Буындар иық буыны Дельта тәрізді аймақта орналасқан. Тоқпан жілік басымен жауырынның буын ойығынан түзіледі. Құрылысы



бет7/10
Дата09.05.2023
өлшемі80,53 Kb.
#91306
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Қанмен қамтамасыз етілуі: алдыңғы, артқы асықты жілік артериясы, асықты жілік- шыбығы артериясы.
Иннервациясы: сыртқы жағынан балтыр нервісі медиалды жақтан тері асты нерв, алдынан терең асықты жілік нервісі.


Жауап – 4 . Сан-жамбас буыны бізде барлык жағынан жаксы дамыған бұлшыкеттермен коршалған, сол себепті сипап караған кезде онын сүйектік негіздері білінбейді (сан сүйек басы, acetabulum). Сипаған кезде үлкен ұршык (trochanter major), кейде кіші ұршык (trochanter minor) білінеді. Жамбастын буын ойыгы (acetabulum) мыкын, шап және де шонданай сүйектердін біріккен жерінде орналасады. Acetabulum-нын кырынын алдынғы-томенгі бөлігінде жырык болады (incisura acetabuli), онын жоғарғы жағында жаткан жамбастын буын ойығынын көлденен байламы(lig. transversum acetabuli) аркылы тесікке айналады. Acetabulum-нін кырына жан-жағынан талшыкты шеміршектен тұратын шеміршек жиегі (labrum glenoidale) бекиді. Шеміршек бетінін пішіні жарты ай тәрізді болып келеді. Гиалин шеміршегімен капталған сан сүйегі басында (caput femoralis) ойыкша (foveola) болады, оған жұмыр байлам (lig. teres) бекиді.


Жамбас-сан буынын бізде төрт байлам коршап тұрады.
1) алдында кеңейген негізі мыкын-сан байламы (lig. iliofemorale);
2) іш жағында касаға-сан байламы (lig. pubofemorale);
3) Артында шонданай-сан байламы (lig. ischiofemorale) — шонданай төмпегінен басталып, буын кабынын арткы бетімен бірігіп кетеді. Lig. teres — fos. acetabuli-ден басталып, ортан жілік басы ойығына (fovea capitis femoris) бекиді. Осы екі байламдар арасынан буын сүйектерінін басы шыккан кезде жыртылатын әлсіз жер болады. Буын кабынын әлсіз жерлері арткы — төменгі lig. ischiofemorale мен сырткы жапқыш бұлшыкетінін сінірлері жабыскан жерлерінде.4) zona orbicularis буын кабынын терен кабаттарында орналасады.
Буынның канмен камтамасыз етілуіне келер болсам, бөксе артериясының беткі және терең тармағы – бұл ішкі мықын артериясының тармағы, ортанжілікті айналатын медиалды және латералды тармағы – сан артериясының тармағы, сонымен қатар жапқыш артерияның ұршықтық тармағымен қамтамасыз етіледі.
Венаотток – тура сол атап өтілген аттас артериялармен қамтамасыз етіледі.
Жүйкеленуі. Буыннын алдынғы-сырткы бөлігі сан нерві (m. femoralis) аркылы, арткы бөлігі шонданай нервінін тармактарымен (portio tibialis-тен шығады), алдынғы — ішкі бөлігі n. obturatorius- тін тармактарымен нервтенеді.
Бел өрімімен, оған сан және жапқыш тармақтары.
Сегізкөз өрімімен, оған төменгі бөксе, шонданай нервтері.
Жамбас-сан буынында бүгу, жазу, әкелу жэне айналдыру (ротация) козғалыстары болады. Сан сүйегінін сынығынын ерекшеліктері: сан сүйегі сынғанда, сыныктардын орналасуы, сан бұлшыкеттеріне байланысты.
1) сан сүйегі сыныктарында аяк кыскарады. Себебі, жамбас сүйектерінен басталып, сиракка бекитін бұлшыкеттер, саннын төменгі болігін сиракпен бірге жоғары тартады;
2) сан сүйегінін жоғарғы 1/3 сынғанда, жоғарғы бөлігі алға, және сәл сыртка ығысады, ал төменгі сыныкта — ішкері және артка ығысады, «галифе» тәрізді сыну;
3) сан сүйегі ортасынан сынғанда, сынынтын проксималды бөлігі алға карай, ал дисталды бөлігі жоғары карай ығысады;
Бұлшықеттеріне клер болсам, жамбас-сан буыны капсуласы жан-жағынан бұлшықетпен жабылған.
Алдынан – мықын бел бұлшықеті;
Оның сыртқы бөлігі – санның тік бұлшықетінің сіңірімен;
Буынның медиалды бөлігі – айдаршықты бұлшықеті;
Жоғарғы жағынан – кіші бөксе бұлшықеті және алмұрт тәрізді бұлшықет;
Артынан – шонданай нервтен бөліп тұратын ішкі жапқыш бұлшықет, егіз бұлшықет, санның шаршылы бұлшықеті;
Астыңғы жағынан – сыртқы жапқыш бұлшықет.
Әлсіз жерлеріне келетін болсам, алдынан – мықын бел бұлшықеті мен буын капсуласының арасында орналасқан мыықн айдаршықты қалқаға сәйкес. Мықын сан және шонданай байламы арасында орналасқан.
Медиалды – мықын сан және шат сан байламдары арасында орналасқан ұршық ойысы кесіндісіне сәйкес.
Артқы төменгі беткейінде - шонданай бөлігінің беткейінде шонданай сан және шат сан байламының арасында орналасады

  1. Шынтақ буыны

Art cubiti. Күрделі буын .3 жеке буыннан тұр. 1) тоқпан ж- шынтақ буыны -тоқпан ж шығыры , шынтақ сүйегінің шығыр тәр ойысы.2) тоқпан ж - кәріжілік б- тоқпан ж басы мен кәріжіліктің буындық ойығы 3) шынтақ кәріжілік б- шынтақтың кәріжіліктік ойығы , кәріжілік басының буындық айналымы.байламдары : 1) щынтақ коллатералды - тоқпан ж-ң мед айдаршық үсті өсіндісінен баст, шынтақ ж-ң шығырлық тілігі.2) кәріжілік коллатералды - тоқпан жіліктің лат айдаршық үсті өсіндісінен , кәріжілік мойыны тұсында 2ге бөл .сақиналы байлам түзуге қатс.3) кәріжілік сақиналы - кж-ң буындық жиегін 3 жағынан айн.4) квадратты- шынтақ ж-ң кәріжіліктік жүлгесінің тқм жиегі, кж мойыны.recessus sacifirmis әлсіз жері .буынның синтвиаоды қабы кәріжік басы түсында қапшық тәрізді ойысыу түз. Қанмен қамтамасыз етілуі a.brachialis, a.radialis және a.ulnaris тармақтарынан түзілген rete articulare cubiti арқылы жүзеге асады.иннервация: nn. Radialis, medianus және n.ulnaris

3. жамбас-сан буыны


Орналасуы бойынша жамбас сан буыны екі аймақты алып жатыр ; бөксе аймағы және алдыңғы сан аймағы. Бұл буын жамбас сүиегінің ұршық тәрізді ойығы мен ортан жіліктің басынан түзілген. Жамбас сан буынын құрайтын сүиектердің ара қатынасы Розер Нелатонның шартты сызығы арқылы көрсетіледі . Бұл сызық мықын сүиегінің spina iliaca anterior superior дан басталып шонданай сүиегінің төмпешігіне дейін жүргізіледі .Нормада осы сызық бойында үлкен ұршықтың ұшы орналасадыы.. Жамбас сан буынының буын ішілік және буыннан тыс байламдарын ажыратады. Буын ішілік байламдарға lig. transversum acetabuli және lig. capitis femoris жатады
Буыннан тыс байламдар мықын , қасаға , шонданай сүиектерінен басталып ортан жілік сүиегіне барып бекітіледі . Мықын сан байламы ,Қасаға сан байламы , Шонданай сан байламы , Дөңгелек аймақ .Жамбас сан буының алдыңғы әлсіз жері lig. iliofemorale және lig. pubofemorale. арасында орналасады .артқы әлсіз жері шонданай сан байламының lig. Ischiofemorale төменгі жиегінде орналасқан . артқы әлсіз жерде сыртқы жапқыш бұлшықет m. obturatorius externus.орналасқан . Жамбас сан буының қанмен қамтамасыз етілуі санның терең артериясы , жапқыш артерия және бөксе артериясы арқылы жүзеге асырылады . Буын сан , шонданай , жапқыш нервтермен инервацияланады




  1. Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет