Рефлексия. Қорытынды жасаңыз. Оқушыларға бос уақытында эмоцияларды басқарудағы күшті және әлсіз жақтарының тізімін жасауды ұсыныңыз. Содан кейін бір әлсіз жағын таңдап, оны жақсарту үшін іс-әрекет жоспарын жасаңыз.
(Қосымша ресурстар: https://surgut-pnd.ru/deyatelnost-
Оқушылармен бірге «Мейірімділік пен достық туралы әсерлі роликті» қараңыз
https://www.youtube.com/watch?v=ioxMjTfFlj0.
Қараған бейнероликті оқушылармен талқылаңыз: олар қандай сезімдер мен эмоциялар алды, мінез-құлықтың қандай қасиеттерін және қандай қарым- қатынастарды көрді.
тапсырма. Оқушылар ой-талқы әдісі арқылы ұжымдағы сәтті өзара әрекеттесу факторларын тұжырымдайды. Төменде берілген факторларды оқушылармен бірге талқылаңыз.
тапсырма. «Мәселені ұжыммен шешу». Оқушылар мәселелердің бірін шешу жолдарын бірлесіп әзірлеуі керек (басқаларын ұсынуға болады немесе оқушылар өздері ұсына алады):
әлеуметтікжелілердіңжастарғаәсері;
жастарарасындатемекішегу;
буллингжәнекибербуллинг;
Оқушыларды 4 топқа бөліңіз: «Талдаушылар», «Статистер», «Сыншылар»,
Әр топ кезекпен сөйлейді, содан кейін қорытынды шығарылады.
Рефлексия. Қорытынды жасаңыз. Бірлескен жұмысқа қандай факторлар кедергі келтіргенін және қайсысы оң нәтижеге ықпал еткенін талқылаңыз.
сабақ.Қарым-қатынасэтикасы
тапсырма. Оқушылар «этика» ұғымы бойынша ой қозғап, этикаға қандай қасиеттер кіретінін тізімдейді.
«Этика» термині ежелгі грек тілінен «әдет-ғұрып» деп аударылады. Этика – бұл дұрыс пен бұрысты, жақсы мен жаманды ажырататын моральдық және өнегелік принциптер мен құндылықтар жүйесі. Оған біздің мінез-құлқымыз бен шешімдерімізді басқаратын моральдық принциптер кіреді. Ол бізге этикалық шешімдер қабылдауға және құндылықтарымызға сәйкес әрекет етуге көмектеседі.
Қарым-қатынас этикасы – басқа адамдармен салауатты және үйлесімді қарым- қатынас орнатуға бағыттайтын принциптер мен құндылықтардың жиынтығы. Қарым-қатынаста этиканы сақтау бізге басқаларға құрмет, әділдік, адалдық және қамқорлық көрсетуге көмектеседі. Төменде қарым-қатынас этикасына жататын негізгі аспектілер келтірілген.
Құрмет. Қарым-қатынас этикасы басқа адамдардың жеке басын, олардыңқұқықтары мен пікірлерін құрметтеуді, әртүрлі көзқарастарды тыңдаудыжәнеашықболуды,басқаадамдардыңсезімдеріменшекараларынқұрметтеуді қамтиды.
Адалдық. Адалдық – этикалық қарым-қатынастың негізі: шындықты айту,басқаадамдардыалдамаужәнеайла-шарғыжасамау,өзқателіктерінмойындаужәне өз іс-әрекеттерінежауаптыболу.
Эмпатия.Қарым-қатынастаэмпатиякөрсетудегенімізөзінбасқаадамныңорнына қойып, оның сезімдері мен уайымдарын түсінуді білдіреді. Эмпатиябасқаадамдарғатүсіністікпенқарап,жанашырболуға көмектеседі.
Әділдік. Қарым-қатынас этикасы басқа адамдарға әділ болуды қамтиды:кемсітушілікті,ағатпікірлілікпентеңсіздіктіболдырмау.Сондай-ақ,әділдікдегенімізбарлықтараптардыңқажеттіліктеріменмүдделерінескеребілу және жанжалдардыәділ шешугетырысу.
Қамқорлықжәнеқолдау.Қарым-қатынасэтикасыбасқаадамдарғақамқорлықпенқолдаукөрсетудіқамтиды,басқаадамдарғакөмектесу,қолдаукөрсетужәнеолардыңәл-ауқатына қамқорболужәнет. б.
тапсырма. Әдеп кодексін әзірлеу. Оқушыларға 3-4 адамнан тұратын топтарда әртүрлі жағдайларға арналған әдеп кодексін әзірлеуді (мектепте, спорттық ойындарда, достар арасында, отбасында және т. б.), салауатты қарым-қатынасты сақтау үшін ұстанатын негізгі принциптер мен ережелерді анықтауды ұсыныңыз. Әр топ өзінің әдеп кодексін ұсынады.
Этикалық дилемма – бұл әртүрлі этикалық принциптер, құндылықтар немесе міндеттер арасында қайшылық туындайтын жағдай және бір тарапты таңдау екіншісіне қайшы келуі мүмкін. Мұндай жағдайларда адам моральдық шешім қабылдауда екіұштылыққа немесе қиындықтарға тап болады, өйткені екі нұсқаның да өзіндік этикалық аспектілері мен салдары бар. Этикалық дилеммалар өмірдің әртүрлі салаларында пайда болуы мүмкін. Этикалық дилеммалардың мысалдарына жеке және қоғамдық мүдде, әділдік пен әл-ауқат, адалдық пен сенім, жеке дербестік пен ұжымдық игілік немесе қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді пайда арасындағы таңдау жатуы мүмкін. Этикалық дилемманы шешу әртүрлі факторларды мұқият қарастыруды, талдауды және синтездеуді, сондай-ақ ең тиімді шешімді табу үшін этикалық принциптер мен құндылықтарды қолдануды талап етеді. Ол үшін өз әрекеттерінің салдарын ескеріп, басқалардың құқықтарын құрметтеу, әділдікті және барлық мүдделі тараптардың әл-ауқатын қамтамасыз ету керек.
тапсырма. Оқушыларды 3-4 адамнан тұратын топтарға біріктіріп, туындаған жағдаятты талдауға шақырыңыз және этикалық принциптерге негізделген шешімдерді табуды тапсырыңыз (оқушылар осыған ұқсас басқа мысалдарды ұсына алады).
Досың саған бір құпиясын айтып, ешкімге айтпауыңды өтінген. Бірақ сенбұлқұпияныңбасқаадамдарғазиянтигізуі мүмкінекенін білдің.
Топтасың абайсызда жасаған ауыр теріс қылық үшін айыпталады. Оныңкінәлідептанылғанысеніңшешіміңебайланысты.Бұлжағдайдаолтоптаншығарылуымүмкін.
Сен маңызды жоба дайындап жатырсың, бірақ оны жүзеге асыру үшінқаржыжетіспейді.Қолдабарбарлықақшаңтаусылды.Жобағақатысушылардың бірі ата-анасының банк картасынан ақшаны білдіртпейалудыұсынып,ата-анасыақшаныңжоғалғанынжақынарадабайқамайтынын және алынған соманы орнына қоюға мүмкіндік болатынынайтты.
Саған өте қатты көргің келетін фильмнің пираттық көшірмесін жүктепалудыұсынды.Фильмніңпремьерасыжақынарада болмайды.
Мұғалім емтихандағы жұмысыңды қате бағалап, саған лайықты бағаданжоғарыбағақойды.
Болашағың шешілетін өте маңызды кездесуге асығып барасың. Осы сәттежақын досың телефон соғып, шұғыл көмек сұрайды, өйткені оның сененбасқа сенетін ешкіміжоқ.