Билет №1 Қозғыш тіндер


Тұлғаның өзін өзі бағалау тесті



бет37/65
Дата30.03.2023
өлшемі245,42 Kb.
#77656
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   65
2.Тұлғаның өзін өзі бағалау тесті.

Бұл практикалық жұмыс барысында бізге 70 адамға сай келетін қасиеттер көрсетіледі. Біріншіден , тізімдегі әртүрлі қасиеттердің сіздерге қатыстысын ескере отырып, өздеріңіздің ерекше болуларыңызға байланысты, соларды жеке есептеп (х) әріпімен, ал Сол таңдалып алынған қасиеттердің ішінде сізге тән сандарын есептеп (у) әріпімен белгілейміз. Алдыңғы табылған сандарды (У) біріне-бірін (Х) бөліңіздер, нәтижесін А әрпімен белгілейсіздер: А = У/Х Х-ұқсағым келетін қаситеттер , У- өзіме тән қасиеттер Екіншіден, тізімдегі қасиеттердің ішінде сіздерге тән емесін санап (М) әріпімен, Ал сіздерге тікелей қатысы бар қасиеттерді (N) әріпімен белігілеп , санын анықтау керек . Содан М санына 100-дікке дейін бөліп, нәтижесін Б әрпімен белгілеңіздер: В=N/M N-өзіңіздегі бар қасиеттер , М- сізге тән емес қасиеттер Соңында Ұсынылып отырған кесте бойынша анықталған сандарды орналастырып, координаттар нүктесін анықтап, олардың қай квадрат нөмірінде қиылысатындығын есте сақтап , өзіміздің қай типке жататынымызды анықтауға болады. Мысалы: Кордината түйіске жер 17 санын корсетсе , бұл “Сіз өзіңізді былай бағалайсыз: «Мен ерекше болмасам да, басқалардан кем емеспін»” дегенді білдіреді



30билет

1.Нейрон-Онж функ бірлік. Қозу тд

Жүйке ұлпасының құрылымдық-функционалдық бірлігі жүйке жасушасы - нейрон болып табылады. Нейрон - ақпаратты қабылдау, кодтау, беру жəне сақтау, басқа нейрондармен байланыс орнату жəне организмнің тітіркендіргіштерге реакциясын ұйымдастыруға қабілетті мамандандырылған жасуша. Нейронның функционалды бөліктері: рецепторлық бөлім (дендриттер жəне нейрон денесінің қабығы); қосылыс бөлімі (қосынды жəне аксон соққысы); таралу аймағы (аксон дөңес жəне аксонның өзі). Рецептор бөлімі: дендриттер нейронның негізгі қабылдау аймағы болып табылады. Дендриттік мембрана медиаторларға сезімтал. Нейронның бірнеше тармақталған дендриті бар, сондықтан нейронға ақпарат беретін кіріс каналдары көбейеді. Ақпарат бір нейроннан екінші нейронға мамандандырылған байланыстар арқылы беріледі. Нейрон денесінің қабығының қалыңдығы 6 нм құрайды жəне екі қабат липидті молекулалардан тұрады. Осы мембрананың липидті қабатына бірнеше функцияны орындайтын ақуыздар енеді: насостық ақуыздар (сорғылар) - иондар мен молекулаларды жасушадағы концентрация градиентіне қарсы қозғалтады; мембрананың селективті өткізгіштігін қамтамасыз етеді; рецепторлы белоктар қажетті молекулаларды таниды жəне оларды мембранаға бекітеді; Нейрон бетіндегі ферменттер химиялық реакцияларды жеңілдетеді. Кейбір жағдайларда бір ақуыз рецептор, фермент жəне аттрактор бола алады. Байланыстырушы аймақ Аксонның шығуы - аксонның нейроннан шығатын жері. Нейрон денесі өзінің ақпараттық қызметінен басқа, оның өсуі мен байланысына байланысты тамақтану функциясын орындайды. Саны дендриттер мен аксондардың өсуіне əсер етеді. Нейрон денесі көп қабатты мембранамен жабылған, бұл электрлік потенциалдың пайда болуын жəне оның аксон доғасы бойымен таралуын қамтамасыз етеді. Аксонның таралу бөлімі - бұл дендриттермен жиналған жəне өңделген ақпаратты нейронға жіберуге бейімделген цитоплазманың өсуі. Қозу - тітіркенуден туындаған тірі ұлпалардың əрекеті, олар белсенді рөл атқара алатын жағдай; Қозу - бұл тек тірі ұлпаларға, тірі организмдерге ғана тəн көптеген əртүрлі физикалық, химиялық, функционалдық өзгерістерден тұратын жəне қоздырғыштық қасиеттер негізінде дамитын күрделі биологиялық процесс. Денедегі қозғыштық жойылған кезде жасушалардың қызметі бұзылып, олардың тіршілігі тоқтайды. Қозу - толқын тəрізді процесс. Тіннің бір бөлігінде пайда болған қозу оның басқа бөліктеріне таралады. Ет жəне жүйке тіндерінде қозу электрлік əсер потенциалы түрінде беріледі. Бір жасушада немесе тіндік аймақта пайда болатын əрекет потенциалы оның басқа бөліктерін тітіркендіреді. Қозу процесі шектеулі жəне шектеусіз болып бөлінеді. Қозудың табиғатын түсіндіретін мембраналық иондар теориясы бойынша абстрактілі рефрактерлік кезең натрий иондарының жасушаға өтуінің тоқтауымен жəне калий иондарының мембрана арқылы өтуінің жоғарылауымен байланысты. Ингибирлеу - бұл қозуды басудың тағы бір белсенді процесі, ол тітіркендіргіш теріге тіндерде функционалдық өзгеріссіз əсер еткенде байқалады. Тежеудің екі түрі бар: 1) негізгі. Оны қалыптастыру үшін арнайы тежегіш нейрондар қажет; тежегіш медиатордың əсерінен алдын-ала қоздырусыз жедел тежелу пайда болады. Бастапқы тежелудің екі түрі бар: пресинапстық - аксо-аксондардың түйіскен жерінде; постсинаптикалық - аксо-соматикалық, аксо-дендриттік байланыстарда. 2) екінші реттік. Бұл əрдайым қозу процесімен байланысты болатын арнайы тежегіш нейрондарды қажет етпейтін қалыпты қозғыш құрылымдардың белсенділігінің өзгеруінен туындайды. Екінші тежелудің түрлері: шамадан тыс, нейрондар тым көп ақпарат алған кезде пайда болады. Бұл тежеу сақтық шарасы болып табылады. Себебі бұл жүйкенің тітіркенуінің шамадан тыс немесе ұзаққа созылуының əлсірететін əсеріне қарсы тұрады. Ақпарат ағыны нейрондардың жұмыс қабілеттілігінен асып түседі; пессимистік, өте күшті тітіркенудің арқасында дамиды; парабиоз кезінде пайда болады, өте күшті жəне ұзаққа созылған тітіркену; қозудан кейінгі ингибирлеу қозудан кейінгі күйдің төмендеуіне байланысты болады; теріс индукция принципі бойынша тежеу; шартты рефлекстердің тежелуі. Қозу жəне тежелу процестері бір-бірімен өте тығыз байланысты, бір уақытта жүреді жəне сол процестің əр түрлі көріністері болып табылады. Қозу жəне тежелу ошақтары қозғалмалы, сондықтан олар үлкен немесе кіші нейрондардың аймақтарын жауып, азды-көпті байқалады. Қозу əрдайым тежелумен жүреді жəне керісінше, т.а. олардың арасында индуктивті байланыс бар. Тежелу қозғалыстарды үйлестіруге қатысады, орталық нейрондарды шексіз қозудан сақтайды. ОЖЖ депрессиясы бірнеше тітіркендіргіштерден, əртүрлі күштегі жүйке импульстарынан туындауы мүмкін, бір уақытта жұлынға жетеді. Əлсіз тітіркендіргішке жауап ретінде пайда болуы мүмкін рефлекстер күшті тітіркендіргішпен басылады. 1862 жылы И.М.Сеченов орталық баяулау құбылысын ашты.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   65




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет