Зерттеудің мақсаты – қазақтың маңдайына біткен, бітім-болмысы
бөлек Ахметтей феномен-тұлғаның қиялындағы ұшқыр армандарын
іс жүзіне асырған тарихи құбылыс екенін, оны «Алаш көсемі» деп
дәріптеген үзеңгілес рухани замандастарының таным-пайымы бойынша
ғұламалар ғибратының өміршеңдігін өскелең ұрпаққа таныту.
І тарау «Ғалым ғұмырнамасы және ахметтанудың негіздері»
Бала Ахметтің қазақтың кең сахара даласында бабалар даналығынан тәлім-тәрбие алуымен қатар, қазақ елінің бодан болып, алпауыт орыс мемлекетінің өңешіне жұтылып бара жатқан тұсынан бастап, кешегі «1937»-нің зұлматында кісі қолынан қаза болған «қаралы күні»
мұрағат мәліметтері негізінде «Өмірбаяндық деректер» тараушасында
баяндалды. «Қазақ» газетінің көсемсөздегі көшбасшы құрал болғандығын
бүгінгі ұрпақ та келешек ұрпақ та ұмытпауы тиіс. Аумалы-төкпелі кезеңде
өзге озық жұрттың тіліне ермей, өзіндік төте жол тауып, бұратана
ұлтының санасын көтеру үшін ағартушылық кәсібін арымен атқарған
Ахаң «...газет – халықтың көзі, құлағы һәм тілі» деген еді. Ғұламаның
бұл ғибраты бүгінгі ақпараттық жүйенің зымыран заман талабының да
ұранына айналып отыр. «Ахметтанудың негізін салушылар» атты та-
раушада 1919-шы жылдан бастап жазылған ғылыми танымдық мақалалар
негізге алынып, олар қажетіне қарай талдап таратылды. Сонымен қатар,
Кеңес пен тәуелсіздік кезеңнің ғылымы тарапынан айтылған тұжырымдар
мен жекелеген жинақтардағы ой-пікірлерлерге сараптамалық шолу жасал-
ды. «Мұрағаттық деректі құжаттар» айдарының маңызы өте зор. Мұнда
Қазақстан Республикасының Орталық мемлекеттік мұрағаты, ҚР Ұлттық
қауіпсіздік комитеті, ҚР Ұлттық кітапханасы, Ахмет Байтұрсынұлы
мұражай-үйі қорларынан алынған телқұжаттардың көшірмелері, деректі
құжаттар мен тарихи суреттердің түпнұсқаларының төлкөшірмелері
берілді.
Достарыңызбен бөлісу: |