Оқушыларды А. Маслоудың қажеттіліктер пирамидасын еске түсіруге шақырыңыз. Пирамиданың төбесінде қандай қажеттілік орналасқан?
Оқушылардан өз қабілетін жүзеге асыру ұғымына не кіретінін сұраңыз және ол тұлғалық даму үшін қаншалықты маңызды екендігін талқылауға шақырыңыз.
Оқушылармен бірге Шаварш Карапетянның ерлігі туралы бейнероликті көріңіз –
https://www.youtube.com/watch?v=yBww70gCuAY.
Оқушылармен Шаварш Карапетянның ерлігі өз қабілетін жүзеге асырудың үлгісі бола ма, жоқ па деген сұрақты талқылаңыз.
Өз қабілетін жүзеге асыру дегеніміз бұл өз әлеуетін ашуға, жеке және кәсіби мақсаттарға жетуге, өмірдің әртүрлі салаларында дамуға және өзін көрсетуге тырысу деген сөз. Бұл адамның өзінің ерекше қабілеттерін, құндылықтарын, қызығушылықтары мен талпыныстарын білу, сондай-ақ үнемі дамып, өзін-өзі жетілдіру.
Өз қабілетін жүзеге асыру – бұл адамның өз құндылықтары мен принциптеріне негізделген толыққанды және бақытты өмір сүруге деген ұмтылысы. Бұған өз іс- әрекеттерінің мағынасы мен мақсатын білу, дағдылары мен қасиеттерін дамыту, кедергілерден өту және жеке тұлға ретінде өсу кіреді.
тапсырма. Оқушыларды өз қабілетін жүзеге асыруға және мақсаттарға жетуге ықпал ететін факторлардың тізімін жасауға шақырыңыз. Берілген мысалдарды талқылаңыз.
Жоспарлау және ұйымдастыру. Егжей-тегжейлі әрекет жоспарын әзірлеужәнеуақыттыбасқарумақсатқажетупроцесінқұрылымдауғажәнересурстардытиімдіпайдалануғакөмектеседі.
Өз-өзіне деген сенімділік. Өз қабілетіне сену және өзіне деген сенімділіктәуекелгебаруға,күмәндіжеңугежәнемақсатқажетуүшінқажеттіәрекететугемүмкіндікбереді.
Үздіксіз оқу және даму. Үнемі оқуға, жаңа білім мен дағдыларды меңгеругеұмтылысжекедамуғажәнеалға қойғанмақсатқажетугекөмектеседі.
Икемділік және бейімделу. Бейімделуге және жоспарларды өзгертуге дайынболу кедергілерді еңсеруге және мақсаттарға жетудің жаңа жолдарынтабуға көмектеседі.
Топтықжұмыс.Басқаадамдарменынтымақтастық,идеяларментәжірибе алмасу, топтың немесе қоғамдастықтың қолдауы өсу және дамуүшінжағдайжасайды.
Өзін-өзі талдау және рефлексия. Өзін және өз әрекеттері мен нәтижелерінталдауадамғаөзініңкүштіжәнеәлсізжақтарынтүсінуге,өзоқуынбасқаруғажәнетүзетулеренгізугекөмектеседі.
Өзіңіздіңкүштіжәнеәлсізжақтарыңыздыанықтаңыз.Қандайдағдылардыөзіңіздіңкүштіжақтарыңызғажатқызасыз?Қайжақтарыңыздыжетілдіруге болады деп ойлайсыз? Күшті жақтарыңызды дамыту жәнеәлсізжақтарыңыздыжоюүшінәрекетжоспарынжасаңыз.
Мақсаттарыңызға жету үшін әрекет жоспарын жасаңыз. Әр мақсаттыкішігіріммақсаттарғабөліп,әрбірқадамныңнақтымерзімдерінбелгілеңіз.
Уақытты талдаңыз. Уақытты қалай өткізетініңізді және ресурстарыңызқайда кететінін анықтаңыз. Уақытты босқа кетірмей, мақсаттарыңызғажетугекөмектесетін әрекеттергеназараударыңыз.
Мақсатыңызғажетугекедергікелтіретінәдеттердіңтізімінжасаңызжәне оларға жағымды әдеттерді қарсы қойыңыз. Жағымсыз әдеттердіпайдалы және сындарлы әдеттермен біртіндеп ауыстыру үшін іс-әрекетжоспарынжасаңыз.
Оқушылармен күнделікті өмірде адамның қандай қауіптерге тап болуы мүмкінекенінталқылаңыз.Оқушылардыақпаратпентаныстырыңыз:«ДСМ Республикалық электрондық денсаулық сақтау орталығының мәліметтері бойынша, 2017 жылы елде байқаусызда жарақат алу салдарынан 1 283 бала қайтыс болды, 27 мың бала ауруханаға жатқызылды. Қазақстанда жарақаттар, жазатайым оқиғалар мен уланулар жалпы өлім құрылымында төртінші орын алып, халықтың өлімі мен мүгедектігінің негізгі себептерінің бірі болып табылады. Қазақстанда жыл сайын 600 мыңнан астам адам түрлі зақым алады, оның 22%-дан астамы – 14 жасқа дейінгі балалар» (дереккөзhttps://inbusiness.kz/ru/news/ezhednevno-v-kazahstane-v- rezultate-neschastnyh-sluchaev-pogibaet-troe-detej.).
Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігінің Ұлттық статистика бюросының деректері бойынша 2020 жылы көліктік жазатайым оқиғалардың барлық түрлерінен 14 жасқа дейінгі 161 бала, кездейсоқ суға батудан
103 бала, отпен жазатайым оқиғалардан – 38, кездейсоқ уланудан – 40 бала қайтыс болды (дереккөз https://bala.stat.gov.kz/smertnost-detej-v-vozraste-0-14-let-ot-vneshnih-prichin-smerti/).