Ежегодной научно-практической конференции студентов и магистрантов
жүктеу/скачать 6,17 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Тлеуова Д.А., к.э.н. Таблица 1. Себестоимость реализации (в тысячах тенге) [2]
- Таблица 2. Структура себестоимости реализации (в %) [2]
- Кесте-1. ҚР мен Алматы қаласы бойынша 2014/2015 және 2015/2016 оқу жыладарындағы студенттер саны.
- График 3. 2014 және 2015 жыл бойынша жұмыспен қамтылғандар саны [3].
о ценочный менеджмент Курамаева Даяна Куанышбековна Оценка,2 курс Научный руководитель:
163 Большинство стран с эффективной экономикой давно уже создали аналогичные базы данных. Так известно, что две третьих общего объема национального богатства Финляндии составляет недвижимое имущество, которое обеспечивает до 40% производства национального дохода или примерно 5000 долл. на человека. По оценкам американских экспертов недвижимость составляет более 50% всех материальных ценностей США и составляет прядка 4,7 трлн. долл. Приведенные цифры свидетельствуют о значительной стоимости национального богатства сосредоточенного в форме недвижимости, а также ее высокую отдачу при создании национального дохода страны. Еще более высокую отдачу может дать использование «НОУ-ХАУ» и других объектов интеллектуальной собственности. Поэтому количественная оценка прироста национального богатства созданного за период деятельности данного Правительства, Парламента, Акима и т.д. может служить достаточно наглядным показателем эффективности их деятельности. Для этого рыночная оценка активов региона должна проводиться регулярно, как это делается, например, начиная с 1985 г. в Великобритании. Причем оценка недвижимости должна проводиться в разрезе его видов: жилые, коммерческие, сельскохозяйственные, промышленные и прочие здания, земля и используемые природные ресурсы, отдельно находящиеся в государственной и частной собственности. Конечно, имеется ряд факторов, влияющих на прирост стоимости имущества, которые лежат за пределами непосредственного управления органами государственной и местной власти. Однако нельзя не считаться и с тем, что данные об оценке различного типа имущества являются своеобразным откликом социально-экономической системы, отражающим существующую государственную политику в том или ином секторе экономики. Существующая система планирования и финансирования, основанная на относительных показателях, дает представление о наращивании экономического потенциала экстенсивными методами, т.е. со стороны затрат. Вместе с тем, с очки зрения финансового менеджмента экономический потенциал – это будущие доходы экономики. Если инвестиции в развитие экономического потенциала региона не дадут прироста внутреннего регионального продукта, значит и благосостояние их жителей не улучшится, поэтому нельзя считать такие вложения эффективными. О развитии экономического потенциала можно судить только по приросту доходов. Уровень экономического потенциала региона при стоимостном подходе оценивается в денежном выражении методом дисконтирования прогнозируемого потока доходов. Главным препятствием, сдерживающим широкое распространение стоимостных показателей в социально- экономическом планировании и управлении регионами, является низкое качество оценки стоимости различных активов. Для решения этой проблемы предлагается финансово-аналитическая модель оценки (ФАМ), объединяющая в едином процессе все известные в настоящее время методы расчета стоимости, что устраняет необходимость в последующем согласовании трех разных результатов, полученных каждым методом в отдельности, как это делается в настоящее время. Для определения стоимости нематериальных активов и природно-сырьевых ресурсов вместо известного метода дисконтирования денежных потоков в модели ФАМ применен опционный метод. Широкое распространение методов оценочного менеджмента обеспечило бы быстрый переход страны на курс устойчивого экономического развития и оказало бы положительное влияние на решение проблемы обновления основных средств, активизацию инновационной деятельности и повышение эффективности использования сырьевых ресурсов. Источники: 1. Коупленд Т. Expectations-based management. Как достичь превосходства в управлении стоимостью компании: Пер. с англ. / Т. Коупленд, А. Долгофф. - М.: ЭКСМО, 2009. – 384 c. – (Качественный менеджмент). 2. Бухарин Н.А., Озеров Е.С., Пупенцова С.В.. Шаброва О.А., Оценка и управление стоимостью бизнеса: учеб. Пособие / Под общей ред. Е.С. Озерова – СПб: ЭМ–НиТ, 2013. – 238 с. 3. Рош, Дж. Стоимость компании: От желаемого к действительному. – Минск: Гревцов Паблишер, 2014. – 352 с. 164 Алматы
Менеджмент Университет Для Республики Казахстан нефтегазовый комплекс – это приоритетная, ведущая отрасль хозяйства, важнейшая фундаментальная часть экономики государства, одна из базовых отраслей страны, которая является своеобразным стабилизатором экономики. Основными приоритетами развития нефтегазовой отрасли являются: обеспечение национальной энергетической безопасности, прирост энергетических ресурсов, их эффективное использование, строительство экспортных и внутренних трубопроводов, что должно способствовать устойчивому росту экономики республики. Актуальность данной темы обусловлена тем, что в нынешних условиях экономического кризиса, нефтегазовая отрасль, которая являлась своего рода кормильцем для Республики Казахстан, уже не оправдывает возложенных на нее надежд. Нефть, добытая на территории РК, не соответствует установленным мировым стандартам, и, чтобы довести ее до нужного состояния, необходимо проведение дорогостоящей и длительной системы обработки. Это вкупе с падением цены на нефть ухудшает экономическое положение компании-производителя. Как следствие, возникает необходимость рассмотрения более прогрессивных методов управления себестоимостью производимого продукта, что и будет рассмотрено далее. Для практического рассмотрения данной проблемы была рассмотрена деятельность АО «КазТрансОйл». «КазТрансОйл» является крупнейшей нефтепроводной компанией Республики Казахстан, оказывающей услуги по транспортировке нефти на внутренний рынок и на экспорт. АО «КазТрансОйл» включен в Республиканский раздел Государственного регистра субъектов естественных монополий. АО «КазТрансОйл» является собственником крупнейшей в Республике Казахстан системы магистральных нефтепроводов и водоводов, совокупная протяженность которых составляет 5 502,997 км. нефтепроводов (с учетом 71,7 км. нефтепровода Кенкияк-Орск, находящегося на территории РФ и стоящего на балансе Представительства КазТрансОйл в г.Самара) и 2 148,1 км. водоводов [1]. При рассмотрении структуры себестоимости реализации АО «КазТрансОйл», была замечена следующая особенность: наибольшую часть затрат принимают на себя затраты на персонал.
Учет и аудит, 3 курс Научный руководитель:
2014
2013 Затраты на персонал 40 101 012 35 939 251 Износ и амортизация 32 876 926 29 442 621 Услуги железной дороги 9 436 954 10 298 681 Топливо и материалы 6 805 708 6 112 086 Электроэнергия 6 280 668 6 065 868 Ремонт и техобслуживание 5 501 143 4 670 474 Налоги, помимо корпоративного подоходного налога 4 978 621 4 895 316 Услуги по охране 4 493 473 3 466 756 Затраты на газ 2 435 270 2 211 319 Услуги авиапатрулирования 1 474 160 1 296 160 Охрана окружающей среды 952 258 612 422
Командировочные расходы 892 934
816 498 Затраты на вознаграждения работникам по окончании трудовой деятельности 754 969
1 406 914 Диагностика трубопроводов 624 316 389 203
Страхование 507 481
446 548 Услуги связи 264 938 253 297
Операционная аренда 248 969
295 453 Прочее
2 679 273 2 349 832 Итого 121 309 073 110 968 699 165 При этом рост себестоимости в 2014 году по сравнению с 2013 годом АО «КазТрансОйл» поясняют влиянием следующих статей: • увеличение расходов на износ и амортизацию и налога на имущество, что связано с ростом балансовой стоимости основных средств в результате переоценки, проведенной во втором полугодии 2013 года; • увеличение расходов на производственный персонал в связи с индексацией заработной платы на коэффициент инфляции, и в соответствии с поручением Президента Республики Казахстан проведением дополнительной индексации заработной платы производственного персонала на 10%, с целью уменьшения влияния девальвации тенге; • увеличение расходов на электроэнергию в связи с повышением тарифа на электроэнергию в ряде регионов; • расходы на охрану производственных объектов, в связи с индексацией стоимости услуг с целью уменьшения влияния девальвации тенге, а также в связи с заключением договора на услуги аварийно- спасательных служб. Так как нынешние экономические условия периодически снижающейся рыночной стоимости нефти диктуют необходимость снижения себестоимости, а в данной ситуации мы наблюдаем ситуацию прямо противоположную – повышение себестоимости, появляется необходимость рассмотрения путей снижения затрат. Среди перечисленных выше причин повышения себестоимости наиболее доступной для изменений является статья по затратам на персонал. Также, если рассмотреть предыдущие таблицы, отражающие структуру себестоимости реализации, видно, что большая часть затрат приходится именно на персонал. Само собой, снижение затрат на персонал не может происходить независимо от других факторов. Таким образом, возникает потребность вложения дополнительных средств на оснащение производства инновационным оборудованием. Процедура вложения средств в замену оборудования кажется весьма сомнительной идеей, когда речь заходит о процессе снижения затрат, однако, это является инвестицией в будущее. В свою очередь инновации в производственном процессе позволять сэкономить средства на персонале, сократив штат, в котором уже не будет необходимости. Также, рассматривая вопрос сокращения штата необходимо пересмотреть структуру персонала и индивидуальные должностные инструкции каждого, дабы избежать нецелесообразного содержания некоторых сотрудников. Рассмотрим ситуацию, в которой будут сокращены затраты на персонал, а человеческие ресурсы будут заменены инновационной автоматизированной линией оборудования: • Исключается «человеческий фактор» ошибки на производстве, и, как следствие, качество производимого продукта заметно возрастает; • Предприятие, оснащенное передовыми производственными машинами, становится более привлекательным для инвестора даже в столь непростые для нефтегазовой отрасли времена; • С сокращением персонала сокращаются и дополнительные затраты на социальные отчисления, отпускные, премиальные, обучение кадров и прочее; • Процедура позволит сократить две статьи затрат в себестоимости реализации: «Затраты на вознаграждения работникам по окончании трудовой деятельности», «Затраты на персонал». Таким образом, в данной ситуации наблюдается один недостаток – растущая безработица, решение которого остается государству и другим, более заинтересованным в человеческих ресурсах предприятиям.
Статья
2014 2013
Затраты на персонал 33,1
32,4 Износ и амортизация 27,1 26,5
Услуги железной дороги 7,8
9,3 Топливо и материалы 5,6 5,5
Электроэнергия 5,2
5,5 Расходы на содержание, ремонт и обслуживание основных средств 4,5 4,2
Налоги, помимо корпоративного подоходного налога 4,1
4,4 Затраты на газ 2,0 2,0
Услуги по охране 3,7
3,1 Услуги авиапатрулирования 1,2 1,2
Прочие 5,7
5,9 Источники: 1. О компании АО «КазТрансОйл» http://www.kaztransoil.kz/ 2. Годовой отчет АО «КазТрансОйл» за 2014 год.
166 Алматы
Менеджмент Университеті Қазіргі таңда нарық талаптары күннен-күнге қатайып келеді. Сол себепті, қандай мамандық түрі болмасын «шеберліктің шыңына жете білу» керек. Бүгінгі күн - техника мен жаңа инновациялардың күні. «Еңбек етсең ерінбей,тояды қарның тіленбей», - деп қазақтың ұлы ақыны Абай атамыз айтқандай, тек еңбек етіп, талмай ғылым іздеген, жалықпай техника меңгерген адамның ғана тұрмысы жақсарып,абыройы асқақтай түседі. Елбасымыз Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев 2015 жылғы жолдауында жастарды «білімді,еңбекқор, бастамашыл, белсенді болуға қазірден бастап дағдылануға» үндейді [1]. Бүгінгі таңда ЖОО-ны бітірген қазақстандық жас мамандар әлі де әлемдік нарық талаптарына сай емес.
Біріншіден, студенттердің ағылшын тілі деңгейінің төмендігі.2015 жылдың наурызындағы деректерге сүйенсек, Қазақстан ағылшын тілін төмен деңгейде білетін елдер қатарына кіреді. Нақтырақ айтсақ 63 мемлекеттің ішінде 56-орынға ие. Соңғы 7 жыл ішінде 18-34 жас аралығындағы азаматтардың білім деңгейі 11,23 ұпайға ғана артқан. Сол себепті, әлемнің үздік отыздығына апарар «100 нақты қадам» атты Ұлт жобасында Қазақстанда жоғары сыныптар мен ЖОО-ларда ағылшын тілінде кезең-кезеңмен оқытуға көшу жоспарланған. Оның басты мақсаты - даярланатын кадрлардың бәсекелестік қабілетін арттыру және білім беру секторының экспорттық әлеуетін көтеру, қазақстандықтардың әлемдік қауымдастыққа және халықаралық процестерге еркін араласуына жол ашу. Сонымен қатар бұл жаңашылдық «Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымы» елдері стандарттарының негізінде адам капиталының сапасын көтеретін болады [2]. Екіншіден, жастардың жұмысқа орналасу алдында тәжірибелерінің болмауы. Мысалы, АҚШ және Еуропа елдерінде жұмысқа орналасар алдында жас маманның жұмыс тәжірибесі мен волонтерлік тәжірибенің болуы талап етіледі. Атап айтсақ, жұмыс тәжірибесі жаңа жұмыс орнына тез бейімделіп,жұмысқа бірден кірісуге мүмкіндік береді. Ал, волонтерлік тәжірибе жұмыс орнында әріптестер арасындағы қарым- қатынасты жақсартып, жұмыс барысын қарқындатады. Осы мәселе бойынша, біз өзіміздің оқу орнымыз Алматы Менеджмент университетін мысал ретінде келтіре аламыз. Бізде студенттерге әр түрлі ұйымдар мен фирмаларда, банктарда тәжірибе жинауға мүмкіндік беретін AlmaU Career Lab орталығы бар. Ол тәжірибе барысында студент өзін-өзі жақсы көрсете білсе, кейін сол жерге жұмысқа орналасу мүмкіндігіне ие болады. Және волонтерлік бағытта бізде Service Learning пәні бар. Үшіншіден, Қазақстанда экономикалық және гуманитарлы бағыттағы мамандықтарда студенттердің көптігі. Елбасымыз: «Мен жастарымызды жұмысшы мамандығын белсенді меңгеруге шақырамын. Жұмысшы мамандықтарын меңгеру керек. Кезінде мен де жұмысшы киімін киюден бастадым, домна пеші от-жалынының жанында тұрдым. Үлгі алыңдар! Жылдар өтеді, бірақ , осы өмірлік тәжірибелерің, сендер қандай өмір жолын таңдап алсаңдар да, міндетті түрде кәделеріңе жарайды»,-деді [1]. Индустрияландырудың екінші бесжылдығының басталуының аясында 2015-2019 жылдары 257 жобаны іске асыру көзделген болса, ҚР Инвестицялар және даму министрлігінің деректеріне сәйкес, оған шамамен 46 600 маман қажет болады екен.Мәселен, техникалық және кәсіптік білім саласына келетін болсақ, «Кәсіпқор» холдингімен колледждер арасында осы колледждерді дамыту бойынша тиісті шаралар жасалды. Екінші бесжылдыққа дайындайтын мамандар пысықталды. «Кәсіпқор» холдингі 10 колледжбен әріптестік негізінде бірлесіп, 16 жаңа оқу бағдарламасын дайындаған. Биылғы жылы Көкшетау жоғары техникалық колледжі мен Ақтөбе политехникалық колледжінде осы бағдарламалардың 8-і енгізілетін болады [2]. Бүгінгі таңда жұмысқа орналасып жатқан техникалық мамындықты бітірген студенттердің (76 пайыз) өзі гуманитарлық сала иелерінен (54 пайыз) 1,5 есе артық [4] . Жоғарыды аталған талаптардан бөлек, педагогика ғылымдарының докторы, профессор М.А. Чошановтың құзырлылықты маманның төмендегідей белгілері атап көрсетті: •тұлғаралық және еңбектегі байланыс мәдениеті; •қызметтің экономикалық, әлеуметтік, құқықтық,адамгершілік, психологиялық аспектілерін меңгеруі; •қызметті жаңа жағдайға бейімдеудегі, басқару шешімін қабылдаудағы дайындығы; •практикалық кәсіби тапсырмаларды орындаудағы дайындық әлеуеті; •нақты жағдайларға байланысты қандай да бір әдістерді пайдалану біліктілігі; •тиімді шешім кабылдау қабілеті [5] . Бүгінде мұндай қатаң талаптарға жастардың көбісі шыдамайды. Соңғы 2 жылдың өзінде жоғарғы оқу орнына түсетін студенттердің саны азайған. Нақтырақ айтсақ, 2015/2016 оқу жылында студенттер саны 18018, ол 2014/2015 оқу жылымен салыстырғанда аз.
Қаржы, 1 курс Ғылыми жетекшісі:
167 Қазақстан бойынша жұмыспен қамтылған жастар (15-28 жас аралығындағы) 2014 жылы 4940400 адамды құраса, 2015 жылы 4802700 адамды құрады [3]. Нарық талаптарыны сай болу үшін, қазаіргі таңда көптеген жоғарғы білім беру мекемелері Ел басының «Қазақстан-2050 стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси курсы» жолдауында көрсетілген Жалпыұлттық іс-шаралар жоспарын ұстанаа отырып, мынандай қадамдарды жүзеге асыруға тырыспақшы: – Түлектердің өндірістік тәжірибеден өту және жұмыспен қамту барысы жүйесін сүйемелдеуде жұмыс берушінің талаптарын талдау; – жұмысберуші талабына сай ЖОО бітіруші маманның құзыреттілік моделін қалыптастыру; – ЖОО бітіруші маманның құзыреттілігінің жұмыс берушінің нақты талабына сәйкестігін бағалау әдістемесін жасау және жүзеге асыру; Студенттер саны 2014\2015 о. ж. 2015\2016 о. ж. ҚР 477 387
459 369 Алматы
9724 9051
Кесте-1. ҚР мен Алматы қаласы бойынша 2014/2015 және 2015/2016 оқу жыладарындағы студенттер саны. График-1. ҚР мен Алматы қаласы бойынша 2014/2015 және 2015/2016 оқу жыладарындағы студенттер саны [3]. График 3. 2014 және 2015 жыл бойынша жұмыспен қамтылғандар саны [3]. 168 – маманның құзіреттілігін және маман өндірістік тәжірибе өту барысында және жұмыспен қамтамасыз етуді сүйемелдеу жүйесінде жүзеге асыру; – ЖОО түлектерін жұмыспен қамтудады ақпараттық сүйемелдеудің жүйенін құрастыру; – Түлектері жұмыспен қамтудағы ақпараттық сүйемелдеудің жүйелер құрылымына қойылатын талаптарды құрастыру; – түлектерді жұмыспен қамтудағы ақпараттық сүйемелдеужүйелерін модельдеу. Жоғарыда көрсетілген ұсыныстар бірқатар күрделі мәселелерді шешуге мүмкіндік береді, олар: – ЖОО-да жұмыспен қамту үдерісін басқаруда акмеологиялық негіздерінің құрылмағандығы; – еңбек нарығының даму тенденциясы мен болжамдық бағалау күйін алудың әдістемелік негіздерінің болмағандығы; – білім беруді құру және жүзеге асыруда білім беру қызметімен еңбек нарығының өзара байланысының болмауы [6]. Ал «Нұрлы Жол» бағдарламасы туралы Елбасымыз: «Біз жүзеге асырып жатқан түбегейлі реформалар мен атқарып жатқан қыруар істердің бәрі сендер үшін, болашақ үшін жасалуда. Тұтастай алғанда, Жолдауда ілгерілетіп отырған шаралардың барлығы нақты сипатқа ие және, әдеттегісінше, сенімді қаржыландырумен қамтамасыз етілген. 2014-2015 жылдары шағын және орта бизнесті дамытуға 1 триллион теңге бөлініп үлгерілген болатын. «Нұрлы Жол» бағдарламалары жобаларына – 2,7 триллион теңге. 2,7 триллион теңге Қазақстанға халықаралық қаржы ұйымдары тарапынан бөлінді. Қытай Халық Республикасы 2,7 миллиард доллар көлемінде несие берілді. Тұтастай алғанда, осы Жолдау жобаларын жүзеге асыруға 7,5 триллион теңге тартылмақ. Осы қаржыларды тиімді пайдалану – Үкіметтің басты міндеті және жауапкершілігі», - деген болатын [1]. Енді бізге, жастарға, мемлекет тарапынан бүкіл жағдай жасалынып тұрғанда, біз нені күтеміз? Енді мақсат біреу ғана, алдыға жылжып, үздік болуға тырыса отырып, жаһандық нарық талаптарына сай болу. Пайдаланылған әдебиет: 1. Қазақстан Республикасының Президенті – Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы (2015 жыл,қараша), http:// www.akorda.kz 2. Жолдыбаев Ж.«100 қадам»: Жеткіншек ұрпаққа мектеп табалдырығынан бастап, жоғары оқу орындарына дейін әлемдік деңгейде білім мен тәрбие берілуі керек» атты мақала, http://www.inform.kz/ 3. Ресми статистикалық ақпарат (салалар бойынша), http://stat.gov.kz 4. «Число трудоустроенных выпускников вузов Алматы превысило 60 процентов» атты мақаласы , http://tengrinews.kz/ 5. «Болашақ мамандардың құзырлығына қойылатын талаптар» атты мақала , http://bilimdiler.kz/ 6. «Нарық талаптарына сай жас мамандар даярлау мәселелері» атты мақаласы, Современное образование №1(89),2013
169 Алматы
Менеджмент Университеті Қойылған мақсат жай мақсат болып қалмауы керек. Оның орындалуы қажет. Біздің еліміздің қойған мақсаттарының бірі – дамыған 30 елдің қатарына ену. Осы мақсатқа жету жолында үлкен көмегін тигізетін ол – кәсіпкерлікті дамыту. Себебі, кәсіпкерліктің дамуы тікелей экономиканың қарқынды жақсаруына алып келеді. Жалпы, кәсіпкерлік дегеніміз не? Кәсіпкерлік терминіне анықтама беру сонау 17- 18-інші ғасырлардан бастау алған. Атақты неміс экономисі, Гарвард университетінің профессоры Йозеф Алоиз Шумпетер «Кәсіпкер болу – басқаның істегенің істемеу» десе, француз экономисі Жан Батист Сэй «Кәсіпкер – адамдарды өндірістік шеңбер ауқымында ұйымдастыратын адам» деп кәсіпкер сөзіне түсініктеме беріп кеткен [1]. Яғни, кәсіпкерлік дегеніміз адамның бұрын соңды жасамаған тауары немесе бұрын соңды болмаған ерекше қызмет түрін жүзеге асыру барысындағы адамдар жиынын ұйымдастыру және оларды басқару болып табылады. Ендігі кезекте аталған кәсіпкерлік қалайша экономиканың дамуына көмек бермек деген сұрақ туындайды. Осыған жауап ретінде кәсіпкерліктің дамуы төмендегідей артықшылықтар алып келмек: • тұтынушы сұранысының қамтамыз етілуі; • жаңа тауар түрінің пайда болуы; • тауар ассортиментінің кеңеюі; • экспорттың артуы; • жұмыс орындарының көбеюі; • ұлттық қордың артуы; • бәсекеге қабілеттіліктің артуы; • әлемдік нарыққа шығу; • мемлекеттік валюта құндылығының артуы; • адам даму индексінің жоғарылауы және т.б. Егер де жоғарыда аталған артықшылықтар жүгезе асса, экономикалық тұрақты даму еш күмәнсіз орнығатыны анық. Бұл өз кезегінде мақсатымызға жетуге, яғни 30 елдің қатарына кіруге жол ашады. Осындай ерекше маңызға ие кәсіпкерлікдің өзгеруі көптеген факторларға тәуелді. Оларды жүйелей келе төмендегідей диаграмма құрылды. жүктеу/скачать 6,17 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|