Бердібек соқПАҚбаев "менің атым қожа"
жүктеу/скачать 0,56 Mb. Pdf көрінісі
|
(pdf) Менің атым Қожа (Бердібек Соқпақбаев)
| ОН СЕГІЗІНШІ ТАРАУДА
Повестегі ең кішкентай тарау Мектептен келе жатып Сұлтанды көрдім. Біздің қашаға сүйеніп, қолына бүктеп ұстаған дырау қамшыны етігіне ұрғыштап, тықыршып, менің жолымды тосып тұр. «Жоқ, тоғайға бүгін бармаймын, – деген ойға келдім. – Сабақ, оқимын. Ертең «Қысқы кешті» жаттап баруым керек. Одан басқа да тапсырмалар толып жатыр». – Қара Көже, таста кітабыңды. Кеттік. – Мен бүгін бара алмаймын. – Неге? – Сабаққа дайыңдаламын. Үйге тапсырманы сондай көп берді. – Ой, Қара Көже. Сол да сөз бе екен. Жүрші, мен саған не əкелгенімді көрсетейін. – Сұлтан мені қораға ертіп кірді. Тор ат байлаулы тұр. Жеп- жеңіл бүктеме шиті мылтық ердің қасында ілулі. Теңкиген былғары қоржынның екі басы тола картоп, нан. Қанжығада дөңгелек қара шелекше. – Міне, не керектің бəрін тауып əкелдім. Оқ дегенің жетеді. Сұлтан қалтасынан шүпілдеген бір қорап оқ алып көрсетті. – Елу оқ. Тағы біреу жүз оқ тауып берем деп Уəде қылды. Мен солқылдай бастадым. Мынаның бəрін көре тұрып Қалайша солқылдамассың. – Онда біз кешке ертерек қайтып келейік. Мен үйге берілген тапсырмаларды орындауым керек. – Жарайды, орындарсың. Тор аттың сып-сып еткен аяңымен тоғай ішіне келіп кірдік. Қоян, қырғауыл көрінсе атпақшы болып, Сұлтан мылтығын оқтап, дайын ұстап келеді. Бірақ, сауысқаннан басқа ештеңе кездесе қоймады. Сұлтан екеуіміз кезектесіп ат үстінен сауысқан атқылай бастадық. Тигізе алмадық. Мынау міне, кешегі балық аулаған қара суымыз. Аттан түсіп, тал үңгірімізге кірдік. Торымыз бен ұстаған балығымыздың барлығын кеше осында қалдырып кеткенбіз. Мəссаған, талға тізіп қойған балығымызды бір нəрсе түгін қалдырмай жеп кетіпті. Бас сүйектер мен қылтанақтың жұғын- жұрнағы ғана шашылып жатыр. Не жеуі мүмкін? Ит пе, құс па? Қасқыр ма, түлкі ме? Басымызды қанша қатырып ойласақ та, байыбына бара алмадық. Əйтеуір адам алмағаны ақиқат. Адам бүйтіп, бүкіл балықты шикілей жемеген болар еді жəне ол торды да қоса əкетер еді. Ойламаған жерден жолыққан бұл жағдай бізді секемдендіре түсті. Шешініп тастап, тағы да тор сала бастадық. Міне қызық, кешегі өріп жүрген көп балық бүгін көрінбейді. Азайып қалғаны ма, жоқ əлде басқа жаққа ауып кетті ме? Еңбегіміз жанбады, мардымсыз азғантай ғана балық ұстадық. Бірақ оның рақаты кешегіден артық болмаса, кем болған жоқ. Жылымсыған тұзсыз құр балықты отқа пісіріп жегендей емес, картоп турап, қатырып сорпа жасап іштік. – Балық болса, жоқ. Енді не күн көреміз? – дедім Сұлтанға. – Қоян, қырғауыл аулаймыз. – Ол да жоқ қой. – Неге жоқ. Осы тоғайдың арасы толған қоян мен қырғауыл. Тіпті елік те бар. Бірақ оларды не таң азаннан өйтпесе кешкі салқында жайылымға шыққанда аулау керек. Күндіз олар қыбыр етпей бұта-бұтаның түбінде, шіліктің арасында жатып алады. Біз мынаған келістік: ертең күн – сенбі. Төсеніп-жамылатын бірдеңелерімізді алып, қонуға осында келеміз. Түней жатып, кешінде тоғайдан аң аулаймыз. Түнде қара жолға шығып, қарақшылық істейміз – жүргіншілерді тонаймыз. – Келістік қой? – Келістік. |