Дәріс Кіріспе. Қазақстандағы биологиялық алуантүрлілік жағдайын қысқаша талдау. Өсімдіктердің биологиялық алуантүрлілігі Мақсаты



Pdf көрінісі
бет9/34
Дата15.09.2023
өлшемі0,86 Mb.
#107974
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   34
Дәрілік шикізаты 
Ашылмаған цилиндр тәрізді: Боб немесе бұршақтарында 2 тұқымы болады. 
Жер жаңғағы Отаны –Бразилия.. Өте ерте заманнан бері белгілі майлы өсімдік. 
Оңтүстік Америкада, Индияда, Қытайда Орталық және Солтүстік Африкада екпе 
жағдайында өсіріледі. Бұрынғы ССРО-да Кавказда, Украйнаның Оңтүстігінде, 
Орта Азияда өсіріледі. Қазақстанда Алматы және Оңтүстік Қазақстан 
облыстарында суарылатын жерлерде екпе жағдайында өсіріледі. Жер жаңғағы 
жер шарындағы ең жақсы тағамдық шыны –майлы өсімдік. 
Химиялық құрамы 
Жер жаңғағы тұқымында 40-50

шыны май 20-30

белокты заттар, 20

крахмал, қант Е витамині болады. 
Арахис майы триолеинге (70

) өте бай. Құрамында 15 

линолев 
қышқылының триглицеридтері және 20

қаныққан (арахис пальмитин, стеарин) 
қышқылдары болады. 
Пайдалануы 
Суық пресс әдісімен алынған майы әртүрлі дәрілік қосылыстар дайындауға 
(денеге) қолданылады. Гидротенизация жолымен алынған арахис майы денеге 
жағатын майлардың негізі ретінде пайдаланылады. 
Кастор майы 
Өсімдік аты -Ricinus comminis L.- Кәдімгі кенедәні (Май кене, үпілмәлік- 
клещевина обыкновенная) - Euphorbiaceae тұқымдасынан. 
Бұрынғы ССРО елдерінде екпе жағдайында ірі біржылдық өсімдік биіктігі 2 м 
дейін (кейде 3 м) 
Қазақстанда Майлы өсімдік ретінде мәдени өсімдік ретінде суарылатын 
жерлерде өсіріледі. Өткен жылы егілген учаскелердің айналасында кейде 
кездеседі. Табиғатты Іле, Күнгей Алатауында (Алматы облысы), Батыс Тянь-
Шань (Шымкент қаласының төңерегінде) кездеседі. Мәдени өсімдік ретінде
дүние жүзінің барлық елдерінде кездеседі деуге болады. Кәдімгі кенедәнінің 
отаны тропикалық Африка. Ол жерлерде кенедәні көпжылдық өсімдік, биіктігі 10 
м дейін ССРО елдерінде Солтүстік Кавказда, Орта Азияда, Украйнаның 
далаларында екпе өсімдік ретінде өсіріледі. Бұрынғы ССРО елдерінде кәдімгі 
кенедәнінің Совет ғалымдары шығарған сорттары егіледі. Ол сорттар екі топқа 
бөлінеді. 
1)
Жарылатын қорапшаларымен және майда тұқымдарымен (1000 данасының 
салмағы 200-300гр) 
2)
Жарылмайтын қорапшаларымен және ірі тұқымдарымен (1000 данасының 
салмағы 700-800гр 
Дәрілік шикізаты – тұқымдары 
Химиялық құрамы. 
Тұқымдарында шыны майы 40-60

және 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   34




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет