behest [bi’hest] n (idm) *at smb’s ~ (көне қолд,
кітаби) біреудің бұйрығымен, жарлығымен
♦at the king’s ~/at the ~ of the king – корольдің
жарлығымен
behind [bi’haind] A.prep 1.артта, артында,
кейін, соңында ♦Who’s the girl standing ~ Ri-
chard? – Ричардтың артында тұрған қыз
кім? ♦~ our house – біздің үйдің артында
♦She glanced ~ her. – Ол арт жағына қарады.
♦(ауысп. мағ.) The accident is ~ you now, so
forget about it. – Болар нəрсе болды, енді ол
туралы ұмыту керек. ♦Britain is ~ Japan
in developing modern technologies. – Озық
технологияларды жетілдіруде(н) Британия
Жапониядан артта (келеді). ♦to be ~ sched-
ule – графиктен (жоспардан) артта болу
2.артында, қолдайтын, демейтін ♦My family
is right ~ me in my ambition to become a doc-
tor. – Менің отбасым менің доктор боламын
деген ұмтылысымды нық қолдайды. ♦He’s
trying to win the election with only 30% of vot-
ers ~ him. – Сайлашылардың 30 процентінің
қолдайтынына қарамастан ол сайлауды
жеңуден дəмелі. 3.артында, жауапты ♦the
thought that was ~ the suggestion – айтылған
кеңестің астарындағы ойлар ♦the man ~ the
scheme to build a new hospital – жаңа аурухана
салу жоспарының артында тұрған адам
(жоспарға түрткі болған адам) 4. (idm) *to
be ~ smth түрткі, себеп болу ♦I wonder what’s
~ this sudden change of plan. – Жоспар неге
күрт өзгеріп кетті екен. B.adv part 1. артта,
артында, кейін, соңында, т.с.с. ♦the dog run-
ning ~ - арт жақта жүгіріп келе жатқан ит
♦The others are a long way ~. – Қалғандары
талай жер артта (келеді). ♦What have we left
~? – Артта не қалдырып кеттік? ♦from ~ -
арттан, кейінгі жақтан ♦I had to stay ~ after
school. – Сабақтан соң мен (мектепте) қалуға
тиіс болдым. 2.~ (in/with smth) кешіккен,
үлгермеген, өтей алмаған, қарыз ♦I’m terribly ~
(with the rent) this month. – Осы айда (пəтердің
арендасын төлеуде) сұмдық кешігулімін.
♦He’s ~ in handing in homework. – Ол үй
тапсырмасын уақытында орындамай жүр.
C.n (ауызекі) құйрық
behindhand [bi’haindhænd] adj ~ (with/in
smth) кешігулі, қарыз ♦to be ~ with the rent –
үйдің жал ақысын төлеуде кешуілдеу ♦to get
~ in one’s work – жұмысын тындыруда кешігу
♦He is never ~ in offering advice. – Ол тегі ақыл
айтқыш.
behold [bi’həuld] v (pt, pp beheld [bi’held]) 1.
(архаизм, кітаби) (ерекше біреуге, нəрсеге)
қарау, көру ♦The babe was wander to ~. –
Сəбиден көз алу қиын болатын. ♦Behold the
king! – Корольді қара! 2. (idm) *lo and ~lo
beholder [bi’həuldə(r)] adj көруші, куəгер
beholden [bi’həuldən] adj [pred] ~ to smb (for
smth) (архаизм, кітаби) біреудің арқасында,
біреуге риза, т.с.с. ♦We were much ~ to him for
his kindness. – Біз оған қайырымдылығы үшін
дəн риза болдық.
behoof [bi’hu:f] n (көне қолд) пайда, мүдде
♦The money was spent for his own ~. – Ақша
оның өз мүддесіне жұмсалды.
behove [bi’həuv] (US behoove [bi’hu:v]) v (көне
қолд, кітаби) орынды, лайықты, тиісті, керек
болу ♦It ~s you to be courteous at all times. –
Сен қай уақытта да сыпайы болуың керек. ♦It
~s I be silent. – Менің үндемеуім керек.
beige [beiʒ] adj, n ашық сарғыш қоңыр (түс)
being [‘bi:iŋ] A.n 1.(a) бар болу, тіршілік
ету ♦the richest company in ~ today – қазіргі
таңдағы ең бай компания ♦What’s the prupose
of our ~? – Тіршілігіміздің мəні неде? (b)
біреудің табиғаты, болмысы, жан-тəні ♦I de-
test violence with my whole ~. – Зұлымдықты
суқаным сүймейді. 2.тіршілік иесі, пенде,
жаратылыс ♦human ~s – адам(зат) баласы
(яғни, адамзат өкілдері) ♦a strange ~ from
another planet – басқа планетадан келген
бөгде тіршілік 3. (idm) *to bring smth into ~
бірнəрсені жасау, дүниеге əкелу *to come into
~ пайда болу, тіршілік ете бастау ♦When did the
world come into ~? - Əлем қашан жаралған?
B.adj қазіргі, осы ♦for the time ~ (a)қазіргі
уақытта (b)біраз уақытқа
bejewelled (US bejeweled) [bi’ʤu:əld] v асыл
заттармен көмкерілген, əшекейленген
belabour (US belabor) [bi’leibə(r)] v (архаизм)
~ smb/smth (with smth) 1.біреуді/бірн-ні қатты
ұру, соғу; күш көрсету ♦He ~ed the donkey mer-
cilessly. – Ол есекті аямай сабады. 2.өзеуреу
♦He kept ~ing the point long after we had agreed.
– Біз келіскеннен кейін де ол жаңағы мəселені
айтып өзеуреп тұрып алды. 3.ащы сынға алу,
шабуылдау
belaid [bi’leid] pt, pp of belay
belated [bi’leitid] adj 1.кешіккен, кеш келген
♦belated birthday greeting – туған күнмен
кешіге құттықтау 2.ескірген, күні өткен,
сəннен шыққан
belatedly [bi’leitidli] adv кеш, кешіге
belaud [bi’lɔ:d] v жер-көкке сиғызбай мақтау,
басына көтере дəріптеу
belay [bi’lei] v (pt, pp belaid [bi’leid]) (тауға
шыққанда я кемемен жүзгенде) арқанды
мықтау, бекіту
belch [belʧ] A.v 1.кекіру 2.~ smth (out/forth)
бірдеңені қуыстан, т.с.с. шығару, ытқыту,
атқылау ♦factory chimneys ~ing smoke (into the
178
179
sky) – (аспанға) түтін ытқытып жатқан
завод мұржалары ♦The volcano ~ed out smoke
and ashes. – Вулкан тысқа түтін мен күл
атқылады. B.n 1.кекіру, кекіріс ♦He gave a
loud ~. – Ол ыңырана кекірді. 2.(түтін, т.б.)
ытқыту, атқылау, шығару
beldam(e) [‘beldəm] n сұм кемпір, «кəрі
қарға», «жалмауыз»
beleaguer [bi’li:gə(r)] v 1.қоршау, орап алу
2.қудала(н)у
beleaguered [bi’li:gə(r)d] adj 1.қоршалған,
қамалған 2.қудаланған
belfry [‘belfri] n 1.қоңыраулы мұнара
(шіркеудегі) 2. (idm) *to have bats in the ~
bat
Belgian [‘belʤən] adj, n бельгия(ның),
бельгиялық (адам)
belie [bi’lai] v (pres p belying, pp belied) 1.өңін
айналдыра көрсету, жалған əсер қалдыру
♦His cheerful manner belied his real feel-
ings. – Оның жарқын жүзділігі оның ішкі
сезімін көлегейледі. ♦The newspaper belied the
facts. – Газет фактілердің өңін айналдырды.
2.кереғар, қайшы болу, ақтамау ♦Practi-
cal experience ~s this theory. – Практикалық
тəжірибе бұл теорияны теріске шығарады.
belief [bi’li:f] n 1.~ in smth/smb (біреуге/бірн-
ге деген) сенім, шүбəсыздық ♦I haven’t much ~
in his honesty. – Менің оның адалдығына деген
онша сенімім жоқ. ♦He has great ~ in his doc-
tor. – Оның (өз) дəрігеріне деген сенімі мол.
♦She has lost her ~ in God. – Ол құдайға деген
сенімін жоғалтты. 2.сенім, наным, иланыс 3.
(idm) *beyond ~ адам нанғысыз ♦I fi nd his be-
haviour beyond ~. – Оның жүріс-тұрысы адам
нанғысыз. *in the ~ that … деген сеніммен
♦He came to me in the ~ that I could help him.
– Ол маған мен көмектеседі деген сеніммен
келді. *to the best of one’s ~/knowledge best
believable [bi’li:vəbl] adj сенуге тұрарлық,
шын
believe [bi’li:v] v 1.сену, нану, илану ♦I ~
him. – Мен оған сенемін. 2.деп ойлау, деп
сену ♦The people used to ~ (that) the world was
fl at. – Адамдар жер жайпақ деп ойлаған.
♦Nobody will ~ what diffi culty we have had. –
Біздің қаншама қиындық көргенімізге жұрт
сенбейді де. ♦They ~d him to be insane. – Жұрт
оны жынды деп ойлаған. ♦Mr Smith, I ~. –
Мистер Смит боларсыз (шығарсыз). 3.(дінге)
сену ♦He thinks that everyone who ~s will go
to heaven. – Ол дінге сенгеннің бəрі жұмаққа
барады деп ойлайды. 4. (phr v) *to ~ in smb/
smth біреуге/бірн-ге сену, нану ♦I ~ in God.
– Мен құдайға сенемін. ♦Do you ~ in ghosts? –
Сен əруақтарға сенесің бе? *to ~ in smth/smb;
~ in doing smth ♦I ~ in his good character? –
Мен оның мінезінің жақсы екеніне сенемін.
♦Do you ~ in nuclear disarmament? – Ядролық
қарусыздануға сенесің бе? *to ~ smth of smb
♦If I hadn’t seen him doing it I would never have
~d it of him. – Оның оны істегенін көрмесем,
ешқашан да оның осы іске шамасы жетеді
деп ойламас едім. 5. (idm) *~ it or not сенсең
сен, сенбесең қой ♦Believe it or not, we were left
waiting in the rain for two hours. – Сенсең сен,
сенбесең қой, бізді жауын астында екі сағат
күттіріп қойды. *~ (you) me маған сен; шын
айтамын *to give smb to ~/understand give
*to lead smb to ~ lead *to make ~ (… that)
елестету, нану ♦The boys made ~ (that) they
were astronauts. – Балалар өзін астронавтпыз
деп елестетті. *not to ~ one’s ears/eyes өз
құлағына/көзіне сенбеу *seeing is ~ing көру
дегеніміз сену *would you ~ it? сенесің бе?
нанасың ба? ♦Today, would you ~ it, she came to
work in an evening dress! – Сенесің бе, бүгін ол
жұмысқа кешкі көйлегімен келді!
believer [bi’li:və(r)] n 1.иманы бар, дінге
сенуші 2.(идеяны, ойды, т.б.) жақтаушы,
қолдаушы 3. (idm) *to be a (great/fi rm) ~ in
smth бірн-ге қатты, өте сенуші, қолдаушы ♦I
am not a great ~ in (taking) regular physical ex-
ercise. – Мен ұдайы дене шынықтыру керек
дегенге онша сенбеймін.
belike [bi’laik] adv (көне қолд) мүмкін,
ықтимал
Belisha beacon [bə,liʃə ‘bi:kən] (кейде bea-
con) (Brit) көшеде жүргіншілер өтетін жерді
білдіретін үстінде қызғылт сары шамы бар
баған, бағдаршам
belittle [bi’litl] v маңызын азайтып көрсету,
кішірейту ♦Don’t ~ yourself. - Өзіңді
кішірейтпе.
belittlement n
belittling adj
bell І [bel] A.n 1.қоңырау ♦church ~s –
шіркеу қоңыраулары ♦a bicycle ~ - велосипед
қоңырауы 2.қоңырау, қоңырау үні ♦The boxer
was saved by the ~. – Боксшыны (үзіліске
соғылған) қоңырау құтқарды. 3.кез келген
қоңырау пішінді нəрсе 4. (idm) *clear as a ~
clear *to ring a ~ ring *to sound as a ~
sound B.v 1. ~ out қоңырауша ісіну, кеңею
2.қоңырау ілу 3. (бот) (қоңыраулар ж) пайда
болу
bell ІІ [bel] A.v (марал күйлеген кезде) өкіру,
ақыру, мөңіреу B.n өкіріс, ақырыс, мөңірес
belladonna [,belə’dɒnə] n (бот) белладонна
(улы өсімдік = deadly nightshade)
bell-bottoms [‘bel,bɒtəmz] n балағы кең сым,
шалбар; кала-кала
bell-bottomed [‘bel,bɒtəmd] adj балағы кең ғып
тігілген
bell-boy [‘bel,bɒi] n (мейманханадағы сөмке
таситын) қызметші бала, жас жігіт
bell-buoy [‘bel,bɒi] n суда қалқып тұратын
қоңыраулы қалытқы
bell captain [‘bel kæptein] n (US)
мейманханадағы қызметші балалардың бастығы
belle [bel] n (топтағы ең) əдемі əйел, бикеш,
сұлу ♦the ~ of the ball – бал(дың) аруы ♦the ~ of
New York – Нью-Йорк сұлуы
belles-lettres [,bel’letr; ,bel’letrə] n (Fr) көркем
əдебиет, беллетристика
bell-fl ower [‘bel,fl auə(r)] n (бот) қоңырау бас
bell-glass [‘belglα:s] = bell-jar
bell-hop [‘belhɒp] = bell-boy
bellicose [‘belikəus] adj (кітаби) жаужүрек,
жауынгер, батыл, қайтпас ♦a ~ nation, na-
ture – жауынгер ле, жаужүрек жаратылыс
(болмыс)
bellicosity [,beli’kɒsəti] n жаужүректік,
батылдық
-bellied [‘belid] (күрделі сын есімдер құрайды)
қарынды, құрсақты (деген мағ) ♦big-~, pot-~ -
дəу қарын(ды), қозы қарын(ды) [қ-з: belly]
belligerency [bi’liʤərənsi] n соғыс жағдайы,
соғыс уақыты
belligerent [bi’liʤərənt] A.n соғысушы жақ,
тарап B.adj 1.соғыс жағдайындағы, соғысып
жатқан ♦the ~ powers – соғысушы (соғыс
жағыдайындағы) елдер 2.соғысқұмар,
жаужүрек, тік, ожар ♦a ~ person – (мінезі) тік
адам ♦a ~ speech – шаға сөйлеу
bell jar [‘belʒα:(r)] n қоңырау пішінді шыны
стакан я түтік
bellman [‘belmæn] (pl -men) = bell-boy
bellow [‘beləu] A.v 1.өкіру, ақыру ♦The bull
~ed angrily. - Өгіз ызалана өкірді. 2.~ (smth)
(at smb айқайлай, ашулана айту ♦The sergeant
~ed orders at the platoon. – Сержант сапқа
айқайлай бұйрық берді. B.n 1.өкіріс, ақырыс
2.айқай, шу
bellows [‘beləuz] n [pl] ауа үрлегіш құрал,
аспап ♦a pair of ~ - отқа ауа үрлегіш құрал
bell-pull [‘belpul] n қоңырау тартқыш (қоңырау
соғу үшін тартылған тұтқа, жіп)
bell-push [‘belpuʃ] n қоңырауды істететін
кнопка, тетік
bell-ringer [‘bel,riŋə] n қоңыраушы (шіркеуде
қоңырау соғушы адам)
bell-tent [‘beltent] n дөңгелек (қоңырау
пішінді) шатыр, палатка
bell-wether [‘bel,weðə(r)] n үйірді, атарды
бастайтын (қоңыраулы) қой
belly [‘beli] A.n 1.(a) қарын, құрсақ, сауыр, іш
(b)асқазан ♦with an empty ~ - ашқарын 2.(кез
келген нəрсенің) қарынша үрленген, ісінген,
сыртқа тебілген тұсы ♦in the ~ of a ship –
кеменің ішкі жағы 3.ұшақтың фюзелажының
асты, ұшақ сауыры B.v (pt, pp bellied) (phr v) ~
(smth) out ісіну, үрлену, сыртқа тебу ♦The sails
~ied out. – Желкендер ісініп кетті. ♦The wind
~ied out the sails. – Жел желкендерді керіп
жіберді.
bellyache [‘belieik] A.n (ауызекі) іш,
асқазанның ауруы, шаншуы B.v (ауызекі)
шағыну, жөнсіз арыздану, күйіну,
күйгелектену ♦Do stop ~ing all the time! –
Ылғидағы күйгелектігіңді қой(саңшы)!
bellyband [‘belibænd] n айыл, тартпа (аттың
сауырын орай тартылатын белдік)
belly-button [‘beli,bʌtn] n (ауызекі) кіндік
belly-dance [‘belidæns] n бөксе биі (Таяу
Шығыста мықынын қозғалта биленетін əйел
биі)
belly-dancer [‘belidænsə(r)] n бөксе биін
билеуші [қ-з: belly-dance]
belly-fl op [‘beli,fl ɔp] n (ауызекі) (суға ебедейсіз
сүңгіп) қарынмен түсу
bellyful [‘beliful] n (idm) *to have a/one’s
~ of smb/smth (ауызекі) жетерліктей,
шыдарлықтай, тоярлықтай, шыдау, көтеру
♦I’ve had a/my ~ of your complaints. – Сенің
шағымың (менің) кеңірдегімінен асты. ♦He’s
180
181
got a ~ of her coy ways. – Ол (жігіт) оның
(қыздың) қылымсуларына тойып болды.
belly-landing [‘beli,lændiŋ] n ұшақтың
(шассисіз) сауырымен (фюзеляж) қонуы
belly-laugh [‘belilα:f] n ( ауызекі) қарқыл,
жырқыл (күлкі)
belong [bi’lɒŋ; US – lɔ:ŋ] v 1.(a) ~ to smb
біреудікі болу, біреуге тиесілі болу, біреудің
меншігі болу ♦ These books ~ to me. – Мына
кітаптар менікі. ♦ Who(m) does this ~ to? –
Мынау кімдікі? (b) ~ to smth бірнəрсенікі
болу, бірн-ден болу, бір жақтыкі болу, т.с.с. ♦ I
~ to Glasgow. – Мен Глазгоданмын. ♦ That lid
~s to this jar. – Ана қақпақ мына құтыныкі.
2. ~ to smth (отбасында, ұжымда, т.б.) мүше
болу, кіру ♦ He has never ~ed to a trade union. –
Ол ешқашан кəсіподақта тұрмаған. ♦ Which
group do you ~ to? – Сен қай топқа жатасың
(кіресің)? 3.(a) ~ (with smb/smth) (орны,
тұратын жері болу деген мағ) ♦ Where does this
~? – Бұл (əдетте) қай жерде сақталады?
♦ The hammer ~s with rest of the tools. – Балға
басқа саймандармен бірге тұрады. ♦ The vase
~s on this shelf. – Ваза (əдетте) мына сөреде
тұрады. ♦ A child ~s with its mother. – Сəби
анасымен болуы керек (яғни, анасымен бірге
сүріп, тəрбиесін көруі керек). ♦ These items
don’t ~ under this heading. – Мына заттар
бұл топқа кірмейді. (b)белгілі бəр ортаны
жатырқа(ма)у ♦ He doesn’t feel he ~s here/
He has no sense of ~ing here. – Ол бұл жерді
жатырқайды.
belongings [bi’lɒŋiŋz] n адамның
меншігіндегі заттары (жер мен үйден
басқа), керек-жарақ, көрпе-төсек ♦ The
tourists lost all their ~s in the hotel fi re. –
Туристер барлық затын қонақ үйдегі өртте
жоғалтты.
beloved A. adj (a) [bi’lʌvd] ~ (by/of smb)
сүйікті, сүйген ♦ This man was ~ by/of all who
knew him. – Білетіндердің бəрі ол адамды
жақсы көретін. (b) [bi’lʌvid] сүйікті, сүйген,
аяулы, ғашық ♦ in memory of my ~ husband
– аяулы күйеуіме ескерткіш ретінде B. n
[bi’lʌvid] сүйікті, аяулы, ғашық ♦ He wrote
a sonnet to his ~. – Ол өз сүйіктісіне арнап
сонета жазды.
below [bi’ləu] A. prep төмен ♦ Please, do not
write ~ this line. – Мына сызықтан төмен
жазба(ңыз). ♦ Skirts must be ~ the knee. –
Юбкалар тізеден төмен болуы керек. ♦ The
temperature remained ~ freezing all day. –
Температура күні бойы нөлден төмен болып
тұрды. ♦ The standard of his work is well ~
the average of his class. – Оның жұмысының
деңгейі кластағы орташа үлгерімнен едəуір
төмен. ♦ You can cross the river a short distance
~ the waterfall. - Өзенді сарқырамадан сəл
төмен жерде(н) кесіп өтуге болады. B. adv part
1.төмен, төменде, төменгі ♦ to live on the fl oor ~ -
төменгі қабатта (этажда) өмір сүру ♦ to hear
the music from ~ - төменнен музыка үнін есту 2.
(idm) *down ~ down *here ~ here
belt [belt] A. n 1.белдік, белбеу, таспа ♦ a coat
with a ~ attached – белбеуі (белдігі) бар киім
2. ( техн) белдік, таспа ♦ a conveyer ~ - конвейр
белдігі (таспасы) 3.алап, аймақ, алқап, аудан,
белбеу ♦ a country’s cotton, industrial, forest ~
- елдің мақта өсіретін аймағы, өнеркəсіпті
белдеуі, орманды өлкесі ♦ a ~ of rain mov-
ing across the country – елді көктей өтіп
келе жатқан жауын 4. ( slang) ауыр соққы
5.(idm) *to (hit smb) below the ~ (м: бокста)
белден төмен ұру, əділ ойнамау *tighten the
~ (сөзбе сөз: белбеуін буа түсу) үнемдеу,
ақша аз жұмсау(ға мəжбүр болу) *under the
~ ( ауызекі) қол жеткізілген, көздеген жеріне
жеткен ♦ She already has good academic quali-
fi cations under her ~. – Қазірдің өзінде оның
уысында жақсы академиялық жетістіктер
бар. B. v 1.(a)белдікті салу, белбеулеу (b)
белдікке қыстыру 2. ( slang) белдікпен сабау,
ұру ♦ If you don’t shut up, I’ll ~ you (one). –
Жаппасаң аузыңды, қоямын кеп тұрып. 3. (phr
v) *~ along, up, down, etc ( slang) белгілі бір
бағытта жөңкілу, ызғыту, ағылу, жүйтку ♦ A car
came ~ing along (the road). – Көлік (жолмен)
ызғытып келді. ♦ He went ~ing up/down the mo-
torway at 90 mph. – Ол тас жолмен жоғары/
төмен қарай сағатына 90 мильмен жөңкіді.
*~ smth out ( slang) күшене бақыру, даңғырлау
♦ a radio ~ing out pop music – эстрадалық
əнді барылдатып жатқан радио *~ up (a)
( ауызекі) белдігін мықтау, салу (м: көлікте
отырған кезде) (b) ( slang) тына ғалу, дым болу
♦ Belt up, I can’t hear what your mother is say-
ing! – Тыныш, шешеңнің не айтып жатқанын
естіп тұрғаным жоқ!
Beltane [‘beltein] n ( тарих) ежелгі кельт
мерекесі (мамырдың басында Шотландия мен
Ирландияда атап өтіледі)
belted [‘beltid] adj 1. белдікпен, белбеумен
байланған 2.белдігі бар
belting [‘beltiŋ] n 1.белдік не белбеу жасауға
арналған материал 2.белдіктер, белбеулер 3.
( slang) сабау, соғу ♦ to give the boy a good ~ -
баланы жақсылап сабап алу
beltline [‘beltlain] n ( US) (сөзбе сөз: белбеу
сызығы) қаланы орай, белбеулей жұмыс
жасайтын көлік қызметі
belt-saw [‘beltsɔ:] n таспалы ара
belt-way [‘beltwei] n ( US) (сөзбе сөз: белбеу
жол) (қаланы айналып өтетін жол) айналма
жол, сырт жол
belvedere [‘belvidiə(r)] n ( архит) бельведер
bemoan [bi’məun] v жоқтау, аза тұту, жылап-
сықтау, күңірену, салы суға кету, кеудесі
қарс айырылу; қапалану ♦ to ~ one’s sad fate –
бейшара тағдырына күңірену ♦ to ~ the shortage
of funds for research – зерттеу жұмыстарына
қаражаттың тапшылығын жоқтау
bemuse [bi’mju:z] v абдырату, абыржыту,
аңырту, аңтарылу, таңырқау, қайран қалдыру
♦ a ~d tone of voice – абдырай шыққан дауыс
♦ He was totally ~d by the traffi c system in the
city. – Оны қаладағы көлік қозғалысы сең
соққандай етті.
Достарыңызбен бөлісу: |