Дәріс тезистері 1-дәріс. Атомның ядролық моделі
жүктеу/скачать 5,99 Mb. Pdf көрінісі
|
ДӘРІСтер АЯжҚД физикасы
- Бұл бет үшін навигация:
- 4.2. Суперпозиция принципі
| r
радиус-ве кторының (х, у, z, t)= (r, t) комплекс толқындық функциясымен беріледі. (r, t) толқындық функцияның физикалық мағынасы бір өлшемді жағдайға т олығынан ұқсас тағайындалады. Толқындық функция, оның физикалық мағынасынан келіп шығатын белгілі шарттарды қанағаттандыруға тиіс. Ол координат пен уақыттың үздіксіз функциясы болуы тиіс. Толқындық функция бір мәнді және шектелген болуға тиіс. Осы математикалық талаптар жиынтығы үлгі шарттар деп аталады және нақты физикалық шарттарға сәйкес келеді: бөлшектің берілген орында болу ықтималдығы бір нүктеден келесі нүктеге біртіндеп өзгеруге (үздіксіздік), берілген нүкте үшін нақ ты (бір мәнділік), шектелген болуға тиіс. Егер бөлшектің кеңістіктің көлемі V белгілі аймағында ғана қозғалатыны бел гілі болса, онда осы аймақта оның табылу ықтималдығы 1-ге тең болады. Белгілі ай мақта бөлшектің табылу ықтималдығы толқындық функция модулі квадратының ай мақ көлемі бойынша алынған интегралы. Демек, бөлшекті табуға болатын аймақты ң бүкіл көлемі бойынша алынған (4.3) интегралы 1-ге тең болуға тиіс. 4.2. Суперпозиция принципі Сонымен пси-функцияның өзі емес, оның | ψ | 2 модулінің квадраты немесе ψψ ¿ тікелей физикалық мағынаға ие. Осыған қарамастан кванттық теорияда тәжірибеде бақыланатын | ψ | 2 емес, ψ − функция пайдаланылады. Бұл микробөлшектердің толқындық қасиеттерін – интерференция мен дифракцияны – түсіндіру үшін қажет. Мұндағы жағдай толқындық теорияда қандай болса, дәл сондай болады. Толқындық теорияда толқындық өрістердің интенсивтіктерінің суперпозиция принципі емес, толқындық өрістердің өздерінің суперпозиция принципі қабылданады. Бұл теорияға интерференция және дифракция құбылыстарын ендіруге мүмкіндік береді. Осыған ұқсас кванттық теорияда негізгі постулаттардың бір ретінде пси- функцияның суперпозиция принципі қабылданылады. Егер қандайда бір жүйеде ψ 1 және ψ 2 күйлері мүмкін болса, онда ол үшін мынадай күй де мүмкін болады: 16 ψ = a 1 ψ 1 + a 2 ψ 2 , (4.4) мұндағы а 1 және а 2 – қайсыбір тұрақты коэффициенттер. Осылай ψ - ді тауып, бұдан кейін жүйенің осы күйде ψψ ¿ болу ықтималдығының тығыздығын да анықтауға болады. Суперпозиция принципі тікелей тексеруге келмейді, өйткені толқындық функ ция тәжірибеде өлшенбейді, оның модулінің квадратын ғана өлшеуге болады. Күйл ердің суперпозиция принципінің дұрыстығы бұдан туындайтын салдардың тәжіриб емен сәйкес келуімен расталады. жүктеу/скачать 5,99 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|