2-сынып Абдрахман Асылбек Өмірі және шығармашылығы абдрахман Асылбек



бет13/21
Дата19.12.2023
өлшемі1,01 Mb.
#141100
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   21

Ертегілер


  • Альцидтер

  • Апеллес және құлын

  • Кедей бай

  • Атеистер

  • Тиін (тиін туралы белгілі екі ертегі)

  • Бай және ақын

  • Бөшке

  • Ұстара

  • Бұлат

  • Тас және гауһар тас

  • Батпырауық

  • Жүгері гүлі

  • Дворян

  • Асыл адам және ақын

  • Дворян және философ

  • Сүңгуірлер

  • Сарқырама және ағын

  • Қасқыр мен қасқырдың күшігі

  • Қасқыр мен тырна

  • Қасқыр мен мысық

  • Қасқыр мен көкек

  • Қасқыр мен түлкі

  • Қасқыр мен тышқан

  • Қасқыр мен қойшылар

  • Қасқыр мен қозы

  • Питомниктегі қасқыр

  • Қасқырлар мен қойлар

  • Қарға

  • Қарға мен тауық

  • Қарға мен түлкі

  • Кішкентай қарға

  • Арыстан өсіру

  • Голик

  • Ханшайым және екі қызметші

  • Төбе

  • Қаздар

  • Екі көгершін

  • Екі ұл

  • Екі жігіт

  • Екі бөшке

  • Екі ит

  • Демьянованың құлағы

  • Ағаш

  • Жабайы ешкілер

  • Емен және қамыс

  • Аңға шыққан қоян

  • Айна мен Маймыл

  • Жылан

  • Жылан мен қой

  • Тас және құрт

  • Квартет

  • Жалақор мен жылан

  • Құлақ

  • Маса және шопан

  • Ат пен шабандоз

  • Мысық пен аспаз

  • Қазан мен қазан

  • Котенка мен Старлинг

  • Мысық пен бұлбұл

  • Шаруалар мен өзен

  • Қиындыққа тап болған шаруа

  • Шаруа мен Жылан

  • Шаруа және түлкі

  • Шаруа және жылқы

  • Шаруа мен қой

  • Шаруа және жұмысшы

  • Шаруа және қарақшы

  • Шаруа мен ит

  • Шаруа және өлім

  • Шаруа мен Балта

  • Көкек пен көгершін

  • Көкек пен Әтеш

  • Көкек пен Бүркіт

  • Саудагер

  • До мен Дервиш

  • Кеуде

  • Аққу, шаян және шортан

  • арыстан

  • Лео және Барс

  • Арыстан мен қасқыр

  • Арыстан мен Маса

  • Арыстан мен Түлкі

  • Арыстан мен тышқан

  • Арыстан мен адам

  • Аңға шыққан арыстан

  • Арыстан қартайған

  • Арыстан, Түлкі және Түлкі

  • Брем

  • Түлкі

  • Құрылысшы түлкі

  • Түлкі және жүзім

  • Түлкі мен тауықтар

  • Түлкі мен есек

  • Түлкі мен суыр

  • Парақтар мен тамырлар

  • Өтірікші

  • Қызық

  • Бақа мен өгіз


3-СЫНЫП ОҚУЛЫҒЫНДАҒЫ ШЫҒАРМАСЫ

Шегіртке мен құмырсқа

Шырылдауық шегіртке


Ыршып жүріп ән салған.
Көгалды қуып гөлайттап,
Қызықпен жүріп жазды алған.
Жаздыгүнгі жапырақтың
Бірінде тамақ, бірінде үй,
Жапырақ кетті, жаз кетті,
Күз болған соң кетті күй.
Жылы жаз жоқ, тамақ жоқ,
Өкінгеннен не пайда?
Суыққа тоңған, қарны ашқан
Ойын қайда, ән қайда?
Оныменен тұрмады,
Қар көрінді, қыс болды.
Сауықшыл сорлы бүкшиді,
Тым-ақ қиын іс болды.
Секіру қайда, сүрініп,
Қабағын қайғы жабады.
Саламда жатып дән жиған
Құмырсқаны іздеп табады.
Селкілдеп келіп жығылды,
Аяғына бас ұра:
Қарағым, жылыт, тамақ бер,
Жаз шыққанша асыра!
Мұның, жаным, сөз емес,
Жаз өтерін білмеп пе ең?
Жаның үшін еш шаруа
Ала жаздай қылмап па ең?
Мен өзіңдей шаруашыл,
Жұмсақ илеу үйлі ме?
Көгалды қуып, ән салып,
Өлеңнен қолым тиді ме?
Қайтсін, қолы тимепті,
Өлеңші, әнші есіл ер!
Ала жаздай ән салсаң,
Селкілде де, билей бер!

Бұл шығармадан түйгенім қыстың қамын жазда ойла дегендей,құмырсқа секілді еңбекқор юолу керек. Шегіртке болса аз уақыттық қызық үшін қыста аш болып, тоңып қалды. Ал құмырсақа болса жаз бойы еңбек етіп,қыста үйі жылы, қарны тоқ болып,жақсы өмір сүрді. Оқушылар осы құмырсқадан үлгі алу керек.




5.Александр Пушкин
Александр Сергеевич Пушкин ( 26 мамыр [ 6 маусым ] 1799 , Мәскеу - 29 қаңтар [ 10 ақпан ] 1837 , Петербург ) - орыс реалистік қозғалысының негізін қалаған орыс ақыны , драматург және прозаик [2] , әдебиет сыншысы [3] және теоретик әдебиет , тарихшы [3] , публицист , журналист [3] .
19 ғасырдың бірінші үштен біріндегі ең беделді әдебиет қайраткерлерінің бірі. Пушкиннің көзі тірісінде-ақ оның орыс халқының ұлы ақыны ретіндегі беделі дамыды [4] [5] . Пушкин қазіргі орыс әдеби тілінің негізін салушы болып саналады [~ 2] .
Негізгі мақала: Пушкиндер
Александр Сергеевич Пушкиннің шығу тегі Пушкиндердің тармақталған, атағы жоқ дворян отбасынан шыққан , олар шежірелік аңыз бойынша «адал күйеу» Ратшадан басталады [6] [~ 3] . Пушкин поэзия мен прозада өзінің ата тегі туралы бірнеше рет жазды ; ата-бабасынан нағыз «ақсүйектердің» үлгісін, отанға адал қызмет еткен, бірақ билеушілердің ықыласына бөленбей, «қуғын-сүргінге ұшыраған» ежелгі әулеттің үлгісін көрді. Ол бірнеше рет (соның ішінде көркемдік түрінде) анасының арғы атасы - африкалық Абрам Петрович Ганнибалдың бейнесіне бұрылды, ол Петр I-нің қызметшісі және шәкірті болды , содан кейін әскери инженер және генерал [8] .
17 ғасырда Пушкиннің ата-бабалары столниктің сот дәрежесінен жоғары көтерілмеді . Петр I тұсында өмір сүрген арғы атасы Александр Петрович Пушкин гвардия сержанты болған және 1725 жылы есінен танып, әйелін өлтірген ; атасы Лев Александрович артиллерия полковнигі және гвардия капитаны болған. Әкесі - Сергей Львович Пушкин (1770-1848), зайырлы тапқыр және әуесқой ақын. Пушкиннің анасы Надежда Осиповна (1775-1836), Ганнибалдың немересі. Әкесі Василий Львович (1766-1830) Карамзин төңірегінде атақты ақын болған . Сергей Львович пен Надежда Осиповнаның балаларынан Александрдан басқа қызы Ольга (үйленген Павлищева, 1797-1868) және ұлы Лев (1805-1852) аман қалды [9]

Өлеңдер
Руслан мен Людмила ( 1817-1820 )
Кавказ тұтқыны ( 1820-1821 )
Габриэлиад (1821)
Вадим ( 1821-1822 )
Қарақшы ағайындылар (1821-1822)
Бақшасарай субұрқағы ( 1821—1823 )
Сығандар ( 1824 )
Граф Нулин ( 1825 ), (бірінші басылым)
Полтава ( 1828-1829 ) _ _
Тазит ( 1829-1830 )
Коломнадағы үй (1830)
Езерский ( 1832 )
Анджело ( 1833 )
Қола шабандоз (1833)
Өлеңдегі роман
Евгений Онегин (1823-1832)
Драмалық шығармалар
Ертегілер
Борис Годунов (1825)
Сараң рыцарь (1830)
Моцарт пен Сальери (1830)
«Тас қонақ» (1830) ФБ: Пушкин. Тас қонақ. — 1948 (мәтін)
Оба кезіндегі мереке (1830)
Русалка (1829-1832)
Өлеңдер
1813-1825 жж
1826-1836 [г]
Проза
Ұлы Петрдің Муры ( 1827 )
Хаттардағы роман (1829)
Марқұм Иван Петрович Белкиннің әңгімелері (1830)
Ату
Боран
Жетекші
Станция бастығы
Шаруа жас ханымы
Горюхина ауылының тарихы (1830)
Рославлев ( 1831 )
Дубровский (1833)
Күрек патшайымы ( 1834 )
Пугачев туралы әңгіме (1834)
Кирджали (1834)
Египет түндері ( 1835 )
1829 жылғы жорық кезінде Арзрумға саяхат (1835)
Капитанның қызы ( 1836 )


Негізгі мақала: Пушкин ертегілері
Күйеу жігіт (1825)
«Әулие және оның жұмысшысы Балда туралы әңгіме » (1830)
Аю туралы ертегі ( 1830-1831 )
Салтан патша, оның даңқты және құдіретті батыры князь Гидон Салтанович және сұлу аққу ханшайымы туралы әңгіме (1831)
«Балықшы мен балық туралы әңгіме » (1833)
«Өлі ханшайым мен жеті рыцарь туралы ертегі » (1833)
«Алтын әтеш туралы ертегі » (1834)



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   21




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет