1-дәріс. С/С++ тіліндегі программа құрылымы



бет8/19
Дата01.04.2023
өлшемі127,45 Kb.
#78169
түріПрограмма
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   19
1-мысалы.
#include
#include
main()
{
int a = 5, b = 6, c = 7, d;
d = (a++ - (--b)) + (c - a--); //d=2 a=5
printf("d=%i a=%d",d,a);
getch();
}
2-мысал.
#include
#include
#include
int main()
{ float i=0.1, j=0.5, k;
k = ++i + j++;
cout<<"k="<
k = ++i + j++;
cout<<"k="<
getch();
}


Орындалуының нәтижесі:
k=1.6
k=3.6


Бақылау сұрақтары:
1. Арифметкалық амалдар.
2. Меншіктеу амалдары.
2. Арттыру және кеіту амалдары.
3. Қатнас амалдары.
4. Логикалық өрнектер.


4-дәріс. Стандарт функциялар
4.1. Стандарт фнкциялар.
4.2. Арифметикалық өрнектер.
Стандарт функциялардың Си тілінде жазылуы кестеде келтірілген.

Математикалық функциялар

Си тілі функциялары

Типтері

ex

exp(x)

double exp(double x)

sin x

sin(x)

double sin(double x)

arcsinx

asin(x) –1 < x < 1

double asin(double x)

cos x

cos(x)

double cos(double x)

arccos(x)

acos(x) –1 < x < 1

double acos(double x)

tg x

tan(x)

double tan(double x)

arctgx

atan(x) –1 < x < 1

double atan(double x)

| x |

abs(x)

int abs(int x)

| x |

fabs(x)

double abs(double x)

ln x

log(x) x > 0

double log(double x)

lg x

log10(x) x > 0

double log10(double x)

√x

sqrt(x) x > 0

double sqrt(double x)

xy

pow(x,y)

double pow(double x, double y)

10n

pow10(n)

double pow10(int n)

x бүтін бөлігі

floor(x)

double floor(double x)

кездейсоқ сан алу

rand()

int rand()



1-тапсырма.
1. ; 2. ; 3. ; 4. ; 5. ; 6. ; 7. .
Си тілінде математикалық функцияларды #include препроцессор директивасы программаға түсіндіреді. Математикалық функциялардың Си тілінде жазылу түрі
1. ; 2. ; 3. ;
4. 5. ; бұрышты радиан күйінде береміз. Яғни ; Егер , .


1-мысал.
а) ; б) ; в) . Берілген функцияларды есептейтін Си тіліндегі программаны келтіреміз.
/* функцияларды есептеу */
#include //енгізу шығару операторкітапхана
#include //экранды тазалау, консолмен істеу
#include //стандартты математикалық функциял
main(){ //негізгі функция
int x,b; //бүтін типті айнымалылар
float alfa,y; // нақты типті айнымалылар
printf("\n x,b="); //«x,b=» сөзін экранға шығару
scanf("%d %d",&x,&b); //x және b мәндерін оқу(енгізу)
printf("\ngradusti engiz="); // сөзді экранға шығару
scanf("%f",&alfa); //alfa мәнін оқу(енгізу)
y=pow((x+b),1.0/3); // y функцияны есептеу
printf("\n y=%.3f",y); // y мәнін экранға шығару
y=pow(x,2)+b; // y функцияны есептеу
printf("\n y=%.4f",y); // y мәнін экранға шығару
M_PI=3.1415;
alfa=M_PI/180*alfa; // alfa-ны радианға түрлендіру, …
y=sin(alfa); // y функцияны есептеу
printf("\n y=%f",y); // y мәнін экранға шығару
getch(); //кез келген перненің басылуын күту
return 0;
}


Бақылау сұрақтары:
1. Стандарт функциялар.
2. Тригонометриялық функциялар
3. Көрсеткіштік функция.
4. Стандартты функция мен қолданушы функциясының қандай
айырмашылықтары бар?
5. Көрсеткіштік функциялар.


5-дәріс. Тармақталу алгоритмдері
5.1. Шартты оператор.
5.2. Қабаттасқан шартты оператор.
Шартты оператор логикалық өрнек ақиқат мәнін қабылдаса оператор 1-ді орындайды, ал жалған мәнін қабылдаса оператор2-ні орындайды.
Шартты оператордың Си тілінде жазылу түрлері

if (лог_өрнек)
оператор1;

if (лог_өрнек){
оператор1;
оператор2;
оператор3;
}

if (лог_өрнек){
оператор1;
оператор2;
оператор3;
}
else {
оператор1;
оператор2;
}

if (лог_өрнек){
оператор1;
оператор2;
}
else if (лог_өрнек){
оператор1;
оператор2;
}
else if (лог_өрнек){
оператор1;
оператор2;
}
else оператор1;

Си тілінде логикалық өрнек келесідей түрлерде жазылады:


x, x==y, x>=y, x!=y, 0<=x&&x<=9, 0<=x||x<=9, және т.б.
&& -логикалық көбейту
|| - логикалық қосу
! –логикалық терістеу
1-мысал. Кез келген енгізілген х санының аралығында немесе аралығында немесе аралығында жататының анықтау.
Программа төмендегіше жазылады.


#include
#include
main(){
int x;
float san;
printf("\n x=");
scanf("%d",&x);
printf("\n san=");
scanf("%f",&san);
if(0<=x&&x<=9) printf("\n%d - 0<=x<=9 araliginda jatadi",x);
else if(10<=x&&x<=99) printf("\n%d-10<=x<=99 araliginda jatadi",x);
else if(100<=x&&x<=999) printf("\n %d - 100<=x<=999 araliginda jatadi",x);
else printf("\n %d - 0<=x<=9,10<=x<=99,100<=x<=999 araliktarinda jatpaydi",x);
printf("\n");
if(san>0) printf("\n %f - Sani on",san);
else printf("\n %f - Sani teris",san);
getch();
return 0;
}


Бақылау сұрақтары
1. Шартты оператордың толық жəне қысқа түрлері.
2. Қабаттасқан шартты операторлардың жазылуы. Олар қандай жағдайларда пайдаланылады?
3. Шарттық өрнектерді біріктіретін логикалық операторлардың қолданылуы.
4. Шартты операция дегеніміз не?
6-дәріс. Таңдау операторы.
6.1. switch операторы
6.2. default және break операторлары
Программада кездесетін бірнеше нұсқаның бірін таңдап алу керек болған жағдайда, switch ауыстырғыш операторы қолданылады. Оператордың жалпы жазылуы:
switch <бүтін типті өрнек>;
{
case белгі1: операторлар;
case белгі2: операторлар;
................
[default: операторлар;]
}
Мұнда switch сөзінен кейінгі өрнек мәні есептеледі, ол бүтін санды (char типі де) типте болуы тиіс. Сол мән case сөздерінен кейін жазылған константалар мәндерімен салыстырылады. Егер олардың біріне тең болса, сол жол орындалады, жол соңында көшу операторы болмаса, келесі жолдар толық орындалады. Ал бір жолды орындап болған соң, switch операторынан шығу үшін break операторы қолданылады. Егер switch сөзінен кейінгі өрнек мәні ешбір константамен сәйкес келмесе, онда default сөзінен кейінгі операторлар атқарылады. Кейде default сөзі болмауы да мүмкін.
default сөзі болмаса, онда switch операторынан кейінгі келесі опера­торлар орындала береді. switch операторындағы өрнек түрінде нақты типтегі мәліметтерді, сөз тіркестерін (жол­дарды) пайдалануға болмайды. Кейде бүтін мәндермен үйлестірілген мәліметтердің құрылымдық (структуралық) элементтері қолданылуы мүмкін.
1-мысал. Екі бүтін сан енгізіп, олармен арифметикалық 4 амалдың бірін орындау қажет.
#include
#include
main(){
char symbol;
int x,y,z;
printf("Екі бүтін сан енгізіңіз: ");
scanf("%i%i",&y,&z);
printf("Қандай амал орындау керек: ");
scanf("%s",symbol);
switch(symbol)
{case ‘-‘ : x=y-z; break;
case ‘+‘ : x=y+z; break;
case ‘*‘ : x=y*z; break;
case ‘/‘ : x=y/z; break;
default: printf(”белгісіз операция\n”);}
printf("\nНәтижесі - %d\n",x);
getch();
return 0;
}


Бақылау сұрақтары:
1. Көп нұсқалы таңдау операторы не үшін қажет?
2. Көп нұсқалы таңдау операторының жазылу форматы қандай?
3. Көп нұсқалы таңдау операторына мысал келтіріңдер.
4. switch операторы
5. default және break операторлары
7-дәріс. Шарт бойынша қайталау операторы
7.1. Алғы шартты цикл.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   19




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет