Дәріс Кіріспе. «Ветеринариядағы диагностикалық және емдеу техникалары» пәнінің мақсаты мен міндеттері

1. 
   Лай немесе өлі балшық – ил – ащы және тұщы көлдердің, теңіздердің түбінен алынады;
   
2. 
   Сапропель немесе өлі балшықтың шіріген түрі. Ашық су қойнауларында, көлдерде кездеседі;
   
3. 
   Шым тезек – торф – тұщы су қойнауларында, батпақты жерлерде өсімдіктердің ыдырап, шіруінен пайда болады;
   
4. 
   Вулканнан, жанар таулардың қопарылыстарынан пайда болатын шипалы балшықтар. Олар ыстық күкіртті су көзі бар жерлерде кездеседі.
   

1. 
   Кристалл қаңқасы – минералды заттардың ерімеген ұсақ бөлшектері;
   
2. 
   Коллоидты фракциясы – кристалл қаңқасының ұсақ бөлшектерін біріктіріп тұратын жартылай сұйық зат;
   
3. 
   Шипалы балшықтың ері тіндісі – рапа – минералды заттардың судағы ерітіндісі. Шипалы балшықтардың химиялық құрамы осы ерітіндінің мөлшеріне тікелей байланысты болады.
   

Әртүрлі шипалы балшықтарда олардың осы бөліктері өзара проценттік қатынаста болады. Ол қатынас төмендегідей.

Шипалы балшықтармен қатар малдәрігерлік тәжірибеде шым тезек те ауру малдардың кейбір ауруларын емдеу үшін пайдаланылады.

• 
  жүрек пен қан атмырларының қызметтерінің жеткіліксіздіктерінде;
  
• 
  бүйрек ауруларында;
  
• 
  өкпе, сүйек және буын түберкүлездерінде;
  
• 
  жыныс ағзаларының ісіктерінде;
  
• 
  жүйке жүйесінің органикалық өзгерістерінде;
  
• 
  жедел қабыну процестерінде;
  
• 
  қан ағуға бейімділік байқалғанда;
  
• 
  өте арық малдарға.