Буындар иық буыны Дельта тәрізді аймақта орналасқан. Тоқпан жілік басымен жауырынның буын ойығынан түзіледі. Құрылысы
жүктеу/скачать 80,53 Kb.
|
| Сирақ аяқ бас буыны нервтенуі ; Буын сыртынан n. suralis, пен , медиальды жағынан терілік нерв n. Saphenus , алдынан терең шыбық нерві n. peroneus profundus арқылы нервтендіріледі . Лимфа ағысы терең лимфа тамырлары аррқылы тақым лимфа түиіндеріне nodi lymphoidei poplitei қарай бағытталады .
Жауап – 4 . Сан-жамбас буыны бізде барлык жағынан жаксы дамыған бұлшыкеттермен коршалған, сол себепті сипап караған кезде онын сүйектік негіздері білінбейді (сан сүйек басы, acetabulum). Сипаған кезде үлкен ұршык (trochanter major), кейде кіші ұршык (trochanter minor) білінеді. Жамбастын буын ойыгы (acetabulum) мыкын, шап және де шонданай сүйектердін біріккен жерінде орналасады. Acetabulum-нын кырынын алдынғы-томенгі бөлігінде жырык болады (incisura acetabuli), онын жоғарғы жағында жаткан жамбастын буын ойығынын көлденен байламы(lig. transversum acetabuli) аркылы тесікке айналады. Acetabulum-нін кырына жан-жағынан талшыкты шеміршектен тұратын шеміршек жиегі (labrum glenoidale) бекиді. Шеміршек бетінін пішіні жарты ай тәрізді болып келеді. Гиалин шеміршегімен капталған сан сүйегі басында (caput femoralis) ойыкша (foveola) болады, оған жұмыр байлам (lig. teres) бекиді. Жамбас-сан буынын бізде төрт байлам коршап тұрады. 1) алдында кеңейген негізі мыкын-сан байламы (lig. iliofemorale); 2) іш жағында касаға-сан байламы (lig. pubofemorale); 3) Артында шонданай-сан байламы (lig. ischiofemorale) — шонданай төмпегінен басталып, буын кабынын арткы бетімен бірігіп кетеді. Lig. teres — fos. acetabuli-ден басталып, ортан жілік басы ойығына (fovea capitis femoris) бекиді. Осы екі байламдар арасынан буын сүйектерінін басы шыккан кезде жыртылатын әлсіз жер болады. Буын кабынын әлсіз жерлері арткы — төменгі lig. ischiofemorale мен сырткы жапқыш бұлшыкетінін сінірлері жабыскан жерлерінде.4) zona orbicularis буын кабынын терен кабаттарында орналасады. Буынның канмен камтамасыз етілуіне келер болсам, бөксе артериясының беткі және терең тармағы – бұл ішкі мықын артериясының тармағы, ортанжілікті айналатын медиалды және латералды тармағы – сан артериясының тармағы, сонымен қатар жапқыш артерияның ұршықтық тармағымен қамтамасыз етіледі. Венаотток – тура сол атап өтілген аттас артериялармен қамтамасыз етіледі. Жүйкеленуі. Буыннын алдынғы-сырткы бөлігі сан нерві (m. femoralis) аркылы, арткы бөлігі шонданай нервінін тармактарымен (portio tibialis-тен шығады), алдынғы — ішкі бөлігі n. obturatorius- тін тармактарымен нервтенеді. Бел өрімімен, оған сан және жапқыш тармақтары. Сегізкөз өрімімен, оған төменгі бөксе, шонданай нервтері. Жамбас-сан буынында бүгу, жазу, әкелу жэне айналдыру (ротация) козғалыстары болады. Сан сүйегінін сынығынын ерекшеліктері: сан сүйегі сынғанда, сыныктардын орналасуы, сан бұлшыкеттеріне байланысты. 1) сан сүйегі сыныктарында аяк кыскарады. Себебі, жамбас сүйектерінен басталып, сиракка бекитін бұлшыкеттер, саннын төменгі болігін сиракпен бірге жоғары тартады; 2) сан сүйегінін жоғарғы 1/3 сынғанда, жоғарғы бөлігі алға, және сәл сыртка ығысады, ал төменгі сыныкта — ішкері және артка ығысады, «галифе» тәрізді сыну; 3) сан сүйегі ортасынан сынғанда, сынынтын проксималды бөлігі алға карай, ал дисталды бөлігі жоғары карай ығысады; Бұлшықеттеріне клер болсам, жамбас-сан буыны капсуласы жан-жағынан бұлшықетпен жабылған. Алдынан – мықын бел бұлшықеті; Оның сыртқы бөлігі – санның тік бұлшықетінің сіңірімен; Буынның медиалды бөлігі – айдаршықты бұлшықеті; Жоғарғы жағынан – кіші бөксе бұлшықеті және алмұрт тәрізді бұлшықет; Артынан – шонданай нервтен бөліп тұратын ішкі жапқыш бұлшықет, егіз бұлшықет, санның шаршылы бұлшықеті; Астыңғы жағынан – сыртқы жапқыш бұлшықет. Әлсіз жерлеріне келетін болсам, алдынан – мықын бел бұлшықеті мен буын капсуласының арасында орналасқан мыықн айдаршықты қалқаға сәйкес. Мықын сан және шонданай байламы арасында орналасқан. Медиалды – мықын сан және шат сан байламдары арасында орналасқан ұршық ойысы кесіндісіне сәйкес. Артқы төменгі беткейінде - шонданай бөлігінің беткейінде шонданай сан және шат сан байламының арасында орналасады. 4) Білезік буыны - facies articularis carpalis, буын дискісі, білезіктін ладья, жарты ай таризди, 3 кырлы суйектерінен тузіледы. Каріжіліктін білезіктік буынынын беткейі кайык тарізді, жарты ай таризди суйектерінін шыгынкы буын беттерімен косылган. Уш кырлы суйек буын беткейінде шынтак суйектін басына косылган, алайда білезік суйектеріне жетпей орналасады. Натижесинде буын дискысы дисталды карі жілік- шынтак буынынын бізелік буын куысынан онашалап жатады. Аталган буыннын жука буындык капсуласы айналасынан суйектерге бекіп орналасып, байлам аппаратымен бекиді. Олар: алдында- алакан-білезік байлам- lig radiocarpale palmare, алакан- шынтак-білезіктік lig. ulnocarpale palmare- мен бекінеді. Артында- сырткы каріжілік-білезіктік lig. radiocarpale dorsale, сырткы шынтак-білезіктік lig. ulnocarpale dorsale-мен шектеледі. Буйір боліктерінде- білезіктін каріжіліктік коллатерал lig. collaterale carpi radiale жане де шынтак коллатерал lig.collaterale carpi ulnare-мен бекініп турады. Сыртынан латералды караганда каріжіліктін дисталды шеті мен саусактардын жазгыштары сінірлерінін буйірлері аралыгында буын капсуласымен жабылмаган жер болад, ол осы буыннын алсіз жері болып табылады жане пункция жасауга ынгайлы аймак болады Канмен камтамасыз етілуі- білезіктін сырткы, жане алакандык торлар аркылы жузеге асады. Олар шынтак-каріжілік- суйекаралык артериялардан келетін тармактардан тузіледі. Вена агымы- артериялармен аттас веналар аркылы журеді. Жуйкеленуі: алдынгы жане арткы суйекаралык нервтерінін тармактарымен жуйкеленеді. Жане де буыннын сырткы бетін каріжілік нервтін сырткы тармагы иннервациялайды, ал алакандык болігін- шынтак нервтін теренде орналаскан тармактары жузеге асырады. Лимфа агымы- терен жаткан лимфа тамырлары есебінен шынтак лимфа туйындерыне куяды. Иық буынының үлкен қозғалғ ыштығы артикулярлы беттердің құрыллымдық ерекшеліктерімен, капсуланың кеңдігімен, байламда ры мен іргелес бұлшықеттердің икем ділігімен түсіндіріледі. Ол доптың үште н бір бөлігін құрайтын гумерусты ң басы және оның сыртқы бұры шында орналасқан скапуланың арт икулярлы қуысы арқылы қалыптасады. Бірлескен депрес сияның мөлшері, cavitas gleno idalis, гумерустың басы нан төрт есе аз. Оның с әйкес келуі арти кулярлы ерінге, тал шықты-шеміршек қ ұрылымына ие labr um glenoidale-ге байлан ысты артады. Соны мен қатар, бұл буындағы ө ткір қозғалыстард ы жұмсартатын амортизатор. Арти кулярлы беттер шемі ршекпен жабылған, ол ор тасында қа лың және жиект ерінде жұқа болады. Тар буын са ңылауы алдында тұмсық тәрізді проц естің жоғарғы 5жағына, сыртынан — клыавикуланың акромиальды ұшын втұмсық тәрізді процес спен байланыстыратын сызық бойымен, арт ында — акромион астында, акро миальды және дель 5тоидтың спиналық бөліктері ара7сындағы аралықта прыоекцияланады. Бір8лескен капсула labrum glenoidale скавпуласының сывртқы жиегіне және гумерустың анатомиялық мойнына бекітаіледі. Иықтың үлкен және кііші түйнектері буын қуыысынан тыс қаалады. Гумерустың ішкі бетінде капсула хиру5ргиялық мойынға дейін соозылады. Мұндаа гумеерустың жоғарғы эпифиз сыызығыа буын қ1уысында орналасқан. Капсула оның талшықты қабатының қалыңдатылған жерле рін білдіретін байламдармен күшейтіледі. Ең бастысы-тұмсық-иық байламы, lig. coracohumerale. Оның та лшықтарының көп шілігі капсулаға тоқы лған, кіші сі үллкен түйнекке жеетеді. Алдыңғы жаағынан m. sub scapularis, T. coracobr achialis және caput br eve m. bic ipitis brachii; сыртта — T. deltoid eus және tendo ca pitis longus m. bi cipitis brachii; арты нда-mm. supra spi natus, infras pinatus et teres minor. Капсу 0ланың төменгі6 медиальды бөлігі бұлшықеттермен күшевйтілмейді және қолтық астына қарайтын reеcessus axillaris позициясына сәйкес келеді. Мұнда күшейту аппараттының болмауы иық буынының төменгі медиальды дислокаациясының пайда болуына әкеледі. Бірлеескен Капсула екі қабаттан тұр ады: талшықты және синовиальды. Синови альды қабық құрайды rec essus axillaris, буынның төменгі бөліг інде орналасқан және капсула қ ысылмаған ке зде аяқ-қолды тарту ар қылы анық талған ең үлкен инверс ия; bursa synovial is subsca pularis капсуланың алдыңғы беті нде сіңірдің жоғарғы бөлі гінің астында орна ласқан m. subscapularis және б ірлескен қуыспен бір немесе екі тесік арқ ылы байланысады; vagina synovialis intertubercularis-бұл бицеп0с иығының ұзын басының 4сіңірінің с6иновиальды қынабы. Ол sulcus intertubercularis-тегі гумерустың проксимальды ұшының алдыңғы5 бетінде орналасқан. Иықтың хирургиялық мойны деңгейінде сино5виальды қабық оралып, сіңірге өтіп, оны қабық түрінде орайды. Осы учаскелер арқылы қабыну процесі буын қуысынан периартикулярлық талшықты кеңістікке таралады: reces sus axillaris арқылы — кавум 5аксиллараға, bursa subsca pularis — тен-жауырын асты фи5брозды-сүйек шұңқырына, vagina synovialis intertube5rcularis арқылы-дельтаасты тәрізді кеңістікке. Иық буынының айналасындағы бұлшықет7терді бекітетін жерлерде жеті синовиальды сөмке7лер бар, олар сонымен қатар периартикулярлық таалшықта және буынның өзінде қабыну прооцесінің даму көзі бола алады. Буынды қанмен қамтамасыз ету аа.circumflexae humerіi posterior et anterior, қосымша-a. Thoracoacromialis, rr. deltoideus et acromialis арқылы жүүзеге асырылады. Веноздық ағу осы артериялармен бірге жүретін тамырлар арқылы жүреді. Буынның жоғарғы медиальды бөлігінен лимфа ағымы супраклавикулярлы түйіндерде, ал артқы жағынан — аксилярлы түйіндерде жүзеге асырылады. Иннервация көздері nn.axillaris et sup rascapularis болады. Балтыр-аяқ басы буынының топографиялық анатомиясын, буындық сөмкесін, буын қапшығының әлсіз жерін, байлам аппараттарын. қанмен қамтамасыз етілуін, иннервациясын, қан ағысын, лимфалық ағысын жазыңыз? Шекаралары: жоғаарғы жағында-екі шұңқырдың түбінен таартылған көлденең сүйек, төменгі жағыында-аяқтың табаны мен артқы жағы арқыылы білектердің шыңдаары деңгейінде тартылған жазықтық. Балтыр-аяқ басы буыынынң аймағындағы фассия қаалыңдатылған және байламдар түрінде болады: дөңгеелек — retinаaculum mm. extensorum supеerius және өкше сүйегінен бір бөлігі медиаальды білекке, ал екіншісі — скапула тәрізді түтікшееге — retinaculum mm. extеensorum inferius. Жоғарғы экстензорлыы сіңірден, retinaculum mm. exteеnsorum superius, үш сүйек-таалшықты каналды құрайтын тік сеептумдар тибия мен білеек сөмкесіне өтеді. Осы арналар арқылы тұтқындар синовиаальды сіңірлердің вагиналаарына аяқтың артына өтеді: медиальды сіңір m. tibiaаlis anterior, оның қынабы білектерден 5-6 см жоғаары, ал дистальды түрде Тибия-ладьевид деңгейіне жетееді; бүйірлік сіңір m. extensor digitorum longus, синовиаальды қынап бас бармақтың ұзын экстензорыының қынабынан 1-2 см жоғары көтеріледі, ал дистаальды бағытта сіңірлер саусақтарға сәйкес келмеген сайын кеңейеді; олардың араасында m. extensor hallucis longus сіңірі орналас4қан, синовиальды қынап аралық сызықтаан 2-3 см жоғары, ал дистальды түрде бірінші білек буыныныың деңгейіне жетеді. Фасция екі плаастинками қамтиды ахиллово сухожилие құра отырыып, ол үшін құты. Табан түтікшесіне бекітілген сіңір меен оның артқы беті араасында сіңірдің бекітілген жеарінен жоғары-табан синовиальды сөмкесі, bursa tendinis calcanei. Пирогов бойымен төмеенгі аяқтың сүйек-пластикалық ампутациясынаан кейін, бұл сөмке тіректі өкше сүйегінің артқы бетіне ауыстыру салдарынан жүру кеезінде жиі жарақат алады. Буын екі тибияныың төменгі ұштаарының артикулярлы беттерін құраайды. Бұл жағдайда тибияныың төменгі артикулярлыы беті тибиалды сүйек жоғаарғы бетімен, ал тибияның4 білектері тибиалды сүйек бүйір бееттерін жабады-артикулярлы шанышқыы пайда болады. Аралық синдеесмоз, syndesmosis tibiofibulаaris, алдыңғы және артқы араалық байламдармен күшейтілееді. тибиалды сүйек алдыңғы жағынаан скапулярлы сүйекпен, төмен қараай-өкше сүйекпен, articulatio talocalcaneonavicularis құрайды. Сирақ-табан буынныың буын саңылауы табаан негізін байланыстыратын алдыынғы линияда проекцияалаанады. Артқы жағында буынның проеекциясы аяқтың орналасуына байланыысты өзгереді4: табандық бүгілу кезінде буындық саңыылау өкше сүйегінің жоғарғы жиегінің деңгейінде болаады, ал артқы иілу кезінде бұл жиеек артикулярлық саңылаудың проекциясынан төмен қараай жылжиды. Білек буынындағы қозғаалыстардың икемділігі және оның сенімділігі араалық синдесмозмен және сіңіірлермен бірге буынды барлық жағыынан қоршап тұрған күшті байламдармен, ең алдымен коолатеральді байламдарымен қамтамасыз етіледі.Делтоидты баайлам әсіресе күшті, медиальды білектен желдеткіш тәрізді, скааыпула, талус және өкше сүйектеріне дейін созыылады. Бүйірлік білектен үш байлам созылған:таалустың алдыңғы және артқы шеттеріне және ө кше сүйегіне. Аяқтың капсуласына тікелей алдыыңғы жағында — экстензорлы сіңірлер, артқыы жағында —бас бармақтың ұзын флексорының сііңірі орналасқан. Бірлескен капсула кең, ол буын құраайтын сүйектердің шем4іршек беттерінің шетіне бекітіледі. Балтырды қанмен қамтамаасыз ету тибияның барлық үш артериясынан жүзеге асырыылады: алдыңғы және артқы тибиальды және фибул4а. Буын P. suralis сыртынан, медиальды жағынан P. saphenus және алдыңғы жағынан P. peroneus profundus. Тізе аймағы шекарасы:жоғарыда-тобыктын жоғарғы кырынан 2 елі проксимальды айналдыра жүргізілген сызык.Ал,төменннен- үлкен жіліншік бұдырмағы тусында сиракты айналдыра жүргізілген сызық.Алдынгы және арткы бөлімдерін ажыратамыз.Тізе буыны буын сан суйегінің дистальды бөлігі мен үлкен жіліншіктің проксимальды бөлігінен құралған.Сан сүйегі айдаршыктары томенгі шеміршектерімен капталган.2 айдаршык арасында fossa interconduloidea сай тубине айкаскан жалғама бекітілген.буын беті үлкен жіліншіктің айдаршықтары аркылы түзиліп отырырады.Екеуінін арасында eminentia interconduloidea орналаскан. Patella өзінің артқы бетімен буын құрауга катысады. menisci interarticulares О әрпі тәрізді ossis tibiae лат айдаршығынан түгел коршап жатады.Бұл жерден lig.transversum өтеді. lig.anterior condyli lat бетінен басталып аралық шұңқыр аймагына бекітілген.Сыртынан ішке артынан алға қарай қиғаш жүреді. lig.cruciatum posterior condyli medialis сырткы бетінен өтіп eminentio interconduloidea артына бекиді іштен сыртка карай бағытталады.Тізе буынынң синовиальді каптың 9 калтарысы бар.Уакттын шектеулігіне байланысты аттарын жазып өткенде жөн көрдім.Жоғарғы қалтарыс,латеральды және медиальды алдыңғы жоғарғы калтарыс,латеральды және медиальды алдынгы төменгі калтарыс,латеральды және медиальды арткы жоғарғы қалтарыс.Лат және мед арткы томенгі калтарыс. Шынтақ буыны туралы сұрақ Шынтақ буыны негізінен уш буыннан құрылған,олар иық шынтак,иык шыбык,жәнеде шыбық шынтақ проксимальды буынынан куралған.Осы буында аталғаг сүйектер түйіседі.Шынтақ буынында иық сүйегінің томенгі бөлігінің сыртқы бетінде негізінен айдаршық болады.Иык сүйегінің төменгі бөлігінің сыртқы бетінде негізінен айдаршық басы болады.Буын қабын негізінен уш байлам бекітеді.оларған шыбық сүйегінің басын және де моинын айналдыра орап жататын байлам.екіншісі Epicondylys medialis тен шынтақ сүйегіне бекіп тұратын байлам.Epicondylys латералис тен шыбык суйегіне бекіп тұратын байлам арқылы бекітіледі.Шыбык шынтак буынын маңында ,буын қабы қалталанады да шығыңқы тұрады.Осы жерде буынның алсыз жерді деп атайды.Қанмен қамтамасыз етілуі негізінен rete cubiti.Нервтену n.medianus n/ulnaris тармактарымен жүргізіледі.Сонымен қатар шынтақ буынында тағы әлсіз жері бар ,олар Орны шыбық сүйегінің мойны.Ол төмен қарай таралады.Жолдары буын қапталдары болып табылады.яғни синовиалды қаптың қапшық тәрізді қатпары болып табылады.Оның жиналатын аимағына білектегі membrana interossa алдына ,ол буынның алдына ,артына жиналып жатады. Шынтақ буынының алдыңғы және артқы аймағы бар.Шынтақ буынынң алдыңғы аймағының шекарасы иық сүйегінің ішкі және сыртқы айдаршығының қосатын сызыктан екі елі жоғары және төмен.Терісі қозғалғыш,жұқа болып келеді.Беткей фасция беткеи және терең қабатқа бөледі.Меншікті фасция үсті аймағында веналарға v.cephalica,v.basilica,v.mediana cubiti орналасып жатады.Меншікті шандыр,шынтак шұнқырында негізінен үш топ ,яғни сыртқы ,ортаңғы,ішкі топ бұлшықеттер орналасады.Латеральды бұлшықет пен екі басты бұлшықет арасында шынтактын алдынгы латеральды жуогесы бар.n.cutaneus antebrachi lateralis екы басты б.е латеральды қырынан шығады. Ал шыбық нерві және a.collateralis radialis иық бұлшықеті арасынан шығады.Шынтақ буынының артқы аймағы шекарасы шынтак буынынынң алдынгы аимагындай.Қабаттары:буын тұсында негізінен тері астында қалта орналасады.Шынтақтың артериялық тобы алдыңнгы және артқы болып бөлінеді.Шынтақ нерві тері мен шандырдан жабылғандықтан беткеи жатды,жиі зақымдану себебі болады. Шынтақ буыны - иық сүйегінің айдаршықтарын косаын сызықтын 2 елі төмен жіне 2 елі жоғары орналасқан аймақ болып табылады. Терісі- қозғалмалы, алдыңғы беті-жұқа ал артқы беті қатты. Беткей фасццииясы тері асты веналары қаптайды және де теріс асты майлы шелі қабатын 2 ге бөледі беткей және терең. Меншікті фасциясында 3 беткей веналар жатады. Бұлшықеттері 3 топқа бөлінеді: сыртқы ортаңғы жіне медиалды. Шынтақ буыны күрделі буын. Себебі буынды құраушы буынның қүрамы жағынан жіне де буын беттері түр ерекшелеліктеріне байланысты 3 буыннан құралады. 3 буынныі да беті гиалинді шеміршекпен қапталған және буын қапшығы буын беттерінің жиектерінен сәл жоғары және төмендеу орналасқан. Байламдары шынтақ жіліктің collateral байламы lig.collateral ulnar бұл байлам тоқпан жіліктің медиалды айдаршық үстілік өсіндісінен басталады да шынтақ жіліктің шығырлық тілігі не бекітіледі. келесі байлам бұл кәрі жілік байламы lig. collateral radial тоқпан жіліктің латералды айдаршығ үсті өсіндісінен басталады да кәрі жілік мойнының тұсында екі будаға бөлінеді, оның артық будасы шынтақ жіліктің кәрі жіліктік тілігінің алдыңғы және артқы жиектеріне барып бекиды. бұл буданың тығыздалып шеңбер бағытта орналасқан талшықтары шынтақ буынының шеңбер бағытта орналасқан байламы lig.annular radial ды құрауға қатысады. Медиалды топ және ортаңғы топ бұлшықеттер арасында медиалды сөмкесі орналасқан, ал ортаңғы мен лат. топ аралығыында лат. сөмкесі орналасқан. шынтақ буыны 3 ірі артериялармен қанмен қамтамасыз етіледі. Олар: иық, шынтақ және шыбық артериялары. Иық артериясы осы шынтақ шұңқырында шынтақ және шыбық артерияларына бөлінеді. .жамбас сан, Ұршық буыны бұлшықеттермен қапталған, байламдармен бекітілген, жамбас қуысы мен ортан жілікті біріктіруші буын.Онда санның алд,арты, бөксе аймағы орналасады. Жоғ-алд шап байламы, жоғ арт- бөксе қыртысы, төменнен сан сүйегі орналасады.Жамбастың буыны 3 жамбас сүйегінің бірігуінен құралған.Асетабулум жамбастың буын аймағының көлд байламы арқ тесікке айналады. Оған жан жа5ынан жарты ай таризди шемиршек тузетин талшыктар бекиди.Гиалин шемиршегимен капт алган сан суйеги басында жумыр байлам бекитин ойыкша орналасады. Буынды 4 байлам устап турады.1 Мыкын-сан байламы-жургенде козгалысты камт етеди.2 касага-сан байламы-иш жагында орн жартылай trochander minor бекиді.3 Артында шонданай-сан байламы-буынқабы артында орн. Жұмыр байлам-жамбас ойығынан басталып,ортан жілік басы ойығына бекиді.Бұл жер әлсіз болып табылады. Zona orbicularis буын терңінде орн.талшықтары сан сүйегі мойнвн орап жатады.Одан жоғарыдан алд-төм мықын қылқаны өтеді.Қанмен a.glutea inp, aa circumflexa femjris lat et med, a obturatoria , a acetabuli қамтамасыз етеді.Нервтенуі-сан, шонданай, жапқыш нервтермен жүреді.Лимфалық ағыс шап лимфа түйіндері мен шап байлам асты лимфа түйіндеріне жиналады. Іріңдік алға,алғамед, медиалды артқа , жоғары қарай санның алд, санның мед фацс, бөксеге, перде арт кеңістікке таралады. латералды төмен санның лат беті мен бөксе аймағына таралады.Буын қабының арты төм осал жерлері- медиалды және латералды сыртқы жапқыш бұлш пен жапқыш өзек арқылы қуық алды ұлпалар мен үлкен бөксе бұлш асты кеңістікке таралыады. Кәріжілік-білезік буыны- кәріжіліктің білезіктің беткейі, буын дискісі және білезік сүйектері(бұл ладья, жарты ай,үш қырлы сүйектер) арқылы түзілген буын.Кәріжіліктің білезіктік буын беткейі қайық тәрізді және жарты ай сүйектерінің буын беткейімен қосылған. Ал үшұырлы сүйектің буын беткейі шынтақ сүйегінің басына косылған, бірақ білезік сүйектеріне дейін жетпейтін буын дискісі болып табылады. Яғни буын дискісі дистальды кәріжілік-шынтақ буынының білезік буынының қуысынан оңашалайды. Сүйектердің беткейі капсуламен жабылып, қуыс құрайды, қосымша сыртынан байламдар көмегімен бекиді. Олар: алдынан- алақан- білезіктік байламмен және алақан-шынтақ-білезіктік байлам, ал артынан -сыртқы кәріжілік-ьілезік байламмен және сыртқы шынтақ-блезіктік байламмен бекісе, бүйірлерінен-білезіктің кәріжіліктік коллатеральді байламдарымен және білезіктің шынтақтық коллатеральды байламдарымен беки орналасқан. Бұлшықеттерден, капсула сыртында алдынғы бетіне шаршы пронатор жауып жатады, артынан саусақтарды жазушы бұлшықеттердің сіңірлері орналасқан. Әлсіз жері: сыртқы бетінде латеральды жағынан кәріжіліктің дистальды шетінің және саусақ жазғаштарының сіңірлерінің латеральды шетінің арасында буын капсуласының жабылмаған жері. Буынның қанмен қамтамасыз етілуі: шынтақ, кәріжілік,сүйекаралық артериялар арқылы түзілген білезіктің сыртқы және алақандық торлары арқылы. Нервтенуі:алдыңғы және артқы сүйекаралық нервтер арқылы,сондай-ақ буынның сыртқы бетін кәріжілік невтің беткей тармағы, шынтақ нервтің сыртқы тармағы, ал алақан бетінің-шынтақ нервтің терең тармағы менортағ,ы нервтің тармақтары арқыл жүзеге асады.Лимфа қайтарымы: терең лимфа тамырлары арқылы шынтық лимфа түйіндеріне құяды. Тізе буыны - articulatio genus. Оны ортанжіліктің дистальды эпифизі, асықты жіліктің проксимальды эпифизі және тізе тобығы түзеді. Ортан жіліктің дистальды ұшын төменде медиальды және латеральды айдаршықтар түзеді, олар арасында айдаршық аралық шұңқыр болады, ол айдаршықтардың буындық беттерін артынан және төменде бөледі, бұл шұңқырға кресттәрізді байламдар бекиді. Асықты жіліктің проксимальды эпифизінде медиальды және латеральды айдаршықтар болады, олар жоғарғы буындық бетті түзеді.Тізе тобығы - patella басты бұлшықеттің сіңірінде орналасқан. Оның негізі және ұшы болады. Ұшынан lig, patellae - басты бұлшықеттің сіңірінің дистальды бөлімі тарайды. Тізе тобығының екі жағында retinaculum mediale et laterale болады, олар асықты жіліктің сәйкес айдаршықтарына барып бекиді. Буындық капсуласы фиброзды және синовиальды мембраналардан тұрады. Буындық капсула алдындда басты бұлшықет сіңірі және тізе тобығының меншікті байламы орналасқан. Буындық капсуланы артқы қабырғасында қан тамырлары тесіп өтеді, бұл капсуланың әлсіз жері болып саналды. Буындық капсула сүйектерге буындық шеміршектердің жиегі бойымен бекінеді, одан жоғары бағытталып тізе тобығы үсті сөмкесін түзеді. Санның эпифизарлы сызығы буын қуысында орналасқан, бұл да әлсіз жер болып саналады. Фиброзды мембрананы келесі байламдар бекітеді: 1) Lig. patellae, retinaculum patellae mediale at laterale; 2) lig collaterale tibiale; 3) lig. collaterale fibulare; 4) lig. popliteum obliquum; 5) lig. politeum arcuarim; 6) lig. trancversum genus. Сонымен қоса, капсула ішілік байламдар болады, оған кресттәрізді байламдар және артық менискі-сан байламы жатады. Сүйектерден менискілерге ауысқанда буын капсуласы қайырылымдар түзеді: 1) алдыңғы және артқы жоғарғы медиальды қайырылымдар - капсула ортанжідіктің медиальды айдаршығына, медиальды менискіге алдынан және артынан ауысқанда; 2) алдыңғы және артқы жоғарғы латеральды қайырылымдар - ортан жіліктің латеральды айдаршығынан латеральды менискіге ауысқанда; 3) алдыңғы және артқы төменгі медиальды қайырылымдар - асықты жіліктің медиальды айдаршығынан медиальды менискіге ауысқанда; 4) алдыңғы және артқы латеральды қайырылымдар - асықты жіліктің латеральды айдаршығынан латеральды менискіге ауысқанда түзіледі. Синовиальды қалталалар (сөмкелер): 1)Bursa supratellaris - ортан жіліктің алдыңғы беті мен 4 басты бұлшықеттің сіңірінің арасында орналасқан, жоғарғы алдыңғы қайырылымдар арқылы тізе буыны қуысымен байланысады. 2) Bursa anserina - асықты жіліктің медиальды айдарышығын m. sartorius, m.gracilis, m. semimembranosus сіңірлерін бөліп жатады. 3)Bursa subtendimea m. gastrocnemii medialis - осы бұлшықет пен ортан жіліктің артқы беті арасында орналасқан, жоғарғы артқы медиальды қайырылым арқылы буын қуысымен байланысады. 4) Bursa subtendinea m. gastrocnemii lateralis - жоғарғы артқы латеральды қайырылым арқылы буын қуысымен байланысады. 5) Bursa m. semimembranosus - осы бұлшықеттің медиальды сіңірасты қалтасымен кейін буындық қуыспен байланысады. 6) Recessus subpopliteus - латеральды менискі астында буын қуысына ашылады, ло тізеасты бұлшықеті мен асқыты жіліктің латеральды айдаршығы арасында орналасқан. 7) Bursa subtendinea m. bicipitalis inferior. Тізе буынының қанмен қамтамасыз етілуі rete articulare genus арқылы жүзеге асады. Оны a. genus media (a.poplitea тармағы), a. reccurens tibialis posterior, a. reccurens tibilalis anterior, a, genus descendesns (a.circumflexa femoris lateralis тармағы) түзеді. Веналық ағыс аттас артериялармен және санның терең венасы арқылы жүзеге асады. Иннервациясын - асықты жілік нервтері, жалпы асықты жілік шыбығы нервтері тармақтары орындайды. жүктеу/скачать 80,53 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|