Биохимия кафедрасы

47 
H
O
H
O
P
O
O
H
O
H
H
H
H
N
N
N
N
CH
2
O
OH
OH
NH
2
O
H
H
H
H
N
N
N
NH
2
N
P
CH
2
O
O
OH
O
H
H
H
H
N
P
CH
2
O
O
OH
HN
O
O
CH
3
HO
3-êî í åö
5-êî í åö
5, 3-ô î ñô î ðí î äèýô èðí àÿ ñâÿçü
12 сурет. ДНҚ-ның бірінші реттік құрылымы 

48 
 
Екінші реттік құрылымы екі полинуклеотид тізбектерінің ширатылып қос спираль 
түзуі. Полинуклеотид тізбектері бір-біріне қарама-қарсы орналасқан және олар өзара 
комплементарлы негіздер арқылы сутекті байланыстармен байланысқан. 
Спиральдің бір айналымы 3,4 нм, ол 10 жұп нуклеотидтерден тұрады. ДНҚ 
молекуласының конфигурациясы оның гидраттану дәрежесіне байланысты біршама 
өзгеруі мүмкін.
Жасушаларда әдетте В-конфигурациясы болады ( гидраттану дәрежесі 75%). Екі 
тізбектің негіздері тізбек қсіне перпендикуляр орналасады және бір жазықтықта 
жатады (с.11)
Екінші реттік құрылымының қалыптасуын екі полинуклеотидтік тізбектеріндегі негіздер 
арасында түзілетін сутектік байланыстар қатысуымен қатар бір тізбектегі негіздер бірінің үстіне бірі 
орналасқан да, негіздердің өзара әрекеттесуі нәтижесінде пайда болған ван-дер-Ваальс күштері 
қамтамасыз етеді. 
Теріс зарядты ДНҚ тізбегі мен оң зарядты гистон белоктарының өзара электростатикалық 
әрекеттесуі, қос спиральды ұстауға қатысатын қосымша фактор болып табылады.

49 
Екіншілік деңгейдегі ДНҚ молекуласының қос спиралінің аралығында сутектік байланыстар 
үзіліп, екі ойыс пайда болады. Ойыстардың пайда болуына рН-тын өзгеруі мен жоғары 
температура себеп болады.
Сутектік байланыстардың түзілуі

жүктеу/скачать 1,47 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: