Билет Геоэкология пәнінің маңызы



бет18/18
Дата21.12.2022
өлшемі54,68 Kb.
#58623
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   18
2 Педосфера жайлы ұғым
Педосфера (грек тілінен πέδον pedon "топырақ" немесе "жер" және σφαρρα sphaira "сфера") - топырақтан тұратын және топырақ түзілу процестеріне бейім жердің ең сыртқы қабаты. Ол литосфера, атмосфера, гидросфера және биосфера шекарасында бар.
Педосфера-бұл атмосфера (топырақтағы және оның үстіндегі ауа), БиоСфера (тірі организмдер), литосфера (тығыздалмаған реголит және шоғырланған тау жыныстары) мен гидросфера (топырақтағы, топырақтағы және астындағы су) арасында динамикалық өзара әрекеттесу болған кезде ғана дамитын жер қабығы. Педосфера-жердегі тіршіліктің негізі.
Педосфера осы сәйкес жүйелерге химиялық және Биогеохимиялық ағынның хабаршысы ретінде әрекет етеді және газ тәрізді, минералды, сұйық және биологиялық компоненттерден тұрады. Педосфера критикалық аймақта, өсімдік жамылғысын, педосфераны, жер асты Сулы қабатының жүйелерін, реголитті қамтитын кеңірек интерфейс шегінде орналасқан және ақырында БиоСфера мен гидросфера тереңдіктегі химиялық құрамға айтарлықтай өзгерістер енгізуді тоқтататын тау жыныстарында белгілі бір тереңдікте аяқталады. Кеңірек жаһандық жүйенің бөлігі ретінде топырақ пайда болатын кез келген нақты Орта тек оның жер шарындағы географиялық орналасуына байланысты, өйткені климаттық, геологиялық, биологиялық және антропогендік өзгерістер бойлық пен ендіктің өзгеруімен жүреді.
Педосфера бүкіл жерді қамтиды:
Жер үсті топырақтары (наземные почвы)
Субаквалды немесе су асты топырақтары-лайлар
Жайылмалы су басқан топырақтар (пойменные заливные почвы)
Ауылшаруашылық су басқан топырақтар (күріш) ( сельхоз-заливные почвы)
Төменгі шөгінділер. (донные почвы)

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   18




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет