Ә с I гі т I к б I л I m г. А. Кактаева философия


бейбітшілік пен царусыздану, цогамдыц жэне элеумет-



Pdf көрінісі
бет87/96
Дата04.12.2022
өлшемі12,84 Mb.
#54707
1   ...   83   84   85   86   87   88   89   90   ...   96
Байланысты:
httpkmib.netuchebnikifilosofija.g.kaktaeva-2.pdf

бейбітшілік пен царусыздану, цогамдыц жэне элеумет- 
тік дам у, кейбір мемлекет пен аймацтардыц артта 
цалуьін жою, гылыми-техникалыц алга басу, халъщ 
агарт у жэне мэдениет проблемалары, халыц саны- 
ныц өсуі, денсаулыц сацтау, адамныц жаңа биология- 
лыц, әлеуметтік жагдайларга цйренуі, цор мен энер-
гетика, азы ц-т улік пен табигат жэне т.б. кцрделі 
мәселелер бар.
Осы мөселелер бөрі адамзаттың ңазіргі жағдайына, 
болашағына зор өсер етуде.
155


Әлем өзінің байлығымен және алуан түрлілігімен ерек- 
шеленеді. Әлемді рухани-практикалы қ игеру үдерісі 
барысыңда адам болмысты өз күндылықтары арқылы қарас- 
тырады. Қүндылықтың ңатынас әрңашан да субъектінің 
бойында белгілі бір эмоцияларды - қуану, сүйсіну, таң- 
дану, табыну, т.б. туғызады. Қүндылықтар әлемі - сөздің 
кең мағынасында мәдениет әлемі, адамның рухани әре- 
кетінің саласы, түлғаның рухани байлығы өлшемін біл- 
діретін, оның адамгершілік санасының, басымдылықта- 
рының саласы. Қүндылыңтар қоғам үшін ең маңызды де-
ген әдет-ғүрып, нормалар мен мағыналар ңызметін өзіне 
бағындыра отырып, оны реттейді.
Дәстүр, әдет-ғүрып пен салт-сана қоғамдағы әлеумет- 
тік қатынастар түрлерін, ңоғамның мәдени деңгейін көр- 
сетумен қатар, тәрбие талаптарының негізін ңүрайды, 
адамдардың ңоғамдасып өмір сүруінің және үйымдасу- 
ының маңызды формаларын көрсетеді. Ж ер жүзінде екі 
мыңнан астам үлт пен үлыс тірш ілік етеді десек, солар- 
дың әрңайсысының өзіне ғана тән әдет-ғүрыптары, салт- 
дәстүрлері бар. Олар - халың мәдениетінің аса мәнді кү- 
рамдас бөлігі, одан сол халықңа жататын адамдар мәде- 
ниетінің деңгейі, рухани байлығы, басқа үлттар мен үлыс- 
тардан, халықтардан айырмашылығының барлык, белг- 
ілері айңын танылады. Сонымен ңатар салт-сана, дәстүр 
қатып-семген, мәңгі өзгермейтін нәрселер емес, елдің 
экономикасы ны ң, мәдениетінің өркендеуімен бірге, 
олардың озықтары одан әрі дамып, жаңғыра түседі, то- 
зыңтары қолданыстан қалып, үмыт бола береді.
Адамгершіліктің кейбір бастауларын ңарастырайық.
Қайырымдылың (ізгілік) және оның антиподы зүлым- 
дың: ңайырымдылық үғымы адамдардың жалпы мүдде- 
лерін, болашақңа деген үмітін, талап-тілектерін білдіре- 
ді; зүлымдық керісінше, өмірге кедергі жасап, оны жою- 
ға тырысады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   83   84   85   86   87   88   89   90   ...   96




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет