Әліппе оқыту әдістемесі
| Сабақтың соңы
|
Бекіту және саралау |
Оқушылар өздеріне берілген саралау |
| |
|
| ||||
|
(7 мин) |
Саралау тапсырмасымен жұмыс |
тапсырмаларын орындайды. |
|
|
|
|
ұйымдастыру: |
1-деңгейдегі оқушылар қоңырау сөзінен |
|
|
|
|
1-деңгей: |
жаңа сөздер құрайды: қоңыр, қоң, оң. |
|
|
|
|
Қоңырау сөзінен жаңа сөздер құра. |
2-деңгейдегі оқушылар «ң» дыбысының |
|
|
|
|
2-деңгей: |
«қоңыр», «қоң», «оң» сөздеріндегі орнын |
|
Саралау |
|
|
«ң» дыбысының «қоңыр», «қоң», «оң» |
анықтайды. |
Қолдауды қажет |
тапсырмалары |
|
|
сөздеріндегі орнын анықта. |
3-деңгейдегі оқушылар «қоңыр», «қоң», |
ететін |
|
|
|
3-деңгей: |
«оң» сөздерінің бірімен сөйлем құрайды. |
оқушыларға |
|
|
|
«Қоңыр», «қоң», «оң» сөздерінің бірімен |
|
көмек беру. |
|
|
|
сөйлем құра. |
|
|
|
|
|
Рефлексия |
Оқушылар сабақтан алған әсерлерімен, |
Бір-бірін |
Микрофон |
|
|
|
ұсыныстарымен бөліседі. |
бағалайды. |
|
сабақ
|
Бөлім: Әліппе кезеңі |
|
|
|
Педагогтің аты-жөні: |
Күні: |
|
|
Сынып: 1 |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
|
Сабақтың тақырыбы |
ң дыбысы және әрпі | |
207
|
Оқу бағдарла- масына сәйкес күтілетін нәтижелер |
Білімділік: оқу түрлерін (буындап оқу, тұтас оқу, мәнерлеп оқу, түсініп оқу) қолданады; дыбыстың мағына ажыратушы қызметін түсінеді, сөйлеу барысында жалғауларды дұрыс қолданады; сызба-модель, сурет, белгілер арқылы сөз, сөйлем, шағын мәтін құрайды; жазу жолын, жоларалықты, жолдың жоғарғы және төменгі сызықтарын сақтап, әріп элементтерін, әріптерді, әріптердің бір-бірімен байланысын көркем жазу талаптарына сай жазады. Дамытушылық: орны ауыстырылып берілген сөйлемдерден мәтін құрайды; әріптердің орнын ауыстыра отырып, жаңа сөздер жасайды. Тәрбиелік: ана тілін, Отанын, халқын, мәдениеті мен салт-дәстүрін құрметтей біледі. | |||
|
Сабақ барысы | ||||
|
Сабақтың кезеңі/уақыты |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
Сабақтың басы (1–7 мин) |
(Ұ) Ұйымдастыру кезеңі: Сәлемдесу. Оқушыларды түгендеу. Психологиялық ахуал орнату. «Балық аулау» ойыны. Сынып оқушылары ыдысқа өз заттарын салады. Қармақпен затты аулап, балық аулаушы кімдікі екенін айтады. Алған заттың иесінің аты емес, менің, сенің, оның сөздері қолданылады.
|
Заттардың иесін атағанда атын атамауы қажет. |
Қолдап отыру |
Ыдыс, қармақ, оқушылардың заттары |
|
Сабақтың ортасы (26 мин) |
Сабақтың күтілетін нәтижесімен таныстыру: – Балалар, сендер бүгін берілген сөзді, сөйлемді, мәтінді буындап, тұтас оқисыңдар. Әріп элементтерін, әріптердің бір-бірімен байланысын көркем жазу талаптарына сай жазасыңдар. Сөздердің қатесін тауып, түзетіп жазасыңдар. Заттардың иесін тауып, атын атамай, «менің, сенің, оның» сөздерін орынды қолдануды үйренесіңдер.
Оқулықтың 62-бетінде оқуға берілген сөздерді оқушылардың бірге буындап, тұтас оқуына |
Күтілетін нәтижені мұқият тыңдайды. 1. Әр буындағы дыбыстарды тұтастырып, «бір дыбыс» сияқты қосып, яғни дауыссыздан дауыстыға
|
Қолдау
|
Оқулық |
208
|
|
қолдау жасау. «Н» – «ң» дыбыстары бар сөздерді салыстырып оқу. тапсырма. Іні, қоңырау сөздерін оқу. Затты біреуге тиесілі етіп айтуда қосымшаның өзгеретінін аңғару. тапсырма. Сөздерді тиісті көлшікке орналастыру. кесең тісің қамшым сыңарың кестесі шыңы суреті қоңырауы
сенің оның тапсырма. Орны ауыстырылып берілген сөйлемдерден мәтін құрау. Құраған мәтінді оқу. Жазылым 1. Жазу дәптерімен жұмысты ұйымдастыру. Сөздердің қатесін тауып, түзетіп жазу. |
қарай және дауыстымен үндестіріп оқиды. Буындарды жеке тұтас сөздегі айтылуымен оқиды. Әрбір дыбысты естіп, әріпті көріп, өздігінен саналы оқиды. Оқыған сөздердегі «ң» әрпінің орналасу орнын анықтап, дыбыстық талдау жасайды. «Н» – «ң» дыбыстары бар сөздерді салыстырып оқиды. Сөздерді тиісті көлшікке түсіру арқылы оқиды: Менің қамшым, қоңырауым. Сенің кесең, тісің, сыңарың. Оның кестесі, шыңы, суреті. Орны ауыстырылып берілген сөйлемдерден мәтін құрап оқиды: Таңат – озат оқушы. Ол бос уақытында сурет салады. Оны достары мақтан тұтады. Оқушылар жазу дәптеріндегі тапсырмаларды орындайды: сөздердің қатесін тауып, келесі қатарға түзетіп көшіріп жазады. Әр сабақ соңында өз іс-әрекетіне (каллиграфиялық талапқа сай дұрыс және сауатты жазу) кері байланыс жасап, өзін-өзі бағалауы үшін әр беттің соңында берілген дөңгелек-шартты белгілерді бояйды: «жасыл» түс – |
Қолдауды қажет ететін оқушыларға көмек беру. Қолдауды қажет ететін оқушыларға көмек беру. Мақтау Қолдау көрсету |
Бағандағы сөздер Оқулық Бұлт, көлшік суреті Оқулық Жеке сөздер. Көлшік пен бұлттың суреттері Оқулық
Жазу дәптері |
209
|
|
|
«Бәрекелді!», «көк» түс – «Жарайсың!», «қызыл» түс – «Ойлан!». |
|
|
|
Сабақтың соңы (7 мин) |
Бекіту және саралау Саралау тапсырмасымен жұмыс ұйымдастыру: деңгей: Дыбыс сызбасына сәйкес келетін сурет атауын тап. «Ң» дыбысының сөздегі орнын (ортасында, алдында, соңында) анықта. деңгей: «Н» дыбысы бар сөзді тап. Дыбыстық талдау жаса. деңгей: Жаңғақ, шаңғы сөздерінің бірімен сөйлем құра. |
Оқушылар өздеріне берілген саралау тапсырмаларын орындайды. деңгейдегі оқушылар дыбыс сызбасына сәйкес «шаңғы» сөзін табады. «Ң» дыбысының «шаңғы» сөзіндегі орнын анықтайды. деңгейдегі оқушылар «н» дыбысы бар сөзді табады: он. «Он» сөзіне дыбыстық талдау жасайды. деңгейдегі оқушылар «жаңғақ», «шаңғы» сөздерімен сөйлем құрайды. |
Қолдауды қажет ететін оқушыларға қолдау көрсету. |
Саралау тапсырмалары |
|
Рефлексия |
Оқушылар сабақтан алған әсерлерімен, ұсыныстарымен бөліседі. |
Өзін-өзі бағалайды. |
Суреттер |
сабақ
|
Бөлім: Әліппе кезеңі |
|
|
|
Педагогтің аты-жөні: |
Күні: |
|
|
Сынып: 1 |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
|
Сабақтың тақырыбы |
Ғ дыбысы және әрпі | |
|
Оқу бағдарла- масына сәйкес күтілетін нәтижелер |
Білімділік: дыбыстық талдау дағдылары (мәтіннен сөйлемді, сөйлемнен жаңа үйретілген дыбысы бар сөзді, сөзден буынды, буыннан дыбысты бөліп алу) қалыптасады; әріпті таниды, дыбыс пен әріпті бір-бірінен ажыратады; дыбысты дұрыс айтуға жаттығады; оқу түрлерін (буындап оқу, тұтас оқу, мәнерлеп оқу, түсініп оқу) қолданады; дыбыстың мағына ажыратушы қызметін түсінеді; жазу жолын, жоларалықты, жолдың жоғарғы және төменгі сызықтарын сақтап, әріп элементтерін, әріптерді, әріптердің бір-бірімен байланысын көркем жазу талаптарына сай жазады. | |
210
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Дамытушылық: сөздік қоры жаңа сөздермен байиды; сюжетті сурет бойынша әңгіме құрайды. Тәрбиелік: ана тілін, Отанын, халқын, мәдениеті мен салт-дәстүрін құрметтей біледі. | |||
|
Сабақ барысы | ||||
|
Сабақтың кезеңі/уақыты |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
Сабақтың басы (1–7 мин) |
(Ұ) Ұйымдастыру кезеңі: Сәлемдесу. Оқушыларды түгендеу. Психологиялық ахуал орнату. «Мен ғарышкермін» ойыны. – Балалар, өзімізді ғарышта жүрміз делік. Ғарышта ауа болмайтынын білесіңдер. Ауа жоқ жерде заттың да салмағы болмайды. Ендеше біз де салмағы жоқ шар сияқты бір орында тұра алмаймыз. Өзімізді шар тәрізді сезініп, аяғымыздың ұшымен, дыбыс шығармай қалықтап жүріп көрейік.
|
Оқушылар музыка әуенін тыңдап, бөлмеде жүреді. |
Қолдау
|
Музыка
|
|
Сабақтың ортасы (26 мин) |
Сабақтың күтілетін нәтижесімен таныстыру: – Балалар, сендер бүгін сюжетті сурет бойынша әңгіме құрайсыңдар. Құраған әңгімелеріңнен сөйлемді, сөйлемнен жаңа үйретілетін дыбысы бар сөзді бөліп аласыңдар. Бөлініп алынған сөзге дыбыстық талдау жасайсыңдар. «Ғ» дыбысының айтылу ерекшелігін білесіңдер. Оны дауысты, дауыссызға ажыратасыңдар. «Ғ ғ» дыбысының таңбасы – оның әрпімен танысасыңдар. «Ғ ғ» әрпін көркем жазып үйренесіңдер. (МК, Ұ) Дыбыстық талдау дағдыларын дамыту жұмысы. 1. Сурет бойынша әңгіме құрау. |
Күтілетін нәтижені мұқият тыңдайды. 1. Оқушылар сюжетті сурет бойынша әңгіме құрайды: «Ғарышта ауа болмайды. Онда барлық заттар қалқып жүреді. Ғарышқа ұшатын адамды ғарышкер деп атайды. Ғарышта скафандр кию қажет». |
Қолдау
Қолдауды қажет ететін оқушы- ларға көмек беру. |
Әріптің баспа және жазба түрі Суреттер, оқулық Сызба |
211
|
| Әңгімені сөйлемдерге талдау. Сөйлем санын анықтау. Бір сөйлемді сөздерге талдау. Сөйлемдегі сөз санын анықтау. Өтілетін жаңа дыбысы бар «ғарышкер» сөзіне дыбыстық талдау жасау. Сөзді буынға бөліп, жаңа дыбыстың орнын анықтау. «Ғ» дыбысының айтылу ерекшелігімен танысу. «Ғ» дыбысының таңбасы – оның әрпімен танысу. Түймелерден «ғ» әрпін жасау. (МК, Ұ) Дыбыстық жинақтау дағдысын дамыту жұмысы. (МК, Ұ, Ө) Оқылым. Оқулықтың 63-бетінде берілген сөздер мен мәтінді (жаңылтпашты) мұғалімнің оқушылармен бірге буындап, тұтастай оқуы. «Ғ» дыбысының сөз алдында, ортасында келетін орнын оқушылардың өздіктерінен табуына мүмкіндік жасау. Сөз мағынасымен жұмысты берілген сөздермен ұйымдастыру. Сөздің ортасына (аға – таға), сөз соңына (ғарыш – ғарышкер) тиісті дыбысты қосу арқылы оның мағынасы өзгеретінін түсіну. Жаңылтпашты жаттатқызып, оқушылардың тез-тез айтуын ұйымдастыру. Жазылым Оқулықтағы «ғ» әрпінің таңбалануына назар аудару. «Ғ» әрпін тақтаға жазып көрсету. «Ғ» әрпін ауада жазып көрсету. | Әңгімені сөйлемдерге талдайды: Құраған әңгімелерің неше сөйлемнен тұрады? (4). Осы сөйлемдердің ішіндегі бір сөйлемді (Ғарышқа ұшатын адамды ғарышкер деп атайды.) сөздерге талдайды: Бұл сөйлемде 6 сөз бар. Өтілетін жаңа дыбысы бар «ғарышкер» сөзіне дыбыстық талдау жасайды: алдымен «ға-рыш- кер» деп буынға бөледі. «Ға-» бірінші буынын айтып, қай дыбыс созылмай айтылып тұрғанын табады. «Ғ» дыбысының айтылу ерекшелігімен танысады. Түймелерден «ғ» әрпін жасайды. Әр буындағы дыбыстарды тұтастырып, «бір дыбыс» сияқты қосып, яғни дауыссыздан дауыстыға қарай және дауыстымен үндестіріп оқиды. Буындарды жеке тұтас сөздегі айтылуымен оқиды. Әрбір дыбысты естіп, әріпті көріп, өздігінен саналы оқиды. 1. Оқушылар жазу дәптеріндегі тапсырмаларды орындайды: сызықтарды бастырып жазу арқылы «ғ» әрпінің бас және кіші әрпін |
Оқушыларға әріпті жасауда қажет болған жағдайда көмек беру. Қолдауды қажет ететін оқушы- ларға көмек беру.
|
Оқулық. Әріптің баспа түрі. Түймелер
Жаңылтпаш Жазу дәптері |
212
|
|
4. Жазу дәптерімен жұмысты ұйымдастыру. |
жазады. Үлгі бойынша сөздерді жазады. 2. Әр сабақ соңында өз іс-әрекетіне (каллиграфиялық талапқа сай дұрыс және сауатты жазу) кері байланыс жасап, өзін-өзі бағалауы үшін әр беттің соңында берілген дөңгелек- шартты белгілерді бояйды: «жасыл» түс – «Бәрекелді!», «көк» түс – «Жарайсың!», «қызыл» түс – «Ойлан!». |
Оқушыларға қолдау көрсету. |
|
|
Сабақтың соңы (7 мин) |
Бекіту және саралау Бос ұяшықтағы сөздің орнын таппас бұрын оқушыларға өлең жолының соңғы сөздері ұйқасатынын ескерту. Саралау тапсырмасымен жұмыс ұйымдастыру: деңгей: Өлеңді оқы. Дыбыс сызбасының көмегімен бос ұяшыққа тиісті сөзді тап. деңгей: Өлеңдегі «ғ» дыбысы бар сөздерге дыбыстық талдау жаса. деңгей: Өлеңдегі ұйқас сөздерді тап. «Сөз тану» тыңдау материалымен жұмыс Мұғалімнің жаңылтпашпен жұмысты QR-пен немесе үнтаспадан тыңдату арқылы ұйымдастыруы. Сұрақ, жауап арқылы оқушылардың бүгінгі сабақта өтілген жаңа дыбыс пен әріп бойынша білімін бекіту. |
Оқушылар өздеріне берілген саралау тапсырмаларын орындайды. деңгейдегі оқушылар өлең ұйқасына қарай және сөздің дыбыс сызбасы арқылы жаңа сөзді табады: торғай. деңгейдегі оқушылар өлеңдегі «ғ» дыбысы бар сөздерге (қарға, таға, торғай, тоғай) дыбыстық талдау жасайды. деңгейдегі оқушылар өлеңнен ұйқас сөздерді (қарға–таға; торғай – тоғай) табады. Оқушылар жаңылтпашты тыңдайды. Жаңылтпашта жиі кездесіп тұрған дыбысты анықтайды. Жаңылтпашты жатқа айтады. |
Қолдауды қажет ететін оқушыларға көмек беру. |
Саралау тапсырмалары Әліппе. Үнтаспа. «Атамұра», 2020 |
|
Рефлексия |
Оқушылар бүгін сабақта не меңгергенін жазып, таңдаған шыңына орналастырады. |
Өзін-өзі бағалау |
Шыңның суреті |
213
|
|
|
|
|
|
сабақ
|
Бөлім: Әліппе кезеңі |
|
| |||
|
Педагогтің аты-жөні: |
Күні: |
| |||
|
Сынып: 1 |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: | |||
|
Сабақтың тақырыбы |
Ғ дыбысы және әрпі | ||||
|
Оқу бағдарла- масына сәйкес күтілетін нәтижелер |
Білімділік: оқу түрлерін (буындап оқу, тұтас оқу, мәнерлеп оқу, түсініп оқу) қолданады; дыбыстың мағына ажыратушы қызметін түсінеді; сөйлеу барысында жалғауларды дұрыс қолданады; сызба-модель, сурет, белгілер арқылы сөз, сөйлем, шағын мәтін құрайды; жазу жолын, жоларалықты, жолдың жоғарғы және төменгі сызықтарын сақтап, әріп элементтерін, әріптерді, әріптердің бір-бірімен байланысын көркем жазу талаптарына сай жазады; айтылуы мен жазылуы бірдей сөздерді көшіріп және есту, есте сақтау арқылы жазады; сөйлемді бас әріптен бастап жазып, соңына тиісті тыныс белгіні қояды. Дамытушылық: сөздік қоры жаңа сөздермен байиды; сюжетті сурет бойынша әңгіме құрайды. Тәрбиелік: ана тілін, Отанын, халқын, мәдениеті мен салт-дәстүрін құрметтей біледі. | ||||
|
Сабақ барысы | |||||
|
Сабақтың кезеңі/уақыты |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар | |
|
Сабақтың басы (1–7 мин) |
(Ұ) Ұйымдастыру кезеңі: Сәлемдесу. Оқушыларды түгендеу. Психологиялық ахуал орнату. Қарлығашқа ұқсайық, Кәне, қанат қағайық. Ұшып-ұшып алайық, Орнымызға қонайық. |
Оқушылар мұғалімнің оқыған өлең жолдары мен іс-әрекетін қайталайды. |
Қолдау
|
| |
214
|
Сабақтың ортасы (26 мин) |
Сабақтың күтілетін нәтижесімен таныстыру: – Балалар, сендер бүгін берілген сөзді, сөйлемді, мәтінді буындап, тұтас оқисыңдар. Әріп элементтерін, әріптердің бір-бірімен байланысын көркем жазу талаптарына сай жазасыңдар. Сызба-модель арқылы сөйлемдер құрап оқисыңдар. Оқулықта жазуға берілген тапсырмаларды дәптерге өздіктеріңнен көшіріп жазасыңдар.
|
Күтілетін нәтижені мұқият тыңдайды. |
Қолдау
|
|
|
|
(МК, Ұ, Ө) Дыбыстық жинақтау дағдысын дамыту жұмысы. Оқылым. 1-тапсырма. Оқулықтың 64-бетінде оқуға берілген сөздер мен мәтінді оқушылардың дұрыс, тұтас оқуына қолдау жасау. |
Әр буындағы дыбыстарды тұтастырып, «бір дыбыс» сияқты қосып, яғни дауыссыздан дауыстыға қарай және дауыстымен үндестіріп оқиды. Буындарды жеке тұтас сөздегі айтылуымен оқиды. Әрбір дыбысты естіп, әріпті көріп, өздігінен саналы оқиды. |
Қолдауды қажет ететін оқушыларға көмек беру. |
Оқулық
|
|
|
2-тапсырма. Бағанда берілген сөздерге «ы» дыбысын жалғап оқуды қадағалау. Өзгеріске түскен дыбысты анықтау, дыбыстық талдау жасау. тарақ – тарағы тауық – тауығы моншақ – моншағы | Сөздің соңына «ы» дыбысын жалғап, «қ» дыбысының «ғ» дыбысына өзгеруіне назар аударып оқиды. Өзгеру себебін түсіндіреді. Оқыған сөздердегі «ғ» әрпінің орналасу орнын анықтап, дыбыстық талдау жасайды. |
Бағыт беріп отыру. |
Суреттер Оқулық |
|
|
Жазылым 3-тапсырма. Сызба бойынша сөздерден сөйлем құрау. Құраған сөйлемдерін дәптерге көшіріп жазу. . Талғат шаңғы алды. Ағам шалғы тартты. |
Оқушылар жазу дәптеріндегі тапсырмаларды орындайды: үлгі бойынша сөздер мен сөйлемдерді жазады. Оқулықта жазуға берілген тапсырманы дәптерге көшіріп жазады. |
Сөздерді сызбаға сәйкес дұрыс орналастырып, оқуда жәрдемдесу. |
Сызба, оқулық Жазу дәптері |
215
|
|
|
3. Әр сабақ соңында өз іс-әрекетіне (каллиграфиялық талапқа сай дұрыс және сауатты жазу) кері байланыс жасап, өзін-өзі бағалауы үшін әр беттің соңында берілген дөңгелек- шартты белгілерді бояйды: «жасыл» түс – «Бәрекелді!», «көк» түс – «Жарайсың!», «қызыл» түс – «Ойлан!».
|
Қолдауды қажет ететін оқушыларға көмек беру. |
|
|
4-тапсырма. Орны ауыстырылып берілген сөйлемдерден мәтін құрап оқу. |
Сөйлемдерді ретімен орналастырып мәтін құрап оқиды: Қарлығаш – құс. Қарлығаш адамды қатерден сақтайды. Ол – адамға дос. Сөйлем санын анықтайды. «Ғ» дыбысы кездесетін сөзге дыбыстық талдау жасайды. |
Мақтау
| ||
|
Сабақтың соңы (7 мин) |
Бекіту және саралау Саралау тапсырмасымен жұмыс ұйымдастыру: деңгей: Буындардан сөздер құрап, оқы (соғым, сағым, сағыз, тоғыз, тоғай). Сөздерге дыбыстық талдау жаса. деңгей: Сөздерден сөйлемдер құра. деңгей: Сөйлемдермен шағын мәтін құра. |
Оқушылар өздеріне берілген саралау тапсырмаларын орындайды. 1-деңгейдегі оқушылар буындардан сөздер құрап, оқиды. «Ғ» әрпінің сөздегі орнын анықтап, дыбыстық талдау жасайды. 2-деңгейдегі оқушылар құраған жаңа сөздерден сөйлемдер құрайды. 3-деңгейдегі оқушылар құраған сөйлемдерден шағын мәтін құрайды.
|
Қолдауды қажет ететін оқушыларға көмек беру. |
Саралау тапсырмалары |
|
|
Рефлексия |
Сабақта өзіне қызықты, қиналған, түсініксіз болған тұстарын жазып береді. |
|
Паровоз тақтасы |
Достарыңызбен бөлісу:
