Еліміз өз тəуелсіздігінің 20 жылдығын атап өтіп, дамуының жаңа кезеңіне аяқ бас

272
273
bun [bʌn] n 1. бан (кішкентай, дөңгелек 
тəтті кейк, нан) 2. əйелдердің артқа 
түйілген шашы, шөмелесі ♦to put one’s hair 
in a ~ - шашын (шөмеле ғып) түю 2. (idm) 
*to have a ~ in the oven (ауызекі қалж) 
ауыр аяқ болу
bun-fi ght [‘bʌnfait] n (ауызекі) жиналып шай 
ішу
bunch [bʌnʧ] A.n 1. шоқ, бау, буда, бума, 
құшақ ♦a ~ of bananas, grapes – бір шоқ банан, 
жүзім ♦~s of fl owers – құшақ-құшақ гүлдер ♦a 
~ of keys – бір бау кілт 2. (ауызекі) топ, тобыр 
B.v ~ (smth) up топта(л)у, жина(л)у ♦a blouse 
that ~es at the waist – белі жиырылатын блузка 
♦runners all ~ed together – топ болып жиылған 
желаяқтар
bunchily ['bʌnʧili] adv [қ-з: bunchy] 
bunchiness [‘bʌnʧinis] adv [қ-з: bunchy] 
bunchy [‘bʌnʧi] adj (-ier, -iest) шоқ-шоқ, 
құшақ-құшақ (болып тұрған) 2.томпақ, 
томпиған, торсиған
bunco [‘bʌŋkəu] (US) = bunko
buncombe [‘bʌŋkəm] = bunkum
bund [bʌnd] n (Үндістан, Қытай, Жапонияда 
теңіз, су жағасындағы) (a) бөгет, дамба (b) 
айлақ
bundle [‘bʌndl] A.n 1. орама, түйме, түйіншек, 
буда, бау, бума, тізбек, байлам ♦a ~ of sticks – 
бір бума таяқ ♦a ~ of clothes – бір түйіншек 
киім ♦a ~ of newspapers – бір бума газет 
♦books tied up in ~s of twenty – жиырма-
жиырмадан буылған кітаптар ♦a ~ of 
hey – бір бау шөп 2. a ~ of smth (ауызекі) 
(соншама көп, ірі дег мағ) ♦That child is a ~ 
of mischief! – О баланың тентектігі ағыл-
тегіл! (О бала жатқан бір тентек!) 3. 
(ауызекі) көп ақша ♦That car must have cost 
a ~. – Мына машина қыруар ақшаға түскен 
болар. 4. (idm) *a ~ of nerves қобалжыған, 
құты қашқан, мазасызданған *to go a ~ on 
smb/smth (ауызекі) біреуді/бірн-ні жақсы 
көру, -ге бүйрегі бұру ♦I don’t go a ~ on her 
new husband, do you? – Оның қазіргі күйеуіне 
бүйрегім бұрмайды, сенікі ше? B.v 1.~ smth 
(up) орау, түю, түйіншек етіп орау, буу, байлау, 
баулау ♦The fi rewood was cut and ~d (together). 
– Отынға жағатын ағаштарды кесіп, буды. 
2. (phr v) *~ smth into smth бірн-ні жалма-
жан, қалай болса солай бір жерге тастау, қою, 
сүңгіту, ытқыту ♦She ~d her clothes into the 
drawer without folding them. – Ол киімдерін 
бүктеместен суырмаға сүңгітіп жіберді. *~ 
(smb) out, off, into, etc асыға, алқын-жұлқын 
жүру, кету; біреуді шұғыл, алқын-жұлқын 
жөнелту, жіберу ♦We all ~d into the tiny car. 
– Біздің бəріміз құртақандай машинаға 
апыр-топыр ұмтылдық. ♦She ~d her son off 
to school. – Ол жалма-жан ұлын мектепке 
жөнелтті. *~ (smb) up жылы киімдерін кию, 
кигізу
bung I [bʌŋ] A.n (күбіні, құмыраны бітейтін) 
тығын B.v 1.~ smth (up) (with smth) 
(тығынмен бітегендей) бітелу, кептелу ♦My 
nose is (all) ~ed up. I must be getting a cold. 
– Мұрным біт(ел)іп қалыпты. Суық тиейін 
деген шығар. ♦The drains are ~ed up with dead 
leaves. – Қалдық су құбарлары (канализация) 
жапырақтармен кептеліп қалыпты. 2. (Brit 
ауызекі) тастау, лақтыру ♦Bung the newspaper 
over here, will you? – Газетті бері тастай 
салшы?
bung II [bʌŋ] adj (Austral) 1.бұзық, істен 
шыққан 2. банкрот, тақырға отырған 3. (slang) 
өлі, өлген
bungalow ['bʌŋgələu] n баңгалоу, бунгало (бір 
қабатты шағын үй)
bung hole ['bʌŋ həul] n бөшкенің, күбінің 
құятын я ағызатын тесігі
bungle ['bʌŋgl] A.v (бірн-ні) нашар істеп 
бүлдіру, бұзу ♦It looks as though you’ve ~d 
again. – Сен тағы да бірдеңе бүлдірген 
сияқтысың. B.n (нашар істеліп) бүлінген 
нəрсе, бүлдіргі, қиранды ♦The whole job was 
a gigantic ~. – Бүткіл істің бəрі белшесінен 
батпаққа батқан еді. 
bungler ['bʌŋglə(r)] n нашар істеуші, нашар 
жұмысшы, бүлдіруші ♦You incompetent ~! - Өй, 
епсіз неме! 
bunion ['bʌnjən] n аяқтың бас бармақ 
буынындағы шаншымалы ісік
bunk I [bʌŋk] n 1. (кемеде, поезда қабырғаға 
орнатылған) төсек 2. (кейде bunk bed) 
(көбінесе балаларға арналған, бірінің үстіне 
бірі қойылатын) төсек
bunk II [bʌŋk] n (idm) *to do a ~ (Brit ауызекі) 
қашып кету ♦The cashier has done a ~ with the 
day’s takings. – Кассир бір күнгі ақшаны алып 
тайып отырыпты. 
bunk III [bʌŋk] n (ауызекі) былшыл, бос сөз = 
bunkum ♦Don’t talk ~! – Жөні жоқ сөйлемеші!
bunker ['bʌŋkə(r)] A.n 1. көмір қоймасы, бун-
кер 2. (əскери) бункер, блиндаж, пана B.v 
(кеменің бункерін) көмірге, отынға толтыру
bunko ['bʌŋkəu] n (карта, құмар ойынындағы) 
алдау, көз бояушылық
bunko steerer ['bʌŋkəu,stiərə(r)] n карта, құмар 
ойынына біреуді еліктіріп тартып қалтасын 
қағушы
bunkum ['bʌŋkəm] (кейде bunk) n (ауызекі) 
былшыл, бос сөз 
bunny ['bʌni] n 1.(сəби, бөбектерді еркелет-
кенде айтылады) «қоян(ым)», «көжек(-гім)» 
2.(кейде ~ girl) «қоян», түнгі клубтардағы 
қызметші бикеш (əдетте жұмыс кезінде 
қоянның жасанды құлағы мен құйрығын 
тағып жүреді)
Bunsen burner [,bʌnsn'bз:ə(r)] n (лаборатория-
да қолд-н) май шам
bunt I [bʌnt] v, n (ешкі, бұзау ж) сүзу
bunt II [bʌnt] n 1. (теңіз) шаршы желкеннің 
ортасы 2. (балық аулайтын аудың я т.б. 
матаның) қалталанған жері; үлкен аудың 
ортасындағы балық жиналатын қап
bunt III [bʌnt] n (бот) қара күйе (өсімдіктерде 
паразит құрттардан зақымданғандағы пайда 
болатын қара күйе сияқты зат)
bunting I ['bʌntiŋ] n сары шымшық (құс)
bunting II ['bʌntiŋ] n (a) түрлі-түсті тулар мен 
кермелер (баннерлер) (b) осыларды жасауға 
қажет мата
buoy [bɔi] A.n 1. қалытқы, қалқыма (теңіз я су 
түбіне зəкірленген, хауіпті жерлерді я бағытты 
көрсетуге арналған су бетінде қалқып тұратын 
белгі зат) 2. = lifebuoy B.v 1.~ smth (out) (суда 
бірнəрсенің тұрған я бар жерін) қалытқымен 
белгілеу, көрсету, қалытқылау ♦to ~ submerging 
rocks – суға шөгіп тұрған жартастарды 
қалытқылау (яғни, үстіне қалытқы қойып 
белгілеу) 2. (phr v) *~ smb/smth up (a) біреуді/
бірн-ні су бетінде қалқытып ұстау ♦The raft 
was ~ed up by empty petrol cans. – Бензин-
нен босаған канистрлер салды қалқытып 
ұстау үшін қолданылды. (b) (ауысп. мағ.) 
бағаларды жоғары əрі қажет деңгейде ұстау 
♦Share prices were ~ed up by hopes of an end to 
the recession. – Дағдарыс бітуге жақын де-
ген үміт акциялардың бағасын бір серпілтіп 
тастады. (c)(ауысп. мағ.) біреуге үміт бітіру, 
жігерлендіру ♦We felt ~ed by the good news. – 
Жақсы хабар бізді бір серпілтіп тастады. 
buoyage ['bɔiiʤ] n (теңіз) 1. қалытқылар, 
қалқыма белгілер (жүйесі) 2.қалытқылар, 
қалқыма белгілер қою, орнату 3. (қайық 
байлауға болатын) қалытқыны қолданғаны 
үшін ақша
buoyancy ['bɔiənsi] n 1. (су бетінде) 
қалқымалылық, қалқу қабылеті ♦the ~ of light 
wood – жеңіл ағаштың қалқымалылығы 2. 
сұйықтың затты қалқыту күші, қалқытулық 
♦Salt water has more ~ than fresh water. – Тұзды 
судың қалқыту күші тұщы судыкінен көп. 3. 
жайдарылық, жігер, рух 4.(дағдарыстан соң) 
бағаның, бизнестің жоғарғы деңгейге тез 
қайта оралуы; серпілу
buoyant ['bɔiənt] adj 1.(a) (су бетінде) қалқи, 
қалықтай алатын ♦The raft would be more ~ 
if it was less heavy. – Сал жеңіл болсағ суда 
жақсы жүзеді. (b) затты суда қалқыта алатын, 
су бетінде ұстап тұра алатын ♦Salt water is 
more ~ than fresh water. – Ащы су тұщы судан 
гөрі тығыз (затты су үстінде жақсы ұстай 
алады). 2. ширақ (яғни, көтерілуге бейім қор 
биржасы бағасы) ♦Share prices were ~ today in 
active trading. – Бүгінгі қызған саудада акция 
(үлес) бағалары ширақ болды. 3.жайдары, 
мойымайтын, жүнжімейтін
buoyantly ['bɔiəntli] adv
bur I [bз:(r)] = burr I
bur II [bз:(r)] n (бот) бүр, (кейбір 
ағаштардың (м: талшын (каштан), 
түйе жапырақ) дəнінің (тұқымының) 
сыртындағы я гүл бастарындағы) тікенек 
♦(ауысп. мағ.) She tried to get rid of him at 
the party but he stuck to her like a ~. – Қыз 
жігіттен той кезінде құтылуға тырысып 
көріп еді, бірақ анау тікенге ұқсап жабы-
сты да қалды. 
Burberry ['bз:(r)beri] n (pl -ries) 1.(су 
өткізбейтін я жібектелген (mercerized) мақта 
матадан тігілген) жаңбыр өткізбейтін жеңіл 
киім 2. «бөрберри» су өткізбейтін матасы (сөз 
тарихы: Burberry (фирманың атауы)
burble ['bз:(r)bl] v 1.былдырлау, міңгірлеу 2. 
~ (on) (about smth) бірнəрсе жайлы былдыр-
лау, үздік-создық сөйлеу ♦What’s he ~ing (on) 
about? – Ол не деп міңгірлеп тұр?

274
275
burbot ['bə:(r)bət] n лақа (тұщы су балығы)
burden ['bз:(r)dn] A.n 1. ауыр жүк, ауыр тең 2. 
(ауысп. мағ.) тауқымет, жауапкершілігі ауыр 
нəрсе ♦the ~ of heavy taxation on the tax-payer 
– салық төлеушінің иығына түскен салықтың 
ауыр жүгі 3. ~ of smth сөздің, мақаланың 
өзегі, түйіні ♦The ~ of his argument was that 
… - Оның дəлелінің өзегі … болды. 4.кеменің 
тоннажы (тасу, тиеу мүмкіндігі) B.v ~ smb/
oneself (with smth) (біреуге/өзіне) жүк арту, 
арқалату ♦refugees ~ed with all their possessions 
– артынып-тартынған босқындар ♦(ауысп. 
мағ.) I don’t want to ~ you with my problems. 
– Мен саған өз мəселелерімді арқалатқым 
(артқым) келмейді. 
burden of proof, the [,bз:(r)dn əv 'pru:f] 
(заң) (сөзбе-сөз: дəлелдеу тауқыметі, 
ауырлығы, жүгі) айтқанын дəлелдеу міндеті, 
жауапкершілігі
burdensome ['bз:(r)dnsəm] adj ауыр, 
тұралататын, иыққа ауыр түсетін ♦~ duties 
– ауыр міндеттер ♦~ responsibilities – жүгі 
ауыр жауапкершіліктер
burdock ['bə:(r)dɒk] n (бот) түйе жапырақ 
(жапырақтары кең əрі қатқыл, тұқымы 
тікенекті, киімге жабысқақ арам шөп)
bureau ['bjuərəu; US bju'rəu] n (pl –reaux 
не –reaus [-rəuz]) 1. (Brit) (тартпалары бар) 
жазу столы, бюро 2.(US) = chest of drawers 
3. (көбінесе АҚШ-та) бюро, үкімет бөлімі, 
басқармасы ♦the Federal Bureau of Investigation 
– Федералдық Тергеу Бюросы 4. бюро, 
агенттік ♦a travel ~ - саяхат (туризм) бюросы 
♦an information ~ - информациялық (ақпарат) 
бюро(сы)
bureaucracy [bjuə'rɒkrəsi] n (көбінесе 
жақтырм) 1.(a) бюрократия (мемлекеттік 
қызмет жүйесі) (b) бюрократтар, мемлекет 
қызметкерлері 2. бюрократизм, бюрократия 
(мем-к қызметкерлердің бойкүйездігі, істі 
тұралатуы)
bureaucrat ['bjuərəkræt] n (көбінесе жақтырм) 
бюрократ, мемлекеттік қызметкер ♦insensitive 
~s - сезімсіз бюрократтар
bureaucratic [,bjuərə'krætik] adj бюрократ(тық)
bureaucratically [,bjuərə'krætikli] adv 
bureaux [‘bjuərəuz] pl of bureau 
burette [bjuə’ret] n (хим) бюрет (түтігі бар 
шыны ыдыс)
burg [bə:(r)g] n 1.қала, қалашық 2. (тарих) 
бекініс-қалашық
burgee ['bə:ʤi] n (теңіз) үш бұрышты жалау
burgeon ['bз:ʤən] A.v 1. (архаизм) көктеу, 
жапырақ жаю 2. (кітаби) қаулай өсе бастау, 
гүлдену ♦a ~ing population – қаулап өсіп келе 
жатқан халық саны B.n бүршік, қауыз, өркен, 
өскін
burger ['bз:gə(r)] n (ауызекі) = hamburger
-burger ['bз:gə(r)] (күрделі з. есімдер түзеді) 
гамбургер (hamburger) сияқты əзірленген 
тағам (м: steakburger, cheeseburger)
burgess ['bə:ʤis] n 1. (Англияның) өзін-өзі 
билейтін қаласының тұрғыны 2. (тарих) өзін-
өзі билейтін қаланың, университеттің Британ 
парламентіндегі өкілі
burgh ['bʌrə] n (Scot) borough
burgher ['bз:gə(r)] n (архаизм не қалж) қала 
тұрғыны, бюргер
burglar ['bз:glə(r)] n ұры, тонаушы (үйге 
бұзып кіріп тонаушы) ♦The ~ got into the 
house through the bedroom window. – Ұры үйге 
ұйықтайтын бөлменің терезесінен түсіпті. 
burglar-alarm ['bз:glə(r) əlα:(r)m] n ұрлық 
қоңырауығ дабылы (ұрлықшы енгенде шы-
рылдайтын құрылғы)
burglarize, -ise ['bз:gləraiz] = burgle
burglary ['bз:gləri] n ұрлық, тонаушылық, 
ұрлық-қарлық
burglar-proof ['bз:glə(r) pru:f] adj (ғимарат, ме-
кеме ж) ұры түсе алмайтын(дай етіп жасалған)
burgle ['bз:gl] (US burglarize, -ise) v (бұзып 
кіріп) ұрлау, тонау ♦to ~ a shop – дүкенді то-
нау
burgomaster ['bз:gəmα:stə(r)] n бургомистр, 
бургомастер (голланд, фламанд қалаларының 
бастығы, мэрі)
burgoo [bə:'gu:] n 1. (теңізшілер жейтін) 
қою сұлы жармасының ботқасы 2.(US) 
(a) қою, əртүрлі тұздық қосылған суп я 
бұқтырма (b) осындай тағам желінетін сая-
хат, серуен
Burgundy ['bз:gəndi] n 1. бургунди 
(Францияның Бургундия провинциясында 
шығатын қызыл не ақ шарап) 2. қарақошқыл 
рең
burial ['beriəl] n (қабірге) жерлеу ♦The ~ 
took place on Friday. – Жерлеу жұма күні 
болды.
burial-ground ['beriəl graund] n зират, бейіт, 
мола, қабірхана, мүрде ♦a prehistoric ~ - 
ежелгі заманғы мүрде
burial-mound ['beriəl maund] n мола, мүрде, 
қорған
burin ['bjuərin] n қашау (темір я мəрмəр 
зергерінің құралы)
burk [bз:(r)k] = berk
burke [bə:(r)k] v 1.тұншықтырып, 
қылғындырып өлтіру 2. ың-шыңын білдірмей 
құтылу
burl [bə:(r)l] A.n 1. (жүндегі, жібектегі 
я матадағы) түйін, түйіншек 2. без, шор 
(ағаштың діңіндегі жұмыр өскін) B.v матадағы 
түйін(шек)ті алып тастау
burlap ['bə:læp] n кендірден істелген қатты 
мата
burlesque [bз:'lesk] A.n 1.бурлеск (əзіл, сықақ, 
мысқыл, комедия, пародия түрінде қойылған 
я жазылған шығарма) 2. (US) стриптизі 
(striptease) бар бəдік комедиялық шоу B.adj 
бурлеск, күлдіргі, т.с.с. ♦a ~ actor – күлдіргі 
актер C.v пародия жасау, келекелеу, біреуді 
əзіл-оспақтау, мысқылдау
burly ['bз:li] adj (-ier, -iest) мығым, ірі денелі 
♦a ~ policeman – ірі денелі полицай
burliness [‘bз:linis] n
burn I [bз:n] n (Scot) жылға, бұлақ
burn II [bз:n] A.v (pt, pp burnt [bз:nt] не 
burned [bз:nd]) 1. жану, күю, өртену; күйдіру, 
жағу, өртеу ♦to ~ dead leaves, waste paper – 
түскен жапырақтарды, қалдық қағаздарды 
өртеу (жағу) ♦The house was burnt to the 
ground. – Үйдің түгі қалмай жанып кетті 
(өртеніп кетті). ♦His face was badly burnt 
by the hot sun. – Оның беті күнге қатты 
күйіпті. ♦The soup is very hot. Don’t ~ your 
mouth. – Суп - өте ыстық. Аузыңды күйдіріп 
алма. ♦I can smell something ~ing. – Бір жер-
ден күйік иісі мұрныма келіп тұр. 2. күйдіріп 
ой, тесу, күйдіріп жасау ♦The cigarette burnt a 
hole in the carpet. – Темекі төсенішті күйдіріп 
ойып жіберіпті. 3. отын ретінде жағу ♦a 
central heating boiler that ~s gas/coal – газ/
көмір жағатын орталық жылу қазандығы 
4. жанып, күйіп өлу ♦Ten people burnt to death 
in the hotel fi re. – Қонақ үй өртінде он адам 
қайтыс болды. 5.(a) жанып жату, жарқырап 
тұру ♦The house ~ed for hours before the blaze 
was put out. - Өрт жалыны сөндірілгенше 
үй бірнеше сағат жанып жатты. ♦A single 
light ~ed in the empty house. – Қаңыраған үйде 
жалғыз жарық жанып тұрды. (b) ♦Paper ~s 
easily. – Қағаз тез жанады. 6.күйдіріп жасау 
♦to ~ charcoal – ағаш көмірін жасау 7. денесі 
қызу, жану ♦Your forehead is ~ing. Have you got 
a fever? – Маңдайың өртеніп тұр ғой. Суық 
тигізіп алмадың ба? 8.~ with smth сезімнен 
толқып тұру ♦to be ~ing with rage, desire – 
ашудан, ынтық сезімнен жанып жату 9. ~ 
for smth бірнəрсе істегісі келіп есі кету ♦He 
was ~ing to avenge the death of his father. – Ол 
əкесінің (өлімінің) кегін қайтаруға буынып-
түйінген еді. 10. (idm) *~ one’s boats/bridges 
(сөзбе-сөз: қайығын/көпірін жағу) келме-
ске кету, ат құйрығын кесу ♦Think carefully 
before you resign – if you do that you will have 
burnt your boats. – Қызметіңді тастамас 
бұрын мұқият ойлан – егер өйтсең, онда 
ат құйрығын кескенің. *~ the candle at both 
ends (сөзбе-сөз: май (парафин) шамның екі 
жағын да жағу) əр нəрсені бір істеймін деп 
сансырау *~ one’s fi ngers/get one’s fi ngers 
burnt ақымақтықтың я жөнсіз араласудың 
арқасында опық жеу, ақшасынан айырылу 
*~ the midnight oil түн ортасы ауғанша оқу, 
жұмыс істеу *~ smth to a crisp күйгенше 
пісіру, қуыру *smb’s ears are ~ing ear *to 
feel one’s ears are ~ing feel *to have money 
to ~ money 11. (phr v) *~ away жанып жату 
♦a fi re ~ing away in the grate – пеште жанып 
жатқан от *~ (smth) away (a) жанып біту, 
жанып кету ♦Half the candle had burnt away. – 
Май (білте) шамның жартысы жанып бітті. 
(b) жанып түсу, жанып кету ♦Most of the skin 
on his face got burnt away in the fi re. - Өрт 
кезінде оның бет терісінің көбі жанып кетті. 
*~ down (от ж) азаю, қоламталану ♦The room 
grew colder as the fi re burnt down. – От азайған 
сайын бөлме суи түсті. *~ (smth) down жа-
нып, өртеніп кету ♦The house burnt down in half 
an hour. – Үй жарты сағатта жанып кетті. 

жүктеу/скачать 3,69 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: