Бөж тақырып. Конструкторлық құжаттаманың бірыңғай жүйесі стандарттарын енгізу

Дәріс жоспары

1. 
   Спецификация тізбесі
   
2. 
   Стандартты бұйымдар, Қалған бұйымдар
   

Спецификацияға спецификацияланатын бұйым кiретiн құрама бөлiктер сонымен бiрге осыған бұйымға және оның спецификациялалмайтын құрама бөлiк жататын конструкторлық құжаттарды кiргiзедi.

- құжаттама;

- кешендер;

- жиынтық бiрлiктер;

- бөлшектер;

- стандартты бұйымдар;

- қалған бұйымдар;

- материалдар;

- комплекттер.

"Құжаттама"  бөлiмде спецификациялалатын бұйымның конструкторлық құжаттарының негiзгi комплектi жөндеу үшiн оның спецификациясы, қолдану кезiндегi құжаттардың тiзiмi және құжаттардың тiзiмiнен басқа құрайтын құжаттарды кiргiзедi, сонымен бiрге жазылатын спецификацияларға негiзгi комплектiнiң құжаттары спецификациялалмайтын олардың жұмыстық сызбаларынан басқа (бөлшектер ) құрама жиiрек.

Құжаттар бөлiмнiң iшiнде келесi тiзбектер жазады:

- спецификациялалатын бұйымға құжаттар;

- спецификациялалмайтын құрама бөлiктерге құжаттар.

"Кешендер", "жиынтық бiрлiк"және "бөлшек" бөлiмдерде кешендер, жиынтық бiрлiк және спецификациялалатын бұйым тiкелей кiретiн бөлшектердi кiргiзедi.  Көрcетiлген бұйымдардың жазуы ұйым-өңдеушiлердiң кодтарының әрiптерiнiң тiркесi алфавит ретiнде өндiрiп алуға ұсынылады.

Бұл кодтардың шектерiндегi - өсу ретiнде классификациялық мiнездеме, бiрдей классификациялық мiнездеменiң жанында - реттiк тiркеу нөмiрлерi өсу бойынша.

"Стандартты бұйымдар" бөлiмде стандарттар бойынша қолданылған бұйымдарды жазады:

- мемлекетаралық;

- мемлекеттiк;

- салалық;

-қосалқы өндiрiс, ынталы өңдеулер үшiн кәсiпорындар немесе олардың қолдануы егер бұйымның өңдеуiне келiсiм шартымен анықталған.

Жазу әрбiр стандарт санаттары шектердегi олардың (подшипниктер, тiреу бұйымдар, электротехникалық бұйымдар мысалы тағы сол сияқтылар) функционалдық тағайындауы бойынша бiрiккен бұйымдардың топтары бойынша өндiрiп алуға ұсынылады, әрбiр топ шектерiндегi - бұйымдардың аттары, әрбiр ат шектерiндегi алфавит ретiнде - стандарттарды таңбалаулар өсу ретiнде, әрбiр стандарттарды таңбалау шектерiндегi - өсу ретiнде негiзгi параметрлер немесе бұйымның өлшемдерi қарастырылады.

 "Қалған бұйымдар" бөлiмінде техникалық шарттар бойынша қолданылған бұйымдарды кiргiзедi. Бұйымдардың жазуы олардың функционалдық тағайындауы бойынша бiрiккен топтар бойынша өндiрiп алуға ұсынылады; әрбiр топ шектерiндегi - бұйымдардың аттары алфавит ретiнде, әрбiр ат шектерiндегi - өсу ретiнде негiзгi параметрлер немесе өлшемдердiң бұйымдары.

"Материалдар" бөлiмінде спецификациялалатын бұйым тiкелей кiретiн барлық материалдарды кiргiзедi.

Материалдар келесi тiзбектегi түрлерi бойынша жазуға ұсынылады:

- металлдар қара;

- металлдар магнит электр және ферромагниттi;

- металлдар түрлi түстi, асыл және сирек;

- кабелдер, өткiзгiш және баулар;

- пластмассалар және пресс- материалдар;

- қағаз және тоқыма материалдар;

- ағаш материалдар;

- резеңке және терi материалдары;

- минералды, керамика және шыны материалдар;

- лактер, бояу, мұнай өнiмi және химикаттар;

- қалған материалдар

Материалдың әрбiр түрi шектерiндегi аттарды алфавит ретiнде жазуға ұсынылады, әрбiр ат шектерiндегi - өлшемдер немесе басқа техникалық параметрлердiң өсуi бойынша.

"Материалдар" бөлiміне саны бұйымның элементтерiнiң шақталарына конструктормен анықталған және технологпен бұл себептен бекiтiлген бола алмай алған материалдар жазбайды. Мысалы, мұндай материалдарға лак, бояулар, желiм, сылау, сылақ, дәнекерлеменi, электродтар. Мұндай материалдардың қолдануы туралы нұсқау сызбаның өрiсiне техникалық талаптардағыны бередi.

 "Комплекттер" бөлiмге жөндеу үшiн қолдану кезiндегi құжаттардың тiзiмi, құжаттардың спецификациялалатын бұйымдарға тiкелей кiретiн және онымен бiргелерге әкелiнетiн комплекттер конструкторлық құжаттар бойынша қолданылатын тiзiмдерi кiргiзедi, сонымен бiрге бұйымдар үшiн қолайлы ораушыны, және олардың келесi тiзбектерiнде жазады:

- қолдану кезiндегi құжаттардың тiзiмi;

- жөндеу үшiн құжаттардың тiзiмi;

- комплект монтаждық жиiрек;

- комплект сменалық жиiрек;

- комплект қордағы жиiрек;

- аспаптың комплектi және тиiстiлiктер;

- қалау құралдарының комплектi;

- (аттармен берiлген оларға) қалған комплекттер;

- ораушы.

Егер комплекттердiң ылғи бiр аттары бiрнеше болса, онда олар белгiлер бiр ат шектерiндегi өсу ретiнде жазады. Егер комплекттiң құрамына үш аттардан аспайтын кiрсе, онда комплекттiң спецификациясын мүмкiн, құрамағанында емес, "Комплекттер" бөлiмдегi тиiстi бұйымның спецификациясына болу тiкелей жазып алған тиiстi комплектке тиiстi кiретiн бұйым. Спецификация кiргiзiлетiн бұйымдарды жататын комплект бұл атта бастың түрiнде "атау" графтарда жазады және асты сызылмайды.

Комплекттiң спецификациясын монтаждық жиiрек бұйымдар және құрама жиiрек кешеннiң байланыс үшiн өзара және пайдалануды орындағы кешеннiң монтажы немесе жиынтық бiрлiк қолайлы материалдардың комплектiне құрау монтаждық жиiрек болады.

Комплектiнiң спецификациясына сменалық (амперметрге сменалық тiстi доңғалақтар, объективтер, шунттер тағы сол сияқтылар) пайдалануда бұйымның қайта өндеуi үшiн ескерiлетiн бұйымдар кiргiзу жиiрек.

 Комплекттiң спецификациясына бұйым және пайдаланудың жанында тентек келген тиiстi құрама жиiрек бұйымдардың алмастыруы үшiн қажеттi материалдар қажеттi кiргiзу қордағы жиiрек.

Аспаптың комплектiнiң спецификациясына және тиiстiлiктер аспап, тиiстiлiк, құрал-сайман және бұйымның пайдалануының жанында қолданылатын материалдарды кiргiзедi.

Бөлiмдер бойынша жазуды  келесi тiзбекте болады:

- аспап;

- құрал-саймандар;

- материалдар.