Диплом жұмысы Жұмыстың тақырыбы
жүктеу/скачать 485 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Жатыс септік.
- Шығыс септік.
- Көмектес (құралды) септік.
| Табыс септік. Табыс септіктегі сөз амал мен іспен тікелей байланысты болып, төмендегідей аффикстер арқылы жасалады.
а) -ны, -ні. бітігні — жазуды кісіні — кісіні оғлыны — ұлды бізні — бізді оларны — оларды б) -ығ, -іг, -уғ, -іг. кісіг — кісіні төрүг — терені ісіг — істі қудуғығ — құдықты номуғ — ережені, занды -ығ, -іг аффикстері қазіргі кездегі түркі тілдерінде кездеспейді, бірақ Орхон-Енисей және көне ұйғыр жазба нұсқаларында жиі қолдапылған. Ол — монғол тілінен енген форма. в) -ын, ін, -н; Тәуелдік жалғаулы сөздерден соң жалғанады. ағзын — аузын көркүн — көркін йерін — жерін ойнун — ойнын сөзін — сөзін т. б. Табыс септіктегі сөздер толықтауыш қызметін атқарады, ашық түрде де, жасырын түрде де кездеседі. Жатыс септік. Текстерде жатыс септік заттың мекен, мезгілін білдіріп, -та, -те, -да, -де аффикстерінің жалғануы аркылы жасалады. Көңүлте — көңілде бітігде — жазуда йазуқда — жазыққа, далада тегдүкте — жеткенде т. б. балықда — қалада Тәуелдіктің үшінші жағында -ынта, -інте, -нта, -нте аффикстері арқылы келеді. ташында — сыртында күчінте — күшінде ічінте — ішінде қатунында — қатынында елігінде — қолында Жатыс септікте тұрған сөздер сөйлем ішінде, көбінесе, жанама толықтауыш, не пысықтауыш мүше болады. Шығыс септік. Шығыс септікте тұрған сөздер қимылдың орнын, себебін, мезгілін білдіріп, -дын, -дін, -тын, -тін, (-дан, -ден, -тан, -тен) аффикстерінің жалғануы арқылы жасалады. теңріден — тәңріден улустын — облыстан төпедін — төбеден өзнідін — өзінен балықтын — қаладан Көмектес (құралды) септік. Көмектес септік текстерде төмендегідей қосымшалар арқылы жасалады. а). -н, -ын, -ін. көзін — көзімен тілін — тілімен қулғақын — құлағымен елігін — қолымен адақын — аяғымен б) бірле: жүктеу/скачать 485 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|