«МАРАТ ОСПАНОВ АТЫНДАҒЫ БАТЫС ҚАЗАҚСТАН МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ» КОММЕРЦИЯЛЫҚ ЕМЕС АКЦИОНЕРЛІК ҚОҒАМЫ
БЕКІТЕМІН
Факультет деканы
_________________ Т.С.Абилов
«____»___________ 20___ж.
АРАЛЫҚ БАҚЫЛАУҒА АРНАЛҒАН білім алушылардың білімін, шеберлілігін және дағдыларын бағалаудың
БАҚЫЛАУ- ӨЛШЕГІШ ҚҰРАЛДАРЫ Білім беру бағдарламасы: 6В10102 – Жалпы медицина
Курс: 1
Пән атауы: Жалпы гистология
Пәннің коды: ZhG 1204
Кредит саны: 4
Бақылау сұрақтарын құрастырған:
доцент, м.ғ.к. __________ Егембердиева Р.Е.
тапсырмаларды құрастырған:
доцент, м.ғ.к. __________ Егембердиева Р.Е.
Кафедра мәжілісінде талқыланып, бекітілді
№___ хаттама «_____»___________20___ж.
Кафедра жетекшісі
м.ғ.к. __________ Комекбай Ж.Е.
Ақтөбе, 2022 ж.
Жарық микроскоптың құрылымы. оптикалық, механикалық, жарық қабылдайтын бөліктерден тұрады.
Оптикалық бөліміне окуляр және объектив жатады. Бұлар микроскоптың ең басты бөлімі болып табылады және күрделі линзалар жүйелерінен құралған. Окуляр дегеніміз зерттеушінің көзіне бағытталған үлкейтіп көрсететін бірнеше линза. Окуляр 5,7,10,15 есе үлкейтіп көрсетеді. Объектив дегеніміз объектіге немесе зерттейтін затқа бағытталған линзалар жүйесі. Объектив 8,20,40,90 есе үлкейтіп көрсетеді. Микроскоптың жалпы неше есе үлкейтіп көрсеткен көрсеткіштерін өзара көбейту қажет.
Микроскоптың механикалық бөлімі оптикалық және жарық бөлімдерін байланыстырып тұрады. Механикалық бөлімдеріне штатив, тубус, макровинт, препарат қоятын орындық, револьвер, конденсор винті жатады.
Микроскоптың жарық қабылдайтын бөлімдеріне айна мен конденсор жатады. Айна микроскоп штативінің төменгі тұсындла орналасқан. Ол жарық сәулелерін зерттейтін объектіге бағыттайды. Айна бір жағы ойыс, екінші жағы тегіс болады. Конденсор айнадан түсетін жарықты шоғырландырып, зерттейтін затқа түсіреді.
Жарық микроскоппен жұмыс жасау ережесі.Микроскоппен жұмыс істеу ережелері: Микроскопты ыңғайлап, сол жаққа қойыңыз. Айнаның ойыс жағын жарық түсетін жаққа бағыттаңдар. Револьверді айналдырып, 8 есе үлкейтіп көрсететін объективке /кіші/ қойыңыздар. Кіші объектив пен препарат орналасатын орындықтың аралығы 1-1,5 см болуы керек. Айнаны ептеп қозғап біркелкі түсетін жарықты табыңыздар. Препараттың кішкентай шынысын жоғары бағыттап орналастырып, микроскоппен қараңыздар. Макровинтпен тубусты жоғары немесе төмен түсіріп, препараттың біркелкі боялғанын көресіздер, жақсы және ашық көрінетін тұсына қойыңыздар. Фокусын өзгертпей кіші объективтен, үлкен объективке көшіріңіздер. Микровинтті ақырын бұрап, препараттың өте анық көрінетін тұсын табыңыздар. Препаратты ақырын қолмен жылжытуға болады. Препаратты зерттеп болған соң үлкен объективтен кіші объективке көшіріңіздер. Микроскоппен жұмыс істеп болғаннан соң оны салфеткамен жауып қойыңыздар.
Жарық микроскоптың түрлері. Жарық микроскоптың жұмыс жасау принциптері.
Электронды микроскоптың түрлері. Электронды микроскпияның жұмыс жасау принциптері.
Гистохимиялық және иммуногистохимиялық зерттеу әдістерінің негізгі принциптері.
Жарық мироскобы үшін гистологиялық препараттарды дайындау кезеңдері.
Тіршілік ету кезіндегі зерттеу әдістері.
Гистологиялық препараттарды обьективті сапалық және сандық бағалау әдістері.
Гистологияның даму тарихы. Микроскопқа дейінгі кезең. Микроскоп кезеңі. Қазіргі заманғы кезең. Қазақстан Республикасындағы гистологияның дамуы.
Тірі ағзаның негізгі бірлігі ретінде жасуша туралы түсінік.
Клетка құрылысының жалпы ұйымдастырылуы. Клеткалық мембрана: құрылысы мен қызметі.
12. Мембраналық органеллалар: құрылысы, қызметі.
13.Мембраналық емес органеллалар: құрылысы, қызметі.
14.Арнайы органеллалар: құрылысы, қызметі.
15. Жасушалық ядроның құрылысы және химиялық құрамы.
16. Жасушадағы синтетикалық процесстер.
17. Жасуша аралық байланыстар. Әртүрлі байланыстардың сипаттамалары.
18. Цитоплазма. Гиалоплазма.
19. Қосындылар: құрылысы. Қосындылардың жіктелісі.
20. Клетканың тіршілік (клеткалық) циклы.
21. Митотикалық цикл. Кезеңдері (интерфаза және митоз).
22. Эндорепродукция. Эндомитоз. Мейоз.
23. Эмбриология. Дамудың кезеңділігі+
24. Прогенез.+
25. Ұрықтану және зиготаның түзілуі+
26. Бөлшектену. +
27.. Имплантация. +
28. Гаструляция. Гаструляция механизмдеріне әсер ететін факторлар.
29. Эмбрионалды гистогенез. Эмбрионалды жапырақшалардың клеткаларының
жіктелісі негізінде ткандердің пайда болуы.
30. Гистогенездің механизмі. Дамудың қауіпті кезеңдері.
31. Ұрықтан тыс мүшелер. Амнион. Хорион. Сары уыз қапшығы. Кіндік бау.
Аллантоис.
32. Плацента
33. Эпителий тінінің жалпы морфофункциональды сипаттамасы.
34. Морфофункционалдық және генетикалық жіктелісі.
35. Бір қабатты эпителийдің құрылысы.
36. Көп қабатты эпителийдің құрылысы.
37. Безді эпителий. Безді эпителийдің жалпы сипаттамасы.Бездердің жіктелісі.
38.. Эпителий тканінің секреторлық қызметі. Секреторлық процесстің гистофизиологиясы. Секреция түрлері: голокринді, апокриндіжәнемерокринді.
39. Дәнекер тканінің жалпы морфо-функционалдық сипаттамасы және жіктелісі. Дәнекер тіндердің эмбриональды және постэмбриональды гистогенезі.
40. Болбыр талшықты дәнекер тіні.
41. Тығыз талшықты дәнекер тіні.
42. Дәнекер тінінің жасушаарлық заты, оның ағзада таралуына байланысты ерекшеліктері. Эластикалық талшықтары. Коллаген талшықтары. Аморфты компоненттері.
43. Арнамалы қасиеті бар дәнекер тіні. Ретикулярлы тіні. Май тіні. Пигмент ткані. Кілегей ткані.
44. Қан жүйесі туралы түсінік. Қан және лимфаның құрамы.
45. Эритроциттер.
46. Лейкоциттер.
47. Тромбоциттер.
48. Эмбриональды қанжасау.
49. Постэмбриональды қан жасау.
50. Шеміршек тінінің жіктелісі және клеткалық құрамы.
51. Гиалин шеміршегінің құрылым ерекшелігі.
52. Эластикалық шеміршектің құрылым ерекшелігі.
53. Талшықты шеміршектің құрылым ерекшелігі.
54. Шеміршек тінінің гистогенезі. Шеміршек тінінің регенерациясы. Жастық ерекшелігі.
55. Сүйек тінінің сипаттамасы және жіктелісі. Жастық ерекшелігі.
56. Сүйек диффероны. Сүйек тінінің клеткалық құрамы.
57. Тікелей остеогенез.
58. Тікелей емес остеогенез.
59. Тығыз талшықты сүйек тінінің құрылымы.
60. Пластинкалық сүйек тінінің құрылымы.
61. Түтікті сүйектердің гистологиялық құрылысы.
62. Сүйектердің байланыс түрлері.
63. Сүйектердің қайта қалпына келуі және оның құрылымына әсер ететін факторлар.
Сүйек тіндерінің регенерациясы.
64. Ет тканінің жалпы морфо-функционалдық сипаттамасы және жіктелісі.
65. Қаңқалық ет тіні:
66. Жүрек ет тіні.
67. Бірыңғай салалы ет тіні.
68. Ет тінінің гистогенетикалық түрлері. Ет тінінің регенерациясы.
69. Нерв тінінің жалпы морфо-функционалдық сипаттамасы. Жастық ерекшелігі
70. Нейроциттер.
71. Нейроглия.
72. Әртүрлі бөлімдердегі жүйке жүйесінің нейроглияларымен және нейрондарының ерекшеліктері. Нейронды теорияның негізгі қағидалары.
73. Нейрондардың және олардың талшықтарының жарақатқа реакциялары. Нейрондар мен талшықтардың қайта қалпына келуі.
74. Миелинсіз нерв талшықтары.
75. Миелинді нерв талшықтары.
76. Нерв ұштары. Синапстар.
77. Рефлекторлы доғаның морфологиялық құрылысы. Рефлекторлық доға туралы түсінік.