Ә с I гі т I к б I л I m г. А. Кактаева философия



Pdf көрінісі
бет8/96
Дата04.12.2022
өлшемі12,84 Mb.
#54707
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   96
( д а н а л ь щ т ы
сүю), ш ығыс ха- 
лыңтарында арабш аланған түрде фәлсәфә деп аталады 
біздің айналамыздағы өмір ш ы нды ғы ж өніндегі көзқа- 
растар жүйесі, дүние туралы ж әне онда адамны ң алаты н 
орны туралы анағүрлым ж алпы үғы мдарды ң ж үйесі бо-
лып табылады. Яғни, даналы ққа қүм арлы қ деген мағы- 
наны білдіреді.
Адам дүниемен қары м -қаты наста болғанда, болмыс- 
тың екі жағы - м ат ериалды щ а және и деалды щ а душар 
болады.
1. Материалды дүниеге айналадағы қоршаған заттар- 
дың бәрі, яғни адамның санасынан, ой жүйесінен тысқа- 
ры, әрі одан тәуелсіз, объективті түрде өмір сүретіннің 
бәрі жатады.
2. Ал идеалды, яғни рухани дүниеге санадағы, ойдағы, 
көкейдегісубъективтіқүбы лы стар(ойлар, сезімдер, пси- 
хикалы ң ңасиеттер) ж атады .
Философияның атңаратын функдиялары:
1. Дүниетанымдық, дүниені танып білу;
2. Радионалды (заңдарды ашу);
14


3. К ритикалы ң, сынға салу;
4. Б олаш ақты болжау.
Ф илософия ғы лы м ба, әлде рухани ңы зметтің өз алды- 
на дербес саласы ма? - деген мәселе әлем философиясын- 
да көп талңы ланған. Батыс Еуропаның философиялық ой 
тарихы нда оны көбінесе ғылым саласына ж атңы заты н, 
тіпті оны "ғы лы м дарды ңғы лы м ы " деген көзңарас басым 
болды. М аркстік философия да осы жөнінде екі ұш ты лы қ 
байқалады. Бірінде философия ғылымнан бөлек, өз алды- 
на ңоғамды ң сананы ң формасы деп танылса, басңа көп 
еңбектерде К. М аркс, өсіресе Ф. Энгельс философияны, 
оның іш інде диалектиканы даусыз ғы лы м ға ж атңы зады . 
XX ғасырда, біраң, батыс ойш ы лдары ны ң көпш ілігі дер- 
л ік философияны ғы лы мнан бөлек, бөгде рухани сала деп 
түсінуге ойысты.
Ең алдымен ф илософ ияны ғы лы м ға жақы ндасты ра- 
тын ж ақтары ңандай? Ғы лы м сияңты философия да өз 
ңағидалары н ф актілерм ен де, логи калы ң уәж дерм ен, 
дөлелдермен негіздеуге үмты лады . Ф илософия өмірдегі 
бар, болып отырған қаты настарды , болмысты, оның заң- 
дарын игеріп, бейімдеуді негізге ала отырып, біраң түпкі 
м ақсаты н, үмсы наты н бағытын, болуға ңаж етті, болуға 
лайы ңты , болуы м үм кін, тіпті болуы пары з нәрселерге 
арнайды . Ғы лы м ны ң мүраты - бар ты лсы м ны ң сырын 
айңы ндау, барлы қты ң аңиқаты н аш у, соның негізінде 
сол барлыңтан заңды түрде туы ндайты н немесе міндетті 
түрде ш ы ғаты н, ш ы ға алаты н нәрселерді аньщ тау. Бүл 
бірақ, көбінесе табиғат пен қоғам ны ң бар заңды лы қта- 
ры на байланысты.
Философия адамның дүниеде болуының сан алуан фор- 
м алары мен ж олдарды ң ең алдымен м әнділігі мен мән- 
сіздігін айңындау, сол мәндерді адам көңіл күйінде, ж ан 
толғанысында игеріп, өркімнің ж еке басының өзіндік ру-
хани ы рзы ғы етудің түрі, соны ж асаудағы рухани қыз- 
мет.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   96




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет