Ежелгі дәуір әдебиеті бес кезеңнен тұрады
МӘШҺҮР ЖҮСІП КӨПЕЕВ (1858-1931)
жүктеу/скачать 0,49 Mb.
|
| МӘШҺҮР ЖҮСІП КӨПЕЕВ (1858-1931)
Туган жері: қазіргі Павлодар облысы, Баянауыл ауданы Шыгармалары: "Хал-ахуал", "Қазақ жұртының осы күнгі әңгімесі", "Жеті жетім", "Бес қымбат", "Көрінбес", "Жүсіптің тырнамен айтысы", т. б. Дастандары: "Гүлшат- Шеризат", "Ғибратнама", "Шайтанның саудасы", "Баяннама", т. б. Кітаптары: "Хал-ахуал", "Тірлікте көп жасағандықтан көрген бір тамашамыз", "Сарыарқаның кімдікі екендігі" (1907 жылы Қазандағы Хұсайыновтар баспасында); "Мес"кітабы (ауыз әдебиеті үлгілері енген) 1870 жылы Хамаретдин хазіреттің медресесінде, одан кейін Бұхарадағы Мір араб медресесінде білім алған. Ақын, фольклортанушы "Ер Сайын", "Ер Көкше", "Көрүгән", "Шора батыр" жырларын, Балта ақын мен Шөже, Жанақ пен Түбек, Күдері мен Ұлбике, Ұлбике мен Жанкелді, Шортанбай мен Орынбай айтыстарын, Бұқар жырау, Шортанбай, Шөже, Орынбай т. б. жыр-толғауларын, ауыз әдебиеті үлгілерін жинап, қағазға түсірген. Шығыс зерттеушісі, фольклоршы В.Радлов пен таныс болған. 1875 жылдан бастап "Дала уалаяты" газетіне хат-ханар, мақала жіберіп тұрған. | 889-1994 ж. аралығында "Дала уалаяты" газетінде оннан астам проблемалық материалдар, "Айқап" журналының 1912 жылғы екі санында көлемді мақала жариялаған. Қажымұқанмен кездесіп, дос болған. Ақан сері мен бірнеше рет кездескен. "Ақан серінің Құлагері өлген соң, бұрынғы серілік мінезді қалдырып, көп адам бас қосатын ас, жиын-тойға бармайтын болып, дүние қызығынан мүлде көңілін суытты. Ақан сері адамзаттың сұңқары, қызыл тілдің ділмары, жігіттің құлпы жібегі еді" деп жазған. Мәшһүр - белгілі, әйгілі деген сөз. • Ақын, фольклортанушы-этнограф қаламтер: (М.Ж.Кепеев) М. Ж. Көпеевтің қасиеттерін анықтай алатын жауап: (Этнограф, тарихшы жазба ақын) • Мәшһүр Жүсіп білім алған медресе қай жерде? (Баянауылда) • Мәшһүр Жүсіптің "Сарыарқаның кімдікі екендігі" кітабы қай жылы жары көрген? (1907 ж.) • Мәшһүр Жүсіптің 1907 жылы басылып шыққан шығармасы: ("Хал- аҳуал") "Сарыарқаның кімдікі екендігі" кітабын жазған: (М. Ж. Көпеев) Мәшһүр Жүсіптің дастаны: ("Гүлшат пен Шеризат") • М. Ж. Көпеевтің мысал жанрында жазылған өлеңі: («Шайтанның саудасы») • Мәшһүр Жүсіп Көпеевке тән қасиет: (Қазақтың белгілі тарихи тұлғаларымен кездесіп, құнды естеліктер жазған) • Мәшһүр Жүсіптің қазақтың өз жер-суынан айырылып, патшаның отаршылдық талауына түскенін жазған өлеңі: («Сарыарқаның кімдікі екендігі?») *** М.Ж.Көпеевтің кездесіп, дос болған адамдары: ("Қажымұқан; *Ақан cepi) *** М. Ж. Көпеевтің дастандары: (*«Гүлшат-Шеризат»» *«Ғибратнама», «Баяннама»; *«Шайтанның саудасы») *** М.Ж.Көпеевке тән ерекшеліктер: (*Патша отаршымдығын сынға алды; "Ауыз әдебиеті үлгілерін жинады) жүктеу/скачать 0,49 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|