Еліміз өз тəуелсіздігінің 20 жылдығын атап өтіп, дамуының жаңа кезеңіне аяқ бас

448
449
ракеталарымыз келiссөз барысында қарсы 
жақты көндiру үшiн тиiмдi құрал бола 
алады.
counter III [‘kauntə(r)] A.adv ~ to smth қарсы, 
керiсiнше ♦Economic trends are running ~ 
to the forecasts. - Экономиканың бағыты 
болжамдарға қайшы келуде. B.v ~ with smth; 
~ smb/smth (with smth) қарымта жауап, 
соққы беру ♦The champion ~ed with his right. - 
Чемпион оң қолымен (соға) жауап қайтарды.
counter- comb form (басқа сөздермен 
тiркесiп келiп зат есiм, сын есiм, етiстiк, 
үстеу құрайды) 1.қарсы, керi, қарама-қарсы 
т.с.с. ♦~-productive - керi нəтиже беретiн 
2.қарымта ретiнде, қарсы жауап ретiнде ♦~-at-
tack - контратака, қарсы шабуыл ♦~-espio-
nage - контршпионаж, қарсы барлау 3.сай, 
тете, тетелес, сəйкес келетiн ♦~part [қ-з: coun-
terpart]
counteract [,kauntə’rækt] v қарсы əрекет ету, 
қарсы ықпал ету т.с.с. ♦to ~ (the effects of) a 
poison - удың əсерiн қайтару
counteraction [,kauntə’rækʃn] n қарсы əрекет 
ету, қарсы ықпал ету т.с.с.
counter-attack [‘kauntər ətæk] A.n қарсы 
шабуыл, контратака B.v қарсы шабуылдау, 
котнратакалау
counter-attraction [,kauntər ə’trækʃn] n ~ (to 
smth) басқа жаққа тарту, елiктiру
counterbalance A.n [‘kauntəbæləns] ~ (to 
smth) (кейде counterpoise) тепе-теңдiк B.v 
[,kauntə’bæləns] тепе-тең ету, теңгеру ♦His lev-
el-headedness ~s her impetuousness. - Бiреуiнiң 
сабырлылығын екiншiсiнiң жылдамдығы 
теңгередi.
counterblast [‘kauntəblα:st; US -blæst] n ~ (to 
smth) күштi, пəрмендi жауап (сөзбе сөз: қарсы 
жару, ату)
counterclaim [‘kauntəkleim] n қарсы талап, 
қарсы айтылған дау
counter-clockwise [,kauntə ‘klɒkwaiz] adv (US) 
= anti-clockwize
counter-espionage [,kauntər ‘espiənα:ʒ] n қарсы 
барлау, контршпионаж
counterfeit [‘kauntəfi t] A.n, adj 
жалған,жасанды, көз бояйтын, түпнұсқа емес 
♦~ money, jewels - жалған ақша, жалған асыл 
бұйымдар B.v көшiру, қолдан жасау ♦a gang 
of criminals ~ing ten-pound notes - он фунттық 
банкноттарды қолдан жасап жүрген 
қылмыскерлер тобы
counterfeiter [‘kauntəfi tə(r)] n (ақшаны, т.б.) 
қолдан жасаушы, көз бояушы
counterfoil [‘kauntəfɒil] n чектiң, билеттiң есеп 
үшiн өзiңiзде қалатын бөлiгi
counter-insurgency [,kauntər in’sз: ʤənsi] n 
əскери бүлiкке қарсы əрекет
counter-intelligence [,kauntər in’teliʤəns] n 
қарсы барлау
counter-intuitive [,kauntər in’tju:itiv] adj 
əдеттегiден өзгеше, əдеттегiден мүлде басқа
counter-irritant [,kauntər ‘iritənt] n (медиц) 
қарсы тiтiркендiргiш (дененiң бiр бөлiгiн 
тiтiркендiру я ауырту арқылы екiншi бiр 
бөлiктегi ауруды əлсiрететiн дəрi)
countermand [,kauntə’mα:nd; US -’mænd] v 
(берiлген бұйрықты я нұсқауды) болдырмау, 
керi алу
countermeasure [‘kauntəmeʒə(r)] n қарсы 
шара, қарсы əрекет
counter-offer [‘kauntərɒfə(r)] n қарсы ұсыныс
counterpane [‘kauntəpein] n (көне қолд) төсек 
жапқыш, төсек жамылғы
counterpart [‘kauntəpα:t] n əрiптес, тетелес 
(адам я зат) ♦Belgian offi cials are discuss-
ing this with their French ~s. - Бельгияның 
ресми адамдары бұны өздерiнiң франциялық 
əрiптестерiмен талқылап жатыр.
counterplot [‘kauntəplɒt] A.n қарсы қастандық 
əрекет, қарсы заговор B.v (-tt-) ~ (against smb/
smth) қарсы қастандық əрекет жасау, қарсы 
заговор ұйымдастыру
counterpoint [‘kauntəpɒint] n (муз) контрапункт, 
бiрнеше ырғақтың қосылып ойнауы
counterppoise [‘kauntəpɒiz] n (кiтаби) 1.= 
counterbalance 2.тепе-теңдiк
counter-productive [,kauntə prə’dʌktiv] adj керi 
нəтиже беретiн
counter-productively adv [қ-з: counter-produc-
tive]
counter-productiveness n [қ-з: counter-produc-
tive]
counter-revolution [,kauntə ,revə’lu:ʃn] n 
контрреволюция, керi төңкерiс
counter-revolutionary [,kauntə ,revə’lu:ʃənəri; US 
-neri] A.adj контрреволюция, контрреволюция-
лық т.с.с. B.n контрреволюционер
counter-sign [‘kauntəsain] A.v қосымша қол 
қою, екiншi болып қол қою ♦a cheque ~ed on 
the back - керi жағына қол қойылған чек B.n 
пароль, құпия сөз
countersink [‘kauntəsiηk] v (pt -sank [-sæŋk], 
pp -sunk [-sʌŋk]) 1. тесiктiң, қуыстың жоғарғы 
жағын кеңейту (сонда оған болт я бұранда 
сияды да олардың бас жағы қоршаған орта 
деңгейiмен бiрдей болып, қылтиып көрiнiп 
тұрмайтындай болады) 2.болтты я бұранданы 
осы қуысқа енгiзу
counter-tenor [,kauntə’tenə(r)] n (муз) 
контртенор (тенордан жоғары дауыс, ерлер 
альтосы)
counter-vailing [‘kauntəveiliη] adj (кiтаби) 
компенсациялайтын, өтейтiн, орнын 
толтыратын
countess [‘kauntis] n графиня (əйелдiң өз атағы 
не графтың əйелi екендiгiн бiлдiредi)
counting house (көне қолд) есеп-шоттар, 
ақшалар сақталатын мекеме я бөлме
countless [‘kauntlis] adj сан жетпейтiн, есепсiз, 
өте көп
count noun (грам) сан есiмдермен қатар 
қолдануға болатын зат есiм
countrifi ed [‘kʌntrifaid] adj 2.ауылды аймаққа 
ұқсаған, ауылды аймаққа тəн ♦quite a ~ 
area - едəуiр ауылды аймаққа ұқсаған жер 
2.(жақтырм) ауылдықтар сияқты, ебедейсiз, 
тəжiрибесiз
country [‘kʌntri] n 1.ел ♦European ~ies - 
Европа елдерi 2.the ~ ауылды аймақ, ауылды 
жер, шалғай ♦to live in the ~ - ауылды жерде 
тұру ♦We travelled across ~ - Бiз шалғай 
жерлермен жүрдiк. ♦~ roads, life, areas - 
ауылды аймақ жолдары, өмiрi, ауылды 
аймақтар 3.аймақ, жер, шалғай тұс ♦We 
passed through miles of wooden ~. - Бiз талай 
миль орманды жердi көктей өттiк. 4.(əсiресе 
US) кантри = country-and-western 5.(idm) *a ~ 
cousin (ауызекi көбiнесе жақтырм) ауылдық 
адам, қала тұрмысына үйренбеген адам 
country-and-western n (abbr C and W) кантри, 
кантри əнд уестерн (АҚШ-тың оңтүстiк 
жəне батыс аймақтарынан тараған халықтық 
үлгiдегi музыка)
country club ауыл клубы
country dance (көбiнесе Brit) кантри дəнс, 
кантри биi (вальс билеушi жұптардың екi 
қатар болып я шеңбер жасай билеуi)
country-house n ауылдағы үй, ауылды 
аймақтағы үй
countryman [‘kʌntrimən] n (pl -men) 1.отандас, 
жерлес 2.ауыл тұрғыны
country seat n ауылды аймақтағы əуқатты, бай 
адамның үйi
countryside [‘kʌntrisaid] n (əдетте the ~) 
ауылды аймақ, шет жақ, қала сырты ♦The 
English ~ looks at its best in spring. - Англияның 
ауылды аймағы көктемде ең тамаша.
county [‘kaunti] A.n 1.(Brit) каунти, графтық 
(Британиядағы əкiмшiлiк аудан) 2.(АҚШ-
та жəне басқа елдерде) округ, каунти 
(штаттың бiр ауданы) B.adj (Brit ауызекi 
кейде жақтырм) ағылшын жоғарғы тап жер 
иеленушiлерiнiң я солар сияқы əдеттерi бар 
деген мағ.
county council каунтилiк, округтық кеңес, 
басқару органы
county court (Британияда) каунтилiк, 
аудандық сот (жергiлiктi қылмыстық емес 
iстер қаралатын сот)
county town (əсiресе Brit), county seat (əсiресе 
US) каунти, графтық, округ орталығы, басты 
қаласы
coup [ku:] n (pl ~s [ku:z]) (Fr) 1.таңқаларлық 
əрi табысты iс, əрекет, тамаша жетiстiк ♦She 
pulled off a great ~ in getting the president 
to agree to an interview. - Ол президенттi 
интервью беруге көндiрiп көптi аң-таң 
қалдырды. 2.(coup d’état [,ku: dei’tα:]) (pl 
coups d’état [ku: dei’tα:]) төңкерiс, əскери 
төңкерiс
coup de grâce [,ku: də ‘grα:s; US -’græs ] (coups 
de grâce [,ku: də ‘grα:s; US -’græs ]) (сөзбе сөз: 
аяушылық соққысы) адамды я аңды шеккен 
азабынан құтқару үшiн аяушылықпен ұрып 
өлтiру ♦(ауысп. мағ.) Poor exam results dealt 
the ~ to his hopes of staying on at the univer-
sity. - Нашар емтихан қорытындылары оның 
университетте қала бермек ниетiнiң күлiн 
көкке ұшырды. 
coup d’état [,ku: dei’tα:]) (pl coups d’état [ku: 
dei’tα:]) = coup 2 
coupй
 [‘ku:pei] n 1.(US coupe [ku:p]) купе, екi 
есiктi, арт жағы еңiс машина 2.екi орынды 
күйме, жабық арба
couple [‘kʌpl] A.n 1.қос, жұп, қосақ 2.(idm) 
*a ~ of people/things (a)екi адам/зат, екеу (b)

450
451
аз ғана адам/зат ♦She jogs a ~ of miles every 
morning. - Ол күнiне бiр-екi миль жүгiредi. *in 
two/a ~ of shakes shake B.v 1.~ A on (to B); ~ 
A and B (together) қосақтау, жұптау, тiркеу 2.~ 
smb/smth with smb/smth қосарласу, тiркесу; 
байланыс(тыр)у ♦The name of Mozart is ~d 
with the city of Salzburg. - Моцарттың есiмi 
Зальцбург қаласымен тығыз байланысты. 
♦The bad light, ~d with the wet ground, made 
play very diffi cult. - Нашар жарық дымқыл 
алаңмен қосарласып ойынды өте ауырлатып 
жiбердi.3.(архаизм əсiрелеп айтқанда) жыныс 
қатынасына түсу
couple [‘kʌpliη] n 1.(a)қос(ыл)у, жұпта(с)у, 
қосақ(тал)у (b) (архаизм əсiрелеп айтқанда) 
жыныс қатынасына түсу 2.тоғыс, түйiскен, 
қосылған жер 
couplet [‘kʌplit] n шумақ (өлеңнiң), куплет
coupon [‘ku:pɒn] n купон, талон, чек
courage [‘kʌriʤ] n 1.батырлық, қайрат, жiгер 
♦He showed great ~ in the battle. - Ол ұрыста 
үлкен ерлiк көрсеттi. ♦I plucked up/summoned 
up my ~ and asked her to marry me. - Мен бар 
қайрат-жiгерiмдi бойыма жиып одан маған 
тұрмысқа шығуын өтiндiм. 2.(idm) * Dutch 
~ Dutch *to have/lack the ~ of one’s convic-
tions оң нəрсенi iстеуге батылы болу/болмау 
*to lose ~ lose; *to pluck up ~ pluck; *to 
screw up one’s ~ screw; *to take one’s ~ in 
both hands бойына бар қайрат-жiгерiн жиып 
(əрекеттену)
courageous [kə’reiʤəs] adj батыр, ержүрек
courageously [kə’reidʒəsli] adv [қ-з: courageous]
courgette [kɔ:’ʒet] n (Brit) (US zucchini) 
кiшкене кəдi, кəдіш (орысша: кабачок) (терiсi 
қара көк, ұзын сопақ көкөнiс) 
courier [‘kuriə(r)] n 1.гид, (туристерге) жол 
көрсетушi, жолсерiк 2.курьер, хат тасушы
course [kɔ:s] A.n 1.кезең, мерзiм, кез, уақыт 
барысы ♦In the ~ of my long life I’ve known 
many changes. - Ұзақ ғұмырымның барысында 
көптеген өзгерiстердi көрдiм. ♦the ~ of his-
tory - тарих ағысы 2.бағыт, курс ♦The plane 
was on/off ~. - Ұшақ бағыттан ауытқымаған/
ауытқыған болатын. ♦The ~ of the ship was 
due north. - Кеме бағыты тура солтүстiк 
болатын. ♦The government’s present ~ will 
only lead to disaster. - Үкiметтiң қазiргi курсы 
құрдымға əкелiп тiрейдi. 3.(a) ~ (in/on smth) 
(бiлiм беру) курс ♦a ~ on the French Revolu-
tion - Француз революциясы бойынша оқу 
курсы (b)~ of smth (медиц) емделу курсы ♦a ~ 
of injections for weight loss - салмақты азайту 
мақсатындағы укол салу курсы 4.(a) гольф 
ойнайтын алаң ♦golf-~ - гольф алаңы (b)жарыс 
өтетiн алаң, жер, су ♦a race-~ - ат жарысы 
өтетiн жер 5.ас, тамақ ♦a fi ve-~ dinner - бес 
түрлi тамақтан құралған ас 6.қабырғадағы 
қаланған кiрпiштердiң, т.б. көлденең қатары 
7.(idm) *a ~ of action iс-қимыл жоспары *to 
be par for the ~ par *in ~ of smth белгiлi бiр 
процестен өтiп жатыр деген мағ. ♦a house in ~ 
of construction - салынып жатқан үй *in the ~ 
of smth бiрнəрсе кезiнде, барысында ♦in the ~ 
of our conversation - əңгiмемiздiң барысында 
*in (the) ~ of time бiраз я жетерлiктей уақыт 
өткеннен соң, ақыр аяғында ♦Be patient: you 
will be promoted in the ~ of time. - Шыда: бiраз 
уақыт өткеннен соң қызметiң жоғарылайды. 
*in due ~ due *in the ordinary, normal, etc ~ 
of events, things, etc əдетте, қалыпты, қалыпты 
жағдайда ♦In the ordinary ~ of events, I visit 
her once a week. - Əдетте, мен оған жетiсiне 
бiр рет барамын. *a matter of ~ matter *a 
middle ~ middle *of ~ əрине ♦That was 40 
years ago, but of ~ you wouldn’t remember it. - 
Ол 40 жыл бұрын болған, əрине сенiң есiңде 
жоқ қой ол. *to run/take its ~ əдеттегiдей 
даму, қалыпты кездегiдей жалғасу, əдеттегiдей 
аяқталу ♦We can’t cure the disease; it must run 
its ~. - Бiз бұл ауруды емдей алмаймыз; бұл 
осылай созылуы тиiс. ♦The decision cannot 
be reversed; the law must take its ~. - Шешiмдi 
өзгертуге болмайды; заңға сəйкес бiту керек. 
*to stay the ~ stay B.v 1. (euph) (сұйық ж.) 
ағу, қозғалу ♦Tears ~d down her cheeks. - Оның 
бетiнен төмен қарай жас моншақтай ақты. 
2.итпен қоян аулау
coursing [‘kɔ:siη] n итпен қоян аулау
court [kɔ:t] A.n 1.(a) сот, сот өтетiн жер 
♦The prisoner was brought to ~ for trial. - Iсiн 
қарау үшiн тұтқынды сотқа алып келдi. (b)
the ~ сотқа жиналған адамдар; судья жəне 
присяжныйлар 2.(көбiнесе C~) (a)король т.с.с. 
сарайы (b)король т.с.с. сарайы (король жəне 
оның айналасындағылар) 3.(спорт) корт, алаң 
(тенннис т.б. ойындар ойнауға арналған алаң) 
4.(кейде courtyard) iшкi аула, қабырғалармен 
я ғимараттармен қоршалған аула, алаң; iшкi 
ауланы қоршаған ғимараттар 5.(idm) *the 
ball is in smb’s/one’s ~ ball *to go to ~ (over 
smth) iстi сотқа беру *to hold ~ келушiлердiң, 
жақтаушылардың көңiлiн аулау, олармен 
əңгiме-дүкен құру ♦The fi lm star held ~ in the 
hotel lobby. - Кино жұлдызы мейманхана 
лоббиiнде елмен бiраз əңгiме-дүкен құрды. 
*to laugh smb/smth out of ~ laugh *to put 
smth out of ~ қарауға, талқылауға тұрарлық 
еместей ету ♦The sheer cost of the scheme puts it 
right out of ~. - Жобаның құнының өзi ғана оны 
талқылауға тұрарлық еместей етедi. *to pay 
~ to smb pay *to take smb to ~ бiреудi сотқа 
беру, жазаға тарту B.v 1.(a) (көне қолд) (еркек 
ж.) əйелдi айналдыру, əйелдi өзiне қаратуға 
тырысу ♦He had been ~ing Jane for six months. 
- Ол Джейндi алты ай бойы айналдырып 
жүрдi. (b) (көне қолд) (ер мен əйел ж.) бiрге 
уақыт өткiзу, бiрiн бiрi сүйiп, достасып жүру 
♦There were several ~ing couples in the park. - 
Паркте бiрнеше жұп қыдырып жүрдi. 2.(a)
бiреудiң көңiлiн өзiне аударуға тырысу, жақсы 
көрiнуге тырысу (b)(көбiнесе жақтырмай) 
бiрнəрсенi алуға я бiрнəрсеге қол жеткiзуге 
тырысу 3.тəуекел ету, басын тiгу ♦To go on 
such an expedition without enough supplies 
would be to ~ disaster. - Мынадай экспедицияға 
жеткiлiктi керек-жарақсыз шығу апатқа бас 
тiгумен бiрдей.
court card n (кейде face card) ойын картасы
courteous [‘kз:tiəs] adj əдептi, сыпайы, 
инабатты
courteously [‘kз:tiəsli] adv [қ-з: courteous]
courtesan [,kɒti’zæn; US ‘kɒtizn] n кəнизəк, 
ашына (бұрынғы кездердегi бай, дəулеттi 
адамдарға қызмет ететiн жезөкше əйел)
courtesy [‘kз:təsi] n 1.əдептiлiк, иба, 
инабаттылық, сыпайылық 2.инабаттылықпен 
сөйлеу я iстеу ♦Do me the ~ of listening to what 
I have to say. - Сыпайылық танытып, менiң 
айтайын дегенiмдi тыңда. 3.(idm) *(by) ~ of 
smb бiреудiң рұқсатымен я арқасында ♦This 
programme comes by ~ of a local company. - 
Мына бағдарлама жергiлiктi компанияның 
демеуiмен мүмкiн болып отыр.
courtesy call n сəлем бере келу, сыпайылық 
кездесуi (бiреуге арнайы барып танысу я 
сəлем беру мақсатындағы кездесу)
courtesy title n (Brit) құрмет шенi, атағы 
(баласына əке-шешесiнен қалған атақ, бiрақ 
ешбiр заңдық күшi жоқ)
court house n (a) сот үйi (b)(US) каунтидiң, 
округтың əкiмшiлiк мекемелерi 
courtier [‘kɒtiə(r)] n нөкер, монархтың 
сарайдағы серiгi я көмекшiсi
courtliness [‘kɒtlinis] n [қ-з: courtly]
courtly [‘kɒtli] adj (-ier, -iest) абыройлы, 
инабатты əрi абыройлы
court martial [,kɔ:t’mα:ʃl] A.n (pl courts mar-
tial) əскери сот, трибунал B.v (-ll-; US -l-) ~ 
smb (for smth) бiреудiң iсiн əскери сотта қарау
Court of Appeal аппеляциялық сот
court of enquiry, court of inquiry (Brit) тергеу 
соты (бiрнəрсе жайлы фактiлердi я оның 
себептерiн зерттейтiн топ)
court of law сот
court order n сот ордерi
courtship [‘kɔ:tʃip] n 1.үйленер алдындағы 
жігіт пен қыздың бiр-бiрiмен жүруi 
2.жануарлардың бiрiн-бiрi жыныс қатынасына 
тартуы
courtyard [‘kɔ:tjα:d] n = court A.4
cousin [‘kʌzn] n (кейде fi rst cousin) 1.немере 
аға, iнi, немере əпке, қарындас, сiңлi, жиен 
(бiреудiң ағасының я апасының баласы) 
2.(idm) *a country ~ country
cousinly adj бауырмал, жақын деген мағ.
couture [ku:’tuə(r)] n (Fr) қымбат əрi сəндi киiмдер
couturier [ku:’tuəriei] n əйелдердiң қымбат əрi 
сəндi киiмдерiн дизайндайтын жəне жасайтын 
адам
cove I [kəuv] n шағын қойнау, шығанақ 
cove II [kəuv] n (көне қолд, Brit, ауызекi) адам, кiсi
coven [‘kʌvn] n жалмауыздардың, 
мыстандардың жиыны
covenant [‘kʌvənənt] A.n 1.(заң) келiсiм, 
келiсiмшарт 2.ақша төлеп тұру жөнiндегi 
ресми уəде B.v ~ smth (to/with smb); ~ for 
smth келiсiмшартқа сəйкес уəде ету, тоқтамға 
келу ♦I’ve ~ed to pay $100 a year. - Жылына 
$100 төлеуге уəде еттiм.
Coventry [‘kɒvəntri] n (idm) *to send smb to ~ 
(жаза я құптамау ретiнде) бiреумен сөйлеспей 
қою
cover [‘kʌvə(r)] A.v 1. ~smth (up/over) (with 
smth) (үстiн) жабу ♦She ~ed her face with her 
hands. - Ол бетiн қолдарымен жапты. ♦Snow 

452
453
~ed the ground. - Қар жердi басты. ♦Flood wa-
ter ~ed the fi elds by the river. - Тасыған су өзен 
аңғарындағы алқаптарды басты. 2.~ smb/
smth in/with smth шаң т.б. жабу ♦I was ~ed in/
with mud by a passing car. - Өтiп бара жатқан 
машина үстiме батпақ шашып кеттi. ♦The 
wind blew from the desert and ~ed everything 
with sand. - Шөл жақтан боран соғып, жердiң 
бəрiн құм басты. 3.қамту ♦research that ~s a 
wide fi eld - кең саланы қамтитын зерттеу 
4.(ақша ж.) жету, жетерлiктей болу ♦$10 
will ~ our petrol forthe journey. - $10 бiздiң 
сапардағы бензинге кететiн шығынымызға 
жетедi. 5.жүрiп өту, жол жүру ♦By sunset we 
had ~ed thirty miles. - Күн батарға таман 
бiз отыз миль жүрiппiз. 6.(журналист ж.) 
белгiлi бiр оқиғадан хабар беру, сол жайлы 
жұртқа жеткiзу ♦to ~ the Labour Party’s annual 
conference - Лейбористiк партияның жыл 
сайынғы конференциясынан хабар тарату. 
7.~ (for smb) бiреу жоқ кезде орнына iстей 
тұру ♦I’ll ~ for Jane while she’s on holiday. - 
Джейн демалыста болған кезде мен орнына 
iстей тұрамын. 8.~ smb/smth (against/for 

жүктеу/скачать 3,69 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: