс,  ағылшын  тілдерінде). – Алматы:  ИП  Волошин, 
2009.-400 б., (Байтұрсынұлы атындағы көше. 79-б.).
18.  Алматы көшелері. Қазақ, орыс, ағылшын тілдерінде. – Ал-
маты. БАУР, 2007.-256 б., (Байтұрсынұлы А. 45-б.).
19.  Алматы  энциклопедия. – Алматы, 1996.-344 б., 
(А.Байтұрсынұлы. 88-б.).
20.  Алматының тарихи жəне мəдени ескерткіштері. Құжаттар 
тізбесі.  Қазақ,  орыс  тілдерінде. (Құраст.:  Матвеева  Л). 
– Алматы: Өнер, 2003.-208 б., (Тарихи  ескерткіш: қазіргі 
Ахмет Байтұрсынұлы мұражай-үйі. 56-б).
21.  Ана  тілім – ардағым  (Құраст.:  Айтбаев  Ө.,  Уəлиев  Н). 
– Алматы: Қазақстан, 1990.-168 б., (А.Байтұрсынов. Туған 
тілім. Б. 81 б; «Атақты Сібір ұлы қарт Потанин». Б. 82 б.).
22.  Анықтамалық. – Алматы: Ана тілі, 2004., (Қазақстан жа-
зушылары: ХХ ғасыр. Ахмет Байтұрсынұлы. 70-б.).
23.  Асқаров А. Ұлы Тұранның ұлдары. – Алматы: Нұрлы əлем, 
1998.-560., (Ахмет Байтұрсынұлы. Б. 142-144; 350-351).
24.  Атабаев  Қ.  Қазақ  баспасөзі  Қазақстан  тарихының  дерек 
көзі (1870-1918). Ғылыми  монография. – Алматы:  Қазақ 
университеті, 2000.-358 б.
25.  Ахмедов Ғ. Алаш «Алаш» болғанда. (Естеліктер мен тари-
хи деректер). – Алматы: Жалын, 1996.-224 б., (Ұлттық ұлы 
бұлқыныс. Б. 3-23; Ахаңның өмір кезеңдерінен. Б. 23-37, 173).
26.  Ахмет Байтұрсынұлы – қазақ əдебиеттану терминдерінің 
негізін салушы. (Құраст.: Жалмақапов Ш., Ысмағұлов Ж). 
– Қарағанды, 1997.
27.  Ахмет Байтұрсынұлы – қазақ лингвистикасы терминдерінің 
негізін  салушы. (Құраст.:  Жалмақапов  Ш). – Қарағанды, 
1997.
28.  Əбдиманов Ө. Қазақ əдебиетіндегі ұлт-азаттық идея. – Ал-
маты: Қазақ университеті, 2007.-325 б. 

369
29.  Əбдиманов Ө. Қазақ газеті. – Алматы: Қазақстан, 1993.-168 б. 
30.  Əдебиеттануға  кіріспе.  Оқу  құралы. (Құраст.:  Мақпыров 
С). – Алматы:  Ана  тілі, 1991.-184 б., (А.Байтұрсынұлы. 
«Əдебиет танытқыш» кітабынан үзінді. Б. 130-141).
31.  Əлем:  Альманах:  Өлеңдер,  очерктер,  əңгімелер. 1 басы-
лым. (Бас редакторы: Сейдімбеков А). –Алматы:Жазушы, 
1991-496  б., (Жадыны  жаңғырту:  А.Байтұрсынұлы.  Оқу 
жайы; Қазаққа ашық хат. Б. 44-50).
32.  Əлім Қ. Міржақыптың оралуы – Возвращение из небытия: 
хикаят-сапарнама. Қазақ, орыс тілдерінде. – Астана: Фоли-
ант, 2002.-216 б., (Ахаң, Жақаң – қос арыс: Халқының көз 
жасынан жаралғандар. Б. 28-36).
33.  Əнесұлы Ж. Мақтанышы елімнің. – Алматы: SANJAR-U, 
2010.-198., (Ұлылықтың үлгісі болған Ахмет Байтұрсынов. 
Б. 6-18).
34.  Байдебеков  Қ.  Өмір  соқпағында. – Алматы:  Ел-шежіре, 
2007.-200 б., (Ахмет Байтұрсынұлы туралы. Б. 76, 123-130).
35.  Байқадамова  К.  Байқадамовтар  əулеті:  Деректі  хикаят. 
– Алматы: Білім, 2009.-296+40 б., (Тарихи тұлғалар: Ахмет 
Байтұрсынұлы. Б. 140-143).
36.  Байтұрсын І. Алтын бесік – Золотая колыбель. – Қостанай, 
1998.-260 б. 
37.  Бектемісұлы Н. Ахмет ұшқан алтын ұя. – Астана: Елорда, 
2001.-128 б.
38.  Бес  арыс:  Естеліктер,  эсселер  жəне  зерттеу  мақалалар. 
(Құраст.:  Əшiмханов  Д). – Алматы:  Жалын, 1992.-544 б. 
(Мұстафин Ғ. Сыр ашу. Б. 7-8; Ахмет Байтұрсынов (1873-
1937). Б. 177-262. 7 мақала енген: Жұртбаев Т. Шырмалған 
шындық немесе бір тергеудің тарихы. Б. 128-176; Нұрғалиев 
Р. Алып бəйтерек. Б. 241-260; Дулатова Г. Ардақтап өтем 
əкемді. Б. 478-541).
39.  Дау  шешеді  дана  сөз  (Құраст.:  Əбділдаұлы  О). – Алма-
ты: 1996., (А.Байтұрсынұлы туралы мəлімет жəне «Жауға 
түскен жан сөзi» мен «Қазақ салты» өлеңдері енген. Б. 247-
248).
40.  Деріпсалдин  Қ.  Торғай  əуендері:  Топтамалы  ұжымдық 
əндер жинағы. – Қостанай: Костанайский печатный двор, 

370
2007.-230  б., (Ахмет  Байтұрсынов. 7-б.,  Екі  жирен.  Б8-9, 
Аққұм. Б. 10-11). 
41.  Досжанов Д. Абақты. – Алматы: Қазақстан, 1992.-288 б., 
(Ахмет Байтұрсыновтың істі болу тарихы. Б. 152-218).
42.  Дулатов М. Шығармалары. (Құраст.: Əбсеметов М., Дула-
това Г). – Алматы: Жазушы, 1991.-384 б., (Ахмет Байтур-
сынович Байтурсынов. Б. 295-302).
43.  Дулатова  Г.  Шындық  шырағы  (Бірінші  кітап). – Алматы, 
1998.-298  б., (А.Байтұрсынұлына  қатысты  беттер: 23, 33, 
48-53, 65, 69, 71, 84, 91, 104-107, 110-112, 115, 125-127, 276).
44.  Дулатова  Г.  Шындық  шырағы  (Екінші  кітап). – Алматы, 
1998.-363  б., (А.Байтұрсынұлына  қатысты  материалдар: 
Тағдырластар.  Б. 230-260; Сəкен  Қалиқызының  əңгімесі. 
Б. 286-299, 309, 361). 
45.  Дулатұлы  М.  Бес  томдық  шығармалар  жинағы.  Бесін-
ші  том:  Аудармалар,  естеліктер,  құжаттар  мен  деректер. 
(Құраст.:  Дулатова  Г.,  Иманбаева  С). – Алматы:  Мектеп, 
2004.-616 б., (Дулатова Г. Өмір өткелдері. Б. 288-339; Бады-
ров Қ. Қаз қалпында. Б. 340-341; Байтұрсынұлы Ахметтің 
Міржақыпқа жазған хаттары. Б. 412-417).
46.  Дулатұлы  М.  Бес  томдық  шығармалар  жинағы.  Бірінші 
том:  Өлеңдер,  роман,  пьеса,  əңгімелер. (Құраст.:  Дула-
това  Г.,  Иманбаева  С). – Алматы:  Мектеп, 2002.-368 б., 
(Байтұрсынұлы А. Ақын ініме. Б. 313-314).
47.  Дулатұлы М. Бес томдық шығармалар жинағы. Екінші том: 
Көсемсөз,  əдеби-сын  жəне  зерттеу  мақалалары. (Құраст.: 
Дулатова  Г.,  Иманбаева  С). – Алматы:  Мектеп, 2003.-392 
б., (Жазу тəртібі. Б. 54-56; Алашқа. Б. 205-207; Тіл құрал: 
Қазақ  тілінің  сарфі.  Б. 219-222; Досмайыл  қажыға  ашық 
хат. Б. 163-167; Қазаққа ашық хат. Б. 270-271; Шорай ис-
лам. Б.304-305; «Қазақ» баспаханасы. Б. 321-324).
48.  Дулатұлы  М.  Бес  томдық  шығармалар  жинағы.  Төртінші 
том: Ағартушылық бағыттағы еңбектері мен оқу құралдары. 
(Құраст.:  Дулатова  Г.,  Иманбаева  С). – Алматы:  Мектеп, 
2003.-344 б., (Байтұрсынұлы А.: Аққу, шортан һəм шаян. 26 
б.; Шыбжық пен көгершін. 27 б.; Егіннің бастары. Б. 30-31; 
Қожа Насриддин ақылы. 31 б.; Кісі мен көлеңке. Б. 31-32; 

371
Үлес. 35 б.; Екі шыбын. 37 б.; Айна мен маймыл. Б. 38-39; 
Бұлбұл мен есек. Б. 40-41; Өгіз бен бақа. 43 б.; Қайырымды 
түлкі. Б. 48-49; Шал мен ажал. Б. 50-51; Жүргіншілер мен 
иттер.  Б. 53-54; Оқуға  шақыру. 55 б.;  Маймыл  Б. 56-57; 
Қаптесер  мен  көртышқан.  Б. 57-58; Қасқыр  мен  қозы.  Б. 
71-73; Қасқыр мен мысық. Б. 80-83; Шал мен жұмыскер. 
Б. 90-91; Қарашекпен мен қой. Б. 91-92; Сары шыбжық. Б. 
95-96).
49.  Дулатұлы  М.  Бес  томдық  шығармалар  жинағы.  Үшінші 
том: Көсемсөз, əдеби-сын жəне зерттеу мақалалары, қазақ 
тілінде  басылған  кітаптардың  көрсеткіші. (Құраст.:  Ду-
латова Г., Иманбаева С). – Алматы: Мектеп, 2003.-400 б., 
(Ахмет Байтурсынович Байтурсынов. Б. 59-66; Жаңа жазу 
ережелері.  Б. 97-106; Баспасөзіміз  не  күйде.  Б. 106-113; 
Өтірік  емес,  рас.  Б. 159-161; Оқу  кітаптары.  Б. 258-259, 
264, 293, 304, 316-318, 349).
50.  Елеукенов Ш. Жаңа жолдан. С новый строки (қазақ, орыс 
тілдерінде). – Алматы: 1989.-288 б., (Халқының  көңілін 
көгерткен:  А.Байтұрсынұлының  өмірі  мен  творчествосы. 
Б. 94-109).
51.  Елеукенов  Ш.  Сұлулыққа  іңкəрлік.  Толғау-эссе,  əдеби 
сын-зерттеулер. – Алматы: Білім, 1999.-328 б., («Əдебиет 
танытқыш – əдебиеттану  терминдері  туралы  тұңғыш 
сөздік». 276-б.; «...Қазақ терминологиясында аса көрнекті 
ғұламаның  бірі  А.Б.-ұлы  қалдырған  дəстүр  бар.  Ол 
тіліміздің  шексіз  бай  қорынан  қазақы  ұғымдар  енгізу 
дəстүрі». 279-б.).
52.  Жармұхамбетова  К.Б.,  Шағырова  Ж.Х.  А.Байтұрсынұлы 
жəне  қазақ  тілі. (Студенттер  мен  мектеп  мұғалімдеріне 
арналған көмекші құрал). – Қостанай: ҚМУ, 2004.-59 б.
53.  Жұртбаев Т. Талқы. – Алматы: Қазақстан, 1997.-368 б.
54.  Жұртбай Т. «Ұраным Алаш». – Алматы: Ел-шежіре, 2008.-
472 б., («Байтұрсынов баяғы Байтұрсынов». Б. 415-466).
55.  Жүсіпұлы  М. (Джусупов  М.)  Ахмет  Байтұрсынұлы  жəне 
қазіргі қазақ тілі фонологиясы. Алматы: Ғылым, 1998.-216 б.
56.  Зауал.  Мақалалар,  естеліктер. (Құраст.:  Қойшыбаев  Б). 
–  Алматы:  Жазушы, 1991.-272 б., (Сыздықова  Р.  Ахмет 

372
Байтұрсынов – ағартушы ғалым, қоғам қайраткері. Б. 141-
161; Қойшыбаев Б. Көзқарас эволюциясы. Б. 161-167).
57.  Имаханбетова  Р.С.  Ахмет  Байтұрсынұлының  өмірбаяны, 
шығармашылығы  (мұрағат  деректері  негізінде):  Филол. 
ғыл. канд. дис.: 10.01.02 – Қазақ əдебиеті. – Алматы, 2006.-
130 б.
58.  Исанова А. Қазақ тілі: оқу құралы. – Алматы: Қазақ уни-
верситеті, 2009.-221 б., (А.Байтұрсынұлы. Б. 80-81).
59.  Кəкішев  С.  Ахаң  туралы  ақиқат. – Алматы:  Қазақстан-
Шапағат, 1992.-112 б.
60.  Кəкішев  Т.  Кер  заманның  кереғар  ойлары. – Алматы: 
Атамұра, 1995.-168 б., (А.Байтұрсынұлы. 9-б.)
61.  Кəкішев Т. Қазақ əдебиеті сынының тарихы. Оқу құралы. 
–  Алматы:  Санат, 1994.-448 б., («Айқап»  журналы  мен 
«Қазақ»  газетінің  əдебиет  сынын  тудырудағы  тарихи 
маңызы. Б. 70-144; Жазба əдебиет жəне сын. Б. 144-199; За-
ман жəне көркемдік мұрат. Б. 200-212; Көркемдік тəжірибе 
–  қисын  негізі.  Б. 259-275; Ұйымдасудың  қияметі  мен 
қиястығы.  Б. 275-300; Эстетикалық-социологиялық  сын. 
Б. 300-326; Тұсаулы ой толқындары. Б. 326-360; Абайтану 
асулары. Б. 394-446).
62.  Кəкішев Т. Санадағы жаралар. – Алматы: Қазақстан, 1992.-
264 б.
63.  Кəкішұлы Т. Жанр жайлауы. 1-кітап: Оқу құралы. – Алма-
ты: Қазақ университеті, 2007.-462., (Сын мен əдебиеттану. 
Б. 121-150; Əдебиет  тарихындағы  «ақтаңдақтар».  Б. 273-
318; ХХ ғасырдағы қазақ əдебиетіндегі ағымдар хақында. 
Б. 374-388; Сын мен əдеби зерттеу. Б. 389-453).
64.  Кенжалин  Ж.  Ұлт  рухын  ұлықтаған  ұрпақпыз. – Ал-
маты:  Өлке, 2005.-160 б., (Ұлттық  бұқаралық  ақпарат 
құралдарындағы  қазақстандық  патриотизмге  қатысты 
алғышартар мен объективті негіздер. Б. 76-92; Ұлт ұпайын 
түгендеуден асқан міндет жоқ. Б. 129-135).
65.  Кенжалин  Ж.  Шындықты  шырақ  етіп  ұстаңыз:  Байып-
тамалар,  деректі  əңгімелер,  очерктер. – Алматы;  Қазақ-
стан, 1998.-239 б., (Алашта білім асырған: рухани көш керу-
еніміздің кемеңгерлері Ахмет Байтұрсынов пен Міржақып 

373
Дулатовтың Торғай топырағында өткен асынан соңғы ой. 
Б. 101-107). 
66.  Көкейкесті  əдебиеттану.  Азаттық  идеясының  қазақ  əде-
биетіндегі  көрінісі:  əдіснама,  таным,  көркемдік. 7-кітап. 
–  Астана, 2006., (Əбдиманов  Ө.  Азатшыл  сарынның  ұлы 
дəстүрі. Б. 67-80).
67.  Қабдолов З. Көзқарас (Талдаулар мен толғаныстар). – Ал-
маты: Рауан, 1996.-256 б., (Ахаңның əдеби қисындары. Б. 
70-80).
68.  Қазақ  əдебиетi  тарихының  өзектi  мəселелерi.  Ғылыми 
мақалалар жинағы. (Құраст.: Қожакеев Т). – Алматы: Қазақ 
университетi, 1993.-144 б., (Қабдолов З. Ахаң һəм əдебиеттің 
əліп-биі.  Б. 3-8; Болатова  Г.  Ахмет  Байтұрсынұлының 
тұрмыс-салт  жырлары  туралы.  Б. 134-138; Əбдіманов  Ө. 
Азаттықты аңсаған азаматтық поэзия. Б. 76-88).
69.  Қазақ əдебиеттануының тарихы. Екі томдық. 1-том. – Алма-
ты: ҚазАқпарат, 2008.-646., (Кəсіби қазақ əдебиеттануының 
қалыптасуы (1900-1932). Б.64-166; Ахмет Байтұрсынұлы. 
Б. 181-195; Кеңес дəуіріндегі қазақ əдебиеттануының да-
муы (1932-1956). Б. 206-257). 
70.  Қазақ əдебиеті энциклопедиясы. – Алматы: Білік баспа үйі, 
1999.-750 б., (А.Байтұрсынұлы. Б. 149-150).
71.  Қазақ əдебиетінің қысқаша тарихы. 2-кітап: Оқу құралы. 
(Жалпы редакц. басқ.: Кəкішұлы Т). – Алматы: Қазақ уни-
верситеті, 2002.-455., (Алаштың  азатшыл  əдебиеті.  Б. 6-
126; А.Байтұрсынов. Б. 64-82).
72.  Қазақ əдебиетінің тарихы: Кеңес дəуірі (1917-1940). 7-том. 
(Жауапты шығ.: Ақыш Н., Орда Г). – Алматы: ҚазАқпарат, 
2004.-462., (20-30 жылдардағы  қазақ  əдебиеті.  Б. 12-20; 
Əдеби сын. Б. 153-185). 
73.  Қазақ  білімпаздарының  тұңғыш  сиезі  (Бірінші  қырғыз 
ғылыми  сиезінің  еңбектері).  Баспаға  дайындаған: 
Құрманбайұлы Ш. – Астана, 2005.
74.  Қазақ  прозасы:  Хрестоматия. 2 том. – Алматы:  Ғылым, 
2001., (А.Байтұрсынұлы:  Ауру  жайынан.  Б. 480-483; Бас 
қосу  турасында.  Б. 483-486; Бас  қосуға  рұқсат  берілмеді. 
Б. 490-491; Бас  қосу.  Б. 492; Білім  жарысы . Б. 502-506; 
Аңдаспаған мəселе. Б. 512-513; Бастауыш мектеп. Б. 516-

374
519;  Губернаторлардың  өзгертілуі.  Б. 527-528; Əліппе 
– таңбалар жұмағы. Б. 532-545; ).
75.  Қазақ  тілі  жөніндегі  революциядан  бұрынғы  зерттеулер. 
–  Алматы:  Ғылым, 1993.-224., (Жазу  тəртібі.  Б. 66-73; 
Шаһзаман  мырзаға.  Б. 84-95; «Қазақша  сөз  жазушылар 
диққатына». Б. 98-105; Жазу мəселесі. Б. 124-131).
76.  Қазақ халқының тəлім-тəрбие тарихынан. – Алматы, 1992., 
(Қалиев  С.  А.Байтұрсыновтың  педагогикалық  көзқа-
растары. Б. 193-210).
77.  Қазақстан  музейлері.  Құраст.:  Мерекеева  С. – Алматы: 
Алматыкітап ЖШС, 2009.-280 б. (Имаханбетова Р. Ахмет 
Байтұрсынұлының музей-үйі. Б. 174-184).
78.  Қазақстан  Республикасы 10 жыл  шежіресі. (Құраст.: 
Нысанбаев  Ə.,  Жұмаханов  Т.,  Шаңбаев  Т.,  Жақыпов  Е., 
Жақыпова А). – Алматы: Қазақ энциклопедиясы. – Алма-
ты, 2001.-504., (А.Байтұрсынұлының  туғанына 120 жыл 
толуына суретімен мəлімет. 155-б., Бюст пен мұражайдың 
ашылуы. 374-б.,  А.Байтұрсынұлының  туғанына 125 жыл 
толуына  арналған  салттанатты  жиналыс. 382-б.,  Ұлы 
тұлғаға тағзым. 383-б).
79.  Қазақстан  ұлттық  энциклопедиясы. – Алматы, 1999.-720 
б., (А.Байтұрсынұлы;  Ахметтің  Ленинге  жолдаған  хатта-
ры; Байтұрсыновтың мұражай-үйі. Б. 72-76).
80.  Қазақтар.  Көпшілікке  арналған 9 томдық  анықтамалық. 
2-т. – Алматы:  Қазақстан  даму  институты, 1998. (Тарихи 
тұлғалар: Ахмет Байтұрсынұлы. Б. 146-148).
81.  Қазмағамбет  З.,  Қыдырбаева  А.  Əржанрдағы  бес  арыс 
шығармаларын оқыту. Оқу құралы. – Алматы: Қазақ уни-
верситеті, 2004.-88 б., (Ахмет Байтұрсынұлы – ағартушы, 
ғалым, ұстаз. Б. 5-15).
82.  Қайта оралған қаламгерлер (Құраст.: Күзембаева В). – Ал-
маты: Орталық ғылыми кітапхана, 2003.
83.  Қайта  оралған  қаламгерлер.  ҚР  ҰК  Библиографиялық 
көрсеткіш. Құраст.: Қойшыманова С., Жорабаева Г. – Ал-
маты:  Ротарпинт, 1994., (А.Байтұрсынұлы  туралы.  Б. 26-
54). 

375
84.  Қалиев С., Жарықбаев Қ. Қазақ тəлім-тəрбиесі. Оқу құралы. 
–  Алматы:  Санат, 1995., (ІҮ-тарау.  Қазақстанда  ұлттық 
тəлім-тəрбие ілімінің туып, қалыптасу кезеңі. Б. 241-251).
85.  Қалиев  С.,  Иманбекова  Б.  Ахмет  Байтұрсынұлының 
педагогикалық  мұраларын  оқу-тəрбие  жүйесіне  пайдала-
ну. – Алматы: Өлке, 2002.-224 б.
86.  Қамзабекұлы  Д.  Алаш  жəне  əдебиет. – Астана:  Фолиант, 
2002.-474 б.
87.  Қамзабекұлы  Д.  Алаштың  рухани  тұғыры. – Астана:  Ел-
шежіре, 2008. - 360 б.
88.  Қамзабекұлы Д. Руханият: мақалалар мен зерттеулер. – Ал-
маты:  Білім, 1997.-272 б., (Руханиятымыздың  «Алқасы». 
Б. 5-20; 53-54; Дəуірдің  кесек  тұлғасы.  Б. 88-100; Ах-
мет  Байтұрсынұлының  Ташкентке  сапары.  Б. 99-107; 
Арыстарымыздың мəңгілігін ойлайық. Б. 171-200).
89.  Қан  жүректі  қайғылым. (Құраст.:  Есенқарақызы  Х). – 
Шымкент:  Ордабасы, 2006.-208 б., (Байсалова  А. «Қазақ 
халқының рухани көсемі». Б. 15-20).
90.  Қирабаев С. Əдебиетіміздің ақтаңдақ беттері. Оқу құралы. 
– Алматы: Білім, 1995.-288 б., (Қазақтың тұңғыш револю-
цияшыл-демократтары.  Б. 54-68; Ахметтің  ақындығы.  Б. 
107-117).
91.  Қожакеев Т. Қым-қуыт іздер. – Алматы: Санат, 1999.-400 б., 
(Тың дерек. Б. 328-330; Тарихи деректер бұрмаланбасын. 
Б. 355-358).
92.  Қозыбаев М. Ақтаңдақтар ақиқаты. – Алматы, 1992.-272 б.
93.  Қозыбаев  М.Қ.  Өркениет  жəне  ұлт. – Алматы: «Сөздік-
Словарь» баспасы, 2001.-369 б.
94.  Қойгелдиев М. Алаш қозғалысы. – Алматы: Санат, 1995.-
368 б.
95.  Қойгелдиев М. Алаш қозғалысы. Екі томдық монография. 
Бірінші  том.  Өңделіп,  толықтырылған  екінші  басылымы. 
– Алматы: Мектеп, 2008. - 480 б.
96.  Қойшыбаев  Б.  Жазықсыз  жапа  шеккендер. – Алматы: 
Қазақстан, 1990.-168 б., (А.Байтұрсынұлы. Б. 5-12; Əділет 
салтанат құруда. Б. 158-166).

376
97.  Қосабаев Ж. Торғай – дуан. – Алматы: Айқап, 1995.-196 б., 
(Қазақ үшін шам қылған жүрек майын. Б. 79-85; Алыптар 
өскен орта. Б. 85-95; Ұлтты оятқан ұлы оқиға. Б. 86-102; 
Қилы тағдырлардың тоғысуы. Б. 103-119).
98.  Құлманов  Қ.  Телжан  Шонанұлы.  Монография. – Астана: 
«ҚЭКО» ЖШС, 2008., (Шонанұлы Т. Ахмет Байтұрсынов 
халық ағарту жəне əдебиет саласында. Б. 129-139).
99.  Құл-Мұхаммед  М.  Алаш  ардагері.  Ж.Ақбаевтың  саяси-
құқылық көзқарастары. – Алматы: Жеті жарғы, 1996.-224 
б., (А.Байтұрсынұлына қатысты деректер. Б. 4, 17, 19-22, 
29, 54-61, 77-96).
100. Құрманбайұлы  Ш.  Алаш  жəне  терминтану  (ХХ  ғасыр 
басындағы  қазақ  терминологиясы. 1910-1930 жылдар).
Монография. – Алматы:  Ел-шежіре, 2008.-240 б., (Алаш 
зиялылары  жəне  ұлттық  терминқор  қалыптастыру  мін-
деті. Б. 7-25; Қазақтың ғылыми терминологиясын қалып-
тастырудағы  Ахмет  Байтұрсынұлының  рөлі.  Б. 29-46;
Ахмет  Байтұрсынұлы  жəне  ХХ  ғасыр  басындағы  терми-
нологиялық жұмыстардың жүргізілуі. Б. 47-53).
101. Құрманбайұлы  Ш.  Қазақ  терминологиясы  дамуының 
ғылыми қағидаттары. Алматы: Сөздік-Словарь, 2004.-208 б.
102. Қыдыршаев  А.  А.Байтұрсынұлының  əдістемелік  мұрасы: 
арнайы  курсқа  арналған  оқу-əдістемелік  құрал. – Орал, 
1998.-132 б.
103. Қызыл  қырғын 37-де  опат  болғандар. (Құраст.:  Касенов 
Қ., Төреханов Қ). – Алматы: Қазақстан, 1994.-80 б., (Бай-
тұрсынұлы Ахмет. Б. 12-22).
104. Мамажанов М. Асыл мұра. Кітап – даналық қазынасы. – Ал-
маты:  Қазақстан, 1993., (А.Байтұрсынұлы – ұлтымыздың 
бас баспагері. Б. 71-77).
105. Мауленов С. Сыр мен жыр: Туған əдебиет туралы ойлар. 
– Алматы, 1991., (Өзен ағысы – өмір ағысы Б. 118-127).
106. Мемлекеттік тіл: терминология, іс қағаздары мен бұқаралық 
ақпарат құралдарының тілі. Астана, 1999.-459 б., (Бүркітов 
О.  Ұлттық  баспа  сөзінің  мемлекеттік  тілді  дамытудағы 
рөлі).

377
107. Момынова  Б. «Қазақ»  газетіндегі  тілдік  ерекшеліктер. 
– Алматы: Алаш, 1994.-145 б.
108. Момынова  Б.  Қазақ  тіліндегі  қоғамдық-саями  лексика: 
əлеуметтік бағалауыштық, сөзжасам. – Алматы: Қазақ уни-
верситеті, 2005.-140 б.
109. Мұсабаев Х. Наркескен. – Қостанай, 2005., (Ахмет Байтұр-
сыновтың монологы. 1 поэма).
110. Мұхамедханов  Қ.  Абай  мұрагерлерi. – Алматы:  Атамұра, 
1995.- 208-б., (Ахмет Байтұрсынов. Б. 130-141).
111. Нəубет:  Публицистикалық  ой-толғаулар  (Құраст.:  Қыс-
таубаев  З). – Алматы:  Жалын, 1990.-448 б., (Кəкішев  Т. 
Қағидаға айналған қателер. Б. 122-145).
112. Нұрғали Р. Қазақ əдебиетінің алтын ғасыры. Зерттеу. – Ас-
тана, Күлтегін, 2002.-528 б.
113. Нұрғалиев Р. Арқау: Екі томдық шығармалар. 1 том. – Ал-
маты:  Жазушы, 1991.-576., (А.Байтұрсынұлы.  Б. 5, 160, 
543-546).
114. Нұрғалиұлы  Р.  Əуезов  жəне  Алаш.  Көмекші  оқу  құралы. 
– Алматы: Санат, 1997.-432 б., (Əдебиеттегі ұлттық рух. Б. 
277-288).
115. Нұрпейісов  К.  Алаш  һəм  Алашорда. – Алматы:  Ататек, 
1995.-256 б.
116. Озғанбай  Ө.  Ресей  мемлекеттік  думасы  жəне  Қазақстан 
(1905-1917  ж/ж.) – Алматы: 1997.-460 б., (Байтұрсынұлы 
А. Б. 15, 84, 88-93, 98-101, 137, 188, 204, 253-254, 257-258, 
262-263, 266, 274-275, 292, 302, 306).
117. Омарова Б. Қазақ тілі: оқу құралы. – Алматы: Қазақ универ-
ситеті, 2009.-202 б., (А.Байтұрсынұлы – ана тіліміздің ата-
сы. Б. 45-48; А.Байтұрсынұлы – əдебиеттану ғылымының 
негізін салушы. Б. 48-51).
118. Он  ғасыр  жырлайды. – Алматы, 2006.-408 б., (Ахмет 
Байтұрсынұлы. Б. 335-345).
119. Оразаев  Ф.  Қазақ  əдебиетін  зерттеушілер. (Өмірбаяндық 
библиографиялық анықтама). – Алматы: Рауан, 1991.-256 
б., (Байтұрсынов А. Б. 59-61).
120. Оспанұлы  С.  Ахмет  өскен  ақындық  орта:  көмекші  оқу 
құралы. – Қостанай: Шапақ, 2004.-204 б. 

378
121. Өзбеков С. Арыстары алаштың: тарихи очерктер. –Алматы: 
Жеті жарғы, 1998.-192 б., (Қазақстандағы қоғамдық-саяси, 
құқытық ой-пікірдің көрнекті өкілдері жəне олардың қазақ 
қоғамының саяси дамуына көзқарастары. А.Байтұрсынов. 
Б. 25-32).
122. Пірманов Ə., Қапаева А. Қазақ интелегенциясы. – Алматы: 
Атамұра, 1997.-160 б., (А.Байтұрсынұлына  қатысты  бет-
тер: 100, 125, 137).
123. Сақ  Қ.  Ұлт  санасының  ұйытқысы. – Алматы:  ҚазҰМУ, 
2000.-175 б.
124. Салқынбай А., Көккөзова М. Қазақтың тілші-əдіскер тұл-
ғалары. – Алматы: Нұр-пресс, 2006.-137 б.
125. Сатыбалдыұлы Ф. Шерлі жылдар, шерулі жылдар: Өлеңдер 
мен  поэмалар. – Қостанай:  Баспа  үйі, 2004.-470 б., (Тас 
түрмеде. Б. 62-63; Ахмет қайтыс болды дегенде. Б. 121-122).
126. Сəрсекеев Қ. Ұлт ұстазы немесе Алаштың Ахметі – Ахмет 
Байтұрсынов жайлы ой түйін. – Алматы: Гауһар, 2003.-80 б.
127. Сəрсенбайұлы  Ə.  Ғасыр  мен  ғасыр  беттессе. – Алматы: 
Жазушы, 1995.-272., (Рухани  көсем – пайғамбар. /Ахмет 
аға туралы толғаныстар/. Б. 31-34).
128. Смағұлов Ж. Қазақ əдебиеттану ғылымының тарихы. Мо-
нография. – Алматы: Қазақ университеті, 1999.-432 б.
129. Смайылов К. Жеті қыр, бір сыр. Естеліктер, публицистика. 
– Алматы: Атамұра, 2000., (Арыстарды ақтағанда. Б. 107-113).
130. Су  Бихай.  Қазақ  мəдениетінің  тарихы  (Қытай  тілінен 
аударған: Т.Зəкенұлы). – Алматы: Дүниежүзі қазақтарының 
қауымдастығы, 2001.-552 б., (Араб жазуы негізіндегі қазақ 
жазуы. Б. 465-467).
131. Субханбердина Ү. Қазақ халқының атамұралары: Мазмұн-
далған  библиографиялық  көрсеткіш. – Алматы:  Орталық 
ғылыми  кітапхан, 1999.-834., («Қазақ»  Б. 50-56; Ахмет 
Байтұрсынов. Б. 63; 70; 98-99; 128; 131-132; 203; 600-602; 
644-645; 672-673; 716-717; 757; 761).
132. Субханбердина  Ү.  Қазақ,  Алаш,  Сарыарқа. – Алматы: 
Ғылым, 1994.- 216 б.
133. Сыздықова Р. Ахмет Байтұрсынов. – Алматы: Білім, 1990.-52 б .
134. Тауқымет пен тағзым 1937-2007. (Құраст.: Төлепберген Б). 
– Алматы: РИИЦ АЗИЯ, 2007.-296 б., (Алаштың арыста-

379
ры, 37-де  опат  болғандар.  Өмірбаяндық  анықтамалық. 
Байтұрсынов Ахмет (1873-1973). 13 б.; А.Мектептегі. Ахаң 
бастаған сара жол. Б. 243-246).
135. Тəжібаев  Ə.  Есімдегілер:  Естеліктер,  эсселер. – Алматы: 
Жазушы, 1993.-400 б., (Ахмет Байтұрсынов. Б. 331-333).
136. Терминология  мəселелері. 1910-1930 жылдар 1-том. 
(Құраст.:  Құрманбайұлы  Ш.,  Жұбаева  О). – Астана:  ІС-
Сервис ЖШС, 2005.-288 б., (Тіл туралы. Б. 89-92).
137. Терминология  мəселелері. 1930-1990 жылдар. 2-том. 
(Құраст.:  Құрманбайұлы  Ш.,  Əбдірəсілов  Е.,  Əміров  Ə). 
– Астана: ІС-Сервис ЖШС, 2006.-288.
138. Торайғыров С.Екі томдық шығармалар жинағы. 1-т. – Ал-
маты:  Ғылым, 1993.-280 б., (Тұтқындағы  Байтұрсынның 
«Масасына». Б. 88-89; Таныстыру. Б. 146-164).
139. Торғай жазушылары: анықтамалық. (Құраст.: Кенжеахме-
тов  С). – Арқалық, 1991.- 3 б.т., (Əдебиеттің  алыптары: 
Байтұрсынов Ахмет. 2-б.).
140. Тұрғынбеков  С.  Жерорта:  Жыр  кітабы. – Алматы,  Жазушы, 
1998.-208 б., (Ахмет. Арнау-өлең. 18 шумақ, 93 жол. Б. 99-104.).
141. Уразғалиева С.Б. Ахметтану. – Қостанай: ҚМУ, 2007.-28 б.
142. Ұлттың ұлы ұстазы: А.Байтұрсынұлының 130 жылдығына 
арналған  əдістемелік  құрал. (Құраст.:  Байжұманова  А., 
www.spring.kz). – Алматы: ҚМРБК, 2003.- 46 б. 
143. Ұлттың  ұлы  ұстазы:  халқымыздың  көрнекті  қоғам 
қайраткері,  ғалым,  ағартушы  А.Байтұрсынов. – Алматы: 
Орталық ғылыми кітапхана, 2001.-305 б.
144. ХХ ғасырдағы қазақ əдеби тілі. Астана: Елорда, 2000.-344 
б.,(Ғасыр басындағы саяси-əлеуметтік жағдайлар. Б. 59-61; 
Қазақ əдеби тілінің дамуын танытатын жазба нұсқалар. Б. 64-
65; Қазақ жазуының жетілуі, Б. 66-68; Қазақ жазуын жетіл-
дірудегі  А.Байтұрсыновтың  қызметі.  Б. 69-71; Поэзиядағы 
мысал жанрының қалыптасуы мен дамуы. Б. 73-90).
145. ХХ ғасырдың бас кезіндегі қазақ əдебиеті. – Алматы: Білім, 
1994.-248. (Сəтбаева Ш. Ахмет Байтұрсынов. Б. 133-150). 
146. ХХ  ғасырдың  бас  кезіндегі  қазақ  əдебиеті.  Оқу  құралы. 
(Құраст.:  Əбдіманұлы  Ө). – Алматы:  Қазақ  университеті, 
2002.-430 б.

380
147. Шуақаев  М.,  Шаяхмет  А.  Елім  деп  өткен  Елдос. – Ал-
маты:  Ана  тілі, 1998.-112 б., (Ученая  деятельность 
А.Б.Байтурсынова. Б. 24-32). 
148. Шүкірұлы С. Қолтаңба. – Алматы: Сардар, 2009.-200., (Бір 
толғаудың хикаяты: Өткенге салауат, бүгінге бірлік. Б 172-
184; Мұсабаев Х. Ахмет Байтұрсынұлының назасы. Толғау. 
Б. 177-180).
149. Шүкірұлы С. Мемлекеттік тіл мұраттары. Көмекші құрал. 
–  Алматы:  Ғылым, 2002.-352., (Мұратты  істің  мүддесі. 
Б. 126-128; Көз  жетіп,  көңіл  сенгендей.  Б 128-132; «Сөзі 
жоғалған жұрттың өзі де жоғалады» Ахаң рухы бізбен бір-
ге. 176-б.; Таңбадан жеріп, дыбыстан шошымайық. «Қазақ 
тілінің  айтылым  сөздігі»  кітабынан  туындаған  ойлар.  Б. 
269-280).
150. Шүкірұлы  С.  Рухани  өріс  кернеуі. – Алматы:  Мария, 
2001., (Қаншеңгел немесе Ахмет Байтұрсыновтың назасы 
Файзоллаға хат).
151. Шүкірұлы  С.  Тілтану  белестері. – Алматы:  Сардар, 
2009.-248., (Ел  деп  өткен  адал  ер.  Б. 3-5; Ахаң  арма-
нын  алға  апарайық.  Б. 6-7; Тіл  базарында  балық  үлесіп 
жатқандаймыз.  Б. 68-74; Алаш  аманаты.  Б. 91-96; Барын 
халқына берген жан. Б. 97-101; Мен ұлтыма жауаптымын 
деп жүрсе... Б.101-107; Семинар өтті, не білдік? Б. 120-124; 
Таңбадан жеріп, дыбыстан шошымайық. Б. 125-138; Ахаң 
əліпбиі һəм тіл дыбыстары. Б. 167-174).
152. Ысқақұлы Д. Əдебиет алыптары. – Астана: Фолиант, 2004.-
304 б., (А.Байтұрсынұлына қатысты 16-б.).
153. Ісімақова А. Алаш əдебиеттануы. – Алматы: Мектеп, 2009.-
560 б., (Ахмет Байтұрсынұлы. Б. 153-208).
154. Ісімақова  А.  Асыл  сөздің  теориясы. – Алматы:  Таңбалы, 
2009.-376  б., (Ахмет  Байтурсынов  и  Михаил  Бахтин 
общность  теоретических  мыслей.  Б. 131-146; Ахмет 
Байтұрсынұлы  жəне  көркем  сөздің  теориялық  мəні.  Б. 
177-185;  А.Байтұрсынұлының  «Əдебиет  танытқышы» 
мен  Қ.Жұмалиевтың  «Əдебиет  теориясы».  Б. 186-196; 
З.Қабдолов  жəне  Алаш  əдебиеттануы  (А.Байтұрсынұлы, 
Х.Досмұхаммедұлы).

381
МАЗМҰНЫ
Құрастырушыдан........................................................................3
Қазақ əліпбиінің атасы һəм кемеңгер көсемсөзші.....................4
ƏЛІППЕЛЕР
Оқу – құралы. Қазақша алифба 1-кітап. Орынбор 1912 .........18
Əліб-бій. Жаңа құрал. Қызылорда 1928....................................37
Сауат ашқыш. Сауатсыз үлкендер үшін 1-кітап. 
Семей 1926...................................................................................93
МАҚАЛАЛАР
Тағы да народный сот хақында................................................158
Қазақ һəм 4-ші Дума.................................................................162
Қазақ жерін алу турасындағы низам ......................................165
Земство...................................................................................... 171
Жер жалдау жайынан............................................................... 174
Көшпелі  һəм отырықшы норма.............................................. 178
Уақ  қарыз...................................................................................181
Қазақ һəм түрлі мəселелер........................................................185
Закон жобасының баяндамасы.................................................188
Жəрдем  комитеті.......................................................................243
«-ов» туралы................................................................................. –
Қазаққа ашық хат.......................................................................245
Тəні саудың – жаны сау.............................................................246
Партия əм кеңес құрылысындағы рушылық əсері.................250
ЖАЗУ, ЕМЛЕ, ТЕРМИНОЛОГИЯ МƏСЕЛЕЛЕРІ
Жазу тəртібі................................................................................254
Жазу  мəселесі............................................................................260
Шаһзаман  мырзаға....................................................................262
Қазақша сөз жазушыларға........................................................270
А.Байтұрсынұлының араб əліп-биін жақтаған 
баяндамасы ...............................................................................277
Түрікшелер құрылтайы.............................................................292

382
ОҚУ-АҒАРТУ МƏСЕЛЕЛЕРІ
Оқу жайы……………………………………………………....302
Орысша  оқушылар…………………………………………....305
Қазақша оқу жайынан………………………………………...308
Бастауыш мектеп ……………………………………………...311
Мектеп  керектері……………………………………………...315
Қазақ арасында оқу жұмыстарын қалай жүргізу керек.........319
Ғылыми түсініктер ...................................................................321
Қосымша ...................................................................................346

«Ел-шежіре» қайырымдылық қоры» қоғамдық қорының
президенті Дидахмет Əшімханұлы
Ахмет Байтұрсынұлы
Алты томдық шығармалар жинағы
ІV том
Əліппелер мен мақалалар жинағы. 
(Төте жазудағы тұңғыш əліппелер жəне ұлттық баспасөздің 
негізін қалаған көсемсөздер).
Редакторы Райхан Сахыбекқызы
Корректоры Ақнұр Көбегенқызы
Техникалық редакторы Ниязбай Оразымбет
Компьютерде беттеген Жамила Айдос

ИБ № 151
Теруге 03.10.2013 ж. берілді. Басуға 21.10.2013 ж. қол қойылды. 
Пішімі 84х108
1
/
32
. Қаріп түрі «Times New Roman». 
Басылымы офсеттік. Шартты баспа табағы 20. 
Таралымы 2000 дана. Тапсырыс №
«Ел-шежіре» қоғамдық қоры. 050009. Алматы қаласы. 
Абай даңғ. 143, 517 бөлме
«Полиграфкомбинат» ЖШС
Алматы қ., Мақатаев көшесі, 41