Жұмыстың мақсаты: бұл зертханалық жұмыста студенттерді тұндырындыларды дайындауға үйрету мақсаты қойылған.
Жұмыстың міндеттері:
1. Сұйық дәрілік формаларды дайындау үшін қажетті ақпаратты іздеу үшін, нормативтік құжаттаманы және анықтамалық әдебиеттерді қолдануды үйреніңіз.
2. Тұндырынларды дайындау дағдыларын игеру.
3. Дайындалған препараттың сапасын бағалау.
Қамтамасыз ету құралдары:
Жабдықтар мен ыдыс-аяқтар: 100 мл колба, қайшы, өлшеуіш цилиндр.
Өсімдік шикізаты 4-кестеде көрсетілген.
Жалпы теориялық ақпарат Тұндырындылар - бұл қыздырусыз және экстрагентті алып тастамай алынған дәрілік өсімдік шикізатынан боялған сұйық таза этил спиртті немесе сулы этил спиртті экстракциялар.
Дәрілік өсімдік шикізатын ұнтақтау дәрежесі жеке баптарда көрсетілуі тиіс. Тұндырынларды алу үшін әртүрлі әдістерді қолдануға болады: мацерация (тұндыру), фракциялық мацерация, экстрагенттің мәжбүрлі айналымы бар мацерация, құйынды экстракция, перколяция (репрессия) және т. б.
Дәрілік өсімдік шикізатының бір салмақтық бөлігінен тұндырындыларды дайындау кезінде дайын өнімнің 5 көлемдік бөлігі, күшті әсер ететін шикізаттан -10 бөлік алынады, егер жеке баптарда басқа нұсқаулар болмаса.
Алынған экстракциялар 0 0С-тан жоғары емес температурада мөлдір сұйықтық алынғанға дейін кемінде 2 күн бойы сақталады, сосын сүзіледі.
Тұндырындыларда мыналар анықталады: жеке баптарда көрсетілген әдістер бойынша белсенді заттардың құрамы; этил спиртінің мөлшері немесе тығыздық, құрғақ қалдық және ауыр металдар.
Құрғақ қалдықты анықтау. 5 мл тұнбалар өлшенген бюкске орналастырылады, су моншасында құрғақ буланып, екі сағат бойы 102,5±2,5 °C температурада кептіріледі, содан кейін эксикаторда 20 минут салқындатылады және өлшенеді.
4-кесте.
Тұндырынды алу технологиясы.
Ауыр металдарды анықтау. 5 мл тұнбалар құрғақ буланып, 1 мл концентрлі күкірт қышқылы қосылады, мұқият жағылады және күйдіріледі.
Алынған қалдық аммоний ацетатының 5 мл қаныққан ерітіндісімен қыздырып, өңделеді, күл жоқ сүзгі арқылы сүзіледі, 5 мл сумен жуылады және фильтратты сумен 100 мл көлемге дейін жеткізеді; алынған ерітіндінің 10 мл ауыр металдарға (0,001% - дан аспайтын) сынаққа төтеп беруі тиіс.
Препараттың тұрақтылығын қамтамасыз ететін қаптамада көрсетілген жарамдылық мерзімі ішінде, салқын, жарықтан қорғалған жерде сақталады. Тұнбаларды сақтау үрдісінде тұнба түсуі мүмкін.
Жұмысты орындау тәртібі:
1. Зертханалық жұмысты орындамас бұрын студент жұмыс жоспарын дәптерге жазуы керек.
2. Ингредиенттерді ұсақтаңыз: өсімдік шикізаты қайшымен.
3. 10 өсімдік шикізатын өлшеңіз.
4. Қажетті мөлшерді дайындаңыз алкоголь ерітіндісі алкометриялық кестелерді қолдана отырып, қажетті концентрацияда (қараңыз ҚР МФ )
5. Орау және безендіру.
Өзін-өзі дайындауға арналған бақылау сұрақтары: 1. Тұндырындылардың қандай түрлерін білесіз?
2. Тұндырынларды өндірудің перколяциялық әдісінен мацерация қалай ерекшеленеді?
3. Тұндыларды өндірудің технологиялық жүйесі нені қамтиды?
4. Тұндылардың жіктелуі және қалай стандартталады?
5 Тұндыларды дайындау үшін шикізат пен экстрагенттің қатынасы қандай?