критерийін есептеу алгоритмі (екі эмпирикалық таралдымды салыстыру)
№
|
Есептеулер мазмұны
|
1
|
Кестенің 1 бағанына дәреженің атауы және оған сай эмпирикалық, эмпирикалық жиіліктің 1 таралымнан алынған мәндерін, ал екінші
бағанасына 2 таралым мәндерін енгізу.
|
2
|
1 таралым үшін әр дәреженің эмпирикалық мәнін мына формуламен есептеу
fэ fэ / n мұндағы f берілген дәреженің эмпирикалық жиілігі. n -
1 э 1
таңдаудағы бақылаулар саны. 1 таралымның эмпирикалық жиілігін 3 бағанға енгізу.
|
3
|
2 таралым үшін әр дәреженің эмпирикалық мәнін мын формула бойынша
есептеу fэ fэ / n2 мұндағы fэ берілген дәреженің эмпирикалық жиілігі. n 2 -
таңдаудағы бақылаулар саны. 2–таралым эмпирикалық жиілігін 4 бағанға енгізу.
|
4
|
1 таралым үшін жинақталған эмпирикалық таралымды есептеу
f f f
j j1 j
f
мұндағы j - алдыңғы дәрежелерде анықталған жиілік;
j - дәреженің реттік саны;
f f
j j1 -берілген дәреженің жиілігі. Алынған мәліметтердің 5
бағанаға енгізу.
|
5
|
2 таралым үшін жинақталған эмпирикалық таралымды жоғарыдағы формулалармен есептеп нәтижелерді 6 бағанаға енгізу.
|
6
|
Әрбір дәреже бойынша жинақталған жиіліктердің арасындағы айырмаларды есептеу. Айырмалардың абсалюттік биіктігін 7 бағанаға
енгізіп, оларды d ретінде белгілеу.
|
7
|
7 бағана бойынша айырманың абсалюттік биіктігін ( dmax ) анықтау.
|
8
|
эмпирикалық мәнін есептеу
d n1 n2
max n n
1 2
n1 - 1таңдаудағы бақылаулар саны
n2 - 2таңдаудағы бақылаулар саны
|
9
|
-критерийінің шеткі мәнін анықтаймыз (Қосымша 4). Егер эмп 1,36
жағдайы таралымдар арасындағы айырманың сенімділігін көрсетеді.
|
Көпфункционалды статистикалық критерийлер
-Фишер критерийі
кездесу жиілігі бойынша 2 топты салыстыру үшін пайдаланылады40.
Сипаттамасы:
-критерийі екі таңдау тобындағы пайыздық үлестердің
арасындағы айырмашылықтардың сенімділігін бағалайды.
критерий негізгі
мәні – пайыздық үлестірімді радиомалық өлшемдер орталық бұрыш биіктігіне ауыстыру мен сипатталады. Мұнда үлкен пайыздық үлестірімге -үлкен бұрыш, ал кіші үлеске бұрыш сәйке келеді. 2 arcsin(p) . Мұндағы р –пайыздық үлес.
Пайдаланудағы шектеулер:
Салыстырлатын үлестердің ешқайсысы да нольге тең болмау керек.
-критерийі жоғары шегі жоқ, яғни таңдаулар барынша үлкен болуы керек. Төменгі шегі –таңдаулардың біреуінде 2 бақылаудың бояуы алайда екі таңдаудың саны төмендегідей арақатынаста болуы керек.
а) егер 1 таңдауда 2 бақылау болса, онда 2 таңдауда саны 30 –дан кем болмау
керек.
n1 2 n2 30 .
б) егер таңдаудың біреуінде небәрі 3 бақылау болса, онда екіншісінде 7 –ден
төмен болмау керек.
n1 3 n2 7
в) егер таңдаудың біреуінде 4 бақылау болса, онда екіншісінде 5 тен төмен
болмау керек.
n1 4, n2 5 .
г) n1
4, n2 5
жағдайында кез –келген салыстыру мүмкін болады.
критерий
мүмкіндігі таңдауларды саналық анықталған белгілір бойынша, сандық белгілер бойынша белгілердің таралуымен деңгейлері бойынша салыстыру үшін ұтымды пайдалануға болады. сонымен қатар -критерий -Колмогоров –Смирнов
критерийі бірлссіп пайдалануға болады.
критерийін есептеу алгоритмі
№
|
Есептеулер мазмұны
|
1
|
Зерттелушілер тобын «әсер бар», «әсер жоқ» деп бөлудің критерийі болып табылатын белгілік мәнді анықтау. Егер белгі сандық өлшенген
болса, бөлудің max нүктесін іздеу үшін критерийін пайдаланылады.
|
2
|
2 бағанадан 2 жолдан тұратын 4 клеткалы кесте сызу 1 бағана «әсер бар» 2
|
40 Сидоренко Е. В. Методы математической обработки в психологии. -СПб: ООО «Речь», 2007.
– 350с.-158б
|
бағана –«әсер жоқ» жоғарыдан бірінші жол -1 топ, 2 жол – 2 топ,
|
3
|
1 топтағы зерттелушілердің «әсер бар» санын есептеп, бұл санды кестенің
сол жақтағы жоғары ұяшығына енгізу.
|
4
|
1 топтағы «әсер жоқ» зерттелушінің санын есептеп шыққан санды
есептейміз. Жоғарғы екі ұяшық бойынша сандарды есептеу. Бұл сан 1 топтағы зерттелушілер санына тең болу керек.
|
5
|
2 топтағы «әсер бар» зерттелушінің санын есептеп, шыққан санды
кестенің сол жақтағы төменгі ұяшығына енгізу.
|
6
|
2 топтағы «әсер жоқ» зерттелушінің санын есептеп, шыққан санды кестенің оң жақтағы төменгі ұяшығына енгізу. Төменгі екі ұяшық бойынша сандарды есептеу. Ол сан 2 топтағы зерттелушілер санына тең
болу керек.
|
7
|
«Әсер бар» зерттелушілердің пайыздық өлшемдерін, олардың санын осы топтағы барлық зерттелушілер жалпы санына қатынасын анықтау жолымен анықтау. Алынған пайыздық үлестерді кестенің сол жақ үстіңгі және астыңғы ұяшықтарына жақша ішіне енгізу (абсолюттік мәндермен
шатастырып алмау үшін).
|
8
|
Салыстырылатын топтардың ешқайсысының 0-ге тең еместігін тексеру 0-
ге тең жағдайда топтарды бөлу нүктелерінің бағытын жылжыту арқылы өзгертуге тырысу. Өзгерту мүмкін болмаған жағдайда критерийінен бас
тартып X 2 критерийін пайдалану.
|
9
|
Шеткі мәндер кестесі бойынша әрбір салыстырылатын пайыздық үлес
үшін биіктік деңгейін анықтау.
|
1
0
|
( ) n1 n2
1 2 n n
1 2
Мұндағы: 1 - жоғары пайыздық үлеске сай бұрыш
2 - жоғары пайыздық үлеске сай бұрыш
n1 - 1топтағы бақылаулар саны
n2 - 2 топтағы бақылаулар саны
|
1
1
|
эмпирикалық мәні критерий мәнімен салыстыру. Егер
эмпирикалық мәні критерийі, мәнінен тең немесе жоғары болса
, онда H терістеліп, H қабылданады.
эмп кр 0 1
Алынған эмпирикалық мәні деңгейін шеткі мәндер кестесін пайдалануға болады (Қосымша 4).
|
Достарыңызбен бөлісу: |
