Әліппе оқыту әдістемесі

Саралау тапсырмасымен жұмыс ұйымдастыру:

Оқушылар өздеріне берілген саралау тапсырмаларын орындайды.

Оқушыларға қолдау көрсету.

Саралау тапсырмалары

Сандардың ретіне сәйкес әріптерді жаз. Қандай сөз шықты?

1-деңгейдегі оқушылар дыбыстық талдау сызбасына әріптерді орналастырып жасырынған сөзді

табады.

2. 
   деңгейдегі оқушылар
   

2. 
   деңгейдегі оқушылар хайуанаттар бағына барғандығы жөнінде 3–4 сөйлемнен тұратын хабарлама жазады.
   

1. 
   Оқушылар жаңылтпашты тыңдайды.
   
2. 
   Жаңылтпашта жиі кездесіп тұрған дыбысты анықтайды.
   
3. 
   Үлкендерді сыйлауға, құрметтеуге талпынады.
   

Сызба

«Атамұра», 2020

2. 
   деңгей:
   

2. 
   деңгей:
   

Бүгінгі сабақта алған әсерлерін телефонда WhatsApp желісі бойынша жазып жібереді.

1. 
   Сәлемдесу.
   
2. 
   Оқушыларды түгендеу.
   

2–3 сөзбен жақсы жақтарын сипаттап, тілек хат жазады.

Хатта оқушының тек жақсы жақтарын жазады.

Қолдау

– Балалар, сендер бүгін сюжетті сурет бойынша әңгіме құрайсыңдар. Құраған әңгімелеріңнен сөйлемді, сөйлемнен жаңа үйретілетін дыбысы бар сөзді бөліп аласыңдар. Бөлініп алынған сөзге дыбыстық талдау жасайсыңдар. «һ» дыбысының айтылу ерекшелігін білесіңдер.

Оны дауысты, дауыссызға ажыратасыңдар.

«һ» дыбысының таңбасы – оның әрпімен танысасыңдар.

1. 
   Сурет бойынша әңгіме құрау.
   

2. 
   Әңгімені сөйлемдерге талдау. Сөйлем санын анықтау.
   
3. 
   Бір сөйлемді сөздерге талдау. Сөйлемдегі сөз санын анықтау.
   
4. 
   Өтілетін жаңа дыбысы бар «айдаһар» сөзіне дыбыстық талдау жасау.
   

Күтілетін нәтижені мұқият тыңдайды.

1. 
   Оқушылар сюжетті сурет бойынша әңгіме құрайды: «Айдаһар ауырып қалды. Ол масаны өзіне шақыртты. Масаны дәрі іздеуге жұмсады».
   
2. 
   Әңгімені сөйлемдерге талдайды: Құраған әңгімелерің неше сөйлемнен тұрады? (4).
   
3. 
   Осы сөйлемдердің ішіндегі бір сөйлемді (Айдаһар ауырып қалды.) сөздерге талдайды: Бұл сөйлемде 3 сөз бар.
   

Қолдау

Суреттер, оқулық Сызба

5. 
   Сөзді буынға бөліп, жаңа дыбыстың орнын анықтау.
   
6. 
   «Һ» дыбысының айтылу ерекшелігімен таныстыру.
   
7. 
   «Һ» дыбысының таңбасы – оның әрпімен таныстыру.
   
8. 
   Жіптен «һ» әрпін жасау.
   

1. 
   Оқулықтың 85-бетінде берілген сөздер мен мәтінді мұғалімнің оқушылармен бірге буындап, тұтастай оқуы.
   
2. 
   «Һ» дыбысының сөз алдында, ортасында келетін орнын оқушылардың өздіктерінен табуына мүмкіндік жасауы.
   
3. 
   Сөз мағынасымен жұмысты берілген сөздермен ұйымдастыру. Сөздің соңына (қаһар
   

4. «Менің алғашқы сөздігім» кітабынан

«мәшһүр», «қаһарлы» сөздерінің түсіндірмесін тауып оқу.
(МК, Ө) Жазылым

1. 
   Оқулықтағы «һ» әрпінің таңбалануына назар аудару.
   
2. 
   «һ» әрпін тақтаға жазып көрсету.
   
3. 
   «һ» әрпін ауада жазып көрсету.
   
4. 
   Жазу дәптерімен жұмысты ұйымдастыру.
   

4. 
   Өтілетін жаңа дыбысы бар «айдаһар» сөзіне дыбыстық талдау жасайды: алдымен «ай-да-һар» деп буынға бөледі.
   
5. 
   «-һар» үшінші буынын айтып, буынның басында қай дыбыс созылмай айтылып тұрғанын табады.
   
6. 
   «Һ» дыбысының айтылу ерекшелігімен танысады.
   
7. 
   Жіптен «һ» әрпінің сұлбасын жасайды.
   

1. 
   Әр буындағы дыбыстарды тұтастырып, «бір дыбыс» сияқты қосып, яғни дауыссыздан дауыстыға қарай және дауыстымен үндестіріп оқиды.
   
2. 
   Буындарды жеке тұтас сөздегі айтылуымен оқиды.
   
3. 
   Әрбір дыбысты естіп, әріпті көріп, өздігінен саналы оқиды.
   
4. 
   Мұғалімнің қолдауымен «Менің алғашқы сөздігім» кітабынан «мәшһүр»,
   

1. 
   Оқушылар жазу дәптеріндегі тапсырмаларды орындайды: сызықтарды бастырып жазу арқылы «һ» әрпін жазады. Үлгі бойынша сөздер мен сөйлемдерді жазады.
   
2. 
   Әр сабақ соңында өз іс-әрекетіне (каллиграфиялық талапқа сай дұрыс және сауатты жазу) кері байланыс
   

Оқушыларға әріпті жасауда қажет болған жағдайда көмек беру.

Қолдауды қажет ететін оқушыларға көмек беру.

Оқушыларға қолдау көрсету.

Мақтау, қолдау

Жіп әріптің жазылу емлесі.

Баспа түрі

Оқулық

Жазу дәптері

«Бәрекелді!», «көк» түс – «Жарайсың!»,

«қызыл» түс – «Ойлан!».

1. 
   деңгей:
   

2. 
   деңгей:
   

3. 
   деңгей:
   

аяқтау.

Оқушылар өздеріне берілген саралау тапсырмаларын орындайды.

1. 
   деңгейдегі оқушылар өлең жолдарын мәнерлеп, түсініп оқиды. Мазмұнын баяндап береді.
   
2. 
   деңгейдегі оқушылар «һ» дыбысы сөздің қай жерінде (ортасында, алдында, соңында) келетінін анықтайды.
   
3. 
   деңгейдегі оқушылар сөздіктен жаңа сөздерді тауып оқып, ақпаратпен бөліседі.
   

1. 
   Оқушылар өлеңді тыңдайды.
   
2. 
   Өлеңнің мағынасын өз ойларымен түсіндіруге тырысады.
   
3. 
   Батыр, батыл болуға талпынады.
   

Оқушыларға қолдау көрсету.

Саралау тапсырмалары

«Менің алғашқы сөздігім» көмекші құралы

Әліппе. Үнтаспа.

1. 
   Сәлемдесу.
   
2. 
   Оқушыларды түгендеу. Психологиялық ахуал орнату. Сыпырғыш aп сыбанып,
   

Сырлы еденді жудым кеп.

Өлеңді мұғаліммен бірге қайталап айта отырып, қимыл жасайды.

Қолдау

Өлең

– Балалар, сендер бүгін сюжетті сурет бойынша әңгіме құрайсыңдар. Құраған әңгімелеріңнен сөйлемді, сөйлемнен жаңа үйретілетін дыбысы бар сөзді бөліп аласыңдар. Бөлініп алынған сөзге дыбыстық талдау жасайсыңдар. «Щ» дыбысының айтылу ерекшелігін білесіңдер. Оны дауысты, дауыссызға ажыратасыңдар.

«Щ» дыбысының таңбасы – оның әрпімен танысасыңдар.

Күтілетін нәтижені мұқият тыңдайды.

Қолдау

1. Сурет бойынша әңгіме құрау.

1. 
   Оқушылар сюжетті сурет бойынша әңгіме құрайды: «Айша тіс щеткасымен тісін тазалады. Ал Сәкен киім щеткасымен плащын тазалады. Олар тазалықты сақтайды».
   
2. 
   Әңгімені сөйлемдерге талдайды: Құраған әңгімелерің неше сөйлемнен тұрады? (3).
   
3. 
   Осы сөйлемдердің ішіндегі бір сөйлемді (Ал Сәкен киім щеткасымен плащын тазалады.) сөздерге талдайды: Бұл сөйлемде 6 сөз бар.
   
4. 
   Өтілетін жаңа дыбысы бар
   

5. 
   «Щет-» бірінші буынын айтып, қай дыбыс буын басында созылмай айтылып тұрғанын табады.
   
6. 
   «Щ» дыбысының айтылу ерекшелігімен танысады.
   
7. 
   Ермексаздан «щ» әрпінің сұлбасын жасайды.
   

1. Әр буындағы дыбыстарды тұтастырып, «бір дыбыс» сияқты қосып, яғни дауыссыздан

ететін оқушыларға көмек беру.

2. 
   Әңгімені сөйлемдерге талдау. Сөйлем санын анықтау.
   
3. 
   Бір сөйлемді сөздерге талдау. Сөйлемдегі сөз санын анықтау.
   
4. 
   Өтілетін жаңа дыбысы бар «щетка» сөзіне дыбыстық талдау жасау.
   
5. 
   Сөзді буынға бөліп, жаңа дыбыстың орнын анықтау.
   
6. 
   «Щ» дыбысының айтылу ерекшелігімен таныстыру.
   
7. 
   «Щ» дыбысының таңбасы – оның әрпімен таныстыру.
   
8. 
   Ермексаздан «щ» әрпін жасау.
   

Оқушыларға әріпті жасауда қажет болған жағдайда көмек беру.

Ермексаз. Әріптің жазылу емлесі.

Баспа түрі

1. Оқулықтың 86-бетінде берілген сөздер мен мәтінді (жұмбақ) мұғалімнің оқушылармен бірге буындап, тұтастай оқуы.

Қолдауды қажет ететін оқушыларға көмек беру.

2. 
   «Щ» дыбысының сөз алдында, ортасында, соңында келетін орнын оқушылардың өздіктерінен табуына мүмкіндік жасау.
   
3. 
   Сөз мағынасымен жұмысты берілген сөздермен ұйымдастыру. Сөздің алдына (ащы – тұщы) тиісті буынды қосу арқылы оның мағынасы өзгеретінін түсіну.
   
4. 
   Жұмбақты оқып, шешуін табу.
   
5. 
   Орны ауыстырылып берілген сөйлемдерден мәтін құрау.
   

1. 
   Оқулықтағы «щ» әрпінің таңбалануына назар аудару.
   
2. 
   «Щ» әрпін тақтаға жазып көрсету.
   
3. 
   «Щ» әрпін ауада жазып көрсету.
   
4. 
   Жазу дәптерімен жұмысты ұйымдастыру.
   

2. 
   Буындарды жеке тұтас сөздегі айтылуымен оқиды.
   
3. 
   Әрбір дыбысты естіп, әріпті көріп, өздігінен саналы оқиды.
   
4. 
   Жұмбақты мәнерлеп, түсініп оқиды. Шешуін тауып, оған дыбыстық талдау жасайды.
   
5. 
   Орны ауыстырылып берілген сөйлемдерден мәтін құрайды: Біздің жақта екі көл бар. Біреуінің суы ащы. Сондықтан оны «ащы көл» деп атайды. Екіншісінің суы тұщы. Оны «тұщы көл» деп атайды.
   

1. 
   Оқушылар жазу дәптеріндегі тапсырмаларды орындайды: сызықтарды бастырып жазу арқылы «щ» әрпін жазады. Үлгі бойынша сөздер мен сөйлемдерді жазады.
   
2. 
   Оқулықта жазуға берілген тапсырманы дәптерге қатесіз көшіріп жазады.
   
3. 
   Әр сабақ соңында өз іс- әрекетіне (каллиграфиялық талапқа сай дұрыс және сауатты жазу) кері байланыс жасап, өзін- өзі бағалауы үшін әр беттің соңында берілген дөңгелек- шартты белгілерді бояйды:
   

«Ойлан!».

Оқушыларға қолдау көрсету.

Мақтау, қолдау

Оқулық

орындайды.

1. 
   деңгей:
   

«Бұрыштың дәмі қандай болады?»

2. 
   деңгей:
   

3. 
   деңгей:
   

1. 
   деңгейдегі оқушылар дыбыс сызбасында жасырынып тұрған сөзді табады (ащы).
   
2. 
   деңгейдегі оқушылар «щ» дыбысы сөздің қай жерінде (ортасында, алдында, соңында) келетінін анықтайды.
   
3. 
   деңгейдегі оқушылар ащы
   

1. 
   Оқушылар «Ащы мен тұщыны татқан білер» мақалын тыңдайды.
   
2. 
   Мақалдың мағынасын өз сөздерімен түсіндіруге тырысады.
   

Әліппе. Үнтаспа.