Қанат ҚАЗЫ
ҚР Төтенше жағдайлар министрлігі
мамандарының мәліметінше, маусымның
22-сі күні Астананың «Промышленный»
аталатын бөлігінің бір тұрғыны Есілде
To
To
yo
yo
ta
ta
C
C
or
r
ol
o
la көлігінің аударылып ж
ж
ат
атқ
қ
а-
а-
ны
ны
н
н ха
ха
ба
ба
рл
р
аған. Судан құтқару қы
ы
зм
змет
ет
і
і
көлікті шығарып, одан төрт жас адамның
мәйітін тапты. Екі қыз бен бір жігіттің аты-
жөні бірден анықталды. Мамандардың
мә ліметінше, көлік алдымен аударылып,
со дан соң
ң
б
б
ар
р
ып
ып
ө
ө
зе
зе
нг
нг
е құ
құ
ла
ла
ға
ға
н.
н.
Д
Д
әл
л
осы
күні Балқашта бес адамы бар қайық ауда-
рылып, бір адам суға кетіп қалды. Қалған
адамдар жағаға жүзіп шыққан. Өткен сенбі
және жексенбі күндері республика
бо
бо
йы
йы
нш
нш
а
а
ба
ба
рл
рл
ығ
ығ
ы
ы
26
2
адам суға кетіп,
қа
қа
йт
йтыс
ыс б
б
ол
ол
ды
ды
. Қа
Қа
йғ
йғ
ыл
ыл
ы оқиғалар Алматы,
Ақмола, Қарағанды, Қостанай, Солтүстік
Қазақстан, Батыс Қазақстан, Жамбыл
облыстарында тіркелді.
Бо
Бо
ла
ла
тб
тб
ек
ек
МҰ
МҰ
ХТ
ХТ
АР
АР
ОВ
ОВ
ЖАҢҒЫРЫҚ
Ас
Ас
та
та
на
на
да
да
б
б
ір
ір
к
к
өл
өл
ік
к
Е
Е
сі
сі
лг
лг
е
е
құлап, төрт адам суға
а
ба
б
ты
ты
п
п
ке
ке
тт
тт
і.
.
Өт
т
ке
ке
н
н
де
дема
ма
лы
лы
с
кү
кү
нд
нд
ер
ер
і
і ба
ба
р
рлығы 26 адамның а
жа
жа
лы
лы с
суд
уд
ан
ан
б
б
ол
олды
ды.
ОЙ-КӨКПАР
Бас
ы 1-
бе
тт
е
Мейрам ҚАБДРАХМАНҰЛЫ
экономист-сарапш
ИƏ
ЖОҚ
Дәурен АРЫН,
ңгер
Ал
Ал
қ
қ
ан
ан
ша
ша
ж
ж
ерден кепілдік депозит
т
ашуға міндеттеме қойғанмен, заңсыз дық-
қа әбден бой алдырған мигранттар ондай
де позитті аша да қоймайды. Мысалы, елі-
м ізге бір ғана Тәжікстаннан енетін жұмыс
кү ші нің саны 100 мыңнан асып жығы лып-
ты. Сол 100 мың
ң
тә
тә
жі
ж
кт
кт
ің
ң
7
7
0
0
мы
мы
ңы
ңы
о
ота
та
нд
нд
ық
ық
ба зарларымызд
зд
а
а са
са
уд
уда-
а-са
са
тт
тт
ы
ық
ж
ж
ас
ас
ау
ау
ме
ме
н
н
қар жы табуда. Қазақстан тарапы екі жыл-
дан бері сол тәжіктердің қарасын азайта-
Со
Сонд
нд
ы
ықтан да миг рант тарды
ы
жа
жа
ғ
ғ
да
да
йы
йы
жоқ, күнін көре алмай жүрген қауым деп
мүсіркеудің қажеті жоқ. Осыған орай,
бізге заңды қатайту керек. Олардың
елімізге келіп, тауып жатқан табысының
кем дегенде 40 пайызы елімізде қалуы
тиіс
.
.
Со
Со
н
нды
ды
қт
қт
ан
ан
к
еп
еп
іл
іл
ді
ді
к
к
де
де
по
о
зиттер
ашып
ып
, ол
ол
ар
р
ғ
ғ
а
а
қо
қо
ма
ма
қ
қ
ты
ты
с
с
ал
алық
ық
т
т
өл
етіп,
бұл мәсе ле ні реттеу ді қол ға алға нымыз
жөн.
Ы,
пшы
ы
,
ы
Б
Е
Й
К
ІР
Б
Е
Й
Т
А
Р
А
П
П
П
І
І
К
К
ІР
Қаламқас ШАЯХМЕТОВА, әлеуметтанушы:
– Болашақта елімізде кәсіпорындар мен өндіріс орындарының саны артатынын ескерсек, біз сырттан келетін
жұмыс күшіне әлі де тә
ә
уе
уелд
лд
і
і бо
бо
ла
ла
мы
мы
з.
Д
Д
ем
ем
ек
ек
,
, ол
ол
ар
ар
дың елімізде тым еркін
н
сі
сіп
п
ке
етп
тп
еу
еу
і
і
үш
үш
ін
н
а
а
рн
рн
ай
ай
ы
ы
ли
ли
це
ц
нзиялары
бар жекеменшік еңбек
к а
аге
ге
нт
н
ті
ті
кт
ктер
ер
і
і
құ
құ
ры
рылғ
лғ
ан
аны
ы
жө
жө
н. Себебі бұл мәселені б
б
ір
ір ғ
ғ
ан
ан
а
ми
ми
ни
ни
ст
стрл
рлік
ікті
ті
ң
ң
не
не
ме
ме
се
се комитеттің
құзыретіне қалдыру дұрыс емес. Халықаралық тәжірибеге сүйенсек, мұндай агенттіктердің құзыретіне бірнеше
міндеттер жүктеледі. Еңбек мигранттарын тіркеу, денсаулығын тексеруден өткізу, оларды әлеуметтік-құқықтық
тұрғыдан қорғау, мигранттар жөнінде тиісті орындарға ақпарат беру тәрізді жұмыстарды осындай жекелеген
агенттіктердің еншісіне жүктеген жөн. Сондай-ақ жекелеген кәсіпкерлердің де мигранттарды жалдау ережесін
қа
қ
та
та
ң
ң
ба
ба
қы
қы
ла
ла
уғ
уғ
а
а
ал
ал
у
у
ке
ке
ре
р
к. Себебі қазірде елім
із
з
ді
д
ң
ң
кө
кө
пт
пт
ег
ег
ен
ен
ж
ж
ек
ек
ел
ел
ег
ег
ен
е
кәсіпкерлері ешқандай
қ
құж
ұж
ат
ат
ы
ы
жо
жо
қ
қ
ми
мигр
гран
антт
тт
ар
ар
ды
ды т
т
оп
оп
-т
-т
об
обым
ым
ен жалға алып, жұмыс
ын
ын
б
б
іт
тір
ірті
тіп
п
от
отыр
ыр
ға
ға
н
н
жа
жа
йы
йы
б
б
ар
а
. Сондықтан мигрантт
тар
ар
ды
ды
ж
ж
ал
алда
да
у
у
ережесіне де арнайы өзгеріс енгізген жөн.
Дә
заң
мыз, тәжік мигранттарына шектеу қоямыз
оямыз
з
деп барынша тырысып-ақ жүр. Ола дың
ардың
ң
ң
қарасы азайған болып көрінгенімен,
енімен,
,
тәжіктер сауда базарларында әлі де сол
лі де сол
л
баяғысынша тауарын сатып, пайдасына
айдасына
а
ба
б
ты
ты
п
п
жү
жү
р.
р.
О
О
ла
ла
рд
рд
ың
ың
а
а
й
й
са
с
йы
й
нғы
ғы таза та--
бы
бы
с
сы
ы
са
са
уд
уд
а
а шы
шы
ғы
ғыны
нын
н
ес
е
ептемегенде,
темегенде,
,
әжеп тәуір қомақты. Өйткені ол
дың
ні олардың
ң
ң
өнім дерінің бір келісінің құны
ны 1500 тең--
геден басталып, 8-10 мың теңгеге дейін
теңгеге дейін
н
же теді. Ал солардың мемлекетімізге төл
екетімізге төлер
р
р
салы ғы, тигізер пайдасы б
а, әрине,
бар
ар
м
м
а, әрине,
,
жоқ. Сөй те тұра олар не ө
ө
з
ө
ө
зд
здер
ер
ін
не
е
қа
қа
ты
ты
ст
ст
ы
ы
ы
ережеге ба ғын бай, не заң
ңға м
й
ойынсұ
б
нбай
й
келеді. Сон дықтан бұл жерде осы саланы
жерде осы саланы
ы
екшелеп жік теп, бақылап отыруға тиісті
ылап отыруға тиісті і
органдар дың жұмысын жетілдіру қажет.
ын жетілдіру қажет.
.
Қадағалау ды
жетілдірмей,
ештеңе
тілдірмей, ештеңе
е
е
өнбейді. Қанша жер ден кепілдік депозит
р ден кепілдік депозитт
т
аш
аш
қы
қы
зып, өз шы
ы
ғы
ғ
н
ын да
д
ры
р
н өздеріне жап--
қы
қы
з
з
ам
ам
ыз
ыз д
д
ес
е
ек
ек т
т
е,
е,
тар тасқынына
,
,
м
м
иг
иг
ра
ра
нт
нт
тар тасқынына
а
бе
лгілі бір шек те
қою қажет. Мысалы,
еу қою қажет. Мысалы,
,
«жы лына осынша
ша миг рантты ғана қабыл--
р
ім
м
дай аламыз» де
деп арнайы қаулы-шеш
шы ғарсақ, сырттан ел ге заңсыз бі адам
рттан ел ге заңсыз бір адам
м
ан елге заңсыз бір ада
келе алмайды. Осы жүйе ні мәнге келтіріп
ы. Осы жүйе ні мәнге келтіріп
п
алғанымыз жөн. Бас тыс
у
жөн. Бас тысы,
,
с
с
ан
ан
ға
ға
ш
ш
ек
ек
те
те
у
у
у
қойып алсақ, әрі қарай
,
қ, әрі қарай
з
заң
аң
д
ды
ы
қа
қа
та
тайт
йт
ып
ып
,
,
оларға отан
ндық жұмыс бе рушілердің жа--
уа пкершілі
лігін арттырған абзал.
үгінде елімізге енетін мигранттардың
Бү
мыңдайы ғана заңды түрде тіркеліп
300 м
с істейді. Сонда мигранттардың тең
жұмыс
сынан астамы тіркелмей табыс
жартысы
Олардың табысы да анағұрлым.
табады. О
а қомақты қ
қ
ар
ар
жы
жыны
ны
қ
қ
ал
ал
та
та
сы
сы
на
на
Арасында
ар да бар.
А
А
л
л со
сола
ла
р
р үк
үк
ім
ім
ет
етке
ке н
не
е
басатындар
емейді, не еліміздің заңдарын
салық төлем
ы сақтай бермейді. Ендеше,
толыққанды
дай міндеттемелерді жүктеуге
неге біз мұнда
Егер біз мигрант тарға
кіріспейміз?
ит ашуды міндеттесек, заң-
ке
к
пілдік депози
р
ран
антт
ттар
ар
ын
ы
а кепілдік депо-
сы
сыз
з
ең
еңбе
бе
к
к
ми
ми
гр
гр
а
ғдай
й
да
оларды заңдас-
зиті
і
н
аш
қа
н
жа
ғ
туындайды. Сон дай-ақ
тыру қажеттілігі т
мигранттарын де
пор-
заңсыз еңбек м
кеттен арнайы қаржы
тациялауға мемлек
к депозит ашылған
бөлінеді. Кепілдік
еңбек мигранттары
жағдайда еліміздегі е
л
де
де
н ал
а
астату
у
қаж
ж
ет
ет
заң бұзып, оларды елд
, ола
к
к
еп
еп
іл
лді
ді
к
к
де
де
по
по
зи
зи
тт
тт
ег
ег
і
і
болған жағ дайда осы
ы
к
ке
е
ғ дай
аударылып, елден
салымы ел бюджетіне ау
л бю
ін шығын орнына
шығарып жіберуге кететін
р
ру
жібе
өз ақшасын өзіне
құйылар еді. Осылайша өз
құйылар еді. Осылайша
еді. О
епілдік депози-
жұмсар едік. Сондықтан ке
жұмсар едік. Сондықтан
дік. С
, мигрант
тар
тін қол дай мын. Жалпы,
ай мы
рганда рының
мә
мәсе
се
ле
ле
сі
сі
нд
ұ
ұ
қы
қы
қ
қ
қо
қо
рғ
ғ
ау ор
д
д
е
е
құ
құ
ка көлемінде
мә
мәлі
лі
ме
ме
ті
ті
б
н
н
ша
ша
,
ре
ре
сп
сп
ублик
ой
ой
ын
ын
ң 55 пайызы
жасала тын қылмыс атаулының
н қыл
с күшінің
осы сырттан келетін жұмыс
і. Әсіресе
ықпалымен болатын көрінеді.
лы өтетін
Қазақстан территориясы арқыл
заңсыз
транзиттік мигранттар
р
көбіне
г
г
е
е
әс
әс
ер
ер
есірткілік заттар ды н
н
ем
ем
ес
е
е
е
жү
жү
йк
йк
ег
е
ум
ум
ен
ен,
ететін заттарды за
заңс
ңсыз
ы
с
сақ
ақ
та
тау
ұдан соң
тасымалдаумен айналысады. Бұда
лі заттарды,
сауда мигрант
тары әртүрлі з
екті, тағам өнім-
бұйым дарды, киім-кешекті,
ыйым салынған дис-
дерін және заңмен тыйы
да заттарды әкеліп сауда-
кі
к
лер мен бас
с
қа
қ
да за
ла
ла
р
р Қы
Қы
та
та
йд
й
ан, Қыр ғызстан
ға
ға с
с
ал
алуд
уд
а.
. О
Ола
ла
бекстан нан арзан баға
дағы
мен Өз бек
сыз заттар ды кон тра бан да тү рін де
сапасыз
асымал дап, та быс тарын есе леп жүр.
тасы
Нұрғиса ЕЛЕУБЕКО
(ф
В (ф
ото)
от
Дайындаған Қарлығаш ЗАРЫҚҚАНҚЫЗЫ
ЫЗЫ
ЫЗЫ
ЫЗЫ
«Қазақ өтпелі кезеңнен өте
бастаған сияқты. Тарихтың
ме
ме
мл
мл
ек
ек
ет
ет
ті
ті
к
к
де
е
ңгейі талқыла-
на
на б
б
ас
ас
та
та
уы
уы
с
с
он
он
ың көрінісі»
дейді жазушы Дидахмет
Әшімхан. Мемлекет хатшысы
Марат Тәжиннің тарих
жөніндегі «толғаулары» елдегі
тарихшыларды
ды
ң ар
ар
қа
қ
сын
қоздырып,
қа
қа
ла
ла
мы
мы
на
на ш
ш
аб
аб
ыт
ыт
Достарыңызбен бөлісу: |