Еліміз өз тəуелсіздігінің 20 жылдығын атап өтіп, дамуының жаңа кезеңіне аяқ бас
жүктеу/скачать 3,69 Mb. Pdf көрінісі
|
smth) сақтандыру, қамсыздандыру ♦Are you fully ~ed against/for fi re and theft? - Сiз өрт пен ұрлықтан толық сақтандырылғансыз ба? 9.(a) оқпен қалқалау, жауды атқылау арқылы бiреудi қорғау ♦C~ me while I move forward. - Мен алдыға жылжыған кезде менi оқпен жапқын. ♦The artillery gave us ~ing fi re. - Артиллерия бiздi оқпен қалқалады. (b) оқ жетерлiк жерде болу, бақылайтындай болу ♦Our guns ~ed every approach to the town. - Бiздiң қаруымыз қаланың кез келген iргесiн бақылай алды. (c)күзете тұру ♦C~ her while I phone the police. - Мен полицияға телефон шалғанша мынаны күзете тұр. 10.(жануарлар ж.) шағылысу, ұрықтану 11.(idm) *to ~/hide a multitude of sins multitude *to ~ one’s tracks iзiн қалдырмау, жымын бiлдiрмеу *to ~ oneself with glory (euph) даңққа бөлену 12.(phr v) ~ in smth in үстiн жабу ~ (oneself) up (a)жылы киiну (b)жақсы киiну, қосымша киiм кию ~ (smth) up (жақтырм) бiрнəрсенi жасыруға, бiлдiрмеуге тырысу ♦The government is try- ing to ~ up the scandal. - Үкiмет жанжалды жасыруға тырысуда. ~ up for smb бiреудi қорғау үшiн оның қылымысын, қатесiн жасыру B.n 1.(a)жамылғы, жабу, жабатын нəрсе (b)қақпақ, төбе, ауыз 2.пана, қалқан, қорған ♦The land was fl at and treeless and gave no ~ to the troops. - Ол жер жазық əрi ағашсыз болғандықтан əскерге пана бола алмады. 3.мұқаба, сыртқы бет (кiтаптың, журналдың сыртқы қалың бетi) ♦a book with a leather ~ - мұқабасы былғары кiтап 4.the ~s төсек жапқыш, жамылғы 5.(a) ~ (for smth) бүркенiш, қалқа ♦His business was a ~ for drug dealing. - Оның бизнесi өзiнiң есiрткiмен саудасына бүркенiш болды. (b)маска, бет перде, жалған келбет ♦The spy’s ~ was that she was a consul- tant engineer. - Шпион кеңесшi инженерлiктi өзiне бет перде қылып жүрген екен. 6.шабуылдан қорған ♦Artillery gave ~ while the infantry advanced. - Жаяу əскер жылжыған кезде артиллерия қорған болды. ♦For this op- eration we need plenty of air ~. - Бұл операция үшiн бiзге авиация көп қорған болуы керек. 7.~ (for smb) бiреудiң орнына iстей тұру 8.~ (against smth) (шығыннан, т.б.) сақтандыру, қамсыздандыру 9.конверт; орағыш ♦a fi rst-day ~ - маркасы жаңа конверт ♦under plain ~ - жiберушiнiң аты-жөнi жазылмаған конверт я посылка ♦(коммерц) under separate ~ - бөлек конвертпен я посылкамен 10.шыны-аяқ, ас iшу құралдары ♦C~s were laid for six. - Дастархан алты адамға жабылды. 11.(idm) *under ~ of smth (a)бiрнəрсенiң тасасында ♦We travelled under ~ of darkness. - Бiз түн жамыла жүрiп отырдық. (b)бiрнəрсенi желеу ете ♦under ~ of friendship - достықты желеу ете, өтiрiк(тен) доспыз деп ♦crimes committed under ~ of pa- triotism - патриотизмдi желеу ете жасалған қылмыстар coverage [‘kʌvəriʤ] n 1.оқиға, т.с.с. жайында хабар беру, тарату 2.қамсыздандыру, сақтандыру көлемi, ауқымы 3.қамтылған ауқым coveralls [‘kʌvərɔ:lz] n (US) = overalls cover charge n қосымша төлем (ресторанда ас пен iшiмдiктiң құнынан бөлек, қосымша төленетiн төлем) covered wagon n (US) үстi жабық ат арба cover girl n журналдың сыртқы бетiне суретi басылатын қыз covering [‘kʌvəriη] n жамылғы, жабатын нəрсе covering letter n iлеспе хат (құжатпен не жүкпен жiберiлетiн басты хат) coverlet [‘kʌvəlit] n = bedspread cover letter (US) n = covering letter cover note n көлiктi сақтандыру құжаты cover story n журналдың басты əңгiмесi (сыртқы бетiнде суреттерiмен бiрге берiледi) covert I [‘kʌvət; US ‘kəuvз:rt] adj жасырын, құпия, астыртын covert II [‘kʌvə(r)] n аңдар паналайтын қалың бұта, ағаш cover-up n (жақтырм) (қатенi, заңсыз нəрсенi) жасыру covet [‘kʌvit] v (жақтырм) құмарту, қызығу, ынтығу ♦to ~ smb’s status, possessions - бiреудiң мəртебесiне қызығу, иелiгiне құмарту ♦this year’s winner of the ~ed Nobel Prize - бəрi ынтыққан Нобель сыйлығының осы жылғы жеңiмпазы covetous [‘kʌvitəs] adj ~ (of smth) (жақтырм) құмартқыш, қызыққыш, ынтыққыш ♦~ of his high salary - оның жоғары жалақысына қызыққан ♦~ look, glance - құмарта қарау, көз тастау covetously [‘kʌvitəsli] adv [қ-з: covetous] covetousness [‘kʌvitəsnis] n [қ-з: covetous] covey [‘kʌvi] n (pl ~s) құр, т.б. құстар балапандары я тобы cow [kau] A.n сиыр ♦milking the ~s - сиырларды сауу ♦a herd of ~s - бiр қора сиыр 2.ұрғашы пiл, кит т.б. 3.( taboo slang жақтырм) əйел 4.(idm) *a sacred ~ sacred *till the ~s come home (ауызекi) (сөзбе сөз: сиыр өрiстен келгенше) ешқашан, өте ұзақ уақыт B.v ~ smb (into smth/into doing smth) қорқытып iстету, күштеп мəжбүр ету ♦I was determined not to ~ by their threats. - Мен олардың үркiтулерiне бой бермеуге бел шештiм. ♦~ed look - қорыққан, бойұсынған қарас coward [‘kauəd] n (жақтырм) қорқақ, сужүрек cowardice [‘kauədis] n (жақтырм) қорқақтық, сужүректiк cowardly [‘kauədli] adj (жақтырм) қорқақ, сужүрек, қорқаққа ұқсаған, т.с.с. cowbell [‘kaubel] n сиырдың мойнына тағылатын қоңырау cowboy [‘kaubɔi] n 1.сиыршы, ковбой ♦a ~ movie - ковбой фильмi (бұрынғы уақытта АҚШ-тың батысында болған шытырман оқиғаларды бейнелейтiн фильм) 2. (Brit ауызекi жақтырм) арамза бизнесмəн, саудагер cowcatcher n поездың алдыңғы жағына орнатылған, жолдағы кедергiнi түруге арналған темiр рама, қаңқа cowchip n (US) тезек, сиыр тезегi cower [‘kauə(r)] v (қорыққаннан) еңкею я еңкейе шегiну cowgirl n сиыршы қыз я əйел cowhand n сиыршы cowherd n (көне қолд) сиыршы cowhide n 1.сиыр терiсi 2. сиыр терiсiнен iстелген қамшы cowman n сиыршы cowl [kaul] n 1.күлəпара (капюшон) (орысша: ряса, сутана - монахтың басын жəне кеудесiн жауып тұратын киiмi) 2.тұқылдырық шатыршасы (тұқылдырықты жауыннан қорғайтын) cowling [‘kauliη] n ұшақ двигателiнiң қақпағы cowlick [‘kaulik] n (ауызекi) кекiл, айдар, тұлым cow-pat n сиыр жаппасы, сиыр нəжiсi cowpox [‘kaupɒks] n (медиц) сиыр шешегi, сиыр қорасаны cowrie, cowry [‘kauri] n каури (бұрынғы кездерде Африка мен Азияның кей жерлерiнде ақша орнына жүрген моллюск қабыршағы) cowshed n сиыр қора cowslip [‘kauslip] n жауқазын гүл, наурыз, шешек cox [kɒks] A.n ескектi қайықты бағыттаушы B.v қайықты бағыттау coxcomb [‘kɒkskəum] n (архаизм) таранғыш, сыланғыш (киiмiне тым көп көңiл бөлгiш адам) coxswain [‘kɒksn, -swein] n 1.қайық, шлюпка старшинасы 2.(кiтаби) cox coy [kɔi] adj (-er, -est) (əдетте жақтырм) 1.момынсыған, момақансыған, қылымсыған, ұялғансыған ♦She gave a ~ smile when he paid her a compliment. – Анау мақтаған кезде ол қылымси күлдi. 2.тұйық, томаға тұйық, iшiне бүккiш coyly [‘kɔili] adv [қ-з: coy] coyness [‘kɔinis] n [қ-з: coy] coyote [kɔi’əuti; US ‘kaiəut] n койот, қорқау қасқыр, қарсақ coypu [‘kɔipu:] n (Оң. Америкада мекендейтiн) су құндызы, койпу cozy [‘kəuzi] adj (US) = cosy CP [,si: ‘pi:] abbr Communist Party cp abbr compare 454 455 cps [,si: pi: ‘es] abbr (кейде c/s) (физ) cycles per second crab [kræb] A.n 1.краб, iрi теңiз шаяны 2.the C~ Шаян (Зодиактың төртiншi белгiсi) 3.(ауызекi) = crab-louse 4.(idm) *to catch a ~ catch B.v (-bb-) ~ (about smth) (ауызекi жақтырм) шағымдану; бұрқылдау; сынау crab-apple, crab n жабайы алма crabbed [‘kræbid; ‘kræbd] adj 1.(қолмен жазу ж.) кiшкентай əрi оқуға қиын, ирелеңдеген 2.= crabby crabby [‘kræbi] adj (-ier, -iest) (ауызекi) шамданғыш, ашуланшақ crabways [‘kræbweiz] = crabwise crabwise [‘kræbwaiz] adv бiр бүйiрiмен, бүйiрiне қарай, қырымен, қырындап, қиғаштап ♦I moved ~ along the edge of the cliff. - Мен құздың жиегiмен бүйiрлеп жүрiп отырдым. crab-louse n бит (дененiң түк басқан тұсында кездесетiн паразит жəндiк) crack [kræk] A.n 1.~ (in smth) (a)сызат, шытынаған жер, жарықшақ, жарылған жер ♦a cup with bad ~s in it - қатты шытынаған тостаған ♦Don’t go skating today - there are dangerous ~s in the ice. - Бүгiн коньки теппей-ақ қой - мұздың кейбiр тұстары қатты шытынаған екен. (b)саңылау, қуыс, жарықшақ, тесiк, жарық ♦She looked through a ~ in the curtains. - Ол перде арасындағы саңылаудан қарады. 2.шарт ету, шартыл, гүрсiл, сарт еткен дыбыс, тарсыл ♦the ~ of a pistol shot - атылған пистолеттiң тарс еткен үнi ♦a ~ of thunder – найзағай гүрсiлi ♦There was a loud ~ as the wood fi nally broke in two. - Ағаш ақырында шарт етiп, екiге бөлiндi. 3.~ (on smth) соққы 4.~ (about smth) (ауызекi) əзiл, қалжың; əжуа, мысқыл 5.~ at smth/doing smth (ауызекi) талпыныс ♦Have another ~ at solving this puzzle. - Жұмбақты шешуге тағы бiр рет тырысып көр. 6.(idm) *the ~ of dawn (ауызекi) iңiр, құлан иектенген уақыт, таң қылаң берген кез *the ~ of doom ақырзаман ♦(ауысп. мағ.) To get a bus here you haave to wait till the ~ of doom. - Мына жерге автобус келгенше ақырзаманға шейiн күту керек. *a fair ~ of the whip fair *to paper over the ~s paper B.adj өте ақылды, бiлгiр, эксперт; тамаша ♦He’s a ~ shot. - Ол – сұр мерген. C.v 1.сызат түс(iр)у, шытына(т)у, жарылу, жарықшақтан(дыр)у ♦The ice ~ed as stepped onto it. - Мен аяқ басқан кезде мұз шытынады. ♦You can ~ this toughened glass, but you can’t break it. - Мына қатты əйнектi шытынатуға болады, бiрақ сындыру мүмкiн емес. 2.жару, шағу ♦to ~ a nut - жаңғақты шағу ♦to ~ a safe - сейфтi бұзу 3.~ smth (on/against smth) қатты соғу, ұру; соғып алу, ұрып алу ♦I ~ed my head on the low door-frame. - Мен басымды есiктiң аласа маңдайына ұрып алдым. 4. шақ ету, сарт, тарс ету, т.с.с. ♦to ~ a whip - қамшымен шарт еткiзу ♦to ~ one’s knuckles - саусақ буындарын шартылдату ♦The hunter’s rifl e ~ed and the deer fell dead. - Аңшының мылтығы тарс еттi де бұғы құлап түстi. 5.тiзе бүктiру, қарсылығын тоқтату т.с.с. ♦The suspect ~ed under questioning. - Күдiктi адам тергеу барысында шағылды. ♦They fi - nally ~ed the defence and scored a goal. - Олар ақырында қорғанысты бұзып, гол кiргiздi. 6. (ауызекi) (мəселенi т.б.) шешу 7.(дауыс ж.) дiрiлдей шығу, қысыла шығу ♦In a voice ~ing with emotion, he announced the death of his father. - Ол əрең, дiрiлдей сөйлеп, əкесiнiң қайтыс болғанын айтты. ♦A boy’s voice ~s at puberty. - Ұл баланың дауысы өтпелi жаста жуандай бастайды. 8. (ауызекi) (бөтелкенi т.с.с.) ашып iшу 9. (ауызекi) қалжыңдау, əзiлдеу 10.(хим) ауыр мұнайды ыстық пен қысымның көмегiмен ыдыратып жеңiл мұнай алу 11.(idm) *~ed up to be smth (ауызекi) белгiлi болу, белгiлi бiр беделмен əйгiлi болу ♦He’s not such a good writer as he’s ~ed up to be. - Ол жұрт айтып жүргендей соншама бiр жақсы жазушы емес. *to get ~ing (ауызекi) бiрнəрсенi қызу бастау ♦There is a lot of work, so let’s get ~ing. - Жұмыс көп, сондықтан қызу кiрiсейiк. 12.(phr v) ~ down (on smb/smth) қатал шаралар қолдану, қыспаққа алу ♦Po- lice are ~ing down on drug dealers. - Полиция есiрткiмен саудаласушыларды қыспаққа алуды. ~ up (ауызекi) қалжырау, əлсiреу, денсаулығын жоғалту ♦You’ll ~ up if you carry on working so hard. - Осылай дамылсыз жұмыс iстей берсең, құрисың. crack-brained adj (ауызекi) ақымақ, топас, саяз crack-down n ~ (on smb/smth) қатал шара қолдану, қыспаққа алу cracked [krækt] adj (ауызекi) есуас, есалаң cracker [‘krækə(r)] n 1.крекер (жұқа, қатты бисквит) 2.(a)фейерверк (b)(кейде Christ- mas ~) Крисмас крекерi (жыртып ашқан кезде жарылған дыбыс шығаратын, iшiнде сыйлықтары бар қағаз түтiк) 3.(Brit ауызекi жақтыра) əдемi əйел я қыз 4.~s = nutcrackers crackers [‘krækəz] adj (Brit ауызекi) есуас, есалаң cracking [‘krækiη] adj (Brit) тамаша crackle [‘krækl] A.v шытырлау, сыртылдау, тысырлау ♦a ~ing camp-fi re - шытырлап жанып жатқан костер B.n шыртыл, тырсыл, сыртыл ♦the distant ~ of machine-gun fi re - алыстан естiлiп жатқан (атылған) автомат сыртылы crackling [‘krækliη] n 1.шыртыл, сыртыл, тырсыл 2.отқа қақталған шошқаның қатты терiсi crack-up n денсаулығынан, есiнен айырылу crackpot [‘krækpɒt] n (ауызекi) қызық адам, ақымақтау адам cracksman [‘kræksən] n (көне қолд) тонаушы, ұры -cracy comb form (түрлi сөздермен бiрiгiп зат есiм құрайды) ♦democracy, technocracy, bu- reaucracy cradle [‘kreidl] A.n 1.(сəбиді бөлейтін) бесiк 2.~ of smth (ауысп. мағ.) бiрнəрсенiң туған жерi, бастауы, отаны, бесігі ♦Greece, the ~ of Western culture. – Греция - Батыс мəдениетiнiң бесігі. 3.(a)рама, қаңқа (м: кеме жасалған я жөнделген кезде оны ұстап тұратын құрылғы) (b)(құрылысшылар, əкшiлер т.б. қолданатын, ғимарат қабырғасымен жоғары-төмен көтерiлетiн) платформа, тұғыр 4.телефон трубкасының тұғыры (телефон трубкасын қоятын жер) 5.(idm) *from the ~ to the grave туғаннан өлгенге дейiн B.v ~ smb/smth (in smth) бесiктегi сияқты тербету; көтеру, жұбату ♦to ~ a child in one’s arms - сəбидi қолға алып жұбату (қолда тербету) craft [krα:ft; US kræft] A.n 1.қолөнер, өнер; iс, кəсiп; шеберлiк, икем ♦the ~ weaving - тоқу өнерi ♦The anthropologist takes years to learn his ~. - Антрополог жылдар бойы өз iсiне машықтанады. 2.(pl өзгермейдi) (a)қайық; кеме (b)ұшақ, самолет; ғарыш кемесi, космос кемесi 3.(кiтаби жақтырм) айла, қулық, əккiлiк, сумақайлық, жымысқылық ♦achiev- ing by ~ and guile what he could not manage by honest means - адал еңбекпен таба алмағанын айла мен арбаудың көмегiмен табу B.v қолмен тамаша iстеу; шеберлiкпен iстеу -craft [krα:ft; US kræft] suffi x (зат есiмдерде) 1.көлiктiң белгiлi бiр түрiн бiлдiредi ♦a spacecraft, hovercraft, aircraft 2.белгiлi бiр шеберлiктi бiлдiредi ♦statecraft - ел басқару өнерi ♦stagecraft -пьеса қою өнерi craftily adv [қ-з: crafty] craftiness n [қ-з: crafty] craftsman [‘krα:ftsmən; US ‘kræfts-] n (pl -men) шебер craftsmanship n шеберлiк crafty [‘krα:fti; ‘kræfti] adj (-ier, -iest) (əдетте жақтырм) айлакер, əккi, жымысқы crag [kræg] n құз, биiк əрi тiк жартас, жартастар craggy [‘krægi] adj (-ier, -iest) 1.құзды, жартасты 2.(əдетте оң мағ.) бет пiшiнi айқын cram [kræm] v 1.(a)~ smth (into smth/in) тықпалау, тыққыштау, тығу (b)~ smth (with smth) лық толу, аузы-мұрнынан шығу 2.~ for smth (a) (ауызекi) (емтихан, т.б. алдында) оқығыштау, жатпай-тұрмай оқу (b)жатпай- тұрмай оқыту, үйрету crammer [‘kræmə(r)] ((көне қолд, ауызекi) балаларды т.б. емтиханға дайындайтын мектеп cram-full [,kræm’ful] adj (ауызекi) лықа толы, лықа толған cramp I [kræmp] A.n 1.сiңiр тартылу, түйiлу, құрысу, тырысу, спазма (яғни, суықтан я тым күш түсiргендiктен бұлшық еттiң тартылуы, құрысуы) ♦The swimmer got ~ in his legs and had to be helped out of the water. - Жүзгiштiң аяғының сiңiрi тартылып қалып, оны судан шығарып алуға тура келдi. 2.~s (көбiнесе US) асқазанның түйiлуi, асқазанның шаншып ауруы B.v 1.бөгеу, кедергi келтiру, шектеу 2.(idm) *~ed for room/space тар жерге тығылған, жер жетпейдi деген мағ. *to ~ smb’s style (ауызекi) бiреудiң iсiне кедергi келтiру, оған қолбайлау болу ♦It ~s my style to have you watching over me all the time. - Осылай ылғи да желкемнен қарап тұруың маған кедергi келтiредi. cramp II [kræmp] A.n 1.(кейде ~-iron) скоба, қапсырма шеге 2.= clamp B.v бiрнəрсенi скобамен, қапсырма шегемен қапсыру, ұстату 456 457 ♦to ~ a beam - белағашты, белдеменi скобамен қапсыру, ұстату cramped [kræmpt] adj 1.(жазу ж.) тым ұсақ жазылған, оқуға қиын 2.тар əрi шектелген (кеңiстiк) crampon [‘kræmpɒn] n крампон, темiр аяққап (өткiр темiр тiкендерi бар, мұзда я қарда жүргенде, тауға шыққанда аяқ киiмге киiлетiн метал аяққап) cranberry [‘krænbəri; US -beri] n мүк жидегi (кiшкентай бұтада өсетiн, титтей қызыл, қышқыл дəмдi жидек) crane [krein] A.n 1.тырна (аяғы, мойны, тұмсығы ұзын үлкен құс) 2. (жүк көтергіш) кран B.v мойнын созу, созыла қарау ♦to ~ one’s neck to see smth - бiрнəрсенi көру үшiн мойнын созу crane-fl y [‘krein fl ai] n (кейде daddy-long-legs) ұзын сирақ (сөзбе сөз: тырна шыбын, аяқтары ұзын шыбын) cranial [‘kreiniəl] adj (анат) бас сүйек(тiң), -ке қатысты cranium [‘kreiniəm] n (pl ~s не crania [‘kreiniə]) (анат) бас сүйек crank I [‘kræηk] A.n (техн) иiн, иiндi тұтқа; рукоятка B.v ~ smth (up) иiннiң я рукоятканың көмегiмен айналдыру crankshaft n (техн) иiндi бiлiк crank II [‘kræηk] n (жақтырм) бiрбеткей, қырсық адам; оғаш адам ♦a health-food ~ - денсаулықты күту үшiн ерекше тағамдарды жеу керек дейтiн адам cranky [‘kræηki] adj (-ier, -iest) (ауызекi жақтырм) 1.оғаш, қызық, бiртүрлi 2.сенiмсiз; бiрқалыпсыз; босап кеткен 3.(US) қызуқанды; ашушаң crannied [‘krænid] adj тесiк-тесiк, қуыс- қуыс cranny [‘kræni] n 1.қуыс, тесiк 2.(idm) *every nook and ~ nook crap I [kræp] A.v (-pp-) (taboo slang) дəретке бару B.n (taboo slang) 1.дəрет, нəжiс 2.дəретке отыру 3.былшыл, көкiме crap II [kræp] adj (кубик пiшiндi екi сүйек тастармен ойналатын) крəп, құмар ойыны(ның), -на қатысты ♦a ~ game - крəп ойыны crape [kreip] n крап, азалы күнi киiлетiн қара материал crappy [‘kræpi] adj (slang) нашар; түкке тұрмайтын; жағымсыз craps [kræps] adj (кейде crap-shooting) (кубик пiшiндi екi сүйек тастармен ойналатын) крəп, құмар ойыны crapulence [‘kræpuləns] n [қ-з: crapulent] crapulent [‘kræpulənt] adj (кiтаби) көп жегеннен я iшкеннен күптi болу, нашар сезiну, асқазаны күптi болу crash [kræʃ] A.n 1.(a) гүрсiл, тарсыл; гүрс, тарс етiп құлау, соғылу; сыну ♦the ~ of dishes be- ing dropped - түсiп жатқан тарелкалардың тарсылы ♦The tree fell with a great ~. - Ағаш гүрс етiп құлады. ♦His words were drowned in a ~ of thunder. - Оның сөздерiн найзағайдың гүрiлi жұтып қойды. (b)соғылу, көлiк апаты ♦a ~ in which two cars collided - екi машина соғылған жол апаты ♦a car ~/air ~ - машинаның соқтығуы, апаты/ұшақ апаты, ұшақтың құлауы 2.құлау, талқаны шығу B.adj тез iстелетiн, қауырт, тығыз ♦a ~ course in Spanish - испан тiлiнiң жедел курсы C.adv гүрс ете, тарс ете ♦The vase fell ~ on the tiles. - Ваза кафельге гүрс етiп құлады. D.v 1.(a) гүрс етiп құлау, соғылу (b)~ (smth) жүктеу/скачать 3,69 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|