Дәріс 14 Менеджмент жүйелерін сертификаттау жөніндегі жұмыстарды жүргізу тәртібі Менеджмент жүйелерін сертификаттау
ҚР СТ ISO 9001, ISO 9001 сәйкес сапа менеджменті жүйесі;
ҚР СТ ISO 14001, ISO 14001 сәйкес экологиялық менеджмент жүйесі;
ҚР СТ ISO 22000, ISO 22000 сәйкес тамақ өнімдерінің қауіпсіздігі менеджменті жүйесі ;
ҚР СТ ISO 45001, ISO 45001 сәйкес еңбек қауіпсіздігі және денсаулықты қорғау менеджменті жүйесі;
НАССР қағидаттарына негізделген тамақ өнімдерінің сапасы мен қауіпсіздігін басқару жүйесі;
ҚР СТ ISO 50001, ISO 50001 сәйкес энергоменеджмент жүйесінің ТМД.
1 Жалпы ережелер
"Ұлттық сараптама және сертификаттау орталығы" АҚ менеджмент жүйелерінің сәйкестігін растау жөніндегі органның филиалы (бұдан әрі – Филиал) бейтараптық, құзыреттілік, ашықтық, құпиялылық қағидаттарына сәйкес менеджмент жүйелерінің сәйкестігін растау жөніндегі қызметтерді ұсынады.
Филиал өз талаптарының, оның ішінде осы шарттардың кез келген өзгерістері туралы клиенттерді уақтылы хабардар етуге жауапты болады.
2 менеджмент жүйелерінің сәйкестігін растау
Менеджмент жүйелерінің сәйкестігін растау жөніндегі жұмыстар клиентпен жасалған шарт негізінде жүзеге асырылады және мыналарды қамтиды:
бастапқы аудит (сертификаттау);
бірінші және екінші жылдардағы инспекциялық бақылау;
қайта сертификаттау аудиті (қайта сертификаттау).
Бастапқы аудит
Бастапқы аудит екі кезеңнен тұрады.
Аудиттің бірінші кезеңі стандарттар талаптарына сәйкес менеджмент жүйесінің құжаттамасын талдауды қамтиды. Бірінші кезеңнің нәтижелері бойынша клиентке клиенттің екінші кезеңге дайындығы немесе дайын .стігі туралы қорытынды ұсынылады. Теріс жағдайда клиентке менеджмент жүйесін пысықтау және орындалған іс-шаралар туралы ақпаратты Филиалға ұсыну ұсынылады.
Аудиттің екінші кезеңі-менеджмент жүйесінің клиенттің менеджмент жүйесінің стандарттары мен құжаттарында белгіленген талаптарға сәйкестігін бағалау. Аудиттің екінші кезеңі клиенттің кеңсесінде және өндірістік алаңдарында өтеді. Екінші кезеңнің нәтижелері бойынша клиентке акт пен есеп беріледі. Егер менеджмент жүйесінің аудит нәтижелері бойынша сәйкессіздіктер анықталса, клиент тиісті түзету әрекеттерін әзірлеп, оларды филиалмен келісуі керек.
Сәйкестік сертификатын беру шарттары
Сәйкестік сертификаты (бұдан әрі – Сертификат) клиентке мынадай міндетті шарттар орындалған кезде беріледі:
акт аудиттің бірінші және екінші кезеңдерін өткізді, барлық қажетті сәйкестік куәліктері бар;
акт аудит барысында анықталған барлық сәйкессіздіктер жойылды және клиент Филиалға оларды жоюдың объективті дәлелдерін ұсынды;
клиент филиал алдындағы шарттық міндеттемелерін толығымен орындады;
аудит нәтижелері филиал басшылығымен тексеріліп, бекітілді.
Сертификат Мемлекеттік және орыс тілдерінде ресімделеді және үш жыл бойы жарамды. Менеджмент жүйесіне сәйкестік сертификатымен бірге клиентке сертификаттау белгісін қолдану құқығы беріледі.
Сертификат пен сертификаттау белгісін пайдалану
Клиенттің сертификатты өзгертуге, өзгертуге, бүлдіруге немесе жоюға құқығы жоқ. Клиент инспекциялық бақылау шартының ажырамас бөлігі болып табылатын сертификаттау белгісін қолдану қағидаларының талаптарын сақтауға тиіс. Филиал бақылайды және қажет болған жағдайда сертификаттау мәртебесіне дұрыс сілтеме жасалмаған жағдайда немесе сертификатты, сертификаттау белгісін дұрыс пайдаланбаған жағдайда шаралар қабылдайды.
Инспекциялық бақылау
Инспекциялық бақылау сәйкестік сертификатының қолданылу мерзімі ішінде жылына кемінде бір рет жүргізіледі. Бірінші инспекциялық бақылау сертификаттық аудиттен кейін 12 айдан кешіктірілмей жүргізіледі. Сертификатталған клиент кез келген уақытта инспекциялық бақылау шартын бұза алады, бұл ретте оның сертификаты жойылады.
Қайта сертификаттау
Қайта сертификаттау сертификаттың қолданылу мерзімі аяқталғанға дейін жүргізіледі.
Сертификаттау саласын кеңейту немесе қысқарту
Сертификаттау саласын кеңейту немесе қысқарту осы өзгерістің негіздемесін және қажетті жаңа сертификаттау саласын көрсете отырып, клиенттің ресми өтініші негізінде жүргізіледі. Сертификаттау саласын өзгерту мақсатында тексеру кезекті инспекциялық бақылау кезінде де, қосымша аудит кезінде де жүргізілуі мүмкін. Тексерудің оң нәтижелері негізінде сертификаттау саласына өзгерістер енгізілген жаңа Сертификат беріледі.
Сәйкестік сертификатының қолданылуын тоқтата тұру немесе күшін жою
Филиал келесі жағдайларда сертификаттың қолданылуын уақытша тоқтата тұруы мүмкін:
менеджмент жүйесінің тиімділігіне қойылатын талаптардың бұзылуы жүйелі түрде байқалады;
клиент инспекциялық бақылау жүргізуге кедергі келтіреді;
клиент филиалға менеджмент жүйесіндегі елеулі өзгерістер туралы хабарлаған жоқ;
менеджмент жүйесіне қойылатын талаптарды белгілейтін стандарттар өзгертілді, ал клиент жаңа талаптарға сәйкестігін қамтамасыз етпейді;
Тапсырыс беруші сертификат пен сертификаттау белгісін пайдалану ережелерін сақтамады;
клиент өз еркімен сертификаттың қолданылуын тоқтата тұруды сұрады;
клиенттің қызметін тоқтату (біріктіру, бөлу, меншік нысанын өзгерту және т.б.).
Сертификаттың қолданылуын тоқтата тұру кезінде клиенттің менеджмент жүйесін сертификаттау уақытша жарамсыз болып саналады және клиент өзінің сертификаттауын одан әрі жарнамалауға құқылы емес.
Сертификаттың қолданылуын қалпына келтіру оның тоқтатылуына әкеп соққан себептерді жоюдың дәлелденген фактілері негізінде ғана жүргізіледі. Ұйымның өтініші бойынша тоқтатылған сертификаттың қолданылуын қалпына келтіру сертификатты тоқтата тұру мерзімі ішінде Клиенттің жазбаша өтініші негізінде жүргізіледі.
Филиал келесі жағдайларда сертификаттың күшін жоя алады:
клиент филиалды сертификаттау шарттарының орындалуын қамтамасыз етпеді;
клиенттің тұтынушыларынан объективті жүйелі шағымдар туралы ақпаратты растау;
Тапсырыс беруші сәйкестік сертификатының тоқтатылуының себептерін жойған жоқ.
Сертификаттың қолданылуы тоқтатыла тұрған немесе күші жойылған жағдайда филиал клиентке қабылданған шешім және оның себептері туралы жазбаша түрде хабарлайды және ақпаратты ҚР техникалық реттеу және метрология уәкілетті органына жібереді.
Қауіпсіздік
Клиент менеджмент жүйелерінің сәйкестігін растау бойынша қызметтер көрсету процесіне тартылған қызметкерлердің қауіпсіздігі үшін жауапкершілікті өзіне алады. Қажет болған жағдайда клиент филиал қызметкерлерінің қауіпсіздік техникасы бойынша нұсқама жүргізіп, оларды қажетті жеке қорғаныс құралдарымен қамтамасыз етуі тиіс.