қалдым. Қалғанда, үш күн-үш түн

8

№34 (1344) 

25 – 31 тамыз  

2016 жыл

АНА ТІЛІ

АЛДЫҢҒЫ ТОЛҚЫН АҒАЛАР

үгінде 80 жастың мәртебелі белесін бағындырып 

отырған ардақты да ақылшы ұстазым, ұлттың 

мақтанышына айналған Камал Сәруарұлы берекелі 

ісімен де, жайдары-жайсаң мінезімен де көпшіліктің 

ықыласына ие болып отырған жан. Кешегі дәуірдің 

қиындықтарын жеңе отырып, өмірде шыңдалып-

жетілді. Еңбекке араласты, аяулы әкесі бағыт берген, 

онан соң өзінің жүрек қалауы қош көрген күрделі де 

жауапты мамандыққа - дәрігерлікке таңдау жасап, 

терең білім игерді, әр кез тұтастай қоғамға пайдалы 

істерді атқарып келеді. 

Қазақ халқы өзінің сүйікті де қадірлі перзенттерін 

атымен атаған. Мысалы, Абай, Мұхтар, Ахмет, 

Қаныш, Әлкей деп білеміз. ХХ ғасырдың бел 

ортасында бой көтеріп, бүкіл елді қарата білген 

берік буынға Салық Зиманов, Төрегелді Шарманов, 

Кенжеғали Сағадиев, Манаш Қозыбаев, Әбіш 

Кекілбаев сынды тұлғаларды жатқыза аламыз. Осы 

буында біздің Камал ағамыздың орыны ерекше. 

Халқы «еліміздің Камалы» деп біледі.

Тәуелсіздіктің 25 жылдық мерей-

тойына орай Павлодарда «Ұлы Дала 

Елі» фестивалі ұйымдастырылды. 

Ауқымы кең, мән-мағынасы ерекше 

айтулы шараға Моңғолия, Ресей, 

Қырғызстан және Өзбекстаннан кел-

ген қонақтар арнайы қатысты. 

Жаңа мектептер бой көтерді

ИГІ ІС

ДЕНСАУЛЫҚ

АТАМЕКЕН

мірдің мәні де, нәрі де еңбек, биік 

редегі адамгершілік, сыйластық пен 

жанашырлық, адалдық пен қамқорлық 

деп түсінетін Камал аға кез келген 

адамның қолынан оңайлықпен келе 

бермейтін талай игі істердің басын 

қайырды және әлі де сол тұғырдан к рініп 

отыр. Адам  з ғұмы рындағы жағымды 

істерімен ғана к п шіліктің жүрегінен 

орын алатыны белгілі. Камал аға сондай 

ерекше жаратылыстағы азаматтардың 

қатарынан ойып тұрып орын алады. 

Қазақ танымында «Сегіз қырлы, бір 

сырлы» деген әдемі ұғым бар. Оны Камал 

ағаға қарата айтсақ, бірнеше қасиеттерді 

бойына сыйдыра білген.

Уақыт жүйрік. Ол бір орнында тұр-

майды. Заман ағымы  згерістер әкелмей, 

алға қарай адымдауды талап етпей 

қоймайды. «Адам баласын заманы емес, 

керісінше, адам  з заманын билеуі» 

керек деген қағида бар. Сол айтқандай, 

Камал аға  з заманының қалың қатпарын 

тереңнен ұғынып, заманына сай іс-

әрекет ететін заңғар тұлғаға әлдеқашан 

айналған. « мір – қас-қағым... К зді 

ашып-жұмғанша жылыстап  те шығады». 

Тынымсыз еңбек пен ізденістерге толы 80 

жылға жуық уақыт та  те шыққан екен... 

Білікті ғалым, терең парасат иесі, 

академик Камал Ормантаевтың есімі 

алыс-жақын шетелдерге дейін кеңінен 

танымал. Оны барша жұрт «Балалар 

хирургиясының атасы» деп біледі. Менің 

ойымша, Камал ағамыздың тек балалар 

хирургиясының дамуына ғана емес, бүкіл 

қазақ медицинасының дамуына қосқан 

үлесі ұшан-теңіз. 

Медицинаның жілігін шағып, майын 

ішкен білікті маман шипалы қолымен 

20 мыңнан астам балаға операция жа-

сап,  мірлеріне араша болды. Қашанда 

жүрегінен мейірім, жүзінен жылылық, 

к кірегінен жанашырлық есіп тұратын 

ағаның мұндай еңбегін, тіпті, ерлігін 

ешкім де қайталай алмас деп ойлай-

мын. Қазақ даналығы: «Қарғыс алма, 

алғыс ал», «Бата естігеннің ісінде қата 

болмайды» дегенді бекер айтпаса керек. 

Олай дейтінім, Камал аға жас шағынан 

қарапайым жұрттың ақ тілек алғысын, 

үлкендердің батасын к п естіп  скен 

бақытты жан. Адам баласы үшін алғыстан 

артық ұлы баға бар ма?! Міне, осындай 

бағаны  мір бойы естіп келе жатқан ол 

толдым деп к кірек керген емес, жетілдім 

деп желпінген емес. Бүгінге дейін халық, 

қоғам үшін қызмет етуден қол үзген 

жоқ. Ол үнемі ұлттың денсаулығын, 

салауаттылығын, хал-ахуалын ойлап, 

қоғамда алдыңғы қатарда жүретінімен 

де үлкен беделге ие. Осылайша, ол дүйім 

елдің алғысын арқалаған абыройлы тұлға 

саналады. 

Ол кісінің  зі «Адам баласына жан, 

ар тазалығынан артық ешнәрсе керегі 

жоқ. Қалғанының бәрін Алла  зі береді» 

дегенді жиі айтады. Абзал ағаның руха-

ният,  нер, имандылық, инабаттылық 

ж н і н д е г і   к з қ а р а с т а р ы   д а   ж ұ р т 

қызығарлықтай. Ол –  те қарапайым, 

ізетті жан. Жастайынан жоққа жұтамай, 

мұңға мұқалмай,  мірінде қысылғанға 

ЕР ЕСІМІ – ЕЛ ЕСІНДЕ

«Ұлы Дала Елі» фестивалі аясындағы 

негізгі шаралар шаһар іргесіндегі Кен-

жек л ауылында  тті. Жұртшылық ал-

дымен облыс орталығының к рнекті 

тұ сынан бой к терген Малайсары 

ба тыр  ес керт кішінің  ашылуына  куә 

болды. 

Ескерткіштің ашылу салтанатына 

Павлодар облысының әкімі Болат 

Бақауов, «Малайсары тархан» қоғамдық 

қорының президенті Тито Сыздықов, 

қазақтан шыққан тұңғыш ғарышкер 

Тоқтар  убәкіров және  зге де құрметті 

қонақтар қатысты.

Е с к е р т к і ш   б і р н е ш е   с ә у л е т 

жабдықтарынан құралған біртұтас ком-

позициядан тұрады. Композицияның 

бірінші б лігінде биіктігі 60 см бо-

латын 4 баспалдақ, екінші б лігінде 

биіктігі 4,4 метр үш баспалдақты тұғыр 

құрайды. Үшінші б лігін – биіктігі 5 

метр қоладан жасалған тұлпар үстіндегі 

батырдың тұлғасы сомдалған. 

Қоладан құйылған ескерткіштің ав-

торы – елімізге танымал мүсінші Болат 

Құсайынов. Мүсінді құюға автордың бір 

жыл уақыты кеткен.

– Бабаларымыздың бейнесін жасау 

үшін алдымен тарихы мен  мірбаянын 

білуіміз керек. Бұл ескерткіш менің бір 

жылдық еңбегімнің жемісі. Батырдың 

астындағы аты мен  зінің образын 

сәйкес келтіріп, бабамыздың отаншыл 

рухын к рсетуге тырыстым. Компози-

цияда батырдың арқасындағы шапанын 

к рсеткім келді, себебі ол Малайса-

ры батырдың қанаты іспеттес. Бұл – 

ескерткіштің негізгі ерекшелігі, – дейді 

Б.Құсайынов.

Салтанатты шараға қатысқан ҚР 

Халық қаһарманы, қазақтан шыққан 

тұңғыш ғарышкер Тоқтар  убәкіров 

павлодарлықтарды ұлық мерекесімен 

құттықтап, баһадүрлерімізді ұлықтау 

баршамыздың басты парызымыз екенін 

тілге тиек етті. 

– Бұл –  скелең ұрпаққа үлгі. Күллі 

Қазақ жеріне мәшһүр болған баба мыз-

дың аруағы Павлодар жұртын әрдайым 

қолдап жүрсін, – деді Т. убәкіров.

Айта кетейік, қазақ халқының 

даңқты батырына арналған ескеркішті 

құюға Ертіс  ңірінің жомарт азаматтары 

атсалысқан. Демеушілер қола мүсінді 

ел Тәуелсіздігінің 25 жылдығы аясын-

да облыс жұртшылығына тарту етті. 

Шараға жиналған қауым ғалымдар мен 

тарихшылардың құнды ақпараттарын 

тыңдап, соңында ескерткішке гүл 

шоқтарын қойды. 

Талдықорған қаласында к п сала-

лы аурухана ашылды. Салтанатты 

жиын да қалалықтарды осы маңызды 

жаңалықпен облыс әкімі Амандық 

Баталов құттықтады. Дәл осы күні 

аталмыш ауруханаға жұмысқа 

шақырылған қызметкерлердің 7-еуіне 

жаңа пәтер кілті берілді.

з с зінде облыс басшысы  ңірде 

мем лекеттік қолдаудың нәтижесінде 

халықтың денсаулығын нығайтуға ерек -

ше к ңіл б лініп отырғанын атап  тті.

–  Бүгін «100 мектеп, 100 аурухана» 

мемлекеттік бағдарламасы бойын-

ша салынған Талдықорған қалалық 

к п салалы аурухананы ашуға жина-

лып отырмыз. Бұл – тек қалалықтар 

үшін ғана емес, облыс халқы үшін 

а с а   м а ң ы з д ы   ж а ң а л ы қ .   С а л ы н ы п 

жатқан кезінде бірнеше рет келіп, 

құрылыс жұмыстарының қалай жүріп 

жатқанын к ріп қайттым. Бүгін, міне, 

мемлекет қолдауының нәтижесінде 

жоспарымыздың орындалғанына куә 

демеу, тарыққанға медеу болып, асқақ 

адамгершіліктің  ресін танытып келеді. 

Ол Қазақстан медицинасының за-

мана к шінен қалмай, лайықты деңгейде 

дамуына үнемі назар аударып отыр-

ды. Оқып жүрген кезде Қазақстанда 

б а л а л а р   х и р у р г и я с ы н ы ң   д е р б е с 

қызметі болған жоқ. Осының бәрін 

ескеріп жүрген белсенді маман кейін 

елімізде алғашқы балалар хирургиясы 

б лімшесінің, ауруханасының ашылуына 

бастамашы болып, ол істі жеріне жеткізе 

ұйымдастырды. Мамандар желісін 

жасақтады. Осылайша, Қазақстанда 

тұңғыш рет дербес балалар хирургиясы 

қызметі жолға қойылды. Нәтижесінде, 

сырт жерлерге сабылмай-ақ, мыңдаған 

баланың  міріне араша жасалды, талай 

отбасылардың мұң басқан к ңілдеріне 

қуаныш пен жұбаныш, жүректеріне үміт 

оты ұялады. Мұның бәрі оңай шаруа 

бола қойған жоқ. Мазасыз күндер мен 

машақатты сәттер  тті. Бірақ Камал аға 

ойлаған жобасын, бастаған ісін соңына 

дейін жеткізу жолында табанды күрес 

жүргізді. 

Академик Ормантаев балалар хирур-

гия сының, педиатриясының, травма-

толо гиясының және анестезиоло гия-

сының негізін қалаушы деп саналады. 

Осы саладағы жетістіктері үшін к п-

теген мемлекеттік марапаттарға ие бол-

ды: Қазақстан Республикасының Ұлт-

тық Ғылым Академиясының академигі, 

Қазақстан Республикасы Мемлекеттік 

сыйлығы ның иегері, Қазақстан Республи-

касының Еңбек сіңірген қайраткері, ме-

дицина ғылымының докторы, профессор.

Мен Камал ағаға Алланың  зі бер-

ген айрықша қабілет-қасиет бар деп 

түсінемін. Күрделілігіне қарамай, опе-

рацияларды кез келген жағдайларда 

жасай береді. Бұл ретте асқан шеберлік, 

жоғары деңгейдегі біліктілік танытады. 

Балалардың несеп жолдарына,  кпесі 

мен тыныс алу мүшесіне, сүйектеріне, 

ішкі органдарына байланысты аса 

күрделі операцияларды  міршең етті. 

Диагностикалаудың, емдеудің және 

құрылғылардың аса тиімді санала-

тын ондаған авторлық әдіс-тәсілдерін 

құрастырды. Осының бәрі зерек ой, терең 

білім, жоғары парасаттың арқасында 

ғана мүмкін болатын дүниелер екені 

даусыз. Ал Камал ағаның бойынан атал-

мыш қасиеттердің барлығы да табылады 

және ол қасиеттері сыртқы пішінінен, 

қарым-қатынасынан, с йлеген с зінен, 

ізгі ісінен анық байқалып тұрады. 

Шәкірттерінің бәрі Камал ағаға тым 

үйірсек. Оның да  зіндік себебі жоқ 

емес. Биязы да жайдары жүзі, ақылшы 

с зі кім кімді де  зіне тартып алатын 

магниттей. Бүгінде ағамыздың жолын 

қуған сандаған мамандар ол к рсеткен 

бағытта, ол айтқан бағдарда қоғам үшін 

аянбай еңбек етуде. Елге еңбек сіңірудің 

үлгісін біздер Камал ағадан үйрендік 

дер едім. Камал ағаның  лшеусіз әрі 

аса құнды еңбектері оны халқының 

нағыз ер ұлына айналдырды. Халық 

зінің шипагерін, жанашырын әр кез 

құрметтеп, әс к тереді, еркелетеді. 

ТОЙЫҢ ТОЙҒА 

ҰЛАССЫН!

Шараның негізгі б лігі Кенжек л 

ауылынан 2-3 шақырым жердегі тарихи 

орында бой к терген этноауылда  тті. 

Кезінде елдің маңызды мәселелері 

халық арасында «Ақт бе» аталып кет-

кен осы д ңнің басында шешілген 

деседі. Тарихи орынға тігілген елу-

ден астам ақшаңқан киіз үй мен Хан 

шатырынан дала қазағының тыныс-

тіршілігін анық к руге болады. 

Этноауылда қол нер шеберлерінің 

қолынан шыққан сан алуан тұрмыстық 

бұйымдар мен ат әбзелдері, зергерлік 

б ұ й ы м д а р   к п ш і л і к   н а з а р ы н а 

ұсынылды. Халық құмыра жасау, кес-

телеп тігін тігу, ат әбзелдерін жасау 

неріне де қанық болды. 

Ел Тәуелсіздігінің 25 жылдық ме-

рейтойын ұлықтаған дүбірлі думанға 

елімізге танымал ақындар мен жыршы-

жыраулар және термешілер қатысты. 

Мереке барысында азаттық үшін 

күрескен батыр-бабаларымыздың ерлік 

жолы театрландырылған қойылымдар 

арқылы к рермен назарына ұсынылды. 

сіресе, Алматы қаласынан арнайы 

келген «Nomad» каскадерлері ұсынған 

шоу мен «Саятшылар» к рінісі тойдың 

к ркін кіргізді.

«Nomad» каскадерлер тобының 

қыз-жігіттері ат құлағында ойнаған 

нағыз мамандар екенін дәлелдеп, ат 

жалында жамбы атып, аударыспақ, 

қыз қуу, тиын ілу сынды ұлттық ойын-

дардан к рініс к рсетті. Сонымен 

бірге, олар әртүрлі киноларда сомдаған 

р лдерінен үзінді ұсынды. Сондай-ақ, 

«Арлан» костюм театры мен «Томи-

рис» би ұжымы да жиналғандарды 

ерекше  нерлерімен таң қалдырды. 

Олар  ткен ғасырдағы қазақ халқының 

болып тұрмыз. Жетісулықтар енді за-

манауи ауруханада емделетін болады.

Е л б а с ы   Н ұ р с ұ л т а н  

б і ш ұ л ы 

Назарбаев тың  салиқалы  саясатының 

арқасында әрбір азаматтың денсаулы-

ғын нығайтуға, қорғауға барынша 

жағдай жасалып отыр. Облыс тұрғын-

да рының саулығы үшін медицина 

мамандарының бар білімі мен білігін  

к рсетуіне бүгінгі ашылып отырған 

аурухана зор мүмкіндіктер береді деп 

сенемін. Мұндағы ең озық медициналық 

қ ұ р а л - ж а б д ы қ т а р д ы   к ү т і п   ұ с т а п , 

халықтың игілігіне жаратыңыздар, – 

деді облыс әкімі құттықтау с зінде.

Осындай құттықтау с зді әріптес-

теріне медицина қызметкерлері де 

арнады. Олардың арасында денсаулық 

сақтау саласының ардагері Шаймерден 

Садықов және аурухана дәрігері, уролог 

Асқар Садықов та бар. Олар осын-

дай ауқымды, толық жабдықталған, 

медицина мамандарының нәтижелі 

ж ұ м ы с   і с т е у і н е   қ о л а й л ы   ж а ғ д а й 

жасалған жаңа аурухана үшін ризашы-

«Еркеліктің ең ұлысы – елге еркелеу» 

деген осы болса керек. 

Камал ағаның менің тағдырыма да 

ықпалы зор болғанын бүгінде айрықша 

мақтанышпен айтамын. Ол кісі менің 

әкемнің  те жақын досы болды, үйімізге 

жиі келіп тұрды. Кезекті бір келгенінде 

Қазақстанда әлі дами қоймаған тың 

бағыт – балалар хирургиясы т ңірегінде 

әңгіме қозғағаны қазіргідей есімде.  кеме 

маған оқу таңдауда осы бағытқа барсын 

деген ұсынысын жеткізді. Мен ол кез-

де медицинаның емдеу факультетіне 

түсуге дайындалып жүргенмін. Камал аға 

«Егер жақсы оқитын болсаң, кейін сені 

кафедраға –  зімнің қол астыма жұмысқа 

аламын» деген ойын да іркіп қалмады. 

Бәрі де ағаның айтқанындай орайы келе 

кетті. Мен педиатриялық факультетті, 

клиникалық ординатураны тәмамдап, 

Камал Сәруарұлының жетекшілігімен 

кандидаттық диссертациямды қорғадым. 

Ол кісі мені студент кезімнен-ақ  зіне 

жақын тартты. Сол тұста-ақ мен ағаның 

ассистенті болдым. Одан соң Камал 

Сәруарұлының қадағалауымен опера-

цияларды  здігімнен жасай бастадым. 

Осыншама мол тәжірибе жинауым, 

кәсіби тұрғыдан толысуым Камал ағаның 

арқасы, қолдауы мен қамқорлығы екенін 

мақтанышпен айтамын. 

Камал Сәруарұлы ұлтқа қатысты, 

қоғамдық маңыздағы шаралардан да қалыс 

қалып к рген емес.  р кез аса маңызды 

жайттарға, мәселелерге үн қосып, пікірін 

ашық айтып, к зқарасын білдіріп отыра-

ды. Қазақ ұлтының тағдырына әсер ететін 

мәселелерде белсенділік танытатын. 

Нағыз Отанын сүйетін патриот, ұлтжанды 

азамат Камал Сәруарұлындай болу керек 

деп ойлаймын.

Кезінде педиатрлық факультет жабы-

лады дегенде қарсы с з айтып, алаңдап 

шыққан жалғыз адам да осы Камал аға. 

Сондай-ақ, педиатрия, балалар хирургия-

сы бойынша студенттерге қазақ тілінде 

дәріс оқыған және оқу құралдарын жазған 

тұңғыш ғалым. 

Камал ағаның  мір жолы зиялы аза-

мат қандай болу керек деген сұраққа 

толыққанды жауап беретін тәрізді.

мірде қарапайым, еңбекте  ршіл 

Камал аға аса мейірімді, қағылез жан. 

Дос тыққа берік те адал. Кафедраны бір 

от ба  сының  балаларындай  ұйытып,  зара 

жайлы да жайдары қарым-қатынас қалып-

тастырды. Сол үрдіс әлі де жалғасын 

тауып, нығая түсуде. 

Камал ағаның қырын айта сырына 

келсек, ел мүддесін қорғай жүріп, елдің 

ризашылығына б ленген сүйікті және 

қадірменді перзентіне айналған.

Ардақты ұстазымды, ақылшымды 

қай жерде жүрсем де мақтан етіп, жоғары 

бағалаудан жалыққан һәм жаңылған 

емеспін. Камал аға – бүгінде халықтың 

ұлына, тұғырлы тұлғаға айналған біртуар 

азамат.

жүктеу/скачать 17,59 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: