51. Тәрбиенің психологиялық мәселелері. Білім беру қазіргі білім беру жүйесінің ең өткір, күрделі және назардан тыс қалған мәселелерінің бірі болып табылады. Бұл немқұрайлылықтың бастауы мен көрінісін елдегі қазіргі саяси және әлеуметтік-экономикалық жағдайдан ғана емес, сонымен қатар, осы мәселеге қатысты тұжырымдамалық аппараттан да көруге болады.
үздіксіз тәрбие.
заманауи балалар мен жасөспірімдердің дамуы мен жетілуіне байланысты білім беру мәселесі барған сайын өзекті бола түсуде. Ақпараттық қоғам жағдайындағы балалар мен мектеп оқушыларының даму ерекшеліктері білім беру жүйесінің психологиялық қызметінің алдына жаңа міндеттер қойып отыр.
Мысалы: Қарым-қатынаста қиындықтар, өзін-өзі бағалаудың төмендігі және өзіне сенімсіздік, сыртқы бағалауға тәуелділік, жоғары алаңдаушылық, қателесуден қорқу, қиын отбасылық жағдай - мұның бәрі мектеп пен отбасы қоғамдастығында шешуді қажет ететін психологиялық мәселелер. .
52. Тәрбие парадигмасы, принциптері мен заңдылықтары, әдістері, құралдары. Білім парадигмасының негізгі мақсаты – жас ұрпаққа адамзат өркениетінің мәдени мұрасының ең маңызды элементтерін және оның тәжірибесін беру. Бұл беру уақыт сынынан өткен білім, білік және дағдылар жиынтығы, сондай-ақ жеке тұлғаның дамуына және әлеуметтік тәртіпті сақтауға мүмкіндік беретін адамгершілік мұраттар мен өмірлік құндылықтар негізінде жүзеге асырылады. оқушылардың функционалдық сауаттылығын және әлеуметтенуін қамтамасыз ету.
Тәрбие парадигмаларының түрлері бірнеше теориялар және тұжырымдамалармен өзара байланысты.
Авторитарлық тәрбие парадигмасы. Дәстүрлі қоғам тәрбиесінің сипаттамалық белгісін көрсететін ескі парадигма. Ең негізгі белгісі тәлімгер мен тәрбиеленуші арасындағы бір жақты байланыс, біріншісі, әрдайым шыншыл, екіншісі, оған сенуі тиіс және оның ізімен жүргені абзал
Табиғатқа ұқсаушылық тәрбие парадигмасы. Бұл дәстүрлі педагогика ретінде саналатын авторитарлық тәрбиеге қарама-қайшы алғашқы жауап. Мұның негізгі идеялары Я.А. Коменскийдің төмендегі пікірлерімен өзара байланысты: біріншіден, тәрбие әмбебап және ол қауымдық тосқауылдармен анықталмайды; екіншіден, тәрбие адамзат табиғатымен сәйкес келуі тиіс «табиғат күрделі және тәрбиелеуді қиындатады); үшіншіден, әмбебап тәрбие үшін әмбебап мұғалімдер қажет (әрбір адамды жетілдіру үшін, шебер басшылық керек).
Замандастар ұжымындағы тәрбие парадигмасы. Ұжым – тәрбиенің кеңестік ресми жүйесіне қажетті ұғым ретінде қалыптасқандықтан өзінің ғылыми мағынасын жоғалтып, тек идеология құралы саналды. Коммунизм идеологиясы түсінігінде ұжым социализмге апаратын кемел болашақтың бағдары болса, индивидуализм – капитализмнің адамзатқа жасалған қатері есептелді. Осындай жұтаң ұстанымдар деңгейінде көптеген елдердің ресми педагогикасы құрылды.
Қатерлі қоғамдағы жеке өмір сүру парадигмасы. Бұл парадигма әлі толықтай қалыптасып үлгермеуімен қатар, оның нақты сипаттамалық анықтамасы жоқ. Десек те, қазіргі жаһандық процестер, оның артықшылықтары мен қатерлері өзара байланысты адамзаттың жаңа кезеңдегі өмірінің көрінісін айшықтайтындығын болжауға болады. Оның теориялық негіздемесінің дайындығына постмодернизм ықпал ететіндігі де анық.