Білім беру бағдарламасы күндізгі Қызылорда 2022

Æîñïàðëàð ìûíàäàé ê¼ðñåòêòøòåðäi ºîëäàíó àðºûëû æàñàëûíàäû

жүктеу/скачать 1,61 Mb.

бет	37/72
Дата	12.02.2023
өлшемі	1,61 Mb.
	#67179
түрі	Білім беру бағдарламасы

1 ... 33 34 35 36 37 38 39 40 ... 72

Байланысты:
umk kasipkerlik 2022 2

Æîñïàðëàð ìûíàäàé ê¼ðñåòêòøòåðäi ºîëäàíó àðºûëû æàñàëûíàäû:
- ñàíäûº;
- ñàïàëûº;
- ê¼ëåìäiê;
- ¾ëåñòiê.
Ñàíäûº ê¼ðñåòêiøòåðãå – æàëïû ¼íiì ìåí òàóàð ¼íiìiíiң ê¼ëåìi; ñàòóäûң ê¼ëåìi; æ½ìûñøûëàðäûң ñàíû; æàëàºûíûң ºîðû; ïàéäà ê¼ëåìi, ¸ðò¾ðëi ¼íäiðiñòiê øû¹ûíäàðäûң ì¼ëøåði æàòàäû.
Ñàïàëûº ê¼ðñåòêiøòåðãå - ¼íäiðiñòiң ýêîíîìèêàëûº òèiìäiëiãi, åңáåê ¼íiìäiëiãiíiң ¼ñói; ¼çiíäiê º½íäû àçàéòó, ¼íäiðiñ ò½ðàºòûëû¹û, ºîð ñûéìäûëû¹û; ¼íiìíiң ñàïàñû æàòàäû.
Ñàíäûº æ¸íå ñàïàëûº ê¼ðñåòêiøòåð áið-áiðiìåí òû¹ûç áàéëàíûñòà áîëàäû.
Ê¼ëåìäiê ê¼ðñåòêiøòåðãå - ¼íäiðiñòiң æàëïû ê¼ëåìi, æåêå ïðîöåñòåð ìåí ôàêòîðëàðäûң ê¼ëåìi æàòàäû.
¶ëåñòiê ê¼ðñåòêiøòåðãå – áið-áiðiìåí áàéëàíûñòû áiðíåøå ê¼ðñåòêiøòåðäiң àðàºàòûíàñû æàòàäû; ìûñàëû: áið ¼íiìäi øû¹àðó¹à êåòêåí ìåòàëë øû¹ûíû.
´íåðê¸ñiïòiң æîñïàðëûº ê¼ðñåòêiøòåðií åñåïòåó ¾øií òàáè¹è, åңáåê æ¸íå º½íäûº ¼ëøåìäåð ºîëäàíûëàäû.
Òàáè¹è ¼ëøåìäåð - ¼íäiðiñòiң ê¼ëåìií, ìàòåðèàëäû ðåñóðñòàðäû æîñïàðëà¹àíäà ºîëäàíûëàäû. Îëàð ñàïàëûº æ¸íå ñàíäûº ê¼ðñåòêiøòåðäi ºàìòèäû.
Åңáåê ¼ëøåìäåði – åңáåê ¼íiìäiëiãií åñåïòåãåíäå, æàëºûíûң ì¼ëøåðií, ¼íiì íîðìàñûí åñåïòåãåíäå ºîëäàíûëàäû. °äåòòå íîðìà-ñà¹àòïåí áåëãiëåíåäi.
²½í ¼ëøåìäåði - ê¼ðñåòêiøòåðäiң º½íûí ê¼ðñåòåäi. ²½í ¼ëøåìi àðºûëû ¼íiìäi ñàòó ê¼ëåìi, òàóàð æ¸íå æàëïû ¼íiì æîñïàðëàíàäû.
Ê¸ñiïîðûííûң äàìó æîñïàðû ìûíàäàé á¼ëiìäåðäåí ò½ðàäû:
- ´íåðê¸ñiï ¼íiìií øû¹àðó æîñïàðû (¼íäiðiñòiê áà¹äàðëàìà) – íåãiçãi á¼ëiì áîëûï ñàíàëàäû. Á½ë á¼ëiìäå ¸ðò¾ðëi ¼íiìäåðäi º½íäûº æ¸íå òàáè¹è ¼ëøåìäåðäå øû¹àðó æîñïàðëàíàäû æ¸íå ¼íiì ñàïàñûí àðòòûðó ºàðàñòûðûëàäû. Ñîíûìåí áiðãå ê¸ñiïîðûíäàðäû ìàìàíäàíäûðó, øî¹ûðëàíäûðó, æèíàºòàó, º½ðàìäàñòûðó æîñïàðëàíàäû.
- ±ûëûì ìåí òåõíèêàíû äàìûòó æîñïàðû. Á½ë á¼ëiìíiң íåãiçãi ìàңûçû - ¹ûëûìè-òåõíèêàëûº ïðîãðåñòi æûëäàìäàòó, ¹ûëûìè-çåðòòåó æ½ìûñòàðûí æîñïàðëàó, òàçà ¼íiìäåðäi øû¹àðóäû æîñïàðëàó, ïðîãðåññèâòi òåõíîëîãèÿëàðäû ºîëäàíó, ¼íäiðiñ ïðîöåñií àâòîìàòòàíäûðó, àâòîìàòòàíäûðûë¹àí áàñºàðó æ¾éåñií ºîëäàíóäû æîñïàðëàó, åңáåêòң ¹ûëûìè ò¾ðäå ½éûìäàñòûðó. Á½ë á¼ëiìãå ñòàíäàðòòàíäûðó ìåí ìåòðîëîãèÿëûº ¼ëøåìäåðäi æîñïàðëàó äà æàòàäû. ±ûëûì ìåí òåõíèêàíû äàìûòó æîñïàðûíûң ê¼ðñåòêiøòåði: ¼íäiðiñòå æàңàäàí øû¹àðûë¹àí ¼íiì, åңáåêòi ìàõàíèêàëàíäûðó æ¸íå àâòîìàòòàíäûðó äåңãåéi, æ½ìûñøûëàðäûң ñàíûí ñàëûñòûðìàëû ò¾ðäå àçàéòó, ¼íäiðiñòiң òåõíèêàëûº æà¹äàéûí æàºñàðòó àðºûëû åңáåê ¼íiìäiëiãií àðòòûðó æ¸íå òàóàð ¼íiìiíiң ¼çiíäiê º½íûí àçàéòó, ¼íiìíiң ñàïàñûí àðòòûðó, º½ðàë-æàáäûºòàðäû, ìàòåðèë ñûéûìäûëû¹ûí, òàáè¹è ¼ëøåìäåãi åңáåê ¼íiìäiëiãií ºîëäàíó æ¸íå ò.á. æàòàäû.
- ´íäiðiñòi» ýêîíîìèêàëûº òèiìäiëiãií àðòòûðó æîñïàðû. Á½ë æîñïàðäà ¼íäiðiñòi» ýêîíîìèêàëûº òèiìäiëiãií àðòòûðóäû» æàëïû ê¼ðñåòêiøòåði – íàºòû å»áåêòi, íåãiçãi ºîðëàðäû, àéíàëûì ºîðëàðûí, ê¾ðäåëi ºàðæûíû, ìàòåðèàëäûº ðåñiðñòàðäû ºîëäàíó ê¼ðñåòêiøòåði áåðiëåäi. Á½ë á¼ëiìíi» íåãiçãi ê¼ðñåòêiøòåði – æàëïû æ¸íå òàçà ¼íiìäi ¼íäiðó ºàðºûíû, îðòàº ò½ðàºòûëûº, å»áåê ¼íiìäiëiãiíi» ¼ñó ºàðºûíû, ºîð ñûéûìäûëû¹û, àéíàëûì ºîðëàðûíû» àéíàëûñû, êàïèòàë ñûéûìäûëû¹û æ¸íå ìàòåðèàë ñûéûìäûëû¹û.
- Ê¾ðäåëi ºàðæû æ¸íå ê¾ðäåëi º½ðûëûñ æîñïàðû. Îë æà»à ê¸ñiïîðûíäàð ñàëóäû, ê¸ñiïîðûíäàðäû êå»åéòó æ¸íå ºàéòà º½ðóäû, iði öåõòàð ìåí îáúåêòiëåðäi êå»åéòóäi, ¼íåðê¸ñiïòi òåõíèêàëûº ºàìòàìàñûç åòóäi, ¼íäiðiñòi» òåõíîëîãèÿñûí äàìûòóäû; ìåõàíèêàëàíäûðó ìåí àâòîìàòòàíäûðóäû ºàìòèäû. Íåãiçãi ê¼ðñåòêiøòåði - ¼íäiðiñòåãi íåãiçãi ºîðëàð ìåí ¼íäiðiñòiê ºóàòòàðäû iñêå ºîñó, æåêå îáúåêòiëåð ìåí ¼íäiðiñòiê áàçàëàðäû ñàëó, ¼íäiðiñ ºóàòûíû» ¼ñiìi, ê¾ðäåëi ºàðæûëàðäû» ê¼ëåìi, º½ðûëûñ-ìîíòàæ æ½ìûñòàðûíû» ê¼ëåìi, àÿºòàëìà¹àí ¼íäiðiñòi» ê¼ëåìi.
- Ìàòåðèàëäûº-òåõíèêàëûº ºàìòàìàñûç åòó æîñïàðû. Î¹àí ¼íåðê¸ñiï ¼íiìäåðií øû¹àðó¹à êåòåòií øû¹ûíäàðäû åñåïòåéòií ìàòåðèàëäûº åñåïòåóëåð æ¾éåñi æàòàäû. ´íäiðiñòiê ¼íåðê¸ñiïêå ºàæåòòi ìàòåðèàëäûº ðåñóðñòàðäû íîðìàëâð ìåí íîðìàòèâòåðäi ºîëäàíó àðºûëû åñåïòåï øû¹àðàäû. Á½ë æîñïàðäà øèêiçàò, ìàòåðèàë, îòûí, ýíåðãèÿ æ¸íå ò.á. ¾ëåñòiê øû¹ûíäàðûí àçàéòóäû» æîëäàðû ºàðàñòûðûëàäû.
- Å»áåê æ¸íå êàäðëàð æîñïàðû. Á½ë æîñïàð ¼íäiðiñ ê¼ëåìi ½ë¹àþûíû» æ¸íå îíû» òèiìäiëiãií àðòòûðóäû» íåãiçãi áåëãiñi ðåòiíäå å»áåê ¼íiìäiëiãií àðòòûðóäû» íåãiçãi áåëãiñi ðåòiíäå å»áåê ¼íiìäiëiãií æ¾éåëi ò¾ðäå ½ë¹àéòóäû ºàðàñòûðàäû. Å»áåê ¼íiìäiëiãiíi» ê¼ðñåòêiøi ñàëûñòûðìàëû áà¹àäà¹û íîðìàòèâòiê òàçà ¼íiìíi» æûëäûº ê¼ëåìi ¼íäiðiñòiê æ½ìûñøûëàðäû» îðòàøà ñàíûíà á¼ëó àðºûëû àíûºòàëàäû. Á¼ëiìíi» íåãiçãi áið ê¼ðñåòêiøi – æàëàºû ºîðû. Ì½íäà æ½ìûñøûëàðäû» îðòàøà å»áåêàºûñû àíûºòàëàäû. Îñû æîñïàð àðºûëû æ½ìûñøû êàäðëàð ñàíû ìåí ºîñûìøà ¼íäiðiñêå ºàæåòòi æ½ìûñøûëàð ñàíû áåëãiëåíåäi.
- ´íäiðiñ øû¹ûíäàðû æîñïàðû. Á½ë æîñïàðäû» ìàºñàòû - ¼íäiðiñêå êåòåòií øû¹ûíäàðäû» ê¼ëåìií àíûºòàï, îñû àðºûëû ¼íäiðiñòåí àëûíàòûí ïàéäàíû» ê¼ëåìií òàáó æ¸íå ìàòåðèàëäûº å»áåê æ¸íå ºàðæû ðåñóðñòàðûí ïàéäàëû ò¾ðäå ºîëäàíó.
- ²àðæûëûº æîñïàð (ºàðæû). ²îðæû æîñïàðûíäà ìûíàäàé ê¼ðñåòêiøòåð ê¼ðñåòiëåäi – àéíàëûì ºîðëàðûí åñåïòåó, îëàðäû» àéíàëûìûí òåçäåòó; ê¸ñiïîðûííû» ìåìëåêåòòiê áäæåòïåí ºàðûì-ºàòûíàñû; íåãiçãi ¼íäiðiñ ºîðëàðûí ñàëó æ¸íå ºîëäàíó; ïàéäàëû åñåïòåó. ²àðæû æîñïàðûíû» ìàûçäû á¼ëiìi – íåñèå æîñïàðû.
- Ê¸ñiïîðûí ½æûìûíû» ¸ëåóìåòòiê äàìó æîñïàðû. Æ½ìûñøûëàðäû» ¸ëåóìåòòiê æà¹äàéûí, å»áåê æà¹äàéûí äåìàëûñûí ½éûìäàñòûðóäà æîñïàðëàó øàðàëàðû ºàðàñòûðûëàäû.
- Òàáè¹àòòû ºîð¹àó æ¸íå òàáè¹àò ðåñóðñòàðûí ïàéäàëû ºîëäàíó æîñïàðû. Ñó ðåñóðñòàðûí, æåð ðåñóðñòàðûí, ìèíåðàëäûº ðåñóðñòàðûí æ¸íå ¸óå áàññåéií ñàºòàó ìåí ä½ðûñ ºîëäàíó æàòàäû. Ñîíûìåí áiðãå àç ºàëäûºòû æ¸íå ºàëäûºñûç òåõíîëîãèÿëûº ïðîöåñòåðäi ½éûìäàñòûðó, º½ðàìäàñòûðûë¹àí ¼íäiðiñòåðäi äàìûòó, òàáè¹è ðåñóðñòàð, øèêiçàò æ¸íå ìàòåðèàëäû êåøåíäi ò¾ðäå ºîëäàíóäû æîñïàðëàéäû.

2. Бизнес жоспар фирма ішіндегі жоспарлаудың негізі болып табылады және ол ағымдағы немесе болашақтағы жағдайды (бизнес жасауға немесе кеңейтуге арналған жағдайлардың болуы) талдауға мүмкіндік береді.
Бизнес жоспар – бұл жоспарланған істің (жобаның) нақты іске асатындығын көрсететін экономикалық негізделген аналитикалық құжат. Оны бизнестің жаңа сферасын құруға немесе кәсіпорын қызметінің жаңа сферасын меңгеруге қажетті кәсіпорынның даму жоспары деп те атауға болады. Тәжірбиеде бизнес жоспардың мынындай түрлері едәуір жиі қолданады: ұйымның бизнес-жоспары, несе алуға арналған бизнес-жоспар, инвестициялық жобаның бизнес-жоспары, құрылымдық бөлімшенің бизнес-жоспары, грантқа арналған бизнес-жоспар, аймақты дамытудың бизнес-жоспары, мекеменің бизнес-жоспары.
Бизнес-жоспар әлеуетті әріптестердің, инвесторлардың, банкирлердің назарын аудартатындай сауатты түрде жасалуы қажет. Ол кәсіпорынның немесе кәсіпкердің өзін, оның бизнесін көрсететін жарнамалау құралы ретінде кәсіби түрде көрінуі тиіс. Сондықтан оның мазмұнына ғана емес, сыртқы түріне де назар аударған дұрыс. Бизнес-жоспар қарапайым, түсінікті, сауатты және пайдалануға қолайлы болуы керек.
Қазіргі кезде кәсіпкерлік тәжірбиеде және ғылыми әдебиеттерде бизнес-жоспардың мазмұны мен құрылымына қатысты ғылыми негізделген нақты тәсіл жоқ. Бизнес-жоспардың құрамы, құрылымы мен көлемі оның мақсатына кәсіпорынның мөлшеріне, қызмет түрінің өзгешелігіне байланысты анықталады. Алайда бизнес жоспар белгілі-бір бөлімдерден тұрады. Мұнда бизнестің негізгі идеясы мен мақсаты ашылып көрсетіледі, кәсіпорын мен қажет болған жағдайда сала, кәсіпорында өндірілетін өнімдердің өзгешелігі, нарықтық қажеттілігін қанағаттандыру мүмкіншілігі сипатталады, сондай-ақ, кәсіпорын персоналдары мен басқару жүйесі, маркетингтік, өндірістік, қаржылық жоспарлары қарастырылады.
Бизнес-жоспардың құрылымы шартты түрде келесі келесі бөлімдерден тұруы мүмкін:
1. Резюме
2. Кәсіпорынның сипаттамасы
3. Өнімнің (қызметтің, жұмыстың) сипаттамасы
4. Нарықты талдау
5. Ұйымдастыушылық жоспар. Персонал және басқару
6. Өндірістік жоспар
7. Маркетинг жоспары
8. Тәуекелді бағалау
9. Қаржылық жоспар
10. Қосымшалар
Жоғарыда айтып өткеніміздей бизнес-жоспардың құрылымы, яғни бөлімдері жобаның өзіндік өзгешелігіне сәйкес нақтылануы, өзгеруі немесе түзетілуі мүмкін. Сондықтан ұсынылған құрылым шартты түрде анықталғанын ескеру қажет.
Бизнес жоспарды дайындау оның сыртқы (титульный) бетін дұрыс рәсімдеуден басталады және ол бетте мынандай мәліметтер көрсетілуі керек:

Фирманың толық ресми атауы. Егер фирмалық белгісі бар болса фирманың атауынан кейін орналастырылуы керек;
Фирманың ұйымдық-құқықтық нысаны.
Заңдық мекен-жайы, яғни, кәсіпорынның тіркеу құжатында көрсетілген мекен-жайы;
Нақты пошталық мекен-жайы;
Телекоммуникациялық реквизиттер: электондық пошта, телефон, факс номерлері;
Жобаға жетекшілік ететін фирма қызметкерінің аты-жөні және лауазымы;

Бизнес жоспардың сыртқы беті алғаш көргеннен-ақ жақсы әсер қалдыратындай етіп жасалуы тиіс. Осыған байланысты фирманың эмблемасы мен логотипін де көрсетуге болады. Осыдан кейін резюме немесе қысқаша шолу бөлімі дайындалады. Резюме бизнес-жоспардың мәнін ашатын, бірнеше пункттен тұратын қысқаша нысанда сипатталады, оның көлемі 1-2 беттен аспағаны дұрыс. Резюмеде бизнес-жоспардың барлық бөлімдеріндегі ақпараттар қамтылғандықтан жоба толық дайындалып біткеннен кейін жасалады.

3.Жаңа бизнестің қалай жұмыс істейтініне баға беріп, оның нəтижелерін болжам- дау үшін кəсіпкерге нақты қызметін бастаудан бұрын бизнес-жоспарды құру керек. Бизнес-жоспар – бұл Сіздің келешек бизнесіңізді жан-жақты толық сипаттау. Бизнес- жоспарда бизнестің идеясы туралы əңгімелеп, қаржылық талдау жүргізіп, макетингілік жоспар мен қызметкерлер жоспарын құру қажет. Сол кезде жекеменшік кəсіпкерліктің картинасы айқындала бастайды. Бизнес-жоспарды əзірлеу кезінде ке лешек кəсіпкердің өзі үшін көп нəрсені ашып жəне анықтауы да үлкен мəнге ие болады. Бизнес - жоспар Сізге де, Сіздің бизнес бо- йынша потенциалды серіктестеріңізге де, Сіздің өз ісіңізге арнап несие алуды көздеп отырған банкіңізге де қажет. Жоспарлау кəсіпкердің мүмкіндіктерін оңтайлы түрде жақсартуға, сонымен қатар барлық түрдегі ресурстарды барынша тиімді түрде пайдалануға жəне қате əрекеттердің алдын-алуға бағытталған. Кез келген бизнес-жоспардың мүдделі оқырмандары болуы тиіс. Бизнес-жоспардың кімге арналуына байланысты соның мазмұнын белгілейтін бірнеше əртүрлі себептер бар:
 Өзіңізге арналған бизнес-жоспар. Бұл төмендегідей сауалдарға жауап беретін өз-өзін бақылау болып табылады: - Істі ашу үшін не қажет? - Идея оны іске асыру үшін жеткілікті дəрежеде ақиқатқа сай ма?
 Несие алуға арналған бизнес-жоспар. Əдетте, банктер кəсіпкерлерден несие беру (не- месе бермеу) туралы шешім шығару үшін бизнес- жоспарды талап етеді.
 Инвесторлардың қаражаттарын тартуға арналған бизнес-жоспар. Инвесторлар ретінде жеке тұлғалар (соның ішінде достары немесе туыстары) немесе заңды тұлғалар шығуы мүмкін. Оларға сіздің бизнесіңізге ақша салымдаудың тиімді екендігін дəлелдеу үшін бизнес-жоспар үлкен себін тигізуі мүмкін.
Жергілікті немесе шетелдік серіктеспен біріккен кəсіпорын құруға арналған бизнес-жоспар. Сауатты түрде жасалған бизнес-жоспар əріптесіңізге сіздің ісіңіздің елеулі екендігіне сенім береді.
 Жаңа қызметкерлерді тартуға арналған бизнес-жоспар. Қазіргі кезде өзге фирмалардың кəсіби шеберлерін оларға тіпті жоғары еңбекақы беремін деп уəде берумен өзіңізге тартудың өзі қиынға түсуде. Фирманың келешек қызметін сипат- тау потенциалды қызметкерге ұсынылып отырған жұмыстың келешектігі мен тұрақтылығы жайлы ақпарат береді.
 Өзге компаниямен бірігуге арналған бизнес-жоспар. Ол мəміленің тиімділігін: біріккен қызметтің жағымды жəне жағымсыз жақтарын көруге себін тигізеді.

жүктеу/скачать 1,61 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 33 34 35 36 37 38 39 40 ... 72