Бәйдібек Баба Алып Бәйтерек Ұрпақтар шежіресі

Нұралыдан – жанқожы. Жанқожадан – Шыныбай.

Нұрқожадан – Әуес /Қытайда/

Алман – аламаннан – Қаржау.

Қаржаудан – Омарбек.

Омарбектен – Тұрсынбай. 

Тұрсынбайдан – Берік.

БОТАШ

Боташтан – Жаутік.

Жаутіктен – Қалыш, Баянбай, Тағамбай.

Қалыштан – Нұрдәулет, Әлиасқар.

Нұрдәулеттен – Нұрғали.

Әлиасқардан – Алмабай, Жақсылық /Қытайда/

Баянбайдан бала жоқ.

Тағамбай – Тағамбайдан – Батталқазы /Қытайда/

Разказы /Қытайда/

Мелісқызыдан – Нұрлан, Нұрболат, Есболат, Алмабек.

АЙДАР АТАНЫҢ ҰРПАҚТАРЫ

Айдардан үш ұл

1.Үркінбай, 2.Сыбан, 3.Бегалы.

1. Үркімбайдан – Қожа, Мешімбай, Көшімбай, Сопақ.

Қожадан – Тоқтыбай /бір ұл/

Тоқтыбайдан – Ыстыбай, Бейсенбі, Күдері, Сиқымбай, Ыбырайым, 

Қыбырайым, Қисабай, Сарқытбай.

Ыстыбайдан – Қазыбай, Сарсенбай.

Сарсенбайдан – Серік, Серғазы, Сержан, Ерлан.

Серіктен – Мейіржан.

Серғалыдан – Әлішер, Әлібек.

Сержаннан – Ербұлан, Дидар.

Бейсенбіден – Қадір.

Қадірден – Құрманәлі, Өмірбай, Нұрбай.

Күдерден – Тұрахан.

Сихамбайдан – Тумахан.

Ыбырайымнан – Мұса.

Қисабайдан – Қабылбай.

Мешімбайдан – Іліпбай, Ілесбай, Дәркенбай, Қызылбөрік.

Іліпбайдан – Нүрпейіс. Нүрпейістен – Байғабыл.

Байғабылдан – Жанғабыл, Ерғабыл, Серғабыл, Нұрғали, Шарип.

Жанғабылдан – Айдос, Жандос.

Ерғабылдан – Қуаныш, Ернат.

Ілесбайдан бала жоқ.

Дәркенбайдан – Сағымбай, Мұхаметжан. Сағымбайдан – Мұқатай, 

Шәкетай. Шәкетайдан – Ерік, Бірлік, Ғалым.

Қызылбөріктен – Анламас, Анламастан – Молдабек, Молдабектен – 

Ауған, Ауғаннан – Сағатбек, Ұлан.

Көшімбайдан бала жоқ.

Сопақтан – Үмбет, Шормақ, Шонқыбай, Матыбай, Күлдібай, 

Жатқанбай, Қоңырбай, Ауғанбай, Ахмет /тоғыз ұл/

Үмбеттен – Тоқтар, Шормантан – Минақын, Сәлім, Мәден, Ботан.

Минахыннан – Ізетай, Изақын. Изетайдан – Есет, Ерлік, Ержан, 

Есенжол. Изақыннан – Есжан, Тілек, Берекет. Салимнен – 

Есмұхамбет, Досмұхамбет, Нұрқалық, Нұрқанат, Досжан, Ерқанат, 

Ерғалым.

Мәденен – Нұрмұхамбет, Еңлік, Ерлан. Шакеннен – Ермек, Ерболат.

Ботаннан – Қосжан.

Күлдібайдан – Нұрғали, Әлімақын. Нұрғалидан – Тұрлыбек, 

Тұрсынбек, Нұркелді.

Әлімақыннан – Бақыт, Ержан.

Айдардың екінші ұлы – Сыбақ.

Сыбақтан – Дос. Достан – Аламан, Ізтілеу, Тінәли, Шінәли.

Аламаннан – Өзтемір. Өзтемірден – Сұраншы, Көлшібай, Төлшшібай, 

Кази.

Сұраншыдан – Таубалды, Тілепалды, Сұрапалды, Шаубай.

Казиден – Тұрғымбек, Есімбек. Тұрғымбектен – Дәуренбек, Естемес, 

Ырысбек, Бердібек, Ғани, Жәнібек, Амангелді, Сейітбек.

Есімбектен – Мадияр. Ырысбектен – Ринат. Жәнібектен – Айдын.

Ізтілеуден – Жаңбырбай. Жаңбырбайдан – Бірбай, Елшібай, Бұрақан, 

Мұса.  Бірбайдан – Сүмбебай. Сүмбебайдан – Болат, Серік.

Бұрақаннан – Ермек. Тінәліден – Ботбай, Шотке.

Ботбайдан – Шілікбай, Майтіке. Шілібайдан – Ауталип, Абдраман.

Ауталиптен – Болат. Майтікеден – Ақынбек, Абыкан, Әбікеш, 

Әбітыран, Әбдіками.

Шынәлиден – Сегізбай, Сегізбайдан – Бірлік.

Бегалы – Бегалыдан – Бегімбет, Бегімбеттен – Шығынбай, Қиялбай.

Шығанбайдан – Құланбай, Рахымбай, Рахымжан, Сары, Сейдахмет. 

Құланбайдан – Мұқанали. Мұқаналиден – Болат, Әлісұлтан, Әлісқар, 

Елеусіз, Алмас, Асқар, Жомарт /жеті ұл/

Болаттан – Азамат, Аңсар, Бағлан. Алисұлтаннан – Бекжан, 

Алиасқардан – Дархан, Шерхан. Елеусізден – Жасұлан.

Рахымбайдан – Рахадил, Қызайбай, Сұлтанбай, Дәулетбай. 

Рахадилден – Ақан, Грин. Ақаннан – Сейітбай, Серік, Айтқожа.

Қызайбайдан – Сламжан, Құдабай. Сұлтанбайдан – Бекен, Жоке, 

Бақыт. Дәулетбайдан – Серік, Думан, Тасқын.

Рахымжаннан – Атагелді, Мырзахмет. Атакелдіден – Амангелді, 

Елеусіз, Ахмет, Нұргелді. Мырзахметтен – Мершат, Мергелді. 

Сарыдан – Тұяқбай Құтберген руынан.

Құтпынбеттен Бөкей. Боқайдан – Ботай. Ботайдан – Көбеген, 

Малыбай. Көбегеннен – Ақкөз, Өтеген, Бозыбай, Боздан.

Ақкөзден – Серікбай. Серікбайдан – Әбдікәрім. Әбдікәрімнен – 

Өскенбай, Өсербай, Ғазиз, Аян, Жұбан. /Өтеген, Бозымбай, Бозданнан 

бала жоқ/

Малыбайдан – Жылыбай, Серкебай, Еркебұлан. Жылыбайдан – 

Жантлеу, Байтілеу, Қашқынбай, Рахимбай. Жантілеуден – Оспан, 

Әшекен. Байтілеуден – Иманқұл, Иманбек, Сыбанбек, Дәулетбек. 

Иманқұлдан – Арман, Бегалы, Әліби, Самат, Ринат, Жанат. 

Иманбектен – Ербол. Сыбанбектен – Әсет. Дәулетбектен – Жасұлан. 

Бегалыдан – Мерей, Медет. Көшкімбайдан – Ожан, Оразалы. 

Рахымбайдан бала жоқ. 

Сексенбайдан – Құлыбай, Құлыбайдан – Кәрібай, Қарабай, Ермек, 

Кәрібайдан – Жақсылық, Жандос.

СЕКСЕН РУЫ

1.Рысмбет 2.Мәмбет 3.Үмбет 4.Көлбай 5.Жанбай 

1.Рсымбеттен:

1.Елтай, 2.Асанбай, 3.Масақбай, 4.Дүйсенбі 

2.Мәмбеттен: 

1.Осы күнгі қалған тұқым – Жұмақожа.

3.Үмбеттен:

1.Нұрдым 

2.Нүсіпқожа

3.Қалыгүлдер

    Жалпы осы екі атаның тұқымдары ата жұртта, яғни осы күнгі 

Жамбыл, Шымкент обылыстарында деп есептейді.

Рсымбеттен тараған.

Елібайдан – Бәйті, Байсал, Өтеп, Төлеген.

Бәйтіден – Құрымбай, Шолақ.

Құрымбайдан – Нияз, Жиенәлі.

Нияздан – Асаубай, Оспанбай.

Жиенәліден – Байшұр, Молдияр.

Шолақтан – Тұрлыбек.

Тұрлыбектен – Тұрсынбек, Қонақбай.

Тұрсынбайдан – Алки, Тұрдәлі, Тұрлықожа, Мүсілім.

Аликиден – Есім, Маймақтар кетеді.

Балсалдан:

Бәйбішесінен:

Кенеубай, Тоғас, Маяс, Сары, Жәменке.

Тоқалдан:

Майшы, Шарынбай.

Кенеубайдан: Бокай, Шоқай, Жампақ.

Боқайдан – Хасен /Қытайда/ Шоқайдан – Қаркүшік, Қарабала, 

Сағабай, Сағындық, Кетпенбай.

Қаракүшіктен – Сейдәлім, Сейдахмет.

Қарабаладан – Мырзәлім, Шәлібек.

Шәлдібектен – Қанат, Қайрат.

Мырзәліден – тұқым жоқ.

Кетпенбайдан – Құсайын, Абай /Қытайда/

Сағабайдан – Қожалым, Шәлімбек, Нүсіпәлі, Құрманәлі.

Қожалымнан – Әбіш, Бөшен, Нұрмаш.

Әбіштен – жоқ.

Бөшеннен – Адай, Айдар, Жомарт

Нұрмаштан – Айсар

Сағындық тұқымы /Қытайда/

Тоғыстан: Аңдас, Байжұма /Қытайда/

Маястан: Итбала, Жантемір.

Итбаладан – Диханбай, Тікебай, Оспанбай

Тікебайдан – Әбдікәрім, Ақалық, Әбдраман, Нүсіп, Әбдрақ

Жантемірден – Шопанбай, Қапалбай

Шопанбайдан – Әсілақын, Қапалбайдан – Молдахмет

Есілақыннан – Нұрымхан, балалары бар.

Молдахметтен – Кеңес.

Сарыдан – Қатаубай, Матаубай.

Қатаубайдан – Дапарбай /төрт бала Қытайда/

Әкебай – Әебайдан – Сәкен, Елмұхамбет /Қытайда/

Матаубайдан – Сыпатай. Сыпатайдан – Сәрсенбай. Сәрсенбайдан –

Жаңабай, Рсхан /Қытайда/

ЖӘМЕНКЕ

Жәменкеден – Дәулетбай, Сәтімбай, Күржіне, Сылдырмақ.

Дәулетбайдан – Нұрғожа.

Нұрғожадан – Шәртқожа, Рабат /Қытайда. Сәтімбайдан екі қыз Әйкіл, 

Айнұр/

Күржінеден – Әлқожа, Қожахмет, Оразәлі, Ілебай, Рақымбай, Ахмет.

Сылдырмақтан:

Мырзахмет, Исахмет, Мұсахмет, Асқар, Ақбар.

Мырзахметтен – Мұхтар, Қапар, Тұрған.

Исахметтен – Мүшірбек, Марат, Самат, Қанат, Мұрат, Болат.

Нүсіпбектен – Жүсіпбек, Сырым, Әл-Фараби

Жүсіпбектен – Бек.

Әл-Фарабиден – Даниял, Асқар.

Ақбардан – тұқым жоқ.

Мұсахметтен – немерелері көп. Мырзахметте де. Сол сияқты 

Сылдырмақтың атасы Күжінен де немерелері өте көп.

Өтеп балалары – Байсымақ, Байшуақ, Тоғызбай.

Байсымақтан – Күл, Кенжебек, Асылбек, Жалпыбек.

Кулден – Әлдибек.

Кенжебек – Әділбек. 

Жалпысбектен – Нақысбек, Рысбек, Түргенбай.

Нақысбектен – Бәйбішеден – Бұқара, Әріпжан, Ортанша әйелінен – 

Әлиасқар, Зәкір.

Кіші әйелінен – Масімхан.

Байшуақтан –Шажамақ, Шажабайдан, Дүмшебай.

Шажабайдан – Тұрдыбақы, Дүмшеайдан – Жолдыбай /Қытайда/

Мәсімханнан – Дүкен.

Бйсалдың тоқаынан екеу – Майшы, Шарынбай.

Майшыбайдан – Тәтібек, Жәкебай, Қожамберді, Қожагелді.

Тәтібектен – Көкен, Әкімжан, Қоқым, Әшірбай, Әлибай, Айыпхан.

Әкежаннан – Тұрғанбай, Жұмаш, Бақыт.

Қоқымнан – Нұртай.

Әмірбайдан – Бектұрған, Елтай, Нұрсадық, Қата.

Жәкебайдан – Нұрдым, Әділ, Әділхан /Қытайда/

Қожамбердіден – Мәди, Ыбырайымбай, Рахымбай, Құдайберген, 

Иманбек.

Мәдіден – Сүлеймен.

Ыбырайымбайдан – Оспан, Сыдық, Нұрәлі, Баққадыр.

Рахымбайдан – Рәсілбек /Шымкентте/

Қожагелдіден - /Қытайда/ Иса, Мұса, Сауданбек.

Тоқалдын – Үмбетай, Бексеит

Мұсадан – Бек /Қытай Құлжа автономия обылысының әкімі/

Шақырбайдан – Қалмамбет, Бердіқожа.

Қалмамбеттен – Рабат.

Рабаттан – Зәкен, Мақсұт.

Тоғызбайдан – Тұмабай, Тәке.

Тұмабайдан – Естемес, Қилыбай, Баймамыр, Әтегелді.

Тәкеден – Құсеп.

Құсептен – Ахмет, Қасымжан, Сүлеймен.

Ахметтен – Қасаболат.

Қасымжаннан – Қасенхан

Қасенханнан – Тұрсынғали, Ғалымғали.

Тұмабайдан – Алмабай.

Алмабайдан – Іскендер, Шәрі. Бұлардың балалары бар.

Масақбайдан – кейінгі аталары ұмытылған

Қазіргі тұқымдары – Сартбай, Сатыбай.

Асабайдан – Қожагүл, Ұялас, Стамбай.

Ұяластан – Ізбасар, Болтай.

Стамбайдан – Бұзаубай.

Бұзаубайдан – Әубәкір, Әбдәкім, Әмет, Әли, Қозыбай.

Әубәкірден – Бегіжан.

Әудәкімнен – Бекеш

Әмет, Әлидің балалары көп

Қозыбайдан тұқым жоқ.

Көлбайдан – Дүйсенбі

Дүйсенбіден – Байболат /Қытайда/

Жанбайдан – Жарықбас

Жарықбастан – Құдайқұл

Құдайқұлдан – Жампейіс

Жампейістен – Баулыбай, Бәтке, Рахымбай, Әжнұр

Бәткеден – Шәріпқожа /Қытайда/

Қожбанбеттің шежіресін ұйымдастырушы,

сол рудың ұрпағы – Батталханов Заманбек 

Шежірені жинауға көмектескендер: 

1. Батталханов Заманбек /Балта, Қияқ ұрпағы/

2. Құланбай Сұлтан Әли

3. Мұсатпаев Елшібай

4. Мұсабеков Құнпия - /Қаипберді, Қалпе ұрпағы/

5. Исахметов Нүіпбек - /Сексен ұрпағы/

Бұл шежіре ел аузынан жиналғандықтан, кейбір аталар толық 

болмауы мүмкін. Сондықтан жинаушылар кешірім сұрайды.

Қасым – ұрпағынан Қияр руынан ешқандай мәлімет таба алмадық.

ЕЛІҢДІ СЫЙЛАСАҢ ЕРІҢДІ СЫЙЛА

Балғаұлы Оразбақ – Халық батыры

(шамамен 1740-1850 ж. арасында өмір сүрген)

Қожбанбет   руының   ұраны   тарихи   тұлға.   Балғаұлы   Оразбай   Қазақ 

жерін   Жоңғар   империясынан   азат   еткен   халық   батырларының   бірі. 

Барлық батырларға ортақ жазба тарих Оразбақта да жоқ. Ұрпақтан 

ұрпаққа   сақталған   аңыз   бар.   Ғасырлар   бойы   халық   жүрегінде   кез 

келген ер есімі сақталмайды. Бүкіл елі құрметтеген ердің ғана ерлік 

жолы ұмытылмайды. Оразбақ батыр солардың бірі. Ағызда Райымбек 

Түкеұлының   сенімді   серігі   болған   дейді.   Он   сегізінде   орда   бұзған. 

Жоңғарлармен Марқакөлде (Алтайдың Марқакөлі) өткен шешуші бір 

шайқаста   Оразбақ   қалмақтың   дара   батырларымен   жекпе   –   жекке 

шығып жеңген екен. 

Негізінде   Қордай   тауының   етегінде   “Аңырақай”   шайқасынан   кейін 

Жетісу   жерін   басқыншылардан   азат   етуді   төрт   бағытта   жүргізу 

жоспарланады.   Бұл   Абылай   ханның   әскер   басшылары   Қарасай 

батырлардың   ақ   саұалы   Қабанбай,   Бөгенбай,   Албан   –   Алжан 

Ханкелді,   Шапырашты   Наурызбай   т.б.   батырлардың   ақылдаса 

жасаған   жоспары.   Іле   дариясының   күншығыс   қапталындағы   жерді 

(ғасырлап   отырған)   қалмақтардан   азат   ету   майданына   басшылық 

жасауды   осы   жолы   батыр   Райымбек   Түкеұлына   тапсырды. 

Сарбаздарға мың басы, жүз басын тағайындауды Райымбектің өзіне 

жүктейді.   Жорық   жоспары   төмендегідей.   Асы   Далашық   жорығын 

Қызылбөрік Әжібай, (Қылшеттік) Төлек батырға, Торыайғыр қыстық 

Малай   батырға,   Іленің   қиыр   шығысындағы   үлкен,   кіші   Қалқан 

шоқысында   өтетін   жорықты   Қожбанбет   Бөлебай,   Оразбақ 

Қоңырбөрік,   Шормақ   батырларғы,   ал   Іленің   оңтүстігі   Бұғыты, 

Көкбектен   арғы   жерді   азат   етуді   Бозым   Әлмерек,   Айт   Қалабек 

әулетінің   батырларына   бөлген.   Әркім   әртүрлі   дерек   айтады.   Қазақ 

батырларынан   Аңырақайда   жеңілген   қалмақтар:   “Жеріңді   босаттақ, 

алыңдар” деп керегесін көтеріп көшіп кетпеген.       

Олар бұрынғыдан да топтасып әр қадам жер үшін шайқасқан. Біздің 

“білгіштер”   әйгілі   қолдан   Церенді   кез   келген   тесікке   тығып, 

қалмақтың Боранбай, Ағанас, Кеген (дін басы) т.б. батырларын көзге 

ілмейді.   Ойда   да,   қырда   да   Қолдан   Церенді   жеңіп   мәз.   Қалмақ 

қолбасшылары   Аңырақайдан   кейін   Көкбектіде   бар   сарбазын 

топтастырып,   ақтық   шайқас   жасаған.   Осы   жорыққа   Райымбек 

батырдың  бас   кеңесшілері   Досалы  Биеке  би,  Әлмерекұлы  Қаракісі, 

Айт Қалыбек батыр, Бағай т.б. ел, жер жайын білетін батырлар мен 

елағалары болған. Оразбақ батыр осы шасқасқа қатысқан. 

Бұғыты   тауы   мен   Торыайғыр   тауының   ортасындағы   Көкбекті 

жазығында   өткен   тарихи   соғысқа   Найман   Матай,   Шапыршты 

Наурызбай, Дулат Өтеген батырларда көмекке келген.

Сол   қалмақтардың   ең   ақырғы   жеңілісінің   тілсіз   куәсіз   тек 

сарбаздардың   сүйегінен   пайда   болған.   “Ойрантөбе”   қазір   де   бар. 

“Жердің аты – тарихың хаты” деп халық тауып айтқан. Біздің кейбір 

арзан   атақ   іздеген   арзанқол   қаламгерлеріміз,   немесе   тарихты 

білгенсымақтарымыз   өз   тауын   биіктетіп,   өзгенің   тауын   аласартуға 

жанын салады. Құдай тарихымызды солардың шатпағынан сақтасын. 

Оразбақ   батыр   осыдан   кейін   Алтай   тауының   Марқакөлінде   өткен 

шайқаста, жеке сайыста аты жығылып қаза болған деген сөз бар. 

Бұл ықылым дәуірден келе жатқан сөз. Ол заманның адамдары бүгінгі 

біздің   кейбіріміз   секілді   Алла   ар   алдында   жауапсыз   емес,   әр   сөзін 

әдеппен айтып артына қалдырған ғой.

Зираты белгісіз. Батырдың баласы Оразбақұлы Боташ әкеден көргенін 

көгертіп ел ағасы болған. 

БАТТАЛХАНОВ ЗАМАНБЕК – ЕЛАҒСЫ

(1922 ж. 22. ХІІ). Бұрынғы Жаркент уезі, қазіргі Кіші Дихан ауылында 

туылған. Мамандығы ұстаз. Абай атындағы ҚазПИ-дың (1952 ж.) тіл - 

әдебиет   факультетін   бітірген.   1942-46   жж.   Отан   соғысының 

жауынгері.   Майданнан   оралғаннан   кейін   еңбек   жолын   (1946   ж.) 

ұстаздықтан бастады. Үлкен Дихан, Қалжат мектептерінде (1954 ж.) 

директорлық жұмыс атқарды. 1954-57 жж. Ұйғыр аудандық партия 

комитетінде қызмет етті. 1957-65 жж. Ұйғыр Панфилов ауданының 

атқару   кеңесінің   1-ші   орынбасары,   1965-72   жж.   Іле   ауданының 

Атқару кеңесінің төрағысы, 1973-85 жж. Қазақстан Республикасының 

Жорғағы   Кеңесінің   2-мәрте,   делегаты.   Қазақстан   Республикасының 

Орталық   партия   Коммунистік   ХІV-ХV-ХVI   съезіне,   Коммунистік 

Партия Бүкіл Одақтық ХХVІ съезіне делегат. 

Отан   соғысының   І-ІІ   дәрежелі,   “Қызыл   жұлдыз”   орденінің   иегері. 

Бейбіт   еңбекте   “Ленин”,   “Октярь   революсися”,   “Еңбек   Қызыл   Ту”, 

“Достық”, Құрмет белгісі “Отан”  ордендерімен марапатталған. Бүкіл 

Одақтық өндірістік 2 алтын, 4 күміс медалінің иегері. Бірнеше құрмет 

грамоталар алған. 

3.  Батталхановтың “Жарыс мұраты жеңіс” Қайнар баспасы, “Басшы 

тәрбиесі”   Қазақстан   баспасы   “Өнегелі   өмір”   Қайнар   баспасы 

“Жаңғырықты жолдар” Қазақстан баспасы  “Өмірім-өнегем”  (1996ж.) 

“Журналистер” шығармашылық бірлестігі атты кітаптар бар.

ШАРҒЫНОВ ШҮЙКЕБАЙ – ЕҢБЕК ЕРІ

1891  жылы ауданымыздың бір кездегі Киров атындағы колхозында 

туған Шүйкебай Шарғынов та атакәсібін – қой бағуды өміріне серік 

еткен жандардың бірі. Алғаш колхоз ұйымдасқан 1932 жылдан бастап 

1956 жылға дейін шопан болды. Алға қойған мақсатына жетсем деген 

табандылығы,   тынымсыз   еңбек,   озаттардың   тәжірбиесін   шебер 

пайдалана білу оның тамаша табыстарға жетуіне мүмкіндік туғызды. 

1945 жылдың аяғында Шүйкебай төрт жүзден астам қазақы тұқымды 

саулық   қабылдап   алды.   Бұл   тұста   облыс   малшылары   арасында 

социалистік   жарыс   кең   тараған   болатын.   Шүйкебай   Шарғынов   та 

өзінің мүмкіндіктерін мұқият есептей отырып, әр жүз саулықтан 120 

қозыдан алуға міндеттеме қабалдады. 

Жауапкершілікпен, мұқият бағып-күтудің арқасында алынған төл де 

толық аман сақталды. 414 саулықтың соңынан 515 қозы, яғни әр жүз 

саулықтан 125 қозы алынып, аман өсірілді. Осы жоғары көрсеткіші 

үшін   Ш.Шарғыновка   1948   жылы   Социалистік   Еңбек   Ері   атағы 

берілді. Айтулы шопан, тәжірбиелі де іскер еңбеккер бұдан кейін де 

еңбек   көрсеткішін   төмендеткенде   жоқ.   Мал   шаруашылығының 

өркендеуіне барынша үлесін қосты. 

АЛПЫСБАЕВ ҚҰНЫПИЯ ҚОЖАХМЕТҰЛЫ – ҒАЛЫМ

1949  жылы   4   тамызда   Қытай   Халық   Республикасының   Баяндай 

ауылында дүниеге келген.   1956 жылы отбасы Голощекиндік нәубат 

кезінде   /1931   жылы/   еріксіз   тастап   кеткен   тарихи   атамекені 

Қазақстандағы   Алматы   обылысы   Ұйғыр   ауданы   Кетпен   ауылдық 

кеңесінің   аумағына   қайта   оралып,   Бөдеті   бөлімшесіне   қоныстанды. 

Осы   жылы   сол   Бөдеті   бастауыш   мектебінің   /қазіргі   орта   мектеп/ 

1сыныбына қабылданады.  1966 жылы Алматы қаласындағы 

№12   қазақ   орта   мектебін   бітірген.   1969-1974   жылдары   С.М.Киров 

атындағы /қазіргі Әл-Фараби атындағы/ Қазақ Ұлттық университеті 

филология   факультетінде   оқиды.   Бітірген   соң   жолдама   бойынша 

қалдырылған Қ.Алпысбаев өзі бітірген университетте үздіксіз  дәріс 

беріп   келеді.   Ол   сондай-ақ   университет   кәсіподақ   комитеті 

төрағасының   орынбасары   /1974-1975/,   дайындық   бөлімі   деканының 

орынбасары   /1987-1989/   сыртай   оқытатын   филология   факультетінің 

деканы /1993-1994/ қызметтерін атқарды. 1986 жылы “Қазіргі қазақ 

поэмасының   жанрлық   мәселелері”,   деген   тақырыпта   кандидаттық, 

2000   жылы   “Қазақ   әдебиетіндегі   тарихи   шығарма:   таным   және 

көркемдік”   деген   тақырыпта   докторлық   диссертация   қорғаған   2001 

жылдан профессор 1996 жылдан бері   Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-

дің     “Әдеби   шығармашылық   және   көркем   аударма   теориясы” 

кафедрасының   меңгерушісі.   Құныпия   Алпысбаев   1995   жылы 

Түркияның   Анкара,   Болу,   Кония   қалаларында   өткен   “Манас” 

жырының   1000   жылдығына   арналған   халықаралық   конференцияға 

қатысып баяндама жасаған. Жүздеген аса ғылыми-зерттеу мақалалары 

жарияланған.   Оның   онға   жуығы   шетелдерде   /Түркия,   Қытайда/ 

басылған.   Қ.Алпысбаевтың   монография,   оқу   құралы,   оқулықтардан 

тұратын он төрт кітабы мен кітапшалары жарық көрген. 

БАТТАЛХАНОВ ЕРБОЛАТ – ҒАЛЫМ

1950 ж. 21 мамырда Ұйғыр ауданы Үлкен Дихан елді мекенінде туған. 

1957 ж. Шонжы орта мектебінде оқып орта білім алған.  

1967 ж. Талғар қаласында орыс мектебін бітірген. 1972 жылы Алматы 

қаласындағы   Абай   атындағы   университетінің   тарих   факультетіне 

оқуға түсіп, жоғарғы білімді тарихшы мамандығын алған.   1976 ж. 

ғылым   диссертация   қорғап,   тарих   ғылымының   кандидаты   болды. 

1976   ж.   Алматы   теміржол,   транспорт   институтында   ұстаздық   етті. 

1980-82   ж.   Орталық   Партия   Комитетінде   нұсқаушы.     1983-91   ж. 

Алматы   облысы   Қалалық   Партия   Комитетінде   қызмет   атқарды. 

Ғылым докторы. 

БЕЙСЕНОВ ОСПАН – ҒАЛЫМ

1935 жылы Шәлкөде ауылдық Кеңесі Талас селосында туған. 

1952 жылы “Социялистік Қазақстан” атындағы 10 жылдық мектептен 

білім алған соң, Алматыдағы Тау-кен институтында түсіп, 1957 жылы 

бітірді. Геология, минерология ғылымдарының докторы, профессор, 

Қазақстан   Республикасының   Жаратылыстану   ғылымдарының 

академигі. 

ИСАХМЕТОВ НҮСІПБЕК – ЖАЗУШЫЛАР ОДАҒЫНЫҢ

МҮШЕСІ, АҚЫН

1935  ж. қырқүйектің 15-нде Алматы обылысы Ұйғыр ауданы Ақши 

селосында   туған.   1952   ж.   Кетпен   елді   мекенінде   10   жылдық   орта 

мектепті   бітірген.   1967   ж.   Абай   атындағы   (Алматы   қ)     педагогтік 

мамандығын   даярлайтын   институтың   тіл   әдебиет   факультетіне 

Жоғары білімді ұстаз мамандығын алған. Институттан кейін Ұйғыр, 

Іле ауданының мектептерінде қызмет істеді.   1966-1974 ж. арасында 

Іле   ауданы,   Ынтымақ   кеңшарында   мектеп   директоры,   1975   ж.   Іле 

ауданының   Мәдениет   басқармасының   төрағасы.   1978   ж.   Қазақстан 

Республикасының Жазушылар Одағына мүшесі. Ақынның 2001 жылы 

“Ой   тамшылар”   деген   өлеңдер   жинағы   Қ.Алпысбаев,   Т.Әлібектің 

құрастыруымен   жарық   көрді.   Нүсіпбек   Исахметов   поэзия   әлемінде 

өзіндік өрнегімен із қалдырған ақын еді. Туған ел мен жерге деген 

ыстық   махаббаты   ақырға   демі   біткенше   суыған   емес.   Бұл   жинаққа 

марқұмның әр жылдарда жазған өлеңдері кірген. 

ОМАРҚОЖАҰЛЫ НҰРБЕРГЕН – ҒАЛЫМ

1949  жылы   Шәлкөде   ауылында   туған,   ауыл   шаруашылығы 

ғылымының докторы (1996), профессор (1997).

1966-1971  жж.   Алматы   зоотехникалық-малдәрігерлік   институтын 

үздік   бітіргеннен   кейін,   мал   азықтандыру   кафедрасының 

аспирантурасына   қабылданып,   1975   ж.   кандидаттық,   1996   ж. 

докторлық   диссертация   қорғады.   Н.Омарқожаұлының   ғылыми 

ізденістерінің   нәтижесінде   мал   мен   құс   азықтандыруын   жетілдіру 

туралы   бірнеше   ұсыныстары   республика   мал   шаруашылығында 

кеңінен енгізілуде. Ол 70-тен астам ғылыми және ғылыми-көпшілік, 

оқу-әдістемелік еңбектің авторы, оның ішінде алғашқы қазақ тіліндегі 

пән   оқулығы  мен   оқулық  құралы,   малды  минералдық   азықтандыру 

туралы монографиясы бар. Қазақ мемлекттік аграрлық университеті 

мал   азықтандыру   кафедрасының   профессоры   Н.Омарқожаұлы 

ғылыми ізденістерін ұстаздық қызметімен ұштастыруда. 

Жұбайы Құсайын Шолпан Қабыкенқызы медицина ғылымының 

докторы, профессор, ҚР Жоғары аттестациялық комиссияның бас 

сарапшысы. 

жүктеу/скачать 3,21 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: