-сурет. «Көкілташ» медресесі. Бұхара 137

137
ді ни бас қар ма Қа зақ стан қа зи лы ғы ның Бас има мы етіп ша ри ғат ілі мін 
те рең мең гер ген, Құ ран үкім де рі нің біл гі рі
Раз бек қа жы Сыз дық­
баев ты
(1902–1996) та ғай ын дай ды. Раз бек қа жы атеизм үс тем дік ет кен 
қо ғам да да, қа зият бас қар ма сы на қа ра ған ме шіт имам да ры на дә ріс 
жүр гі зіп, олар дың ел де ді ни жо рал ғы лар мен рә сім дер ді дұ рыс әрі 
ба тыл ат қа ру ына күш сал ды. 
1. Патша өкіметі кезіндегі Қазақстандағы діни ахуал қандай бол-
ды?
2. Ке ңес үкіметі неден қауіптенді?
1. Патша өкіметі не себепті мүфтилік құруды қолдап, Құран кі-
тап тарын тегін таратты?
2. Неліктен қа зақ ара сы нан дін қыз мет ші ле рі нің шығуына ты-
йым салынды?
Кеңес үкіметі саясатының дінге әсерін әңгімелеңдер. Қандай 
та ри хи тұлғалар мен қазақ әдебиетінің өкілдерінің және өздерің 
тұ ра тын елді мекендегі белгілі тұлғалардың қуғын-сүргінге ұшы-
ра ға нын мы салға келтіріңдер.
Тарихи тұлғалар
Қазақ әдебиетінің өкілдері
«Неліктен Кеңес үкіметі дінге бет бұруға мәжбүр болды?» та-
қы рын талдап, «Ресми дебат» тәсілімен дебат ұйымдастырыңдар.
Де баттағы рөлдер: қазылар; жақтаушы тарап (топтың үш мү-
ше сі); даттаушы тарап (топтың үш мүшесі).
Қа зылар дебатты қорытады. Олар пікірталасты тыңдап, әр 
спи 
кер 
ге олар 
дың сөйлегеніне (дәлелдеріне) қалай сөйлегеніне 
Білу
Түсіну
Қолдану
Талдау

138
(ұсы ны луы) және басқа топтың дәлелдеріне қаншалықты дұрыс 
жауап бергендеріне (теріске шығару) қарай баға береді.
1. «6 неліктен» тәсілімен сұрақтарға жауап жазыңдар.
1) Неліктен ХІХ ғасырда қазақ халқына Ресейдің заңдары 
таңылды? 
2) Неліктен ортаазиялық молдалар қатаң бақылауда болды?
3) Неліктен ХХ ғасырда Қазақстанда атеистік саясат орнады? 
4) Неліктен Кеңес үкіметі дінге бет бұрды?
5) Неліктен Абд әл-Ғаф фар мұғалімдіктен бас тартты?
6) Неліктен дін ма ман да рын даяр лап, олар ды рес ми бе кі тіп 
оты ру Таш кент те гі Ор та Азия жә не Қа зақ стан ді ни бас қар-
ма сы ның құ зы рын да бол ды?
2. Берілген материалдарға және Қазақстанның ХХ ғасырдағы 
саяси ахуалы туралы тарих пәнінен ал ған бі лім деріңе сүйеніп, 
тақырыпты түйіндеңдер.
Қосымша ақпарат көздеріне және оқулықтағы мәліметтерге 
сү йе ніп, дін жетекшілерінің Қазақстандағы атеизм жағдайында 
ат қар ған қызметін жалпыадамзаттық құндылық тұрғысынан ба-
ға лап, аргументті эссе жазыңдар. Эссе критерийлері:
• Көлемі – 100 сөз. 
• Келтірілген пікірдің мағынасын ашу – 1 балл; 
• Эссе жазушының өз позициясын көрсетуі және түсіндіруі – 
1 балл;
• Ойтолғау мен келтірілген аргументтердің дәрежесі мен си-
паты – 3 балл;
• Ең жоғары балл – 5.

жүктеу/скачать 3,82 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: