Дипломатиялық этикет және хаттама



Pdf көрінісі
бет25/63
Дата23.09.2023
өлшемі1,14 Mb.
#109884
түріДиплом
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   63
Бекіту сұрақтары: 
1.
Құттықтау жеделхаттары қандай жағдайларда жіберіледі? 
2.
Қаралы оқиғалар орын алған жағдайда уақыты мен орны қалай хабарланады? 
3.
Қаралы оқиғаларға байланысты кей елдердің киім үлгісінде қандай ерекшеліктер 
бар? 
 
№21 дәрістің тақырыбы: 
Ресми тілдік этикет
 
Сағат саны: 
1
 
Дәрістің мақсаты: 
Ресми тілдік этикет нормаларына талдау жасау.
Дәрістің топтама-тәсімі. 
Ресми тілдік этикет нормалары. Телефон арқылы сөйлесу. 
Сөйлеу этикеті деп, әдетте белгілі жағдайда сол қоғамның мүшелеріне міндетті 
сөйлеу әдебінің ережесін айтады. Әрбір елде амандасу және қоштасудың, кешірім 
өтінудің және алғыстың, ұсыныстар және өтініштердің т.с.с. жалпы қабылданған сөйлеу 
түрлері бар. Олардың көмегімен біз белгілі бір оқиғаға көзқарасымызды білдіреміз. 
Cыпайылықтың әмбебап принциптерінен басқа, әдептілік формулаларын қолданудың 
негізінде сөйлеуді үйлестірудің ережесі жатыр. Шетелдік әріптеспен білікті 
аудармашының көмегінсіз тілдесу кезінде сөйлеу мәдениетінің бұл аспектісіне зейінмен 
қарау керек. 
Этикеттік жағдайлардың көбісінде (өтініш, шақырулар, ұсыныстар) серіктеске 
деген ерекше құрметті көрсету үшін (әсіресе жоғары ресми тұлғалармен тілдесу кезінде) 
сөйлеу формулалары сұрақ немесе шешуші фразалары түрінде берілуі мҥмкін: «Сіз 


келісер ме едіңіз...», «Мен сізден өтінсем бола ма...?», «Сізге қиындық туғызбайды ма...?», 
«Сізге ұсынуға рұқсат етіңіз...», «Сізді құттықтауға рұқсат етіңіз...». 
Тіпті даулы жағдайлардың өзінде қарсылық көрсеткенімен де сөз тіркестерін 
қолданғаннан алшақ болған жөн. 
Әмбебап сөйлеу этикетінің сөз орамдары. Әдетте жазбаша сөйлемдерде күрделі сөз 
орамдары кеңінен қолданылады. Мысалы, «Маған ...атынан және ...тапсырмасы бойынша 
Сізге өтініш жасауыма рұқсат етіңіз...» 
Ауызша тілге «Сізге өтінуге рұқсат етіңіз...» - сияқты жай (жинақы) орамдар тән. 
Аузша тілде коммуникативті жетекшіліктің ережелерін сақтаған маңызды. 
Маңызды тұлғамен әңгімелесу кезінде әңгімелесуші әдетте тек сұрақтарға ғана 
жауап қайтарып тұрады, сөйлеу инициативасын мақұлдай отырып қолдайды. 
Ауызша қарым-қатынастың нәтижелілігі көбінесе дұрыс таңдалған үндестілкпен 
анықталады. Дауысты өзгерте білу, яғни үндестілікті алмастыру – ресми тұлғаның 
маңызды қасиеті. Серіктеспен әңгімелесу кезінде артық қайсарлық қолайсыз. Қатаң ресми 
жағдайда тек тыныш, жай, байсалдылыққа жол беріледі; ал қатаңдығы төмендеу ресми 
қатынастарда – тыныш, игілікті, жайдарлы қасиеттер тән. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   63




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет