284
Биохимиялық үдеріс крахмал мен ақуыздың өзгеруімен байланыс-
ты, 70-80 С температурадағы тоқтайды.
Нанды пісірген кезде оның сыртқы қыртысында жүретін
биохимиялық үдерістер нанның сапасына да айтарлықтай əсер
етеді. Нан қабығының түзілуі қамыр дайындамасының сыртқы
қабатының суалу нəтижесінен болады. Сыртқы қабық пайда болған
соң нанның көлемінің өсуі тоқтайды. Суалу кезіндегі ылғал нанның
қабығының айналасына сосын ішіне енеді. Қабықтың түзілуі
қамыр дайындамасының қызуынан крахмал мен ақуыздың өзгеру
нəтижесінен пайда болады. Пісірудің алғашқы минуттарында будың
суға айналу нəтижесінен крахмал қамыр дайындамасының үстіне
клейстерленеді. Еріген крахмал мен декстриннің сұйық массасы
дайындаманың үстіңгі бетінің тесіктерін толтырып, ұсақ біркелі
емес тұстарын тегістеп жəне суалудан кейін қабыққа жылтырлық
береді.
Өнімнің үстіне ақуыз заттардың денатурациялануы 70-90
о
С
температурада жүреді. Осының нəтижесінен тығыз иілгіш емес
қабық түзіледі. Сыртқы қабықтың қанық түсі негізінен ашымаған
қанттардың тотығуының өзара əрекетінен күңгірт түстің түзілуінен
болады. Бұл реакция меланоидин реакциясы деп аталады. Осы
реакцияның аралық жəне жанама өнімдері (альдегидтер, кетондар,
эфирлер жəне т.б.) нанның хош иісі мен дəмінің түзілуіне тікелей
қатысады.
Бидай нанының сыртқы қабығының боялу қарқындылығы
негізінен қамырдағы ашымай қалған қанттың қоңыр түсті
тотықтырғыш-тотықсыздандырғыш өнімдермен өзара əрекеттесуі
жəне ақуыз заттарының протеолиздің, яғни меланоидиннің
түзілуімен негізделеді.
Достарыңызбен бөлісу: