Ә с I гі т I к б I л I m г. А. Кактаева философия

Компьютерлік модельдеу - объектіні белгілі үлгіге 
түсіріп , сол үлгіні зерттеу арқылы болар істі түсіну. Мо-
дель (француз және латын тілінен аударғанда өлшем, 
үлгі, мөлшер деген үғымдардан туындаған) белгілі әле- 
ум еттік арнайы ж асалған ң ү б ы л ы стар . Б е л г іл і бір 
модельсіз болашаңты түсіну, оған үмтылу, не басқа бол- 
жамга келу өте қиын. Модель біздің болаш ақ жөніндегі 
ойымызды нақтылайды, оның суреттерін, жобаларын, 
көкжиегін белгілейді.
Осы айтылған ғылыми әдістердің бәрінің басын бірік- 
тіретін жаңа әдіс гылыми прогностика дүниеге келді.
Оның ілгері дамуына электрондық есептеу техника- 
сын қолданудың маңызы өте зор. Бүл техника шүғыл 
мерзім іш інде ғаж ап ф актілерді, циф рларды реттеп, 
есеггке салып, тиісті қорытынды ш ығарып, даму бағы- 
тын пайымдайды, ңажетті түжырым жасайды.
Профессор А.И. Ракитовты ң пікірінш е, егер цогам. 
төмендегі параметрлерге сәйкес келсе, онда оны ацпа- 
раттыц деп есептеуге болады:
1)егер кез келгенадам, үжым, кәсіпорын немесе үйым 
өзінің өмірңамы мен жеке немесе өлеуметтік маңызы 
бар міндеттерді шешу үшін кез келген уаңытта елдің кез 
келген нүктесінен кез келген аңпаратты ала алатын жағ- 
дайда;
2) егер қоғамда кез келген индивидке, үж ы мға неаде- 
се үйымға ңызмет ететін ңазіргі аңпараттың технология 
өндіріліп, жоғары пункттегі талаптарды өтей алатын бол-
са;
3) егер ғылыми-технологиялық ж әне әлеуметтік-та- 
рихи прогрестің түрақты жедел ңарңынын үстап түруға 
ңажетті мөлшерде үлттық ақпаратты қ ресурстарды ңа- 
лыптастыруды қамтамасыз ететін дамыған инфраңүры- 
лым болған жағдайда;
4) егер өндіріс пен басқарудың барлық салаларында 
автоматтандыру мен роботтандырудың жеделдетілген 
үдерісі жүзеге асса;
5) егер ақпараттың әрекет пен қызмет салаларын ке- 
ңейтуге мүмкіндік беретін өлеуметтік ңүрылымда ради- 
калды өзгерістер жүзеге асса.
154

Ж аңа ақпараттық өркениеттің қалыптасуы көптеген 
ж аңа мәселелерді де туғызады. Әлеуметтік-экономика- 
лың табыс бүгінгі күндері білім мен технологияға тәуелді 
болғандыңтан, аңпараттандыру жолына дер кезінде түсе 
алмаған елдердің ақпараттары дамушы елдерге тәуелді 
болып ңалатыны күмән туғызбайды. Осыған байланыс- 
ты дамушы елдердің шикізат және энергетика көздері 
болып келген елдер аңпараттьщ отар елдерге айналуы 
мүмкін.
Сондыңтан "...ақпараттың қоғам адам болмысының 
мәнімен ңатар қүрылымын өзгертетіндіктен, мыңдаған 
жылдар бойы философияның жүмбаң қүбылыстары бо-
лып келген ш ығармаш ылың қүпиялары мен адамзат 
ақыл-ойының терең тылсымдарына ену мүмкіншіліктері 
мен оны адами игеру деңгейлерін, түлға жүйесін түбе- 
гейлі өзгертетін болғандықтан, философия көкжиегіндегі 
зерттеу аймағы болып ңала береді" (Ракитов А .й. Фило-
софия компьютерной революции. М., 1991).
Болаш ақта адамзат өркениетінің дамуы қандай бол- 
масын, мейлі ол ғарыштық дәуір, компьютерлік немесе 
аңпараттың және т.б. болсын, мүның бөрі адам үшін, 
адамның игілігі үшін жасалып жатңандығын ескеруіміз 
қажет. Бүл мағынада техника философияны ең алдымен 
адам философиясы деген американ философы X. Скли- 
мовскидің пікірімен келісуге болады. (Т.Ғабитов. Фи-
лософия. А., 2002).
2. 
Қазір бүкіл адамзат алдында бүрын болмаған ауқым- 
ды, букілэлемдік мәселелер қойылуда. Олардыц ішінде 

жүктеу/скачать 12,84 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: