ды". Басңаша айтңанда, адамды жан-жануарлардан әлде-
қайда жоғары қоятын қасиеттері тек қоғам ішінде өмір
сүруінің нәтижесі. Себебі қоғамдьщ болмыс төжірибесін
бойына сіңіріп үлгермеген жас баланың тәуелсіз жеке
өмір сүруге ешбір ңабілеті болмайды. Осы жағынан қара-
сақ, ол жануарлардың кез келгенінен әлсіз екені белгілі
жай. Ата-ананың, басқа адамдардың қамқорлық көмегін-
сіз ол адам болып өсіп, жетіле алмақ емес. Тарихтан бел-
гілі фактілерге ңарасаң, кездейсоқ бір себептермен кіш-
кентай балаларды жыртңыш аңдардың алып кетіп, жыл-
дар бойы өз орталарында тірі қалдырғанда, балалар адам
қалпынан айырылып ш ыққан. Төрт аяңтап еңбектеп жү-
гіріп, өзін асырап өсірген жануарлардың барльщ қимыл-
дарына еліктеуден басңа ешбір ңабілет қалмаған. Мыса-
лы, Туркменияда Ж үма Ж үмаев деген адамды 13 жасын-
да қасқырлардың ортасынан тауып алған. Қазір ол адам
40 жаста болса да, ол әлі жетілген адамдар қатарына кіре
ңойған жоң.
Адамның жануарлар дүниесінен бөлініп шығуының
негізі - өмір сүру ортасын өз еңбегімен өзгерту, қайта жа-
сау төсілін, ол үшін еңбек-ңүралын оның ең жабайы тү-
рінен бастап, бірте-бірте жетілдіру жолын меңгеру қабі-
летінде болу.
Тек еңбек процесінде адамдар бір-бірімен қатынас,
байланыс жасаудың, керекті ойларын сөз арқылы бір-
біріне жеткізуді үйренеді. Бара-бара адам еңбегі бүкіл
материалдьщ және рухани мәдениет дүниесінің жасау-
шысы болып шыңты.
Қоғамдық ңатынастар адамның өмір сүруіне қажетті
материалдьщ игіліктерді өндіру тәсілінен туады. Адам
дегеніміз - еңбек әрекетімен шүғылдана алатын, әлеу-
меттік қатынастарға түсетін өзара байланыс жасауға то-
лық ңабілеті бар тіршілік иесі деп анықтама беруге болады.
Адамның үш түрлі өлшемі бар:
биологиялыц, психоло-
Достарыңызбен бөлісу: